Leki stosowane w

chorobach ukladu

oddechowego

Nadmierna ilość wydzieliny hamuje ruch
rzęsek , które przy braku ruchu zanikają.
Wówczas zdolność do samooczyszczania się
blony śluzowej ulega znacznemu
upośledzeniu. Leki wykrztuśne i
sekretolityczne ulatwiają oczyszczanie dróg
oddechowych z zalegającej wydzieliny. Aby
wydzielina mogla być usunięta musi stać się
bardziej plynna, co zmniejsza jej lepkość.

Leki wykrztuśne i
sekretolityczne

Leki wykrztuśne- poprzez swój mechanizm
drażniący pobudzają gruczoly oskrzelowe do
wydzielania plynnej wydzieliny , którą
latwiej usunąć w odruchu kaszlowym niż
lepką wydzielinę zapalną.

Leki sekretolityczne- najczęściej uplynniają
samą wydzielinę zapalną.

Leki wykrztuśne dzialające bezpośrednio na
gruczoly oskrzelowe- po podaniu doustnym
wydzielają się przez gruczoly oskrzelowe,
pobudzają je do wydzielania plynnego śluzu.
Drażnią również blonę śluzową dróg
oddechowych.
Preparaty: jodek potasowy, b skutecny.
Dzialania niepożądane: dziala też na inne
gruczoly ( obrzęk slinianek, wyciek z nosa,
zaburzenia ż-j

Leki wykrztuśne

Związki kreozotu- produkt dystalacji smoly
z drzewa bukowego
Dziala poprzez dwa mechanizmy:
-drażni blonę śluzową oskrzeli
-pobudza wydzielanie gruczolów dróg
oddechowych
Preparaty: Sulfogwajakol,Guajazyl, syrop

Olejki eteryczne :
-występują w wielu roślinach, po odaniu
doustnym są częściowo wydzielane przez
gruczoly oskrzeli. Ale najbardziej skuteczne
w postaci inhalacji
Preparaty: Sirupus Pini compositum,
Tussipect, Amol, Wik VapoRub, Olbas.

Leki wykrztuśne zmieniające pH wydzieliny
gruczolów oskrzeli

-zmiana pH powoduje uplynnienie
wydzieliny, co ulatwi odkrztuszanie.

--leczenie wspomagające

--leki: wodorowęglan sodu oraz chlorek
amonowy.

-Wodorowęglan sodu: znajduje się w wodach
Mieszko, Józefina, Vichy, Ems

Leki wykrztuśne cd

Leki sekretolityczne upynniają wydzielinę
oskrzeli poprzez zmianę jej skladu. W tej
grupie wyróżniamy:
-mukolityki

-Detergenty

Leki sekretolityczne

Mechanizm dzialania mukolityków polega

na zmniejszeniu zawartośći mukoprotein
w wydzielinie dróg oddechowych.

Mechanizm dzialania detergentów polega

na zmniejszeniu napięcia
powierzchniowego pęcherzyków
plucnych. Do tej grupy leków należy
surfaktant, powierzchniowo czynna
substancja zawierająca naturalne lipidy i
bialka. Obecność surfaktantu jest
niezbędna do utrzymania stabilizacji
pcherzyków plucnych.

cd

Pochodne cysteiny
należą do nich acetylocycteina i
karbocysteina
Leki te zmniejszają lepkość wydzieliny
poprzez rozrywanie wiążań
dwusiarczkowych w polipeptydach śluzu.
Skutecznóść ich jest wyrażna przy
podawaniu leków drogą wziewną. Dziala po
10 minutach

Leki mukolityczne

Wskazania:
-stany chorobowe z obecnośćią dużęj
ilośćiwydzieliny o dużej lepkości np.
mukowiscydoza, zawsze lącznie z
kinezyterapią.
Dzialania niepożądane:
-nieprzyjemny smak
-podrażnienie blon śluzowych nosa i gardla
-wymioty
-Acetylocysteina reaguje z gumą , metalami,
tlenem, co stwarza dodatkowe trudnośći-
rurki tracheotomijne plastikowe a nie
metalowe.

