Wprowadzenie do pomocy

społecznej

Zaliczenie z ćwiczeń

prowadzonych przez

dr Annę Olech

Sylabus

1. Trudne sytuacje, bieda
2. Wykluczenie społeczne

3. Pomoc nieformalna
4. Źródła wsparcia i pomocy
5. Publiczna pomoc społeczna I
6. Publiczna pomoc społeczna II
7. Instrumenty pomocy społecznej

Trudne sytuacje, bieda

T. Tomaszewski „Psychologia”

• Sytuacja normalna-

powstaje po

wielokrotnym powtarzaniu oraz przy

dostosowaniu wartości i możliwości

do podmiotu.

• Sytuacja optymalna-

zarówno

przebieg czynności jak i jej wynik

znajdują się na poziomie najlepszym

z możliwych (tylko teoretycznie, jest

to niemożliwe w praktyce)

Trudne sytuacje, bieda

T. Tomaszewski „Psychologia”

Sytuacja optymalna 100%:

-skuteczności
* rezultat cel
-efektywności
* nakłady rezultaty

SPRAWNE

DZIAŁANIE

Trudne sytuacje, bieda

T. Tomaszewski „Psychologia”

• Sytuacja trudna-

zakłócenie

normalnej równowagi wewnętrznej,
przebieg aktywności podstawowej
zostanie zakłócony i
prawdopodobieństwo realizacji
zadania na poziomie normalnym
stanie się mniejsze

Trudne sytuacje, bieda

T. Tomaszewski „Psychologia”

Trzy kryteria trudnych sytuacji:

1. Moralno- egzystencjalne
2. Psychologiczne
• Naruszenie równowagi pomiędzy

cechami i zasadami, warunkami i

czynnościami podmiotu.

3. Społeczne
• Trwałe nie zaspokojenie potrzeb lub

nagłe pogorszenie warunków życiowych

Trudne sytuacje, bieda

T. Tomaszewski „Psychologia”

1. Sytuacja deprywacji-

podmiot działający jest

tu pozbawiony czegoś co jest potrzebne do
normalnego życia lub funkcjonowania, albo
jeśli nie są zaspokojone podstawowe
potrzeby podmiotu.

• Obniżenie poziomu sprawności organizmu
(lub)
• Procesy dezorganizacji funkcjonalnej

Trudne sytuacje, bieda

T. Tomaszewski „Psychologia”

2. Sytuacje przeciążenia-

powstają gdy

trudność zadania jest na granicy
możliwości podmiotu, na granicy
jego sił fizycznych, umysłowych lub
wytrzymałości nerwowej.

Trudne sytuacje, bieda

T. Tomaszewski „Psychologia”

3. Sytuacje utrudnienia-

utrudnienie

powstaje gdy możliwość wykonania

zadania zostaje zmniejszona wskutek

pojawienia się w sytuacji jakichś

elementów zbędnych lub

nieobecności el. potrzebnych.

Braki utrudniające (w odróżnieniu od

deprywacji) mogą być albo

przedmiotowe albo informacyjne.

Trudne sytuacje, bieda

T. Tomaszewski „Psychologia”

4. Sytuacje konfliktowe

- powstają

wtedy gdy człowiek znajduje się w
polu działania sił przeciwstawnych,
mogą to być siły fizyczne oraz
sprzeczne naciski społeczne lub
moralne.

Trudne sytuacje, bieda

T. Tomaszewski „Psychologia”

Konflikt motywacyjny:

1. Dążenie, dążenie + +
2. Dążenie, unikanie + -

Atrakcyjny cel wiąże się z awersyjną sytuacją

3. unikanie, unikanie - -

Dwie równie awersyjne sytuacje lecz nie da

się uniknąć obu (wybieramy mniejsze zło)

Trudne sytuacje, bieda

T. Tomaszewski „Psychologia”

5. Sytuacje zagrożenia-

występują

wtedy gdy istnieje zwiększone
prawdopodobieństwo naruszenia
jakiejś wartości cenionej przez
przedmiot działający: życia, zdrowia
jego samego lub jego bliskich. Proces
następczy trudności to frustracja.

Trudne sytuacje, bieda

T. Tomaszewski „Psychologia”

• Sytuacje kryzysowe-

sytuacje trudne,

których normalizacja przekracza
możliwości podmiotu, zmiany
wewnętrzne podmiotu prowadzą do
dezorganizacji jego zachowania.

Trudne sytuacje, bieda

T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska

„Wprowadzenie do pomocy społecznej”

Deprywacja społeczna a pomoc społeczna

Definicje biedy:

Ubóstwo odnoszone do tzw. „granicy

biedy” . Każdy kogo dochód jest od
niej niższy jest uznawany za
biednego natomiast gdy jest wyższy
za niebiednego.

Trudne sytuacje, bieda

T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska

„Wprowadzenie do pomocy społecznej”

Deprywacja społeczna a pomoc społeczna

Trudne sytuacje, bieda

T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska

„Wprowadzenie do pomocy społecznej”

Deprywacja społeczna a pomoc społeczna

• Bieda absolutna-

przez profesjonalnych

spec. wyznaczany jest próg najniższego
możliwego dochodu, za który można
przeżyć, osoby o dochodzie poniżej progu
są biedni.

