GERIATRIA

Najczęściej

występujące problemy

geriatryczne

Problemy geriatryczne

•

upadki

•

odleżyny

•

nietrzymanie moczu

•

nietrzymanie stolca

•

zaparcie

•

odwodnienie

•

hipotermia

•

hipertermia

Upadek

Wydarzenie polegające na

utracie równowagi podczas

chodzenia lub innych czynności,

wskutek czego poszkodowany

znajduje się na ziemi, podłodze

lub innej nisko położonej

powierzchni

Częstość występowania

upadków

•

100 osób w

wieku 70 – 74

lata

•

47 upadków /

rok

•

100 osób w

wieku 80 lat

•

121 upadków /

rok

Upadki

•

Skłonność do przewracania się mają:

–

osoby nieaktywne, niesprawne

–

osoby zdrowe, ruchliwe, prędko chodzące

•

Miejsce upadku

–

Kobiety – upadki głównie w domu

–

Mężczyźni – upadki głównie poza domem

•

Należy zawsze pytać o upadki

•

Trzeba szukać przyczyn upadków

możliwych do wyeliminowania

Przyczyny upadków

•

Przyczyny wewnętrzne

•

Przyczyny zewnętrzne

•

Upadek może być nieswoistym

objawem wielu chorób o przebiegu

ostrym (zapalenie płuc, zawał serca,

zakażenie układu moczowego) lub

zaostrzenia choroby przewlekłej

(cukrzyca, niewydolność serca)

Przyczyny upadków

WEWNĘTRZNE

•

zaburzenia

równowagi i

chodu

•

zaburzenia

poznawcze

•

przewlekłe

choroby

•

leki

ZEWNĘTRZNE

•

śliskie podłoże

•

nieodpowiednie

oświetlenie

•

brak poręczy

przy schodach

Starzenie się a upadki

•

Wzrok

–



akomodacji,



ostrości,



adaptacji

do ciemności i silnego światła

•

Słuch i równowaga

–



pobudliwości narządu

przedsionkowego

•

Układ nerwowy

–



czasu reakcji,



wychylenia

postawnego,



odruchów prostowania

Choroby a ryzyko upadku

•

NEUROLOGICZNE

–

udar, zaburzenia świadomości,

otępienie, niewydolność kręgowo-

podstawna, nadwrażliwość zatoki

szyjnej, neuropatia obwodowa

•

CH. UKŁADU KRĄŻENIA

–

zawał serca, zaburzenia rytmu serca,

hipotonia ortostatyczna (niedociśnienie

pionizacyjne) -



RR sk. o 20 mmHg

Choroby a ryzyko upadku

•

ZABURZENIA ŻOŁĄDKOWO-JELITOWE

–

krwawienie z przewodu pokarmowego,

biegunka, omdlenie poposiłkowe,

omdlenie podefekacyjne

•

ZABURZENIA METABOLICZNE

–

hipoglikemia, odwodnienie, zaburzenia

elektrolitowe, niedokrwistość,

niedoczynność tarczycy

Choroby a ryzyko upadku

•

UKŁAD MOCZOWO-PŁCIOWY

–

omdlenie pomikcyjne, nietrzymanie

moczu, nykturia

•

CH. NARZĄDU RUCHU

–

zapalenie stawów, zwyrodnienia

stawów, miopatie, ogólne

pogorszenie sprawności

•

ZABURZENIA PSYCHICZNE

–

depresja, lęk, otępienie, zaburzenia

świadomości

LEKI a ryzyko upadku

•

hipotensyjne

•

moczopędne

•

hipoglikemizujące

•

psychotropowe

•

uspokajająco - nasenne

Następstwa upadków

•

U osób > 65 r.ż. pierwsza przyczyna

śmierci wśród nieszczęśliwych

wypadków i siódma przyczyna zgonu

w ogóle

•

złamania:

upadków

•

Inne obrażenia ciała:

