Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu

MORFOLOGIA

PĘDÓW

Kierunek: rolnictwo
Studia stacjonarne

Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu

Budowa pąka

Na szczycie każdej łodygi znajdyje się pąk
wierzchołkowy ( odpowiada za wzrost rośliny)–
składa się:
-ze stożka wzrostu;
-zawiązków liści ( wytworzonych u podstawy sożka
wzrostu)
-pędów bocznych.

Pąki są bardzo wrażliwe więc chronione są przez:
-starsze zawiązki liści;
-łuski (u pąków drzew i krzewów
podczasniesprzyjających warunków, np. podczas
zimy)

PĄK KLONU POLNEGO

ROZGAŁĘZIENIA PĘDÓW



*jednoosiowe, czyli monopoidalne-
powstaje, gdy z pączków szczytowych
rozwijają się corocznie nowe pędy
rosnące w tym samym kierunku, co pędy
zeszłoroczne, a wzrost pędu głównego
ma przewagę nad pędami bocznymi.

ROZGAŁĘZIENIA PĘDÓW

JEDNOOSIOWE

ŚWIERK

DĄB

AGREST

ROZGAŁĘZIENIA PĘDÓW



* wieloosiowe, czyli sympodialne-
powstaje, kiedy pączek szczytowy po
pewnym czasie zamiera, a jego funkcje
przejmuje najbliżej leżący pączek boczny.
Rozwijający się z niego pęd nie rośnie w
bok, lecz w kierunku pedu poprzedniego i
przedłuża go, odchylając na bok oś
pierwszego rzędu. Wzrost tego pędu
wkrótce ustaje, a dalszy rozwój przejmuje
nowy pączek boczny

BRZOZA

JABŁOŃ

LIPA

ORZECH WŁOSKI

POMIDOR

ROZGAŁĘZIENIA PĘDÓW



*pseudodychotomiczne- powstaje, gdy wskutek
zaniku pączka szczytowego rozwijają się z dwóch
naprzeciwległych pączków bocznych kolejno po dwie
równoważne gałęzie, z których żaden nie stanowi osi
głównej.

ROZGAŁĘZIENIA PĘDÓW



*krzewienie u traw- pędy zbóż i innych traw
rozgałęziają się tylko w górnej części, gdzie tworzą się
kwiatostany tj. wiechy lub kłosy złożone. Ich ulistnione
łodygi, czyli źdźbła nie rozgałęziają się, a pączki boczne i
pączki przybyszowe wytwarzają się tylko na dolnych
węzłach jeszcze podziemnych lub leżących tuż nad
powierzchnią ziemi. Węzły te tworzą skupienia zwane
węzłami krzewienia, z których rozwijają się wydłużone
pędy nadziemne lub płożące się po ziemi.

ROZGAŁĘZIENIA PĘDÓW

KRZEWIENIE U TRAW

ŻYTO

JĘCZMIEŃ

RODZAJE PĘDÓW

DŁUGIE I SKRÓCONE

Pędy długie- mają długie międzywęźla, a liście i pączki
boczne osadzone są w wyraźnych od siebie odległościach;
pędy te nazywa się także długopędami

Pędy skrócone, czyli krótkopędy, mają międzywęźla
bardzo krótkie, a li ście gęsto osadzone i często skupione.
Liście marchwi, buraka, sałaty, cykorii w pierwszym roku życia
wyrastają w gęstym okółku z krótkopędu tuż nad korzeniem.
Skróconym pędem jest także główka

kapusty lub zgrubiały pęd

kalarepy. Krótkopęd tych dwu roślin jest jednocześnie organem
spichrzowym, w którym zgromadzone są materiały zapasowe. U wielu
drzew, np. jabłoni, pączki boczne bardzo często rozwijają się w

krótkopędy, które po kilku latach przestają rosnąć i
zamierają.

SOSNA I JABŁOŃ

RODZAJE PĘDÓW

ZDREWNIAŁE I ZIELNE



Zdrewniałe- pędy drzew i krzewów mają trwałe,
zdrewniałe łodygi tworzące pień i gałęzie.



rośliny zielne- mają pędy o łodygach zielonych,
niezdrewniąłych.



Wyróżniamy:

-Pędy wznoszące się- rosną w górę i utrzymują

się w pozycji pionowej dzięki sztywnym tkankom
mechanicznym.

PĘDY WZNIESIONE

ŹDŹBŁO

RODZAJE PĘDÓW

PĘDY PŁOŻĄC

E

-Pędy płożące- pędy mają słabo wykształcone tkanki

mechaniczne i nie wznoszą się w górę, a ścielą się na podłożu.
Wśród pędów płożących się rozróżniamy rozłogi i wici.
-rozłogi są ulistnione (np. u koniczyny białej, truskawki,
ogórka),
-wici nie mają liści zielonych, lecz tylko małe, łuskowate
listki.
Pędy płożące zakorzeniają się w ziemi za pomocą korzeni
przybyszowych, wyrastających z

węzłów, w których mogą także

powstać pączki rozwijające się w nowe pędy.

PĘDY PŁOŻĄCE

WICI

TRUSKAWKI

RODZAJE PĘDÓW

ZIELNE-PNĄCZA

Istnieje szereg roślin, które mają także pędy
wiotkie, lecz mogą się piąć po podporach.
Takie rośliny nazywamy pnącymi (pnącza),
a ich pędy pędami pnącymi.
Pędy pnące dzielimy na:
- wijące się (u fasoli tycznej, chmielu)
- czepne, przymocowujące się do podpory
za pomocą tzw. wąsów (u wyki, grochu).

