Ekonomia europejskiej integracji

Prowadząca: Paulina Krakowiak

Historia europejskiej integracji

Podręczniki

Prowadząca: Paulina
Krakowiak



Email: [e-mail]



Tel. [phone]

Teoria integracji

Pojęcie integracji i jej rodzaje



w aspekcie leksykalnym od łac. integratio –

łączenie się, tworzenie całości



w aspekcie ekonomicznym i gospodarczym –

scalanie, łączenie gospodarek narodowych

Rodzaje:



Pozytywna- poszerzanie



Negatywna – znoszenie barier



Wszerz



W głąb

Teoria integracji

Formy integracji:



strefa wolnego handlu (bez ceł i barier)



unia celna (+ wspólna polityka celna wobec

państw trzecich)



wspólny rynek (+brak barier w przepływie

kapitału, osób i usług)



unia gospodarcza (harmonizacja polityk)



pełna integracja (unifikacja polityki pieniężnej,

fiskalnej, antykryzysowej, społecznej, którymi

zarządza organ ponadnarodowy)

.

Integracja w

omawiany aspekcie to nie tylko współdziałanie w

kwestiach rynkowych, ale również zmiany

instytucyjno-regulacyjne.

Teoria integracji



Płaszczyzny integracji:

- gospodarcza,

-

prawna,

-

polityczna



Aktualnie utożsamiane z systemem filarowym

Unii:

I. Wspólnota Europejska – wspólny rynek,

polityka rolna, unia walutowa

II. Wspólna polityka zagraniczna i

bezpieczeństwa

III. Współpraca policyjna i sądowa w sprawach

karnych (unia policyjno-sądownicza)

Historia idei integracji



Starożytność - Starożytni Grecy doszli do dwóch głównych

wniosków. Po pierwsze, że tworząc ugrupowanie integracyjne

i likwidując granice między jego częściami składowymi,

doprowadza się do sytuacji, w której konflikt o granice staje

się siłą rzeczy bezprzedmiotowy. Po drugie, że zewnętrznym

efektem integracji jest ponadto fakt, że całość jest silniejsza

niż poszczególne jednostki ją tworzące. Sama konstrukcja

państwa greckiego (tzw. polis) znamionowała rozwój myśli i

kultury politycznej. W starożytnej Grecji ma swój początek

również zjawisko federacji. Greków, rozproszonych w wielu

polis jednoczyła wspólna kultura, nauka i sztuka.



Średniowiecze - W średniowieczu rolę dawnego Cesarstwa

Rzymskiego zastąpił uniwersalizm chrześcijański, a

cywilizacyjną jedność Europy określały między innymi

pojęcia: ImperiumChristiana, Publica Christiana. Europa

Karola Wielkiego i Ottona III. Otton III zamierzał stworzyć

jedno państwo, które objęłoby chrześcijańską część Europy.

Państwo to miało być zbudowane na trzech głównych

elementach: Francji, Niemczech i Polsce.

Historia idei integracji



Renesans - W okresie renesansu również
nawiązywano do uniwersalizmu
chrześcijańskiego. Jego idee były bliskie m. i n.
XVI-wiecznemu filozofowi i reformatorowi
religijnemu, Erazmowi z Rotterdamu. Uważał
on, że wspólnota chrześcijańska może ułatwiać
pokojowy rozwój społeczeństwa europejskiego. 



W wieku XVII, szczególnie po zawarciu
kończącego wojnę trzydziestoletnią pokoju
westfalskiego(1648), zmienił się obraz sił w
Europie. Dominującą pozycję polityczno-
kulturową uzyskała Francja. 

Historia idei integracji



W XVIII wieku coraz silniej krytykowano
instytucje i stosunki międzynarodowe oparte
na zasadach feudalizmu i absolutyzmu. nowy
wymiar stosunków między narodami Europy
(wg zasady: "Liberté. Egalité. Fraternité



po pierwszej wojnie światowej próbowano na
nowo stworzyć porządek europejski i światowy
(m .in. poprzez powołanie Ligi Narodów),
chociaż pojawiły się światłe i dalekosiężne idee
zjednoczeniowe (szczególnie R. Coudenhove-
Kaleriego- idea utworzenia Stanów

Powody zaistnienia procesów
integracyjnych w Europie zachodniej



Plan Marschalla (amerykańskiego sekretarza stanu) - plan Stanów

Zjednoczonych mający służyć odbudowie gospodarek krajów

Europy Zachodniej po II wojnie światowej, obejmujący pomoc w

postaci surowców mineralnych, produktów żywnościowych,

kredytów i dóbr inwestycyjnych



OEEC - Organization for European Economic Co-operation, OEEC)

- organizacja międzynarodowa powstała 16 kwietnia 1948 r. w

celu koordynacji sprawnego funkcjonowania planu Marshalla i

stabilizacji kursu waluty. Została założona przez 16 państw

(Austria, Belgia, Dania,

Francja, Grecja, Holandia, Irlandia, Islandia, Luksemburg, Norwegi

a, PortugaliaSzwajcaria, Szwecja, Turcja, Wielka

Brytania i Włochy).