10-20%

upadków

•

Zespół poupadkowy:



aktywności po

upadku

Badanie kliniczne osoby która

doznała upadku

•

Ocena i leczenie świeżych

urazów

•

WYWIADY

•

BADANIE PRZEDMIOTOWE

Wywiady

•

Czynności poprzedzające upadek

•

Zwiastuny upadku

–

kołatanie serca, duszność, ból w klp.,

zawroty głowy, zaburzenia zwieraczy,

utrata przytomności, przygryzienie

języka

•

Miejsce upadku

•

Świadkowie zdarzenia

•

Poprzednie upadki

•

Choroby przewlekłe i przebyte

•

Zażywane leki

Badanie przedmiotowe

•

Badanie ostrości wzroku, pola widzenia

•

RR i HR w pozycji siedzącej i stojącej

•

kończyny: zmiany zwyrodnieniowe

stawów, zniekształcenie stóp, obuwie

•

Badanie stanu psychicznego

•

Badanie chodu i równowagi:

siadanie,

wstawanie z krzesła, chodzenie,

schylanie się, obracanie się, sięganie,

wchodzenie i schodzenie ze schodów,

stanie z zamkniętymi oczami

Zapobieganie upadkom w

domu

•

Wszystkie pomieszczenia

–

oświetlenie

: dostateczne, nie rażące,

łatwo dostępne włączniki

–

dywany i chodniki

: przeciwpoślizgowa

dolna powierzchnia

–

meble

: stabilne, nie utrudniające

przejścia

–

ogrzewanie

: optymalna temperatura

22,2

Zapobieganie upadkom w

domu

•

Kuchnia

–

szafki i szuflady

: odpowiednia

wysokość, przedmioty codziennego

użytku na wysokości talii

–

podłoga

: gumowy dywanik przy

zlewie, kapcie na gumowej

podeszwie

–

kurki kuchenki gazowej

: wyraźne

oznakowanie

Zapobieganie upadkom w

domu

•

Łazienka

–

wanna

: paski przeciwpoślizgowe,

gumowa mata, siedzisko, przenośne

uchwyty na brzeg wanny

–

sedes

: odpowiednia wysokość,

uchwyty, poręcze

–

zamek

: bez możliwości zablokowania,

np. dwustronny

–

apteczka

: dokładne oznakowanie leków

Zapobieganie upadkom w

domu

•

Schody

–

wysokość stopni

: < 15 cm

–

poręcze

: po obu stronach schodów, w

odległości 2,5 - 5 cm od ściany,

powinny sięgać dalej niż najniższy i

najwyższy stopień, końce zakrzywione,

zwrócone od ściany

–

powierzchnia

: paski przeciwpoślizgowe

–

oświetlenie

: lampa na górze i na dole

schodów, odblaskowe paski na

stopniach

Odleżyny

•

decubitus (łac.) – leżący

•

Powstają wskutek zaburzenia

ukrwienia i następowej martwicy,

obejmującej skórę, tkankę podskórną

oraz często mięśnie pokrywające

wyniosłości kostne

•

Są wynikiem działania:

–

intensywnego, krótkotrwałego ucisku

–

ucisku o mniejszym nasileniu,

rozłożonego w czasie

Występowanie odleżyn

•

chorzy

hospitalizowani

: 10 – 20%

•

pacjenci

domów opieki:

23%

Czynniki sprzyjające

powstawaniu odleżyn

•

ucisk

–

prawidłowe ciśnienie włośniczkowe: 32

mmHg

–

pozycja siedząca, nacisk na guzowatości

kulszowe: > 300 mmHg

•

tarcie

•

naciąganie

•

maceracja

–

potliwość, sączące się rany, nietrzymanie

moczu lub stolca

Czynniki sprzyjające

powstawaniu odleżyn

•

unieruchomienie

•

zły stan odżywienia

•

zaburzenia przytomności

•

niedokrwistość, zakażenia, obrzęki,

cukrzyca, udar mózgu, choroby

naczyń obwodowych, proces

nowotworowy, złamania, otępienie,

niska masa ciała

•

palenie papierosów, alkoholizm

•

leczenie glikokortykosteroidami

Klasyfikacja odleżyn

•

STADIUM I

– nie blednący rumień,

skóra nieuszkodzona

•

STADIUM II

– otarcie, pęcherz,

powierzchowna nadżerka

•

STADIUM III

– głębokie owrzodzenie,

zajęta skóra + tkanka podskórna

•

STADIUM IV

– pełna grubość skóry +

martwica tkanek, uszkodzenie

mięśni, kości, ścięgien,

odwarstwienie tkanek, przetoki

Profilaktyka

przeciwodleżynowa

•

Identyfikacja

czynników

ryzyka

•

Kontrola skóry

(1 raz

dziennie)

Ocena ryzyka odleżyn

•

Percepcja bodźców

czuciowych

•

Wilgotność

•

Aktywność

•

Ruchliwość

•

Odżywianie

•

Tarcie i naciąganie skóry

Postępowanie

zapobiegawcze

•

Program zmian pozycji ciała co 2

godziny

•

Ograniczenie czasu w pozycji siedzącej

•

Unikanie podnoszenia oparcia łóżka >

(z wyjątkiem posiłków)

