Model relacyjny

Model relacyjny

Bazy Danych

© by Joanna Jędrzejowicz

niedziela 4 kwietn
ia 2021

Systemy Baz danych

2

Relacyjne bazy
danych

System zarządzania relacyjną bazą danych jest to
system mający co najmniej następujące cechy:



użytkownik postrzega dane jako tabele



operatory jakimi użytkownik dysponuje - tj.
instrukcje do przetwarzania danych - generują z
istniejących tabel nowe tabele i obejmuje
conajmniej operatory:



wyboru

SELECT - wybiera określone wiersze tabeli



rzutu PROJECT - wybiera określone kolumny z tabeli



złączenia JOIN - łączy dwie tabele na podstawie tych
samych wartości we wspólnej kolumnie

Przykład Pracownicy i Wydziały

niedziela 4 kwietn
ia 2021

Systemy Baz danych

3

Relacyjne bazy
danych

cechy



wynik realizacji każdego z powyższych poleceń jest
tabelą, która może stanowić dane wejściowe dla
kolejnego polecenia - tabele będące wynikami
operacji nie muszą być tabelami fizycznie
istniejącymi- mamy na myśli raczej koncepcyjny
punkt widzenia



poszczególne operacje przetwarzają całe zbiory
rekordów, nie pojedyncze rekordy - zarówno dane
wejściowe jak i wyjściowe są całymi tabelami -
główny wyróżnik systemów relacyjnych



wszystkie wartości danych są atomowe - każdy
element tabeli jest pojedynczą wartością, a nie ich
grupą



prócz tabel bazowych (podstawowych), fizycznie
istniejących w bazie, istnieją tabele pochodne
będące wynikiem wykonania operacji na
pozostałych tabelach - nie muszą być
przechowywane



perspektywa to nazwana tabela pochodna

Zob. TOPEMPS

niedziela 4 kwietn
ia 2021

Systemy Baz danych

4



tabela Dostawcy: każdy dostawca posiada
jednoznaczny numer dostawcy, nazwisko, status i
siedzibę; zakładamy, że dostawca ma dokładnie
jedną siedzibę,



tabela Części: każda część posiada jednoznaczny
numer części, nazwę, kolor, ciężar w kilogramach i
miejsce przechowywania; zakładamy, że każdy
rodzaj części posiada dokładnie jeden kolor i jedno
miejsce przechowywania



tabela Dostawy: jest w pewnym sensie łączy dwie
poprzednie tabele; zawiera numer dostawcy, numer
części i wielkość dostawy



tabele Dostawcy i Części mogą być uważane za
zbiory encji, natomiast tabela Dostawy opisuje
związek między nimi

Relacyjne bazy
danych

przykład

Baza Dostawcy i części

Przedstawimy teraz przykład bazy relacyjnej, który
będzie dla nas źródłem przykładów w dalszej części
wykładu:

niedziela 4 kwietn
ia 2021

Systemy Baz danych

5

Terminolo
gia

nieformalnie

S#

S1
S2
S3
S4
S5

SNAME

Smith

Jones

Blake

Clark

Adams

STATUS

20
10
30
20
30

CITY

Londyn

Paryż
Paryż

Londyn

Ateny

Snr

Sname

Status

City

Dziedziny

klucz

główny

Relacja

krotki

li

cz

e

b

n

o

ść

atrybuty

stopień tabeli

niedziela 4 kwietn
ia 2021

Systemy Baz danych

6

Reguły
poprawności

Reguły poprawności: są to wyrażenia logiczne
(predykaty) opisujące poprawne krotki relacji. DBMS
posiadający reguły poprawności sprawdza je przed
każdą aktualizacją bazy. W przypadku niespełnienia
reguł aktualizacja zostaje odrzucona.

W systemie MS Access można ustawiać reguły
poprawności dla poszczególnych pól w oknie
projektu tabeli.

Reguła dla pola QTY w tab. Dostawy

niedziela 4 kwietn
ia 2021

Systemy Baz danych

7

Klucze
kandydujące

Niech R będzie relacją. Klucz kandydujący relacji R
jest podzbiorem K zbioru atrybutów relacji R,
posiadającym własności:



jednoznaczności: żadne dwie różne krotki relacji
R nie mają tej samej wartości dla K



nieredukowalności: żaden właściwy podzbiór K
nie posiada własności jednoznaczności

Przykłady



określić klucze kandydujące
w bazie

Dostawcy i części

Uczelnia



określić klucze kandydujące
w bazie

niedziela 4 kwietn
ia 2021

Systemy Baz danych

8

Klucze główne i
alternatywne

Kluczem głównym danej relacji nazywamy wybrany
jej klucz kandydujący. Pozostałe klucze kandydujące
tabeli nazywamy kluczami alternatywnymi.

Uwaga

: Jeżeli dana tabela posiada wiele kluczy

kandydujących, to wybór klucza głównego jest
w zasadzie dowolny. Wybór klucza głównego
powinien mieć na względzie prostotę
rozwiązania, jednak kwestia ta leży poza
zakresem modelu relacyjnego.