Ze strony amerykańskiej plan ten nadzorował specjalny urząd

pod kierownictwem Paula G. Hoffmana. OEEC utworzyła

m.in. Europejską Unię Płatniczą. Na mocy Konwencji o Organizacji

Współpracy Gospodarczej i Rozwoju podpisanej przez 20 państw

14 grudnia 1960 r. OEEC została przekształcona w Organizację

Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) z dniem 30 września

1961 r.

Ojcowie założyciele



Konrad Adenauer –pierwszy kanclerz demokratycznych Niemiec, Doprowadził

do odbudowy gospodarczej Niemiec oraz ich integracji z Europą Zachodnią.



Winston Churchill –brytyjski polityk, mówca, strateg, pisarz i historyk, minister

obrony, Przewodniczący Izby Gmin, dwukrotny premier Zjednoczonego Królestwa,

laureat literackiej Nagrody Nobla,



Alcide De Gasperi – włoski premier i polityk, współtwórca Rady Europy i EWWiS

zwolennik współpracy gospodarczej poprzez zacieśnianie współpracy obronnej.



Walter Hallstein – niemiecki polityk, profesor prawa pierwszy przewodniczący

Komisji Europejskiej, inicjator Wspólnot Europejskich i struktur unijnych.



Jean Monnet – francuski polityk, dyplomata i ekonomista, architekt wspólnot

europejskich, współtwórca Planu Schumana,



Robert Schuman – francuski premier i minister spraw zagranicznych, inicjator

pojednania pomiędzy Francją a Niemcami poprzez połączenie obu państw silnymi

więzami gospodarczymi, społecznymi i politycznymi, w latach 1958-

1960 Przewodniczący PE. 



Paul-Henri Spaak – belgijski premier i msz, w latach 1952-1953 przewodniczący

Zgromadzenia Ogólnego EWWiS, przewodniczący roboczej komisji opracowującej

raport dotyczący stworzenia podstaw wspólnego rynku europejskiego,

przewodniczący pierwszej sesji ZO ONZ, sekretarz generalny NATO.



Altiero Spinelli –włoski polityk, promotor federalizmu europejskiego,

członek KE odpowiedzialny za politykę przemysłową, poseł do Parlamentu

Europejskiego, współzałożyciel Klubu Krokodyla.

Faza wspólnego rynku -
kalendarium



1951 rok – popisanie Traktatu Paryskiego, ustanawiającego
Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS)



1957 rok – podpisanie Traktatów Rzymskich (Traktat o
funkcjonowaniu UE, dawn. TWE i Traktat
ustanawiający Euroatom), mówiących o utworzeniu
przez wymienione państwa Europejskiej Wspólnoty
Energii Atomowej (Euratom-sprawuje kontrolę i
koordynuje działania w zakresie cywilnej gospodarki
jądrowej) oraz Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej
(EWG-utworzona w 1958 roku, wspiera procesy
integracyjne, mające doprowadzić m.in. do stworzenia
wspólnego rynku oraz unii walutowej państw należących do
EWG; od1993 roku funkcjonuje pod nazwą Wspólnoty
Europejskiej),

Faza wspólnego rynku -
kalendarium



25 marca 1957 roku, czyli z dniem podpisania w Rzymie

przez sześć państw Starego Kontynentu (Włochy, Niemcy,

Holandia, Luksemburg, Belgia i Francja) Traktatu o

utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG)



Czasokres tworzenia wspólnego rynku miał wynieść

dwanaście lat i został podzielony na trzy równe etapy. Do

roku 1961 zlikwidowano w ramach tworzonego wspólnego

rynku ograniczenia dotyczące ilości towarów

będących przedmiotem obrotu handlowego.

Wcześniej, z początkiem roku 1959 rozpoczęto stopniową

likwidację ceł wewnętrznych w obrębie wspólnego rynku.



W dniu 1 lipca 1968 roku cła wewnętrzne zostały finalnie

zlikwidowane, wprowadzono natomiast jednolite cło

stosowane w obrocie handlowym z państwami spoza

obszaru wspólnego rynku. Od tego momentu można mówić

o współpracy w ramach unii celnej.