Leki mukolityczne

Preparaty:
-acetylocysteine ,
-ACC-100, -200, -600, tab musujące,
granulat, kapsulki
-Mucosolvin ampulki 0,2 w 2ml do inhalacji
-Tussicom
-Carbocysteina ( mukolina, mukoppront)

Leki mukolityczne

Mesna

Mechanizm dzialania jest podobny, ale
wykazuje niej dzialań niporządanych.
Preparaty:
-mistabron 20 plyn do inhalacji
-mukofluid aerozol do nosa

Leki mukolityczne

Bromheksyna
-ma zlożony mechanizm
-dziala wykrztuśnie w mechaniźmie
odruchowym
-dziala mukolitycznie poprzez zmniejszenie
ilośći mukoprotein w śluzie
-wytwarz subsrancję powierzchniowo czynną
-surfaktant

cd

Bromheksyna
-może być podawana doustnie, w
inhalacjach idożylnie
-ulega metabolizmowi w wątrobie do
czynnego metabolitu- ambroksol
Dzialania niepożądane rzadko-np. napady
kaszlu
Preparaty:
-bromhexine-
-flegamina tab, syrop, ampulki

Leki mukolityczne

Ambroksol
-czynny metabolit bromheksyny
-dziala silnej
-zwiększ częsotliwość ruchu nablonka
rzęskowego
preparaty: ambroksol- syrop

cd

Kaszel jest zlożonym odruchem obronnym
mającym na celu usunięcie ciala obcego lub
zalegającej wydzieliny z dróg oddechowych.
Miejsca szczególnie wrażliwe to brzeg
naglośni, rozwidlenie tchawicy, oplucna.

Leki p/kaszlowe hamują kaszel, lecz nie
likwidują jego przyczyny. Kaszel jest
nipożądany po operacjacch, po zranieniu
pluc, oplucnej, w gruźlicy.

Leki przeciwkaszlowe

Dzielimy na 2 grupy-
-dzialające ośrodkowo( morfina, kodeina, ,
acodin, gripex ( dextrometorfan)
-i dzialajace obwodowo. Leki te wplywają na
zakończenia czuciowe wykazując dzialanie
miejscowo znieczulające.
Preparaty : benzonatat,
śluzy roślinne ( korzeń
prawoślazu, liście podbialu, kwiat malwy)
podawane doustnie lagodza ból gardla,
wlaściwie placebo.

Leki p/kaszlowe

Leki przeciw astmatyczne

Preparaty :Codeinum phosphoricum tabl
0.02 g przeciwkaszlowo 10- 20 mg
jednorazowo, przeciwbólowo 15-60 mg
jednorazowo,
-Ascodan

-Efferalgan-Codeine

--Sirupus Pini

--Thiocodin

kodeina

Astma oskrzelowa
-nagle zwężenie dróg oddechowych
-skurcz miśni gladkich oskrzeli
-nadmierna ilość wydzieliny
-obrzęk blony śluzowej
-nadreaktywność oskrzeli
-skurcz pod wplywem różnych bodźców np.
alergeny wziewne, zakażenia, cz psychiczne,
zimno.
-astma to choroba zapalna-nacieki
eozynoilów i neutrofilów

cd

Leczenie astmy- wielospecjalistyczne
-farmakoterapia
-immunotrapia ( odczulanie)
-zmiana środowiska
-psychoterapia

cd

-cele leczenia astmy oskrzelowej
-opanowanie duszności
-zapobieganie zaostrzeniom
-utrzymanie wydolnośi ukladu oddechowego
-unikanie skutków niepożądanych leków
-niedopuszczenie do rozwoju
nieodwracalnego skurczu oskrzeli
-zapobieganie naglym zgonom

cd

Leki rozkurczające mięśnie gladkie:
-beta adrenomimetyki
-cholinolityki
-metyloksantyny

cd

Beta mimetyki:
-orcyprenalina ( b1, B2) np. Astmopent
-fenoterol B2>B1
-salbutamol B2
-terbutalina B2
-salmeterol –serevent-formoterol

cd

Leki cholinolityczne –ipratropium
-Atrovent w aerozolu
-Berodual (fenoterol+ bromek ipratropium)

cd

Metyloksantyny
-natyralne alkaloidy wystepujące w kawie ,
herbacie, kakao to kofeina, teofilina,
teobromina

