„ Narkotyki tak głęboko wniknęły w naszą
strukturę

społeczną,

że

musimy

zespolić

wszystkie siły, aby zatrzymać ich napływ do
naszego kraju, umożliwić naszym dzieciom
poznanie prawdy o nich, by nie ulegały ich
fałszywemu urokowi i powiedzieć wyraźnie i
jednoznacznie, że tzw. miękkie narkotyki są
bardzo niebezpieczne, szczególnie dla młodzieży
szkolnej.”

24 czerwca 1982

roku

Ronald Reagan

Specjaliści ONZ oceniają, że narkotyki
stosuje:

300 mln. ludzi w tym:

210 mln. marihuanę

(Canabis sativa)

21 mln. kokainę

(Erytroxylon coca)

12 mln. heroinę

(Papaver somniferum)

57 mln. pozostałe

(nikotyna + alkohol)

Zgodnie z art. 42 ustawy o przeciwdziałaniu
narkomanii, kto przywozi z zagranicy, przewozi
lub wywozi za granicę narkotyki podlega karze
do 5 lat pozbawienia wolności i karze grzywny.
Jeżeli dotyczy to znacznej ilości narkotyków, to
kara nie może być mniejsza niż 3 lata
pozbawienia wolności oraz orzeka się karę
grzywny. Wprowadzanie narkotyków do obrotu
jest zagrożone karą grzywny i pozbawienia
wolności od 6 miesięcy do 8 lat, natomiast, jeżeli
ich ilość jest znaczna, to orzeka się maksymalnie
karę do 10 lat pozbawienia wolności i karę
grzywny.

Ustawa z 24 kwietnia 1997 roku o
przeciwdziałaniu narkomanii, Dz. U. Nr 75, poz.
468, z późniejszymi zmianami.

Nowelizacja

ustawy

obowiązująca

od

12.12.2000

roku

dzieli

substancje

podlegające kontroli na 3 grupy:

Prekurso

ry

Substancje

psychotropow

e

Środki

odurzające

I – R

IIA – R

IIIB - R

I – N

II – N

III – N

IV - N

I – P

II – P

III – P

IV - P

(od gr. narcotikos = oszałamiający) jest to
substancja powodująca zniesienie bólu, euforię i
oszołomienie, której częste stosowanie prowadzi
do narkomanii

Początkowym efektem działania narkotyków jest

zwykle poprawa samopoczucia (euforia)

Po czym ujawniają się nieprzyjemne dla odbiorcy

• efekty dysforyczne (wyolbrzymianie,ogólna

drażliwość)

• zaburzenia ważnych funkcji organizmu
• uszkodzenie narządów i tkanek
• zagrożenie życia

Narkotyk

Jest to stałe lub okresowe przyjmowanie
środków odurzających w celach
niemedycznych; prowadzi do uzależnienia.

Narkomania

Jest ciężką przewlekłą chorobą oun z
nawrotami występującymi nawet po długich
okresach abstynencji.

Uzależnienie od narkotyków

psychiczne

fizyczne

Pojawia się w wyniku nadużywania wszystkich
grup narkotyków i polega

na odczuwaniu przez

biorcę silnej

potrzeby przyjęcia narkotyku w celu

osiągnięcia

maksymalnego

poziomu

funkcjonowania organizmu i związanego z tym
dobrego samopoczucia.

Zależność psychiczna

Wywoływana

tylko

przez

niektóre

grupy

narkotyków,

jest

wynikiem

fizjologicznej

adaptacji

organizmu

do

przewlekłego

przyjmowania narkotyków; dochodzi wówczas,
gdy narkotyk silnie włącza się w fizjologiczne i
biochemiczne

procesy

ustroju,

że

jego

odstawienie powoduje zakłócenie tych procesów,
skutkując zaburzeniami zdrowia i zagrożeniem
życia.

Zależność fizyczna

Uzależnienie fizyczne

obezwładniające,

praktycznie

niemożliwe

do

pokonania

pragnienie ciągłego przyjmowania
narkotyku

mimo

pełnej

świadomości wynikających z tego
zagrożeń zdrowia i życia.

występowanie, po odstawieniu, groźnego
dla

życia

zespołu

abstynencyjnego

(odstawiennego) o różnym nasileniu
objawów

Pojawia się przy długotrwałym przyjmowaniu
narkotyków i
jest to znoszenie przez organizm coraz wyższych
dawek,
albo inaczej – konieczność stałego zwiększania
dawki

przez

odbiorcę

w

celu

uzyskania

pożądanego efektu.

Tolerancja

Metaboliczna

W wyniku rozkładu narkotyku

Funkcjonalna

W wyniku obniżenia wrażliwości docelowych

komórek nerwowych na działanie narkotyku

ZESPÓŁ ODSTAWIENIA

(zespół abstynencyjny, głód

narkotyczny)



zespół objawów fizycznych i/lub psychicznych

powstających po zaprzestaniu przyjmowania
substancji chemicznej



zespół objawów charakterystycznych dla

zależności fizycznej (ślinotok, czkawka, pocenie
się, bezsenność, bóle głowy, bóle mięśniowe,
pobudzenie ruchowe, niepokój, wzrost ciśnienia
krwi).



w miarę przedłużania się okresu abstynencji

objawy te nasilają się, a całkowite odstawienie
odpowiedniego

środka

(narkotyku)

może

spowodować zgon.



objawy abstynencyjne są często tak przykre, iż

narkoman skłonny jest uczynić wszystko, by
zdobyć narkotyk

Typ toksykomanii

Zależnoś

ć

psychicz

na

Zależność

fizyczna

Tolerancj

a

Morfinowy

+++

+++

+++

Barbituranowo-

alkoholwy

+++

++

++

Kokainowy

+++

-

-

Konopi indyjskich

++

+/-

++

Amfetaminowy

+++

+/-

++

Kat

+/-

-

+/-

Halucynogenów

+

-

+

Lotnych

rozpuszczalników

+/-

-

-

TYP MORFINOWY



Podstawowym surowcem do

otrzymywania opium jest mak lekarski
(Papawer somniferum)