• Bieda relatywna-

odbieganie od

przyjętych w danej społ. standardów.
Każdy sam określa siebie jako biednego
czy niebiednego.

Trudne sytuacje, bieda

T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska

„Wprowadzenie do pomocy społecznej”

Deprywacja społeczna a pomoc społeczna

• Rodzaje deprywacji relatywnej

• Aspiracyjna:

Trudne sytuacje, bieda

T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska

„Wprowadzenie do pomocy społecznej”

Deprywacja społeczna a pomoc społeczna

• Kryzysowa

Trudne sytuacje, bieda

T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska

„Wprowadzenie do pomocy społecznej”

Deprywacja społeczna a pomoc społeczna

• Progresywna

Trudne sytuacje, bieda

T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska

„Wprowadzenie do pomocy społecznej”

Deprywacja społeczna a pomoc społeczna

• Bieda

-

głęboki niedostatek

fizycznego i mentalnego dobrostanu,
blisko związany z nieadekwatnymi
zasobami ekonomicznymi i małą
konsumpcją.

Trudne sytuacje, bieda

T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska

„Wprowadzenie do pomocy społecznej”

Deprywacja społeczna a pomoc społeczna

• Trzy sposoby rozumienia potrzeby wg

Kocowskiego

:

• 1. Potrzeba w procesie motywacyjnym

(popęd, pożądanie, pragnienie)

• 2. Potrzeba niedoboru (nadmiar czegoś,

zbytek)

• 3. Potrzeba zależności między

człowiekiem a otoczeniem

Trudne sytuacje, bieda

T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska

„Wprowadzenie do pomocy społecznej”

Deprywacja społeczna a pomoc społeczna

• Potrzeba jest pojęciem

relacyjnym,

określającym związek

między jakimś podmiotem, celem a
warunkami lub środkami
niezbędnymi do realizacji tego celu.

Trudne sytuacje, bieda

T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska

„Wprowadzenie do pomocy społecznej”

Deprywacja społeczna a pomoc społeczna

• Cele człowieka:
1. egzystencjalny

-

utrzymanie życia i

maksymalizacja szans dalszego

przetrwania.

• -potrzeby egzystencji

–

pokarmowe

–

rekreacyjne

–

zdrowotne

–

bezpieczeństwa

–

mieszkaniowe

–

odzieżowe

Trudne sytuacje, bieda

T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska

„Wprowadzenie do pomocy społecznej”

Deprywacja społeczna a pomoc społeczna

2. prokreacyjny-

uzyskanie

potomstwa i zapewnienie mu

warunków wszechstronnego rozwoju

• - potrzeby prokreacji i rozwoju

– reprodukcji
– opieki
– dydaktyczne
– rodzinne
– samorealizacji

Trudne sytuacje, bieda

T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska

„Wprowadzenie do pomocy społecznej”

Deprywacja społeczna a pomoc społeczna

3. koegzystencjalny

- osiągnięcie pozycji

społecznej zapewniającej możliwie wszechstronny

dostęp do okazji, czyli alternatywnych sposobów

realizacji potrzeb wytwarzanych w danej grupie lub

sys. społ.

•

- potrzeby społeczne

–

przynależności

–

łączności

–

organizacji

–

więzi emocjonalnej

–

konformizmu

–

uspołecznienia

–

społ. użyteczności

–

społ. gratyfikacji

–

współuczestnictwa

Trudne sytuacje, bieda

T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska

„Wprowadzenie do pomocy społecznej”

Deprywacja społeczna a pomoc społeczna

4. funkcjonalny-

osiągnięcie możliwie wysokiej

efektywności w realizacji założonych celów w

warunkach określonych przez społ. podział ról

•

- potrzeby funkcjonalne

–

informacyjne

–

sprawnościowe

–

instrumentalne

–

lokomocyjne

–

swobody

–

innowacji

–

napędowe

–

akceptacji

–

ochrony i autonomii jednostki

Trudne sytuacje, bieda

T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska

„Wprowadzenie do pomocy społecznej”

Deprywacja społeczna a pomoc społeczna

• szczęścia-

maksymalizacja satysfakcji i

minimalizacja braku satysfakcji w kierunku

trwałego zadowolenia z całości życia.

• - potrzeby psychiczne

–

subiektywne potrzeby egzystencji, prokreacji,

rozwoju, funkcjonalne i społeczne

–

psychoorganizacji

–

erotyczne

–

recepcji kultury

–

estetyczne

–

aktywnej reakcji

–

ludyczne <?>

Trudne sytuacje, bieda

T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska

„Wprowadzenie do pomocy społecznej”

Deprywacja społeczna a pomoc społeczna

• Typy deprywacji społecznej na podstawie

kryteriów ekonomicznych i kulturowych:

• biedni stabilni- ustabilizowana sytuacja

rodzinna, zbyt niskie dochody

• borykający się z życiem- stabilna

sytuacja rodzinna, niepewny dochód

wywołuje trudności życiowe

• żyjący w napięciu- stabilna sytuacja

materialna, dezorganizacja rodzinna

• biedni niestabilni- wysoce niestabilny styl

życia przy niepewnych źródłach dochodu

• Ciąg dalszy może nastąpi


Powodzenia na zaliczeniu
Anita