Faza wspólnego rynku -
kalendarium



1985 rok – podpisanie układu z Schengen o

zniesieniu kontroli na wspólnych granicach,



1986 rok – Jednolity Akt Europejski - pierwszy

krok do ujednoliconego rynku europejskiego



1992 rok –traktat z Maastricht, powołujący Unię

Europejską



1997 rok – traktat amsterdamski



1998 rok – powstanie EBC



1999 rok – wprowadzenie euro w transakcjach

bezgotówkowych



2002 rok – wprowadzenie euro w formie

gotówkowej (obecnie 17 państw w strefie)



2007 rok – traktat lizboński

Przebieg procesu

integracyjnego

Przebieg procesu integracyjnego

- rozszerzenia



I - w 1973 dołącza Wielka Brytania Dania i

Irlandia



II – w 1981 dołącza Grecja



III – w 1986 dołącza Hiszpania i Portugalia



IV – w 1995 dołącza Austria, Szwecja,

Finlandia



V – w 2004 r. Polska i 9 innych państw

Europy Środkowo-Wschodniej



VI – w 2007 dołącza Bułgaria i Rumunia

Cele Unii Europejskiej



popieranie zrównoważonego i trwałego postępu

gospodarczego i społecznego, w szczególności poprzez

utworzenie przestrzeni bez granic wewnętrznych, umacnianie

gospodarczej i społecznej spójności oraz ustanowienie unii

gospodarczej i walutowej, obejmującej docelowo jedną walutę,

zgodnie z postanowieniami niniejszego Traktatu;



 potwierdzanie swej tożsamości na arenie międzynarodowej,

zwłaszcza poprzez realizację wspólnej polityki zagranicznej i

bezpieczeństwa, obejmującej docelowo określanie wspólnej

polityki obronnej, która mogłaby prowadzić do wspólnej obrony;



 umacnianie ochrony praw i interesów obywateli Państw

Członkowskich poprzez ustanowienie obywatelstwa Unii;



 rozwijanie ścisłej współpracy w dziedzinie wymiaru

sprawiedliwości i spraw wewnętrznych;



 pełne zachowanie dorobku wspólnotowego i jego rozwój, mając

na celu rozważenie, w drodze procedury określonej w artykule N

ustęp 2, zakresu, w jakim polityki i formy współpracy,

ustanowione niniejszym Traktatem, wymagają zmiany w celu

zapewnienia skuteczności mechanizmów i instytucji Wspólnoty.

Filary Unii Europejskiej

Zmiany systemu filarowego po
Lizbonie



Określenie relacji między wspólnotą a Unią.

Unia następczynią prawną Wspólnoty
Europejskiej, która przestaje istnieć.
Euroatom pozostaje poza tą strukturą,
zachowując własną osobowość prawną.



Likwidacja dotychczasowej struktury

filarowej i zastąpienie jej jednolitym
reżimem prawnym. Niemniej jednak
pozostają odrębności między dawnym
filarem wspólnotowym a polityką
zagraniczną i bezpieczeństwa.

Zmiany systemu filarowego po
Lizbonie

Zagadnienia związane z
osobowością prawną

Federacja czy konfederacja?



Ma charakter funkcjonalny, a nie terytorialny.



Mimo funkcjonowania pojęcia obywatelstwa unii
i towarzyszącego mu uprawnień nie można
mówić o obywatelach unii w znaczeniu
typowym dla obywatelstwa państwa



Brak kompetencji domniemanej: unia nie może
samodzielnie przyznać sobie nowych
kompetencji.



Zaawansowanie stopnia integracji już dawno
przekroczyło ten charakterystyczny dla federacji

Unia jako organizacja
międzynarodowa?



Jest trwałym związkiem co najmniej dwóch

podmiotów prawa międzynarodowego
publicznego.



Oparta na umowie międzynarodowej

stanowiącej jej statut.



Posiada stałe organy.



Dąży do realizacji określonych celów

międzynarodowych.

Unia jako organizacja
ponadnarodowa



Samodzielny i autonomiczny porządek prawny o czym
świadczy zakres posiadanych kompetencji.



Kompetentny do stanowienia prawa wtórnego, które
ma zastosowanie bezpośrednie w krajach
członkowskich, bez konieczności uprzedniej
implementacji.



Posiada autonomię sądową – wszelkie zagadnienia
wynikające na gruncie interpretacji prawa mogą być
rozstrzygane tylko przed powołanym przed nią
specjalnym organem sądowym



Cechuje się niezależnością finansową – funkcjonuje
nie tylko w oparciu o składki państw członkowskich,
ale o własny budżet.

Osobowość prawna Unii



Art. 47 TUE – osobowość prawna Unii



Art. 335 TFUE – unia posiada zdolność prawną i
zdolność do czynności prawnych w każdym
państwie członkowskim (może zbywać lub
nabywać mienie ruchome i nieruchome, może
stawać przed sądem – w takich sprawach
reprezentuje ją Komisja



Ma zdolność zawierania umów
międzynarodowych.



Ma prawo legacji.



Przysługują jej przywileje i immunitety w
stosunkach międzynarodowych