-dzialają rozkurczowo na mięsnie gladkie-
spazmolityki bezpośrednie

-Preparaty

--teofilina

--aminofilina amp iv 2,5 %/ 10 ml, czopki ,
tabletki

cd

DZIALAJĄ SLABIEJ NIŻ NARKOTYCZNE
LEKI P/BÓLOWE
-pochodne aniliny (paracetamol)
-pochodne kwasu salicylowego
-pochodne pirazolonu

Nienarkotyczne leki
p/bólowe

Charakterystyczne dla tej grupy leków
dzialania wynikają z hamowania enzymu
cyklooksygenazy, który metabolizuje kwas
arachidonowy do prostaglandyn
-dzialanie p/bólowe ( związane z
hamowaniem prstaglandyn)
-dzialanie p/ zapalne
-dzialanie p/gorączowe- wynika z
hamowania syntezy prostaglandyny E2 w
podwzgórzu
-dzialanie antyagregacyjne- spowodowane
jest zablokowaniem syntezy tromboksanu
A2,nastepuje wydluzenie czasukrzepnięcia i
krwawienia

Niesterydowe leki
p/zapalne

Ze stronu ukladu pokarmowego: wzdęcia,
nudności, owrzodzenia żolądka i XIInicy u
osób przewlekle przyjmujących NLPZ ( brak
prostaglandyny PGE2 , która dziala
ochronnie na blone śluzową żolądka),
-ryzyko krwawienia
-uszkodzenie wątroby( zespól Reya)
-niewydolność nerek

-napad astmy oskrzelowej

--odczyny skórne

Dzialania niepożądane

Paracetamol – lek o dzialaniu
przeciwbólowym, i przeciwgorączkowym,
hamuje aktywność cyklooksygenazy
prostaglandynowej w oun, ale nie na
obwodzie, nie dziala p/zapalnie ani
antyagregacyjnie.
Farmakokinetyka:
-wchlania się z przewodu pokarmowego w
60%
-maksymalne sężenie we krwi po 1 godz
-przenika przez bariere lożyskową i do
mleka matki
-metabolizowany wwątrobie, niektóre
metabolity są hepatotoksyczne

Pochodne aniliny

Wskazania:
-bóle glowy, zebów, gardla uszu, migrenowe,
menstruacyjne.
-bóle w chorobach nowotworowych
-gorączka
P/wsazania
-niewydolnośc wątroby i nerek
-niedokrwistość
-dzieci do 3 m-ca życia

Paracetamol

Zialania niepożądane:
-reakce uczuleniowe
-niedokrwistść hemolityczna
-trombocytopenia
-niewydolnośc wątroby

Preparaty: Acenol, Efferalgan, Panadol,
Coldrex,Ferwex + wit C, tab o,3, 0,5 g,
czopki, syrop

Paracetamol

Zatrucie paracetamolem, objawy
przedawkowania > 125 mg/ kg mc
występuja p 2-4 dniach. Objawy:

-brak laknienia

--bóle brzucha

--nudności .

-, wymioty

--zaburzenia świadomości

-- b óle podżebrza prawego, powiększenie
wątrobt, żóltaczka, śpiączka wątrobowa,
DIC,

-Antidotum: N –acetlocysteina, metionina

paracetamol

Kwas acetylosalicylowy
-dziala p/bólowo, p/ zapalnie , p/
gorączkowo, antyagregacyjnie
-Wskazania:
-bóle różnego pochodzenia, glowy, mięsni,
stawów, w nowotworach
-gorączka,
-przeziębienia
-choroba reumatyczna
-prewencja wtórna zawalu seca
-zapobieganie zakrzepicy naczy
krwionośnych

Pochodne kwasu
acetylpsalicylowego

Przeciwwskazania:
-czynna choroba żolądka i XII cy
-stany zapalne przewodu pokarowego
-nadwrażliwośc na salicylany
-ciąża i okres karmienia piersią
-dzieci do 12 r.ż ryzyko choroby Reye’a

Kwas acetylosalicylowy

Acard tabl powlekane
-Aspiryna
-Polopiryna
-Scorbolamid ( aa, wit C, rutozyd)
-Alka –Prim tab musujące (aa. + kwas
aminooctowy)
-Ascodan (aa+kodeina)
-etopiryna( aa+ etenzamid+ kofeina)
-Upsarin C ( aa+ wit C)

