Ochrona środowiska

Antropogeniczne przyczyny degradacji

środowiska.

Odwet, kryzys, katastrofa ekologiczna.

Zjawiska wpływające na kryzys ekologiczny.

Problemy środowiskowe Europy.

Programy środowiskowe UE.

Literatura

1.

GUS: OCHRONA ŚRODOWISKA 2010. Informacje i opracowania

statystyczne, Warszawa 2010.

2.

M. NOWICKI: STRATEGIA EKOROZWOJU POLSKI. Agencja reklamowo –

wydawnicza A. Grzegorczyk, Warszawa 1993.

3.

INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA: RAPORT. STAN ŚRODOWISKA W

POLSCE W LATACH 1996-2001. Biblioteka Monitoringu Środowiska,

Warszawa 2003.

4.

GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA. RAPORT o STANIE

ŚRODOWISKA W POLSCE W 2008 ROKU. Biblioteka Monitoringu

Środowiska, Warszawa 2010.

5.

INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA: STAN ŚRODOWISKA W POLSCE NA

TLE CELÓW I PRIORYTETÓW UNII EUROPEJSKIEJ. RAPORT

WSKAŹNIKOWY 2004. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa

2006.

6.

ENVIRONMENTAL ASSESSMENT REPORT No2: ENVIRONMENT IN THE

EUROPEAN UNION AT THE TURN OF THE CENTURY, European

Environment Agency, Denmark 1999.

7.

EUROPE’S ENVIRONMENT: THE SECOND ASSESSMENT, OFFICE FOR

OFFICIAL PUBLICATIONS OF THE EUROPEAN COMMUNITIES, European

Environment Agency, Elsevier Sciences LTD, Oxford 1998.

8.

EUROPE’S ENVIRONMENT: THE FOURTH ASSESSMENT, European

Environment Agency 2007.

Literatura

9.

G. DOBRZAŃSKI, B. M. DOBRZAŃSKA, D. KIEŁCZEWSKI: OCHRONA

ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO, Wydawnictwo Ekonomia i

Środowisko, Białystok 1997.

10.

G. DOBRZAŃSKI, B. M. DOBRZAŃSKA, D. KIEŁCZEWSKI: OCHRONA

ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.

11.

S. F. ZAKRZEWSKI: PODSTAWY TOKSYKOLOGII ŚRODOWISKA,

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.

12.

A. KABATA – PENDIAS, H. PENDIAS: BIOGEOCHEMIA PIERWIASTKÓW

ŚLADOWYCH, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.

13.

B. J. ALLOWAY, D. C. AYRES: CHEMICZNE PODSTAWY

ZANIECZYSZCZENIA ŚRODOWISKA, Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa 1999.

14.

C. ROSIK – DULEWSKA: PODSTAWY GOSPODARKI ODPADAMI,

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.

15.

M. SIEMIŃSKI: ŚRODOWISKOWE ZAGROŻENIA ZDROWIA,

Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001.

16.

M. J. KOTARBA (RED): PRZEMIANY ŚRODOWISKA NATURALNEGO A

EKOROZWÓJ, Towarzystwo Badania Przemian Środowiska, Kraków 2001.

17.

P. KOWALIK: OCHRONA ŚRODOWISKA GLEBOWEGO, Wydawnictwo

Naukowe PWN, Warszawa 2001.

Literatura

18.

S. KOZŁOWSKI: EKOROZWÓJ WYZWANIE XXI WIEKU, Wydawnictwo

Naukowe PWN, 2000.

19.

S. KOZŁOWSKI: PRZYSZŁOŚĆ EKOROZWOJU, KUL, Lublin 2007.

20.

B. POSKROBKO, T. POSKROBKO, SKIBA K: OCHRONA BIOSFERY, Polskie

Wydawnictwo ekonomiczne, Warszawa 2010.

21.

Strony internetowe:

www.eea.europa.eu/

www.geodata.grid.unep.ch/

www.epp.eurosta.ec.europa.eu/

Polityka ochrony środowiska Unii Europejskiej

W traktacie o Unii Europejskiej, tzw. Traktacie z

Maastricht (zawartym w 1992 r.) i traktacie

amsterdamskim

(1997)

ochrona

środowiska

określona jest jako jeden z naczelnych celów

funkcjonowania Unii Europejskiej.