Opium jest sokiem (wysuszonym i

odpowiednio

spreparowanym)

z

niedojrzałych makówek, który zawiera
ponad 25 różnych związków, z których
największe znaczenie mają alkaloidy



Opiaty

– narkotyki uzyskiwane

bezpośrednio z opium



Opioidy

– związki

półsyntetyczne i syntetyczne

0,3

Narceina

6,0

Narkotyna –

Noskapina

1,0

Papaweryna

Izochinolin

y

0,2

Tebaina

0,5

Kodeina

10

Morfina

Fenantrenu

Średnia

zawartość

opium (%)

Alkaloid

Pochodne

Typ morfinowy

heroina

morfina

kodein
a

heroina

MAM

morfina

opium

kodeina

norkodeina

M-3-G

M-6-G

normorfina

1. Deacetylacja w poz.3

2. Deacetylacja w poz.6

3. O-demetylacja w poz.3

4. Połączenie z kw. glukuronowym w

poz.3

5. Połączenie z kw. glukuronowym w

poz.3

6. N-demetylacja

Przemiany opiatów w

organizmie.

1

2

3

6

6

4

5

Typ morfinowy:



morfina (Majka, Morfeusz, Siostra, Miss Emma),



kodeina (Koda, Kreda, Pop),



heroinę (Hera, Królowa, Lady White, Centhi, Smoła,

Kambodża, Mexico)



tebaina



papaweryna,

W Polsce głównym środkiem odurzającym jest wyciąg
alkaloidów opium, uzyskiwany w warunkach domowych
ze

słomy

makowej

(kompot

-

polska

heroina,

przeznaczona do podawania dożylnego oraz makiwara -
zupa makowa, do przyjmowania doustnego) lub sok z
niedojrzałych makówek (zielone)

DZIAŁANIE
OPIATÓW



depresyjnie

na

OUN

(ośrodek

oddechowy,

naczynioruchowy), osłabiają ból, wykazują działanie
uspokajające, przeciwlękowe



dają uczucie poprawy samopoczucia, złudzenie

zmienionej rzeczywistości, deformują poczucie realizmu



wywołują błogostan i oszołomienie, świat widziany jest

w „różowych barwach", myśli koncentrują się wokół
spraw przyjemnych



powodują obniżenie temperatury, częstości oddechu,

ustępuje odruch kaszlu, występuje silne zwężenie źrenic,
zwolnienie

perystaltyki,

rozluźnienie

mięśni;

cały

organizm pracuje na „zwolnionych obrotach„



gdy środek przestaje działać, wówczas dotychczasowe

ożywienie przemienia się w nastrój zobojętnienia i
niepokoju

MORFIN
A



stosunkowo łatwo i szybko wywołuje zależność

psychofizyczną,

(nieporównywalnie szybszy rozwój zależności powoduje

heroina - łatwiej przenika do OUN)



dość szybko rozwija się również tolerancja. Wraz z jej

rozwojem euforia po zażyciu opiatu przemija coraz szybciej,
a dla jej wywołania niezbędne są coraz większe dawki.
Morfiniści w stadium rozwiniętego nałogu ponawiają
wstrzyknięcie 10-15 razy dziennie, przekraczając często
dawki śmiertelne dla osób nie przyjmujących tych środków
systematycznie. Niektóre skutki, takie jak zaparcia,
zwężenie źrenic, nie podlegają tolerancji



długotrwałe nadużywanie prowadzi do powstania trwałych

zmian somatycznych - zaburzenia łaknienia, wychudzenia i
ogólnego

wyniszczenia

organizmu,

wysuszenia

błon

śluzowych, zmian organicznych w mózgu



nagłe odstawienie narkotyku wywołuje u osoby

uzależnionej niepokój, łzawienie, katar, bezsenność, zlewne
poty, bolesne skurcze jelitowe, bóle mięśniowe, utratę
łaknienia, paniczny strach, stany deliryczne, halucynacje,
drgawki, zapaść.

OPIOIDY



stosowane w medycynie są stosunkowo bezpieczne, skutki

niepożądane są zazwyczaj drugorzędne (mdłości, wymioty, brak
apetytu, obstrukcje, ospałość, apatia).



w przypadku zatrucia obserwuje się duże upośledzenie

czynności

oddechowej,

śpiączkę,

obniżenie

temperatury,

zmniejszenie napięcia mięśni oraz bardzo silne zwężenie źrenic
(znaczenie diagnostyczne - różnicowanie z zatruciami lekami
nasennymi). Przedawkowanie powoduje depresję ośrodka
oddechowego.



największe

zagrożenie,

związane

z

niemedycznym

zastosowaniem opioidów, wynika z braku wiedzy o ich mocy i
zanieczyszczeniach, ze stylu życia narkomanów oraz interakcji z
alkoholem i lekami nasennymi. Fałszowana jest głównie heroina,
może być mieszana z takimi substancjami, jak glukoza,
sacharoza, kofeina, talk, cukier mączka, barbiturany, strychnina,
chinina. Przedawkowanie może być też wynikiem niespodziewanie
czystszych porcji narkotyku. Wiele komplikacji może pochodzić też
od wstrzyknięć, a nie od samego narkotyku (infekcje bakteryjne,
wirusowe, zarówno ogólnoustrojowe, jak i miejscowe).