Preparaty

Metamizol

-w grupie NLPZ jest najsilniejszym lekiem
p/bólowym, dziala tez p/zapalnie i p/
gorączkowo, ma tez slabe dzialanie
spazmolityczne

-Wskazania: bóle gowy, zebów,

--spastyczne bóle jelitowe, kolka nerkowa

--bóle nowotworowe, w ch reumatoidalnych

--gorączka

Pochodne pirazolonu

Metamizol –dzialania niepożądane
-uszkodzenie szpiku
-niedokrwistość aplastyczna
-bóle brzucha , biegunka, uszkodzenie
wątroby, nerek

Preparaty: Pyralgin inj 1,0 g/2ml, czopki,
tabletki

Aminophenazon: Pyramidon, isalgin,
Veramid

Dzialania niepożądane

Konstytucjonalnie uwarunkowany
LOCUS MINORIS RESISTENTIAE

Najczęstsze przyczyny konfliktu
centralnego:
-uzależnienie od alkoholu w rodzinie
-rozpad pożycia
-rozwód
-wyróżnianie jednego z dzieci
-choroba w rodzinie
-zbyt rygorystyczni rodzice

Najczęstsze zaburzenia psychosomatyczne:
-astma oskrzelowa
-choroba wrzodowa żołądka i jelit-
-wrzodziejace zapalenie jelit
-nadciśnienie młodzieńcze
-bóle głowy u dzieci
-jadłowstręt psychiczny
-bulimia
-żarłoczność

Astma oskrzelowa
-choruje na nią 2-7 % populacji dziecięcej
-przyczyna: odczyn alergiczny (reakcja
anafilaktyczna)
na różne alergeny
-objawy: duszność wydechowa z męczącym
kaszlem,
świsty , furczenia. Ciężki stan ogólny.
-dowody na patomechanizm psychiczny

Dowody:
-rodziny z surowymi metodami
wychowawczymi
-wysoki poziom lęku u dzieci
-efekt sugestii (Luparello)
-efektu lecznicze po psychoterapii

Bóle głowy u dzieci i młodzieży:
-60% dzieci ma przynajmniej raz ból głowy
przed 15 r. życia

Bóle głowy dzieli się na :
-objawowe
-samoistne

Bóle głowy objawowe:

-w chorobach toczących się w obrębie
czaszki:

-(zapalenie opon, białaczka, guzy
mózgu, bóle głowy pourazowe

-bóle głowy u dzieci z padaczką,
tętniaki, naczyniaki, wady wzroku, )

Samoistne bóle głowy:
-napięciowy ból głowy
-przewlekły napięciowy ból głowy
-ból głowy histaminowy
-migrena

Migrena:

-3-10% populacji

-pierwsze objawy w dzieciństwie

--K 3x>M.

-rodzinne występowanie

-patomechanizm: silny skurcz naczyń
mózgowych

Objawy:
-zwiastuny( drażliwość, wilczy głód,
biegunka ...)
-może być aura wzrokowa
-ból o każdej porze dnia,
-najczęściej jednostronny, może
rozprzestrzeniać się na całą głowę
-charakter bólu: pulsujący, świdrujący
-czas trwania: od kilku godzin do 3 dni
-towarzyszą często nudności, wymioty,
światłowstręt
-sen ponapadowy

Dowody na psychosomatyczny mechanizm:
-osobowość chorego często egocentryczna
-chwiejnie emocjonalne osoby
-osoby z duża potrzebą sukcesu
-osoby z rodzin o dużych wymaganiach,
tłumiące aktywność dziecka

Zaburzenia w odżywianiu
-jadlowstręt psychiczny
-bulimia
-żarłoczność

Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa):
-po raz pierwszy opisany przez Mortona
w1684r
-z greckiego:"an"-zaprzeczenie
"orexis"-apetyt

Definicja:
Jadłowstręt psychiczny jest to zespół
objawów
występujący w wieku młodzieńczym,
polegający
na swiadomym ograniczaniu pokarmów w
celu osiągnięcia
szczupłej sylwetki ciała, co doprowadza do
znacznego ubytku masy ciała,
a nawet do skrajnego wyniszczenia, przy
zachowanym dobrym
samopoczuciu, sprawności i aktywności.

