PODSTAWOWE POJĘCIA

EKONOMICZNE

Wykład I

Wrocław, marzec 2008r.

CZYM JEST EKONOMIA

Ekonomia to nauka, która analizuje,

w jaki sposób społeczeństwo
gospodaruje posiadanymi zasobami.
Jest nauką o wyborze co, jak i dla
kogo wytwarzać. Podstawowe
narzędzia analizy ekonomicznej to:
dane liczbowe i modele, w tym model
rynku.

MAKRO - i MIKROEKONOMIA

MIKROEKONOMIA jest gałęzią

ekonomii, zajmującą się szczegółową
analizą decyzji jednostek
gospodarczych.

MAKROEKONOMIA jest z kolei
nauką, która zajmuje się
współzależnościami w gospodarce
jako całości.

EKONOMIA POZYTYWNA

EKONOMIA POZYTYWNA ma za

zadanie wyjaśnianie zjawisk
ekonomicznych. Jest oparta na
obiektywnej wiedzy o rzeczywistości. Jej
celem - obok wyjaśniania - jest także
edukacja oraz formułowanie hipotez
(prognoz). Ekonomia pozytywna
formułuje sądy, będące obiektywnym i
naukowym objaśnieniem funkcjonowania
gospodarki.

EKONOMIA NORMATYWNA

EKONOMIA NORMATYWNA

zawiera natomiast sądy
wartościujące. Jej funkcją jest
doradzanie, świadome
przekształcanie rzeczywistości
według własnych poglądów badacza.
Ekonomia normatywna formułuje
twierdzenia, oparte na subiektywnym
systemie wartościowania.

PROBLEM EKONOMICZNY

Podstawowym zjawiskiem, które bada

ekonomia, jest problem ekonomiczny.

PROBLEM EKONOMICZNY polega
na tym, że rzadkim środkom
(zasobom) towarzyszą
nieograniczone pragnienia i potrzeby.
Innymi słowy, nasze potrzeby zawsze
przekraczają możliwości produkcyjne.

SŁOWA KLUCZOWE

RZADKIE ŚRODKI - ekonomia twierdzi, że czynniki

produkcji (praca, ziemia, kapitał) są rzadkie, to znaczy ich

podaż jest ograniczona. Z tego też powodu muszą być

używane w różnych kombinacjach - mówimy tu o

ALTERNATYWNYCH ZASTOSOWANIACH.

NIEOGRANICZONE POTRZEBY - rzadkim środkom

przeciwwstawiane są nieograniczone cele - nasze

pragnienia i potrzeby, które nie mogą być w całości

zaspokojone.

Ekonomia bada więc LUDZKIE ZACHOWANIA. Ponieważ są

one nieprzewidywalne, a jedynie prawdopodobne,

ekonomia jest skazana na budowanie uproszczonych

modeli, zajmując się prawdopodobieństwem wystąpienia

danego zjawiska czy średnimi wartościami.

DOBRA EKONOMICZNE

DOBRA EKONOMICZNE są również rzadkie - ich

podaż jest ograniczona (podobnie jak ograniczona

podaż zasobów).

Dobra te często są dzielone na DOBRA

PRODUKCYJNE (będące jednym z czynników

wytwórczych, są wykorzystywane do wytwarzania

innych dóbr, ale w przeciwieństwie do surowców są

zwykle trwałe) oraz DOBRA KONSUMPCYJNE

(służące do czerpania z nich korzyści bezpośrednio

po nabyciu, czyli nie służące do wytworzenia innych

dóbr).

DOBRA WOLNE

Obok rzadkich dóbr ekonomicznych

występują też dobra wolne. DOBRO
WOLNE to takie, którego podaż
przewyższa popyt na nie nawet
wówczas, jeśli jego cena jest równa
0. Dobra wolne to np. woda czy
powietrze, powstają poza
mechanizmem rynkowym.

DOBRA PRYWATNE to dobra, w stosunku

do których obowiązuje zasada wyłączności

(może je użytkować np. jeden producent czy

konsument).

DOBRA PUBLICZNE są natomiast

konsumowane wspólnie. Nie ma też

możliwości wyłączenia kogokolwiek z ich

konsumpcji. Dobra te są zazwyczaj

dostarczane przez państwo (np. obrona czy

oświetlenie ulic).

ZASOBY W EKONOMII

Zasoby czyli czynniki produkcji to

praca, ziemia i kapitał. W
nowoczesnym modelu jako osobny
zasób wymienia się także
przedsiębiorczość.

ZASOBY W EKONOMII

• Ziemia to inaczej zasoby naturalne. To nie tylko

grunty, ale i woda, zasoby mineralne, roślinność.

• Kapitał jest zasobem przetworzonym. Obejmuje

wszelkiego typu maszyny i narzędzia oraz inne

środki, których kombinacja z ziemią i pracą pozwala

na wytworzenie określonych dóbr ekonomicznych.

• Praca jest zasobem ludzkim, niezbędnym do

wytworzenia dóbr. Im większa specjalizacja pracy i

im wyższe wymagane umiejętności, tym wkład

pracy w wytworzenie dobra jest większy.

• Przedsiębiorczość jest również zasobem ludzkim.

Jest to umiejętność organizacji czynników produkcji,

zapewniającej optymalne wytworzenie danego

dobra.

Dziękuję za uwagę

Dane do kontaktu:
Dorota Sówka
e mail:

[e-mail]

tel. [phone]