Półsyntetyczne

Syntetyczne

Dionina

Alfentanyl

Lofentanyl

Heroina

Alfaprodyna

Metadon

Hydrokodon

Anilerydyna

Nalbufina

Hydromorfon

Butorfanol

Nalorfina

Oksykodon

Dekstrometorfan

Pentazocyna

Oksymorfon

Difenoksylat

Petydyna

Fentanyl

Propoksyfen

Leworfanol

Sufentanyl

Najpopularniejsze

opioidy

Nazwa substancji

Dawka

jednorazowa

(mg)

Czas działania

(h)

Dihydrokodeina

60

4 – 5

Heroina

4

3 – 4

Hydrokodon

5 - 10

4 – 8

Hydromorfon

1,5

4 – 5

Kodeina

120

4 - 6

Leworfanol

2 – 3

4 – 5

Metadon

7,5 – 10

3 - 5

Morfina

10

4 - 6

Oksykodon

10 – 15

4 – 5

Oksymorfon

1,0 – 1,5

4 – 5

Petydyna

80 - 100

2 - 4

Dawki i czasy działania wybranych

opiatów i opioidów

TYP

BARBITURANOWO

-

ALKOHOLOWY

Lekami

wywołującymi

toksykomanię

typu

barbituranów są:
 leki nasenne

- gł. pochodne kwasu

barbiturowego (pot. Dermy, Prochy, Pestki, Dragi,
Piguły goryle)

 leki przeciwlękowe (ataraktyki)

- gł.

pochodne benzodiazepiny - chlorodiazepoksyd,
diazepam, temazepam (pot. Downers, Rolki, Pestki),
meprobamat, hydroksyzyna

 leki przeciwbólowe

- gł. fenacetyna

Barbiturany – jedne z najniebezpieczniejszych narkotyków

BARBITURANY



hamują aktywność OUN



w niewielkich dawkach działają uspokajająco, likwidują

niepokój i napięcie; w większych dawkach działają

nasennie



rozwija się tolerancja prowadząca bezpośrednio do

zwiększenia dawek dobowych



przy nadużywaniu z biegiem czasu dochodzi do zmiany

charakteru ich działania - zamiast wpływu uspokajającego

pojawia się działanie euforyzujące; dochodzi do zależności

psychicznej i fizycznej



do podstawowych objawów ostrego zatrucia należy

śpiączka i zaburzenia oddychania



przy przewlekłym stosowaniu zmniejsza się sprawność

intelektualna, pogarsza się zdolność zapamiętywania,

osłabieniu ulega zdolność koncentracji, pojawia się

rozdrażnienie i zaburzenia w sferze emocjonalnej



przy przedawkowaniu może nastąpić śmierć, która

najczęściej jest wynikiem porażenia ośrodka oddechowego

BENZODIAZEPIN
Y

dominują na światowym rynku leków przeciwlękowych
zmniejszają napięcie nerwowe, łagodzą uczucie lęku i

niepokoju, ułatwiają zasypianie

wywołują zależność

•

fizyczną o niewielkim stopniu nasilenia

(wyjątek stanowi flunitrazepam powodujący ciężkie
uzależnienie)

•

psychiczną o typie zbliżonym do barbituromanii

przyczyną uzależnienia jest ich słabe, ale wystarczające

działanie

euforyzujące

(niebezpieczne

jest

dożylne

stosowanie benzodiazepin - silne działanie euforyzujące)

stosowane są w celu:

zmniejszenia niepożądanych efektów działania

środków stymulujących i halucynogennych

wzmocnienia efektów działania opiatów
są alternatywą wobec rozpuszczalników

FENACETYN
A

lek o działaniu przeciwbólowym. W celu złagodzenia bólu

po fenacetynę sięgają osoby uskarżające się na dolegliwości
somatyczne (bóle głowy, uczucie zmęczenia, bóle przewodu
pokarmowego, bolesne miesiączki)

po dłuższym okresie zażywania chorzy dostrzegają

poprawę samopoczucia i zwiększenie ich aktywności
życiowej. Prowadzi to do nadużywania tego leku, a w
konsekwencji do fenacetynomanii. Rozwój tolerancji na ten
lek powoduje konieczność stopniowego zwiększania dawek.
Fenacetynomania

w

stadium

rozwiniętego

nałogu

charakteryzuje się objawami psychicznego i fizycznego
uzależnienia z dość długą fazą uzależnienia psychicznego.
Efektem

długotrwałego

nadużywania

są

powikłania

somatyczne

(methemoglobinemia,

niedokrwistość,

uszkodzenie nerek) oraz zaburzenia psychiczne (spadek
aktywności życiowej, otępienie, drażliwość, częste zmiany
nastroju w ciągu dnia)

po nagłym odstawieniu preparatów zawierających

fenacetynę pojawia się uczucie wewnętrznego niepokoju,
rozdrażnienie, zaburzenia snu, przygnębienie

ALKOHOLIZ
M



AKLOHOL ETYLOWY

- jeden z najmocniejszych

środków uzależniających stosowanych na dużą

skalę



ma niewielkie zastosowanie lecznicze (środek

odkażający, rozpuszczalnik do przygotowania pewnych
form recepturowych)



wpływ etanolu na OUN jest podobny jak leków

uspokajająco-nasennych i znieczulających. W mniejszych
dawkach jest środkiem tłumiącym i odhamowującym. U
osób pijących nałogowo nawet niewielka ilość alkoholu
powoduje ogólne odprężenie i pozbycie się stresów. W
dużych dawkach alkohol działa na system nerwowy
podobnie jak środek znieczulający.



alkoholizm jest nałogiem charakteryzującym się bardzo

dużą zależnością psychofizyczną, ostrymi objawami
abstynencji oraz zjawiskiem tolerancji



stan upojenia alkoholowego jest determinowany przez

osobowość człowieka pijącego. Alkohol usuwa wyuczone
ograniczenia

 

          

                  
            

 

    

        
      

 

    

        
      

 

    

        
      