Częstość
-oceniana na od 1/100 do 15/1mln ludności

Wyróżnia się 2 typy anoreksji:
-jadłowstret reaktywny
-jadłowstręt właściwy

Jadłowstręt reaktywny
-powstaje w naszej kulturze europejsko-
amerykańskiej
pod wpływem silnej presji społecznej (filmy,
moda, czasopisma kobiece)
-wzorce czerpie się od najbliższej rodziny,
rówieśników
-pułapka: walcząc z normalnym apetytem
dziewczyna przekracza cienka linię
-objawy i skutki takie same jak w j.
właściwym
-skuteczniejsza psychoterapia

Charakterystyczne:
Odmawianie sobie jedzenia mimo pokus
daje osobie chorej
uczucie zadowolenia z samej siebie i
sprawia , że nie dostrzega
zagrożenia zdrowia a nawet życia w wyniku
zagłodzenia .

Silna identyfikacja z wzorcami narzucanymi
przez niektóre środowiska
prowadząca do ciężkiego zaburzenia
organizmu
świadczy o NIEDOSTATECZNYM WPŁYWIE
RODZINY
NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ
SAMOAKCEPTACJI I POCZUCIA
WŁASNEJ WARTOŚCI

Jadłowstręt właściwy:
Główna przyczyna - nieprawidłowa rodzina

Wyróżnia się (Minuchin):
1.rodziny nadopiekuńcze, z wysokim
poziomem lęku,
w których działania koncentrują się na
zapewnieniu bezpieczeństwa
przez co ogranicza się rozwój autonomii
2.rodziny"zasznurowane" w których role są
nieprawidłowo
definiowane i realizowane (np. dominująca
matka)
3.rodziny "sztywne" przywiązane do
niezmiennego status quo rodziny,
maskujące i skrywające istotne konflikty

Objawy jadłowstrętu tłumaczy się :
-głodzenie- świadome odrzucanie jedzenia,
które ma wartość zadowolenia oralego i
seksualnego, budzi wic poczucie winy
Kara dla matki -karmicielki
-infantylizm-odmowa bycia dorosłą
wyniszczenie organizmu- dążenie
do"cichego samobójstwa" przez co
unicestwienie rodzica
-zaburzenia miesiączkowania- pozbycie się
problemów seksualnych

Wobec czego anorektyczka dostarcza sobie
wielu NAGRÓD:
-skupia na sobie uwagę rodziców
-budzi w rodzicach poczucie winy
-może manipulować otoczeniem
-ma poczucie mocy i władzy nad otoczeniem
-unika odpowiedzialności za swoje
postępowanie
-unika wejścia w świat dorosłych

Objawy:
Początek między 10 a 25 r. życia
-zaczyna się zwykle od diety
-podejmują duży wysiłek fizyczny
-po kilku miesiącach utrata 25-25% masy
ciała
-zanika miesiączka
-spada RR, akcja serca,
obfite owłosienie przedramion i podudzi
-rzadko wypadanie włosów,
-uporczywe zaparcia

-Wzorowe uczennice, pracowite
-Cechujące się perfekcjonizmem
-Brak miesiączki przyjmują obojętnie
-unikają towarzystwa
-nie interesują się płcią przeciwną
-koncentrują się na kontrolowaniu masy
ciała

Zawsze należy wykluczyć inne zespoły
chorobowe
-niewydolność kory nadnerczy
-niewydolność przysadki
-choroby nowotworowe
-schizofrenię

Rokowanie:
-zawsze musi być ostrożne
-częste nawroty choroby
-późny początek żle rokuje
-śmiertelność od 5%do 25%
-Cięższy przebieg u chłopców
-przedchorobowe cechy osobowości:
perfekcjonizm, egocentryzm,
rokują niepomyślnie
-brak poprawy po 5 latach leczenia rokuje
niepomyślnie