PNĄCZA

WIJĄCE SIĘ

POWÓJ

PNĄCZA

CZEPNE

WINOGRONO

PĘDY ZMODYFIKOWANE

PĘDY NADZIEMNE



spichrzowe (magazynujące) pędy te rozwijają się nad powierzchnią
gleby. pędy nadziemne mają postać organów spichrzowych. Np. kalarepa
wykształca w pierwszym roku życia zgrubiałą bulwiasto, krótkopędową
łodygę, w której gromadzi zapasowe materiały pokarmowe.



Także kapusta głowiasta wytwarza zmodyfikowany spichrzowy pęd
nadziemny – główkę kapusty. Gromadzi ona materiały zapasowe zarówno
w skróconej łodydze zwanej głąbem, jak i w liściach, które wyrastają z
głąba i zwijają się w główkę, tworząc jakby duży pączek. Na wiosnę

z

pączków główki wyrastają normalnie ulistnione pędy
kwiatonośne.

KAPUSTA GŁOWIASTA

PĘDY ZMODYFIKOWANE

PĘDY PODZIEMNE



są to pędy rosnące pod powierzchnią
ziemi. Umożliwiają one przetrwanie zimy
wieloletnim roślinom zielnym, spełniają
rolę zarówno organów spichrzowych, jak i
rozmnażania wegetatywnego. Rozróżnia
się trzy zasadnicze ich postacie: kłącza,
bulwy i cebule.

PĘDY ZMODYFIKOWANE

KŁĄCZA



Kłącza są to wydłużone, zazwyczaj poziomo układające
się wieloletnie pędy podziemne, zawierające dużo
materiałów zapasowych w postaci skrobi i cukrów. Z ich
węzłów wyrastają korzenie przybyszowe, a także pędy
nadziemne. Kłącza są różnej grubości.

- Grube kłącza mają szparagi,kosaćce,zawilec i rabarbar.



-Cienkie kłącza, tzw. rozłogi podziemne, mają niektóre
chwasty, np. perz.



Kłącza wytwarzają liczne pędy nadziemne i

w ten sposób

służą do wegetatywnego rozmnażania roślin. Kłącza często są
podobne do korzeni, różnią się jednak od nich obecnością

łuskowatych liści oraz pączków, a także bliznami po pędach

nadziemnych i liściach.



Kliknij, aby

edytować format
tekstu konspektu



Drugi poziom

konspektu



Trzeci poziom
konspektu



Czwarty

poziom
konspektu



Piąty
poziom
konspekt
u



Szósty
poziom
konspekt
u



Siódmy
poziom
konspekt
u



Ósmy
poziom
konspekt
u



Dziewiąty poziom
konspektuKliknij,
aby edytować style
wzorca tekstu

 Drugi poziom

 Trzeci poziom

 Czwarty poziom

 Piąty poziom

KŁĄCZA CIENKIE

PODZIEMNE ROZŁOGI

PERZU



Kliknij, aby

edytować format
tekstu konspektu



Drugi poziom

konspektu



Trzeci poziom
konspektu



Czwarty

poziom
konspektu



Piąty
poziom
konspekt
u



Szósty
poziom
konspekt
u



Siódmy
poziom
konspekt
u



Ósmy
poziom
konspekt
u



Dziewiąty poziom
konspektuKliknij,
aby edytować style
wzorca tekstu

 Drugi poziom

 Trzeci poziom

 Czwarty poziom

 Piąty poziom

KŁĄCZA GRUBE

KOSAĆA I RABARBARU

PĘDY ZMODYFIKOWANE

BULWY



Bulwy są silnie zgrubiałymi i skróconymi
zakończeniami pędów podziemnych, tzw.
stolonów.



Występują one u ziemniaka i bulwy
(topinamburu). Na bulwach znajdują się pączki
boczne, tzw. oczka, z których w odpowiednich
warunkach wyrastają pędy nadziemne. Bulwy
gromadzą duże ilości substancji zapasowych

BULWY ZIEMNIAKA

PĘDY ZMODYFIKOWANE

CEBULE



Cebula jest podziemnym krótkopędem
składającym się z niewielkiej łodyżki zwanej
piętką oraz z gęsto wyrastających z niej
łuskowatych liści (u lilii) lub łuskowatych pochew
liściowych (u cebuli jadalnej). W wewnętrznych
warstwach pochew gromadzone są substancje
zapasowe, natomiast zewnętrzne, cienkie i
suche chronią cebulę przed gniciem i
wysychaniem.



W drugim roku wegetacji ze szczytowego
pączka piętki wyrasta pęd nadziemny, a z

dolnej strony — korzenie przybyszowe.
Cebule występują np. u cebuli jadalnej,
czosnku, tulipana oraz lilii.



Kliknij, aby

edytować format
tekstu konspektu



Drugi poziom

konspektu



Trzeci poziom
konspektu



Czwarty

poziom
konspektu



Piąty
poziom
konspekt
u



Szósty
poziom
konspekt
u



Siódmy
poziom
konspekt
u



Ósmy
poziom
konspekt
u



Dziewiąty poziom
konspektuKliknij,
aby edytować style
wzorca tekstu

 Drugi poziom

 Trzeci poziom

 Czwarty poziom

 Piąty poziom

CEBULE TULIPANA, CEBULA

JADALNA