Typ kokainowy

KOKAINA

- jeden z czternastu

alkaloidów zawartych w liściach
krasnodrzewu peruwiańskiego
(Erythroxylon coca), rosnącego
dziko lub uprawianego na terenach
Ameryki Południowej – Peru,
Boliwii i Kolumbii, tzw. Srebrny
trójkąt oraz w dorzeczu Amazonki

kokaina

crak



stymuluje OUN głównie przez zwiększenie aktywności

przekaźników

chemicznych,

takich

jak

dopamina,

serotonina,

noradrenalina

(blokowanie

wychwytu

zwrotnego katecholamin)



działanie miejscowo znieczulające jest skutkiem jej

zdolności

do

hamowania

przewodzenia

impulsów

nerwowych

Efekty działania kokainy:



uczucie

radości,

ożywienia,

optymizmu,

śmiech,

gadatliwość, euforia, wzrost aktywności, pewności
siebie, samooceny, popędu seksualnego, zmniejszenie
apetytu, redukcja potrzeby odpoczynku i snu



przy wysokich dawkach dochodzi do drgawek, mogą

pojawiać się lęki, panika, poczucie zagubienia, depresja,
halucynacje, omamy (zwłaszcza czucia i dotyku), czasem
zatrzymanie

oddychania

(porażenie

ośrodka

oddechowego) i pracy serca



czas działania euforyzującego kokainy jest bardzo

krótki:

5-10 min - palona lub wdychana,
5-20 min - podana dożylnie,
30-45 min – donosowo,
30-90 min. -najwolniej i najdłużej działa forma

doustna



kokaina przyjmowana jest kilkudniowymi ciągami,

wielokrotnie

w

ciągu

doby,

aż

do

wyczerpania

psychicznego, fizycznego oraz zapasu narkotyku.



dawki toksyczne zależne są od drogi podania

oraz indywidualnej tolerancji.



działka kokainy wynosi 20-30 mg



pojedyncza dawka powyżej 70 mg może być już

niebezpieczna (dawka śmiertelna wynosi 1-1,5g doustnie,
0,2-0,3g podskórnie), ale w małych, częstych dawkach
kokaina przyjmowana jest do 10g dziennie.

Postać kokainy

Nazwy potoczne

Drogi podania

Liście kokainy

żucie

Chlorowodorek
kokainy

Biała

dama,

Śnieg,

Koka,

Puder,Julia,

Kolumbijka, Peruwian,

Charlie, Lady, Złoty

proszek

doustnie,

donosowo,

dożylnie,

podskórnie,

dospojówkowo,

dopochwowo,

doodbytniczo

Pasta kokainowa

(produkt pierwotny
w procesie
otrzymywania
kokainy z liści)

Green Paste, Paste

Lavade

palenie

Freebase
(kokaina pozbawiona
soli

chlorowodorkowej)

Rocks, Chips

wdychanie oparów

Crack

(prymitywniejsza i

bardziej

zanieczyszczona forma

freebase)

Dumex - Crack

palenie

wdychanie oparów

Postacie i drogi podania kokainy

KOKAINA

org. matki

KOKAINA

org. płodu

Pokokainowe zmiany w organizmie matki, płodu,
noworodka

Skurcz naczyń

Zmniejszony

przepływ krwi

przez macicę

Niewydolność

łożyska

Odklejanie

Łożyska

Przedwczesny

poród

opóźniony

rozwój płodu

wady

wrodzone

Narażenie

noworodka

Niedobory

neurochemiczne

Zaburzenia

zachowania

noworodka

Niedotlenienie

płodu

Typ A

Typ B

Powody

nadużywania

środowiskowe

genetyczne

Płeć ( k/m )

79%/61%

21%/39%

Osobowość

niska pobudliwość,

słabe dążenie do

intensywnych przeżyć

wysoka pobudliwość,

silne dążenie do

intensywnych przeżyć

Początek

przyjmowania

późny

wczesny

Przebieg

nadużywania

lżejszy, epizodyczny

przewlekły, bardzo

ciężki, powikłany

użyciem innych nark.

Skutki uboczne

słabo wyrażone

Bóle w klatce piersiowej,

gwałtowne zachowania

Stosowane dawki

stosunkowo niskie

z reguły wysokie

CECHY DWÓCH TYPÓW UZALEŻNIEŃ OD

KOKAINY

Erythroxylon coca – górzyste rejony Boliwii

100 funtów – ok.45 kg – kosztuje 38 -51 $

zawartość kokainy – ok. 2% czyli ok. 1kg

w detalu za działkę o wadze 0.2g – 20$

a więc za 1kg można uzyskać 100 tys. $

sprzedawany towar jest w 50% zafałszowany

lidokainą, mannitolem lub laktozą

w ten sposób można zarobić aż 2x

podział zysków:

uprawiający roślinę – 1%

producent – 14%

dilerzy – 85%

TYP KONOPI INDYJSKICH

Typ

cannabis

(alkaloidy

konopi)

Konopie

indyjskie

(Cannabis sativa, C. indica) -
roślina

dziko

rosnąca,

pochodząca z Azji Środkowej

Konopie

indyjskie

zawierają
wielopierścieniowe
terpenoidy,

z

których

najbardziej

aktywne

składniki to:

Tetrahydrokanabinol (THC)
Kanabinol
Kanabidiol
Kwas kanabidiolowy

W Polsce ok. 3.4%
populacji powyżej 15
r.ż. jest uzależnione od
THC

Kanabidiol

THC

Kanabinol

Nazwa

Źródło

Niektóre
nazwy
potoczne

Zawartość

THC(%)

Marihuan

a

mieszanina

suchych liści i

kwiatostanów

żeńskich

Mary Jane,

Marycha,

Maryśka,

Trawka, Dżojnt,

Gandzia, Majka,

Śmieszka, Szit

1 - 3

Haszysz

mieszanina

żywicy

kwiatostanów

żeńskich i

kwitnących

szczytów roślin

Hasz, Bhang,

Afgan,

African,

Petarda,

Charas,

Plastelina,

Czarne Maroko

5 – 10

Olej

haszyszo

wy

wyciąg z

marihuany lub

haszyszu

30 - 50

Przetwory konopi

indyjskich

Przetwory konopi

najczęściej palone z domieszką tytoniu w

postaci fajki albo papierosów (tzw. joints lub

reefers)

mogą też być przyjmowane doustnie, jako

napary

lub słodycze

przy stosowaniu wziewnym działanie ich

jest

prawie czterokrotnie silniejsze niż po

stosowaniu doustnym

Tetrahydrokanabinol (THC) powoduje:

uwalnianie katecholamin,

działa na receptory dopaminergiczne,

cholinergiczne, noradrenergiczne,
serotoninergiczne

działając na OUN, powoduje zaburzenia

głównie w sferze emocjonalnej i
intelektualnej

uczucie odprężenia i spokoju,
podwyższoną wrażliwość zmysłów,
zmianę percepcji czasu i odległości,
euforię (zadowolenie, śmiech, gadulstwo),
czasami nadmierne uspokojenie, senność