•

Nauczenie chorego zmiany pozycji

ciała, ćwiczenia ruchowe 3 x na dobę

•

Odpowiednie łóżko i materac

•

Ochraniacze pięt i łokci

Postępowanie

zapobiegawcze

•

Ocena funkcji zwieraczy

•

Czystość skóry, zwalczanie

wilgotności

•

Monitorowanie stanu odżywienia

–

pomiary antropometryczne

–

badania laboratoryjne:

•

stężenie albumin (> 3,3 g/dL)

•

stęzenie hemoglobiny (> 12 g/dL)

•

limfocyty (> 1200 / mm

)

Leczenie odleżyn

•

STADIUM I

0,9% NaCl + opatrunek

•

STADIUM II

–

0,9% NaCl + opatrunek (wilgotny)

•

STADIUM III

–

oczyszczanie mechaniczne (0,9% NaCl),

chirurgiczne, chemiczne

–

opatrunek wilgotny – 0,9% NaCl (zmiana co 6-8

g.)

•

STADIUM IV

–

oczyszczanie

–

opatrunek wilgotny – 0,9% NaCl (zmiana co 6-8

g.)

–

przeszczep fałdu skórno-mięśniowego

Opatrunki i leki miejscowe

•

Opatrunki płynne

•

O. z błon półprzepuszczalnych

•

O. hydrokoloidowe

•

Enzymy fibrynolityczne (Iruxol

mono)

•

O. absorpcyjne

•

O. hydrożelowe

•

O. z alginatem wapnia (algi

morskie)

Leczenie odleżyn

•

Gdy wystąpią objawy zakażenia:

–



temperatury ciała

–

cuchnąca wydzielina z rany

–

stan zapalny tkanek otaczających ranę

–

złe gojenie, posocznica



•

Badanie mikrobiologiczne

–

posiew i antybiogram



•

Celowana antybiotykoterapia

Nietrzymanie moczu

•

15 – 30%

osób w podeszłym

wieku

•

Przyczyny nietrzymania moczu

–

przejściowe nietrzymanie moczu

–

utrwalone nietrzymanie moczu

Przejściowe nietrzymanie

moczu

•

elirium = zaburzenia świadomości

•

nfekcja dróg moczowych

•

troficzne zapalenie cewki moczowej

•

eki

•

aburzenia psychiczne: depresja

•

admierna objętość moczu (cukrzyca)

•

graniczenie ruchów = niesprawność

•

ałowe zatkanie odbytnicy

Utrwalone nietrzymanie moczu

•

Zaburzenia czynnościowe pęcherza

–

nadpobudliwość m. wypieracza

–

rozluźnienie m. zwieracza pęcherza

•

Niewydolność drogi odpływu moczu

–

zaburzenia cewki moczowej

–

osłabienie mięśni dna miednicy

•

Zaburzenia drożności drogi

odpływu moczu

•

Zaburzenia funkcji poznawczych

Ocena kliniczna chorego z

nietrzymaniem moczu

•

Wywiady:

–

parcie naglące – nadpobudliwość

wypieracza

–

wysiłkowe – rozluźnienie zwieracza

–

wyciekanie moczu kroplami – z

przepełnienia

–

wąski strumień moczu – rozrost prostaty

–

objawy dyzuryczne – zakażenie

–

pytanie o nykturię, krwiomocz, leki, inne

choroby

Ocena kliniczna chorego z

nietrzymaniem moczu

•

Badanie przedmiotowe:

–

ogólne, neurologiczne

–

ginekologiczne, badanie per rectum

•

Badania dodatkowe

–

kontrola dobowego wydalania moczu

–

badanie ogólne i posiew moczu

–

podstawowe badania krwi

–

USG + ocena zalegania moczu po mikcji

–

cystoskopia

Należy pamiętać że:

•

W każdym przypadku nietrzymania

moczu należy myśleć o

zakażeniu

układu moczowego

jako przyczynie

•

Bakteriuria znamienna 10

/ ml

•

Czynniki sprzyjające zakażeniu ukł.

mocz.