Polityka ochrony środowiska UE prowadzona jest na

dwóch poziomach:

 na poziomie wspólnotowym określane są ogólne

cele i zasady polityki

 na poziomie krajowym realizuje się polityki ochrony

środowiska zgodne z ogólnymi celami i zasadami

Cele

polityki

określone

są

w

programach

środowiskowych UE. Określają one priorytetowe

zagadnienia polityki ochrony środowiska w okresie

obowiązywania danego programu.

Programy środowiskowe Unii Europejskiej

Program (lata)

Priorytety

I Program Działań

na Rzecz

Środowiska

(1973-1976)

• budowa strategii kontroli
zanieczyszczeń,
• sprecyzowanie zasad wspólnej
polityki ekologicznej,
• opracowanie standardów i
regulacji środowiskowych.

II Program Działań

na Rzecz

Środowiska

(1977-1982)

 określenie priorytetów w

poszczególnych dziedzinach

ochrony środowiska (głównie
ochrony wód i powietrza),
 określenie kierunków zmian w

strukturze gospodarki i w

technologii.

Programy środowiskowe Unii Europejskiej

Program (lata)

Priorytety

III Program

Działań na Rzecz

Środowiska

(1983-1986)

 dokładne określenie

priorytetów w ochronie wód,
powietrza, ochronie przed

hałasem, odpadami,
niebezpiecznymi materiałami

chemicznymi,
 sprecyzowanie zasady

międzypokoleniowej trwałości
środowiska,
 rozwój technologii ochrony

środowiska.

Programy środowiskowe Unii Europejskiej

Program (lata)

Priorytety

IV Program

Działań na Rzecz

Środowiska

(1987-1992)

•

integracja polityki ekologicznej z

polityką społeczną i gospodarczą,
• rozwój instrumentów ochrony
środowiska (wzmocnienie regulacji
prawnych, wykorzystanie

instrumentów ekonomicznych:
opłat, dotacji i subwencji,
ubezpieczeń),
• opracowanie procedur ocen
oddziaływania inwestycji na
środowisko,
• zapewnienie dostępu opinii
publicznej do informacji o
środowisku,
• ochrona wód i powietrza przy
wykorzystywaniu zasady
zapobiegania

Programy środowiskowe Unii Europejskiej

Program (lata)

Priorytety

V Program

Działań na Rzecz

Środowiska

(1993-2000)

 rozwój zrównoważony,
 zrównoważone

gospodarowanie zasobami

naturalnymi,
 zintegrowane zwalczanie

zanieczyszczeń powietrza na

terenach zurbanizowanych,
 zmniejszenie zużycia energii

z zasobów nieodnawialnych,
 ekologizacja przemysłu,

energetyki, transportu,

rolnictwa i turystyki,
 wsparcie krajów

kandydujących do UE w
ochronie środowiska.

Programy środowiskowe Unii Europejskiej

Program (lata)

Priorytety

VI Program

Działań na Rzecz

Środowiska

(2001-2012)

„Nasza

przyszłość, nasz

wybór”

 powstrzymanie zmian klimatu,
 ochrona przyrody i

bioróżnorodności,
 środowisko i zdrowie,
 zrównoważone wykorzystywanie

zasobów naturalnych,
 dematerializacja gospodarki,
 ekologiczna reforma podatkowa

i bodźce finansowe,
 udział przedsiębiorstw i

konsumentów w ochronie

środowiska (system zarządzania
środowiskiem i system

ekologicznych znaków
towarowych)

Źródło: Dobrzańska i in.
2008

Siedem strategii tematycznych UE

Strategie tematyczne

Strategie tematyczne przyjęte przez Unię Europejską w celu

skutecznego rozwiązania problemów środowiskowych:

1. Zanieczyszczenie powietrza 
2. Zagospodarowanie odpadów i recykling  
3. Ochrona środowiska morskiego 
4. Ochrona gleby
5. Zrównoważone wykorzystanie pestycydów 
6. Zrównoważone wykorzystanie zasobów 
7. Środowisko miejskie

Wszystkie strategie będą oparte na badaniach

naukowych, a cele strategii powinny zostać

osiągnięte do roku 2020.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