SCHORZENIE

OBJAWY

PROPONOWANE

LECZENIE

STWARDNIENIE

ROZSIANE

spastyczność, ból,

zaburzenia funkcji

pęcherza

THC i CBD –

podjęzykowo lub per

os

CHOROBA

PARKINSONA

dystonia, dyskineza

nabilon

STAN

POOPERACYJNY

ból

Lewonantradol -

domięśniow

URAZ RDZENIA

ból

THC, CBD -

podjęzykowo

AIDS

Brak apetytu, nudności,

wymioty

Dronabinol

CHOROBA

NOWOTWOROWA

Ból, nudności, wymioty

THC i CBD, nabilon

JASKRA

Wysokie ciśnienie w gałce

ocznej

THC - krople

ZWIOTCZENIE

PRZEŁYKU

Zarzucanie treści

żołądkowej

THC

ZAPALENIE

OTRZEWNEJ

Porażenna niedrożność

jelita

rimonabant

TYP AMFETAMINOWY

Amfetamina

-

fenyloizopropyloamina (pot.

Dynamid, Speed, Amfa, Spidzik, Voltówha,
Przyspieszacz)

jest

aminą

sympatykomimetyczną, strukturalnie podobną
do noradrenaliny i dopaminy.

Oprócz

amfetaminy

stosowane

są

jej

pochodne: metamfetamina, deksamfetamina,
fenmetryzyna, metylofenidan

Amfetamina działa pobudzająco na OUN
(pobudza przekaźnictwo dopaminergiczne i
noradrenergiczne).

Nielegalna produkcja amfetaminy

Małe dawki amfetaminy przyjmowane przez
krótki okres czasu wywołują:

lepsze samopoczucie, wzmożoną czujność

nadmierną pewność siebie

podwyższenie

progu

odczuwania

zmęczenia

bezsenność (opóźnienie zasypiania i

skrócenie snu)

Później pojawia się:

tachykardia,

bóle głowy

przyspieszony nieregularny oddech

METAMFETAMINA (Met)

Można:



palić



wstrzykiwać



wciągać



połykać

kryształ, lód,
piko, diabelski

kurz

metamfetamina stanowi ok. 10%

amfetaminowego rynku w Polsce

jeden z najbardziej podstępnych narkotyków,

wyniszcza organizm jak żaden inny narkotyk

zanieczyszczony chlorowodorek metamfetaminy

1. Met pobudza obszary mózgu odpowiedzialne

za

przyjemność

-

powoduje

chwilowe

uwolnienie ogromnych ilości serotoniny i
dapaminy

–

neuroprzekaźniki

(hormony

szczęścia)

2. Jednocześnie Met trwale niszczy komórki

wytwarzające

te

hormony

(długotrwałe

stosowanie

Met

może

prowadzić

do

zniszczenia nawet połowy z tych komórek)

3. Niedobór dopaminy: irytacja, bezsenność,

zagubienie,

drżenia,

napady

drgawek,

niepokój, paranoja.

4. Zażywanie Met wywołuje b. silną agresję,

niemożliwą

do

opanowania

wściekłość.

Pobudzony Met narkoman jest nieobliczalny,
skłonny do bójek, demolowania otoczenia,
awantur.

Met niszczy organizm, jak żaden inny

narkotyk

SWĘDZĄCA OBSESJA

– narkoman czuje

nieustanne swędzenie; drapanie może
prowadzić do zakażenia i blizn

UŚMIECH ŚMIERCI

– dym powstający podczas

palenia Met powoduje próchnicę, uszkadza zęby
i zgryz (kwasowy charakter Met hamuje
wydzielanie śliny, doprowadza do mimowolnego
zaciskania szczęk i zgrzytania zębami oraz
zwiększa zapotrzebowanie na słodycze i napoje
gazowane)

METAMFETAMIN

A

KOKAINA

źródło

otrzymywana
syntetycznie

związek naturalny
z Erythroxylon

coca

strefy
rozpowszechnie
nia

głównie stany
zjednoczone USA

ma charakter
globalny

czas trwania
efektów

8 – 24 h

20 – 30 min.

szybkość

wydalania

50% dawki w ciągu

12 h

50% dawki w ciągu

1 h

efekty
neurotoksyczne

wysoka

neurotoksyczność;
uszkodzenie
neuronów dopa – i

serotoninergicznych

nie wywołuje

efekty
euforyczne

Palenie oraz iniekcje – stan euforii o
niezwykłej sile („rush”); wdychanie –

słabsze nasilenie („high”)

METAMFETAMINA

KOKAINA

skutki
krótkotrwałeg

o
przyjmowania

wzrost aktywności, temp. ciała,
drażliwość, przyspieszenie akcji serca,

oddychania, bezsenność, brak apetytu

skutki
chronicznego
przyjmowania

objawy psychotyczne, zaburzenia
nastroju, gwałtowne zachowania, udar
mózgu, może dochodzić do uzależnienia

objawy

odstawienne

trudne do opanowania pragnienie

przyjęcia narkotyku, paranoja, depresja

Przenoszenie

HIV

dożylne iniekcje mogą być przyczyna

transmisji wirusa

c.d.