–

nietrzymanie moczu

–

cewnik moczowy

–

niesprawność, choroba przewlekła

–

cukrzyca

–

niedostateczna higiena

Nietrzymanie stolca -

przyczyny

•

zwiotczenie zwieracza odbytu

•

nietrzymanie moczu

•

cukrzyca

•

nowotwory

•

nietolerancja mleka (laktozy)

•

nadużywanie leków

przeczyszczających

•

otępienie, depresja

•

wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Zaparcie stolca - przyczyny

•

mała podaż płynów

•

dieta ubogobłonikowa

•

siedzący tryb życia, leżenie

•

narkotyczne leki przeciwbólowe

•

czynniki psychologiczne

•

Zaparcia stolca mogą być

przyczyną jego nietrzymania

Wiek sprzyja zaburzeniom

gospodarki wodno-

elektrolitowej





przestrzeni wodnej (niemowlę -

80% wody; starość – 40% wody w

organizmie)

•

zanik poczucia pragnienia

•

zmiany w nerkach strukturalne i

czynnościowe,



przesączania

kłębuszkowego o 50%

•

zmiany w układzie oddechowym –

zaburzenia homeostazy

Objawy odwodnienia

•

zaburzenia psychiczne: zaburzenia

świadomości, śpiączka,

pobudzenie

•

omdlenie

•

suchość skóry i śluzówek





RR;



•

Ważne badania: stężenie Na, K

Termoregulacja

•

promieniowanie

•

parowanie: układ oddechowy +

skóra (700 – 1000 ml na dobę)

•

temperatura prawidłowa 36,2 –

37,3

Hipotermia

•

Ochłodzenie ciała: temp. < 35

•

Przyczyny hipotermii:

–



wytwarzania ciepła na skutek



aktywności ruchowej,



pracy mięśni

szkieletowych

–

zawodność mechanizmów

wyrównawczych

•

Upadek osoby starszej w domu:

częsta przyczyna hipotermii

Hipotermia - fakty

•

USA –

75.000

zgonów zimowych

(hipotermia i inne choroby)

•

Polska - ?

•

U osób > 75 r.ż. ryzyko zgonu z

powodu hipotermii jest

5 razy

większe

•

Rozpoznane przypadki hipotermii

–

zgon 50% chorych

Objawy i leczenie hipotermii

•

Objawy hipotermii:

–

brak skarg na zimno (!)

–

splątanie, senność, blada zimna skóra

–

początkowo



RR i







RR i



–

depresja oddechowa

•

Leczenie hipotermii:

–

powolne spontaniczne ogrzewanie

–

ostrożnie z płynami i.v.

Hipertermia - przegrzanie

•

Przyczyny:

–

zaburzenia funkcji podwzgórza

–

zanik gruczołów potowych

–

zanik sieci naczyń skórnych

–

spłycenie oddechu

–

odwodnienie:



pragnienia, zakażenie

–

nadmierny ubiór, zamykanie okien

–

leki





ryzyka hipertermii: gorące,

wilgotne powietrze, bezwietrzne

Objawy hipertermii

•

Objawy hipertermii

•

hipertermia ostra:

–

udar cieplny -



temperatury, utrata

przytomności, niewydolność serca,



RR, drgawki, zaburzenia oddychania

•

hipertermia przewlekła:

(częściej)

–

bóle głowy, zawroty głowy, jadłowstręt,

wymioty, biegunka, objawy

odwodnienia, zaburzenia świadomości

•

Często błędne rozpoznanie, np.

zatrucie pokarmowe

Leczenie hipertermii

•

Powolne ochładzanie metodami

fizycznymi

•

Ostrożne nawodnienie

•

Hipertermia fakty:

Podczas upałów liczba zgonów z

powodu cukrzycy, chorób płuc i

nadciśnienia tętniczego



o 50%

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
problemy geriatryczne materialy POLOZNICTWO(1)
geriatria PROBLEMY wyklad materialy
Pacjent mający problemy nerwicowe, Materiały naukowe z różnych dziedzin
Wielkie problemy geriatryczne, Pielęgniarstwo, Collegium Medicum, Geriatria
Zasady pielegnacji pacjenta w przebiegu wielkich problemow geriatrycznych
GERIATRIA piel Najczęsciej wystepujące problemy geriatryczn
geriatria, VI rok, Geriatria, materiały
6 Wielkie problemy geriatryczne
wyklad 3 piel geriatryczne problemy geriatryczne
Farmakoterapia geriatryczna materiały POLOZNICTWO
2 Wielkie problemy geriatryczne
etyczne problemy nauczyciela material

więcej podobnych podstron

Problemy geriatryczne materiały

Document Outline