Leczenie:
-najważniejsze i najtrudniejsze uzyskanie
pozytywnej
motywacji pacjenta i rodziny do leczenia
tylko w warunkach izolacji od rodziny (I
okres)
-początkowo wyrównanie niedoborów
-dieta wysokokaloryczna(1500-3000
kcal/dzień)
-leki p/depresyjne
-psychoterapia z pacjentem i później
rodziną
-BŁĄD-podawanie leków pobudzających
uczucie głodu

Bulimia
-istotą choroby są nawracające epizody
żarłoczności,
szczególnie w godzinach nocnych i w
tajemnicy przed rodziną,
kończące się prowokowanymi wymiotami,
zażywaniem środków przeczyszczających.
Niepohamowanemu objadaniu towarzyszy
bardzo silne poczucie winy, wstydu
I obrzydzenia do samej siebie.

Bulimareksja

-współwystępowanie bulimii naprzemiennie
z anoreksją

Charakterystyka:
-utrata kontroli nad ilością i jakością
pokarmu
-na ogół utrzymana masa ciała w normie
-z powodu poczucia winy wpadają w
alkoholizm,
nadużywają leków psychotropowych

Powikłania:
-bóle i zawroty głowy
-uczucie stałego zmęczenia
-stany zapalne dziąseł
-próchnica zębów
powiększone węzły chłonne na szyi
-arytmie

Chore mają poczucie choroby.
Często szukają pomocy wśród przyjaciół i
rodziny.
Pozornie zdrowy wygląd nie budzi niepokoju
rodziny.
Bulimiczki często na zewnątrz pogodne, w
środku bardzo samotne.
Częste samobójstwa

Przyczyny:
-głównie patologia rodziny.
-rodziny bulimiczek często są rozbite, lub
rozchwiane,,
z jawnymi konfliktami i wzajemną agresją,
nie dające dzieciom ciepła.

Rokowanie:
-im wcześniej rozpoznanie tym rokowanie
lepsze
-po 2-4 latach trwania skuteczność leczenia
oceniana jest na 20 %
-częste wyzdrowienia pozorne i powroty do
starych nawyków pod wpływem
stresu.

Leczenie:
-psychoterapia chorej i rodziny
-rozwiązanie problemów rodziny
-nacisk na wspólne wspieranie się i
osiąganie kompromisów.

Moczenie mimowolne
-w przeciwieństwie do nietrzymania moczu
uwarunkowanemu zaburzeniami mikcji
w następstwie spraw somatycznych
moczenie mimowolne występuje u dzieci bez
zmian narządowych.

Występowanie:
-75% przypadków tylko w nocy
-10%-moczenie tylko w ciągu dnia
-15% -zarówno w dzień jak i w nocy.

O moczeniu mimowolnym, jako o zjawisku
wymagającym leczenia gdy dziecko
ukończyło 4 rok życia.

Moczenie pierwotne-jako kontynuacja
moczenia niemowlęcego.
Moczenie wtórne-pojawia się po co najmniej
rocznym okresie suchym

Cięższa postać moczenia - powyżej 3 dni w
tygodniu
Zmienna częstotliwość moczenia u dziecka -
okresy remisji

Zawsze należy wykluczyć somatyczne
pochodzenie objawów:

-choroba rdzenia kręgowego

--hypotonia pęcherza moczowego

-rozszczep kręgosłupa

-moczówka prosta

-cukrzyca

Etiopatogeneza - wieloczynnikowa:

-niepełnowartościowość ukł.
Moczowego

-czynniki genetyczny (20-70% matek
miało moczenie)

-głęboki sen dziecka

-błędy przy przyuczaniu dziecka do
kontroli nad pęcherzem

(matki niepewne siebie, niedoświadczone
lub pedantyczne, lub pod presją osób
trzecich

-dziecko pragnie zwrócić na siebie
uwagę w trudnych sytuacjach

U dzieci z MM z reguły dochodzi do wtórnej
neurotyzacji
Gdy moczenie pociąga za sobą zawstydzanie
dziecka, groźby, kary

-> Błędne koło

Leczenie:

-modyfikacja postaw rodzicielskich

-farmakoterapia

-leczenie przyczynowe

-wytłumaczenie dziecku, że nie jest
odpowiedzialne za ten objaw

-niecelowość wielokrotnego
wysadzania dziecka w nocy

-nie ma sensu ograniczanie płynów
dziecku wieczorem