TYP KAT (katyna pochodna

efedryny)



rośnie w Afryce i Pw . Arabskim



liście z drzew - żucie liści lub napar



zawierają one szereg aktywnych substancji,

najważniejsze

to:

katynon,

katyna

(norpseudoefedryna), katynina, edulina



efekty działania podobne do amfetaminy – słabną

po 90 min i zanikają po 3h



długotrwałe stosowanie – stany łagodnej depresji

Catha edulis

(czuwaliczka jadalna)



norpseudoefedryna

(katyna)

działa

pobudzająco na OUN (słabiej od amfetaminy).
Powoduje

przypływ

energii

i

dobrego

samopoczucia,

ustąpienie

zmęczenia,

bezsenność, wzmożoną ruchliwość, wzmożoną
aktywność mięśni, hamowanie łaknienia oraz
hamowanie

popędu

seksualnego.

Później

następuje euforia z gadatliwością, a także
agresywność i niezdolność koncentracji



nadużywanie prowadzi do rozwoju zależności

psychicznej przy braku zależności fizycznej.
Tolerancja jest prawie niezauważalna. U osób
długotrwale przyjmujących kat pojawiają się
omamy wzrokowe i słuchowe, silny niepokój,
manie

prześladowcze,

nieżyt

żołądka,

wychudzenie i ogólne wyniszczenie organizmu.

TYP substancji

halucynogennych

Halucynogen

Źródło

Niektóre nazwy

potoczne

Pochodne indoloalkiloaminy

Ergobazyna, LSD

(dietyloamid kwasu

lizergowego)

Sporysz - forma

przetrwalnikowa

buławinki

Kwas, Podróż,

Truskawka, Złote

słońce, Węzeł

celtycki, Acid Lucy,

The ghost

Psylocyna (4-

hydroksy-

dimetylotryptamina

Grzyby z rodzaju

Psylocybe

Psylo, Śruba,

Halucyny,

Halucynki

psylocybina
DMT

(dimetylotryptamina

)

Nasiona

Piptadenia

peregrina

Podróż biznesmena,

Lunch - time

Harmina, Harmalina

Ziarna ruty

stepowej

Bufotenina

Skórki banana,

muchomor

czerwony (Amanita

muscaria)

Halucynogen

Źródło

Niektóre nazwy

potoczne

Pochodne fenyloetyloaminy

Meskalina

płatki kaktusa

meksykańskiego

(Lophophora

williamsi), pejotl

Hoop, Megi, Meskal, Sok,

Soczek

Mirystycyna,

elemicyna

gałka i kwiat

muszkatołowy

(Myristica

fragans)

Miristica, muscade

MDA (metyleno-

dioksyamfetamina)

Narkotyk miłości, Harmony,

Love, Love pill

MDMA (metyleno-

dioksymetamfeta

mina

)

Ekstaza, Jabłko, Adam,

Pigułki miłości, Śnieżka,

Techno, Uśmiech, Gawiazda,

MDEA (metyleno-

dioksyetamfetamina)

syntetyczne

Eva

STP

(dimetoksymetylo-

amfetamina)

Dom

Pochodne piperydyny

PCP - fencyklidyna,

sernyl

syntetyczne

Anielski pył, Fency, Good,

Tic,

Crystal, Angel dust, Green

tea

Ketamina, ketalar

Special K, Jet, Kay, Super

acid

LSD najczęściej produkuje się z kwasu

lizergowego

(podobnie jak LSA), który z kolei otrzymuje się z

ergotaminy - alkaloidu sporyszu,

 

 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 

LSD

Rozprowadzany jest pod postacią proszku,
małych tabletek, kapsułek, popularne są
kartonikowe znaczki i papierki

Psilocybe semilanceata - łysiczka

lancetowata

Stropharia semiglobata - pierścieniak

Panaeolus p. - kołpaczek

Conocybe lactea - stożkówka białotrzonowa

GHB (kwas gamma -

hydroksymasłowy)

i jego lakton GBL



hamuje uwalnianie dopaminy w mózgu



działa obezwładmniająco, powodując

częściową utratę przytomności; towarzyszy
temu okresowa amnezja



inne objawy niepożądane to bradykardia,

ruchy mimowolne, wymioty, zaburzenia
oddychania



gwałtownie obniża sprawność

psychofizyczną kierowców

Obrót meskaliną i jej stosowanie są w Polsce zakazane,

znajduje się ona na wykazie środków odurzających

w grupie I-P.

AMFETAMINY HALUCYNOGENNE



cieszą się dużą popularnością w klubach nocnych i

dyskotekach



ich

działanie

jest

połączeniem

pobudzenia

amfetaminopodobnego

i

lekkiego

zniekształcenia

percepcji zmysłowej. Cechą szczególną jest wywołanie
uczucia empatii i dobrego usposobienia wobec wszystkich
ludzi.



zsyntetyzowano ponad tysiąc wariantów związków o

takim działaniu. Najważniejsze z nich to MDA, MDMA
(ekstaza), wyprodukowana na pocz

ą

tku ubieg

ł

ego

stulecia

przez

przetworzenie

psychotropowych

składników znajdujących się w gałce muszkatołowej i
kwiecie muszkatołowym (mirystycyna i elemicyna ulegają
metabolizmowi do psychoaktywnych metabolitów -
MDMA).

EKSTAZY

Najczęściej są one przyjmowane okresowo przez
osoby uzależnione od innych związków.

Sposoby przyjmowania halucynogenów:

• doustnie (psylocybina, psylocyna, meskalina, LSD,
PCP, MDA, MDMA, mirystycyna, ketamina, GHB)

• palenie (meskalina, PCP, DMT)

• iniekcje (LSD, PCP, DMT, MDA, ketamina, GHB)

• inhalacje (LSD, PCP, DMT, ketamina)

Salvinorin A

jest to halucynogenny związek chemiczny

z grupy dwuterpenów, występujący w egzotycznej roślinie
pochodzącej z Meksyku - szałwii wieszczej.

