9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

Żeliwo sferoidalne i

Żeliwo sferoidalne i

ciągliwe

ciągliwe

Dr hab. inż. A. Modrzyński

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

Żeliwo sferoidalne

Żeliwo sferoidalne



Żeliwo sferoidalne jest to
gatunek żeliwa w którym grafit
występuje w postaci kulkowej

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

Metody wytwarzania

Metody wytwarzania



dodanie do ciekłego żeliwa o określonym
składzie chemicznym technicznie
czystego ceru lub jego stopów,



dodanie do ciekłego żeliwa o określonym
składzie chemicznym technicznie
czystego magnezu lub jego stopów,



dodanie do ciekłego żeliwa o określonym
składzie chemicznym stopu magnezu (7-
8% Mg) z metalami ziem rzadkich,

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

Klasyfikacja gatunków żeliwa sferoidalnego

Klasyfikacja gatunków żeliwa sferoidalnego

Gat. R

m

[MPa] R

e

[MPa]

A

5

[%] HB

Struktura

37017

370 230 17

<179 F

40012 400 250 12 <201
F

50007 500 320 7 170-241
F+P

55002 550 360

2 181-210

P+F

60003 600 370

3 192-269

P+F

65003 650 400

2 221-280

P

70002 700 420

2 228-302

P

80002 800 480

2 248-302

#

90002 900 530

2 241-302

#

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

Skład chemiczny żeliwa

Skład chemiczny żeliwa

sferoidalnego

sferoidalnego



posiada wyższą zawartość węgla i
krzemu,



posiada ograniczoną do 0.02%
zawartość siarki,



zawartość fosforu i manganu
zależy od rodzaju osnowy
metalowej ( dla struktury
ferrytycznej-jest najmniejsza )

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

Zawartość C i Si w odlewach z grafitem

Zawartość C i Si w odlewach z grafitem

sferoidalnym

sferoidalnym

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

Właściwości mechaniczne żeliwa z

Właściwości mechaniczne żeliwa z

grafitem sferoidalnym

grafitem sferoidalnym

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

URZĄDZENIA DO SFEROIDYZACJI

URZĄDZENIA DO SFEROIDYZACJI



AUTOKLAW



KONWERTOR



KADŹ „SMUKŁA”



SFEROIDYZACJA METODĄ
DRUTOWĄ

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

AUTOKLAW

AUTOKLAW

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

KONWERTOR

KONWERTOR

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

KADŹ „SMUKŁA”

KADŹ „SMUKŁA”

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

METODA DRUTOWA

METODA DRUTOWA

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

ŻELIWO CIĄGLIWE

ŻELIWO CIĄGLIWE

W zależności od atmosfery w której

prowadzi się proces wyżarzania
odlewów z żeliwa białego otrzymujemy:



żeliwo białe gdy wyżarzanie
prowadzimy w atmosferze utleniajacej,



żeliwo czarne gdy wyżarzanie
prowadzimy w atmosferze obojętnej

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

Klasyfikacja żeliwa ciągliwego

Klasyfikacja żeliwa ciągliwego

białego

białego

Gatunek Klasa R

m

,MPa A

5

,%

HB

max

Żeliwo ciągliwe W-35-04 340-360 3–5
230

Białe W-38-12 320-400 8-15
200

W-40-05 364-420 4-8
220

W-45-07 400-480 4-10
220

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

Klasyfikacja żeliwa ciągliwego

Klasyfikacja żeliwa ciągliwego

czarnego

czarnego

Gatunek Klasa R

m

,MPa A

5

,%

HB

max

Żeliwo ciągliwe B 30-06 300 6
150

czarne B 32-12 320 12
150

B 35-10 350 10
150

Żeliwo ciągliwe P 45-06 450 6
150-200

czarne P 50-05 500 5
160-220

perlityczne P 55-04 550 4
180-230

P 60-03 600 3
200-250

P 80-01 800 1

270-310

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

Wyżarzanie żeliwa

Wyżarzanie żeliwa

ciągliwego

ciągliwego

białego

białego

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

Wyżarzanie żeliwa ciągliwego

Wyżarzanie żeliwa ciągliwego

czarnego

czarnego

( ferrytycznego i ferrytyczno-

( ferrytycznego i ferrytyczno-

perlityczmego

perlityczmego

)

)

9.04.21

Politechnika Poznańska -
Zakład Odlewnictwa ITMat.

Wyżarzanie żeliwa ciągliwego czarnego

Wyżarzanie żeliwa ciągliwego czarnego

o strukturze perlityczne

o strukturze perlityczne