Układ oddechowy

Układ
oddechowy

Górne drogi oddechowe:

jama nosowa

jama ustna

gardło

Dolne drogi oddechowe:

krtań

tchawica

oskrzela

i oskrzeliki

Narząd wymiany gazowej:

płuca

Krtań

•

(łac. larynx) to część
układu oddechowego
umieszczona miedzy IV
a VII kręgiem szyjnym.
Rozpoczyna się
wejściem do krtani.

Szkielet krtani

•

Szkielet krtani składa się z chrząstek
połączonych ze sobą stawami, mięśniami i
więzadłami.

Chrząstki

parzyste

Chrząstki

nieparzyste

nalewkowate

pierścieniowata

różkowate

tarczowata

klinowe

nagłośniowa

Mięśnie krtani

Miano mięśnia

Czynność

Unerwienie

M. pierścienno tarczowy

napina fałdy

głosowe

gałąź zewnętrzna

nerwu
krtaniowego

górnego

M. pierścienno-nalewkowy

tylny

rozszerza

szparę

głośni

nerw krtaniowy

dolny

M. pierścienno-

nalewkowaty boczny

zwęża szparę

głośni

M. tarczowo-nalewkowy
M. nalewkowy-poprzeczny

(nieparzysty)

M. nalewkowy skośny
M. nalewkowo-nagłośniowy

zamyka

wejście do
krtani

M. tarczowo-nagłośniowy

M. głosowy

napina fałdy

głosowe

Jama krtani

•

Wyróżniamy trzy piętra krtani:

górne,

środkowe i dolne

. Piętro górne

stanowi

przedsionek krtani

.

Ograniczony on jest przez fałd

międzynalewkowy od tyłu, od przodu

przez nagłośnię, od boku przez fałdy

nalewkowo-nagłośniowe. Kończy się

na poziomie fałdów głosowych

•

Piętro środkowe stanowi

jamę

pośrodkowa krtani

. Zajmuje

przestrzeń od fałdów głosowych do

przedsionkowych

•

Piętro dolne stanowi

jamę

podgłośniową.

•

Szpara głośni

to szczelina znajdująca się miedzy

fałdami glosowymi,łączy jamę

pośrednia z dolną.

•

Głośnia

To największa część jamy krtani. Od

góry ograniczają ją fałdy kieszonki

krtaniowej. Poniżej przebiegają fałdy

głosowe.

Tchawica

•

Tchawica (

łac.

trachea) –

•

Rozpoczyna się na wysokości kręgu

szyjnego

C

7, a kończy na wysokości

kręgu piersiowego Th5. Na tej

wysokości dzieli się pod kątem 55-

65° (u dzieci 70-80°) na oskrzela

główne prawe i lewe (bronchus

principalis dexter et sinister),

tworząc rozdwojenie tchawicy. W

miejscu podziału znajduje się

ostroga tchawicy (carina tracheae)

rozdzielająca powietrze do płuc.

•

Tchawica dzieli się na:

•

część szyjną

•

część piersiową

Długość tchawicy wynosi 10-12 cm.

Tchawica zbudowana jest z

16-20

szklistych chrząstek tchawiczych o

podkowiastym kształcie połączonych

więzadłami pierścieniowatymi

lub

tchawicznymi. Jej tylna ściana -

ściana błoniasta - zawiera głównie

mięśnie gładkie.

Oskrzela i oskrzeliki

•

U dołu tchawica rozdwaja się na

dwa

oskrzela główne, prawe i lewe,

doprowadzające powietrze do

płuca prawego i lewego. Oskrzela

główne zbudowane są jak

tchawica. Oskrzela główne

rozgałęziają się wewnątrz płuca na

coraz mniejsze gałęzie, tworząc

tzw.

drzewo oskrzelowe

. Oskrzela

główne dzielą się na

oskrzela

płatowe, prawe na 3 (górne,

środkowe i dolne), lewe na 2

(górne i dolne).

Oskrzela płatowe

dzielą się na

oskrzela segmentowe.

podsegmentowe, zrazikowe i

oskrzeliki, kończące się gronkiem

płucnym,

w którym są

pęcherzyki

płucne

. Pęcherzyki płucne oplata

sieć naczyń włosowatych,

biorących udział w wymianie

gazowej płuc.

Płuca

Płuco ma kształt stożka z wydrążoną
podstawą ściętego od strony
przyśrodkowej.Największa wysokość na
powierzchni żebrowej 25 cm
największy wymiar strzałkowy 16 cm
największy wymiar poprzeczny Pp 7 cm,Lp
10 cm.
Ciężar Pp 625 g,Lp 565 g.
W każdym płucu wyróżniamy:

⇒podstawę płuca (basis pulmonis)
⇒szczyt płuca (apex)
⇒wypukłą powierzchnię żebrową (facies
costalis) i
⇒wklęsłą śródpiersiową (facies
mediastinalis)

<brzegi –

⇒przedni ostry (margo anterior seu
acutus)
⇒ tylny tępy (margo posterior seu
obtusus)
⇒dolny

(margo inferior)

Ponadto wyróżniamy

szczeliny

międzypłatowe

(fissurae interlobares),

oddzielające od siebie poszczególne płaty
płuca.

Płuca

•

W płucu lewym wyróżniamy

płaty:

- górny (lobus superior) i dolny (lobus

inferior)

oddzielone od siebie

szczeliną

międzypłatową skośną (fissura

obliqua).

W płucu prawym jest płat:

- górny, środkowy (lobus medius) i

dolny

.

•

Płat górny

jest oddzielony od środkowego

szczeliną

poziomą (fissura horizontalis),

a płat

górny i środkowy od dolnego są

oddzielone

szczeliną skośną.

Odpowiednikiem płata środkowego jest

w płucu lewym

języczek płuca lingua

pulmonis),należy do płata górnego.

Na powierzchni śródpiersiowej w

połowie odległości między podstawą a

szczytem

płuca leży

wnęka płuca (hilus

pulmonis

).We wnęce leżą twory

wchodzące i

wychodzące z płuc czyli

tzw.korzeń

płuca (radix pulmonis)

(o kształcie

rozgałeziającego się drzewa).Wnęka ma

ksztalt odwróconej kropli (dł.5 cm,szer.4

cm,gł.2 cm).

•

Wnęki płucne

•

Do płuca wchodzą: -

⇒ tt.płucne (aa.pulmonalis)

⇒ oskrzele główne (bronchus

principalis)

⇒ tt.oskrzelowe (aa.bronchiales)

⇒ sploty płucne przedni i tylny

Z płuca wychodzą: -

⇒ żż.płucne (venae pulmonales)

⇒ żż.oskrzelowe (venae bronchiales)

⇒ naczynia chłonne