Nazwa związku

Siła działania

halucynogennego

Efektywna dawka

(mg)

Meskalina

1

200 - 400

TMA
(

trimetoksyamfetamina

)

2

160 - 200

DMA
MDA

2,5

80 – 160

MMDA

(Metoksy-

metylenodioksyamfetamin

a

)

3

150

PMA

(

metoksyamfetamina

)

5

50

DOM/STP

50

3 – 10

DOET

80

2 – 6

DOB

200

0.8 – 2

Salwinoryna A

400

0.2 - 1

LSD

1600

0.05 – 0.2

Kleje

Butabon, heksan, toluen, cykloheksanon,

toluen, ksyleny

Aerozole

(odświeżacze

powietrza,

dezodoranty, lakiery

do włosów

Składniki lotnej frakcji ropy naftowej,

fluorowęglowodory

Środki znieczulające i

przeciwbólowe

(wziewne i

miejscowe)

Podtlenek azotu, cyklopropan, eter

dietylowy,
trichlorofluorometan

Środki czyszczące

Eter dimetylowy, dichlorometan, metanol,

trichloroetylen, czterochlorek węgla

Gazy opałowe: gaz do

zapalniczek, butan,

propan

Lotna frakcja ropy naftowej, propan i butany

Inne produkty:

gaśnice, lakiery i

zmywacze do

paznokci, korektory

maszynopisów

Aceton, estry, butanon, estry, heksan,

toluen, 1,1,1-trichloroetan

Produkty zawierające lotne substancje

odurzające

1504

695

154

67

653

1510

51

359

704

2004

2005

2006

N=1114 N=2230

N=2353

2004

2005

2006

N=1114 N=2230

N=2353

63

68

64

32

29

30

5

7

3

66

34

0

59

40

1

64

33

2

2004

2005

2006

N=1114 N=2230

N=2353

12

39

37

24

24

32

30

5

7

26

30

29

1

0

2

2004

2005

2006

N=1114 N=2230

N=2353

65

9

10

9

16

69

65

6

5

20

7

19

2004

2005

2006

N=1114 N=2230

N=2353

Narkotyki wykorzystywane w celach

przestępczych



Kwas gamma–hydroksymasłowy (GHB)



lakton kwasu gamma–hydroksymasłowego (GBL)



butandiol (BDO, BD)



leki z grupy benzodiazepin – flunitrazepam i klonazepam



ketamina



guantara (WDS)



związki te mogą być łatwo podawane w napojach i

drinkach (związki bezbarwne, na ogół dobrze
rozpuszczalne w wodzie, nie mają zapachu ani
wyraźnego smaku)



wywołują oszołomienie i senność, a często również

amnezję utrudniającą identyfikację, zatrzymanie i
skazanie sprawców działań przestępczych

Narkotyki wykorzystywane w celach

przestępczych

Flunitrazepam

Klonazepam



Agonista receptora benzodiazepinowego



działa nasennie, uspokajająco, przeciwdrgawkowo,

zwiotcza mięśnie



wywołuje oszołomienie, dezorientację, senność i zaburzenia

pamięci



efekty działania ujawniają się 20-30 min po przyjęciu i

utrzymują się przez kilka godzin



alkohol etylowy nasila działanie flunitrazepamu



lek z grupy benzodiazepin



wywołuje senność, zwiotczanie mięśni, niezborność

ruchów, amnezję, zaburzenia widzenia i wzmożone
wydzielanie śliny

WDS
(to z angielskiego Will Disabling Substances)
czyli substancje osłabiające wolę.

Te dolewane do napojów to najczęściej wyciąg z
południowo-amerykańskiej rośliny Guantary.

Czysta WDS z Guantary ma delikatny, roślinny zapach,
praktycznie nie ma smaku.
Dlatego bardzo trudno wyczuć jej dolanie nie tylko w
kawie, ale też w lemoniadzie czy toniku.
Właściwie łatwo ją rozpoznać tylko w wodzie.
Poważne

przedawkowanie

grozi

kilkudniowym

omdleniem

podobnym

do

śpiączki,

bardzo

niebezpiecznym

dla

zdrowia.

Polska

nie

jest

już

tylko

państwem

tranzytowym

dla

przemytu

środków

odurzających,

ale

również

producentem

(amfetamina) i poważnym klientem.

pozostałe – polska heroina, LSD, kokaina,
anaboliki

Najbardziej popularnymi narkotykami w
Polsce są (raport KGP z 2009 roku):

pochodne konopi (marihuana i haszysz) –
60,4% ogólnej liczby co stanowi 35 873
przypadków.

amfetamina - 22,6% ogólnej liczby co stanowi
13 414 przypadków

ekstazy 4% - ogólnej liczby, co stanowi 2355
osób

1

2

3

4

 

Amfetamina oraz jej pochodne nadal

przerzucane są głównie drogą:

1. morską

– poprzez porty morskie w Gdańsku

oraz

Szczecinie i Świnoujściu

2.

lądową

– jedną z tras lądowych jest

„zmodyfikowany

szlak morski do Szwecji”,

3. powietrzną

– przesyłki kurierskie z Polski do

USA,

4.

pocztową i „internetową

” – nowe metody

przemytu

narkotyków,

Od 2002 roku do chwili obecnej stwierdza się w Polsce
ciągły wzrost popytu na kokainę.
Polska jest coraz częściej wykorzystywana przez
zorganizowane grupy przestępcze do przemytu kokainy
z Ameryki Południowej do Europy Zachodniej

Głównym krajem – „źródłem” przemytu haszyszu i
marihuany do Państw UE i Polski pozostaje

Maroko

oraz w chwili obecnej

Afganistan i Pakistan

Przejawem

rozwoju

rynku

narkotykowego

jest

wykształcenie

się

określonych

grup

konsumentów

narkotyków.

Typowe grupy tych osób i preferowane przez nie rodzaje
narkotyków stanowią:

o

młodzież szkolna

- marihuana (skun), amfetamina,

haszysz,
grzyby halucynogenne, leki psychotropowe,

o

studenci

- "brown sugar", marihuana, amfetamina,

ecstasy, LSD,

o

środowiska biznesmenów, kryminalistów

(gł. złodziei samochodów i paserów), "bramkarzy" nocnych
lokali
i personelu agencji towarzyskich - kokaina, amfetamina,
ecstasy,
heroina, LSD,

o

najstarsi lub najsilniej uzależnieni narkomani

- "polska

heroina",
leki psychotropowe.

W użyciu znajdują się coraz liczniejsze odmiany
środków odurzających, w tym:

amfetamina:

tabletkowana o kolorze kremowym,

żółtawa tzw. "ruska" oraz zmieszana z glukozą,

ecstasy:

w licznych odmianach (o nazwach: babylon,

gorbi, gwiazdki, serduszka), w tym na bazie pemoliny w
postaci różowych tabletek z logo- litera K, obwiedzionych
u góry półkoliście przez 3 korony, oraz tabletek
półokrągłych koloru białego, tzw. UFO,

marihuana

o wzbogaconej zawartości THC (skun,

orange),

LSD

o zmiennym składzie chemicznym, zaznaczonym

odrębnymi wzorami graficznymi i nazwami (np.
panoramix, 2 face, słoneczko, kotki), mixty, czyli
mieszanka tzw. LSD-25 z innymi rodzajami narkotyków

Z rozwojem rynku łączą się ponadto stwierdzone
zmiany w sposobach zażywania narkotyków, w
tym m.in.:



podejmowanie prób palenia krajowej heroiny, tzw. "kompotu",

poddawanego odparowywaniu a następnie palonego w fajce,

 konsumowanie haszyszu w postaci "ciasteczek",

 dodawanie amfetaminy do coca-coli lub zażywanie w postaci
iniekcji
(np. w połączeniu z wodą destylowaną),

 sprzedaż narkotyków w postaci słodyczy:
lizaków (lubelskie)
i cukierków (Poznań) w kształcie kwadratowym lub
owalnym, w

kolorze czarno-żółto-niebieskim.

Eksperymenty te szeroko propagowane są przez handlarzy i
narkomanów,
zwłaszcza wśród młodzieży. Skala tego zjawiska, m.in. w
Internecie, wymaga pilnych zmian prawnych, umożliwiających
ściganie go jako przejawu nakłaniania do zażywania narkotyków.

Zestawienie wskaźników zażywania

narkotyków

1. wygląd zewnętrzny:

oczy

nos,
twarz
inne

2. zapach

3. zachowanie:

mowa
przypływ energii, ożywienie
obniżony nastrój
objawy fizjologiczne
różne objawy

4. przedmioty

WYGLĄD ZEWNĘTRZNY:

rozszerzone źrenice, w nikłym stopniu reagujące na
światło -

amfetaminę, ecstasy, kokainę, LSD

zwężone źrenice -

opiaty

przekrwione oczy -

marihuana

oczy

czerwony nos z krostkami i objawami egzemy
(zaczerwieniona, łuszcząca się skóra, swędzenie)-

kokaina

nos i twarz

blade palce -

marihuana

ślady wkłuć na ciele -

opiaty

inne

ZAPACH

słodkawa woń oddechu, włosów i ubrania -

marihuana

wyraźny zapach rozpuszczalników -

środki

wziewne

zapach palonych liści -

marihuana

ZACHOWANIE:

bełkotliwa mowa -

barbiturany, benzodiazepiny

bełkotliwa mowa i wesołkowatość -

LSD, grzyby

halucynogenne

gadatliwość -

kokainę, środki wziewne

gadatliwość i wesołkowatość, stany euforyczne -

marihuana

mowa

pobudzenie, ożywienie, podniecenie -

ecstasy, środki

wziewne

nadpobudliwość i wzmożona aktywność -

kokaina

nerwowość, drażliwość -

amfetamina

przypływ energii, ożywienie

brak koordynacji ruchowej -

ecstasy i marihuanę

zamroczenie –

opiaty

zaburzenia orientacji przestrzennej -

marihuana

zmniejszenie aktywności życiowej -

barbiturany,

benzodiazepiny

obniżony nastrój

katar -

kokaina, opiaty

kaszel -

marihuana

kichanie i kaszel -

środki wziewne

wymioty -

barbiturany, benzodiazepiny

zwiększone łaknienie, apetyt na słodycze -

marihuana

brak apetytu -

opiaty

objawy fizjologiczne

igły, strzykawki -

amfetamina, kokaina, opiaty

małe opakowania plastikowe zawierające biały proszek
lub kryształy -

amfetamina

tabletki, kapsułki, drażetki różnych kolorów -

amfetamina,

barbiturany, benzodiazepiny

PRZEDMIOTY

rurki do wdychania oparów -

kokaina

brązowo-szare nasionka w kieszeniach lub
w podszewce -

marihuana

bibuła papierosowa, zielony tytoń –

marihuana

brązowe watki, kapsle, nakrętki, łyżki -

opiaty

rurki do wdychania oparów -

opiaty

naczynia pokryte brudnym nalotem -

opiaty

PRZEDMIOTY c.d.

Ośrodki leczenia uzależnień

• Babigoszcz (trasa Szczecin - Świnoujście)

• Budy Zosiny (Warszawa-Skierniewice)

• Dębowiec (z Częstochowy w kierunku Katowic)

• Gdańsk - Matarnia

• Głosków

• Grabowo (okolice Kołobrzegu)

• Kamień Rymański

• Kębliny (okolice Łodzi w kierunku, Kutna przez
Zgierz)

• Łódź

• Majdan Kozic Dolnych (24 km od Lublina )

• Marianówek (20 km na południe od Kołobrzegu)

• Mysłakowice (z Jeleniej Góry w kierunku Kowar i
Karpacza)

• Nowolipsk (z Kalisza w stronę Chocza - kierunek
Września)

• Ostrołęka

• Wrocław

• Zaczerlany

„ Każda forma uzależnienie jest
szkodliwa –

niezależnie od tego czy narkotykiem
jest

alkohol, morfina czy idea.”

Carl Gustav Jung

Szwajcarski psychiatra i
psycholog