Problemy opieki terminalnej i zgonu.
Paliacja, hospicjum, potrzeby

estachologiczne,

kontakt z chorym, wolontariat.

„Nie śmierć mnie niepokoi, ale umieranie.”

Michel de Montaige

Śmierć

(łac. mors, exitus letalis) – stan

charakteryzujący się ustaniem oznak

życia, spowodowany nieodwracalnym

zachwianiem równowagi

funkcjonalnej i załamania

wewnętrznej organizacji ustroju.

Znaczenia śmierci wg Kalisha’a:

• Śmierć jako organizator czasu
• Śmierć jako kara
• Śmierć jako przemiana
• Śmierć jako strata

Przygotowanie do śmierci przebiega na wielu różnych

poziomach:

• na poziomie praktycznym- osoba może wykupić polisę na

życie lub spisać testament. Takie przygotowanie staje się

coraz powszechniejsze, na przykład, polisę na życie posiada

61% mężczyzn w wieku 18-24 lat, a w przedziale wiekowym

55-64 jest ich już 86%

• na głębszym poziomie dorośli przygotowują się do śmierci

poprzez pewien proces reminiscencji, na przykład przez

przegląd życia.

• w okresie poprzedzającym śmierć zachodzą różne

nieświadome zmiany fizyczne i umysłowe kojarzone z

pojęciem

„spadku końcowego”.

„spadku końcowego”. W trakcie badań

(Liebermann) odkrył, ze bliscy śmierci wykazywali nie tylko

spadek końcowy wyników testów pamięci i uczenia się, lecz

również ujawniali mniej emocji, stali się mniej

introspektywni, agresywni lub asertywni, a bardziej

konwencjonalni, potulni, zależni i ciepli.

Stadia umierania wg Kübler- Ross

1. Zaprzeczanie. „Nie, nie ja!”, „Na pewno zaszła

pomyłka” lub „Wcale nie czuję się chory”. Są to
formy zaprzeczania, psychologicznej reakcji
obronnej, która może być bardzo pożyteczna w
pierwszych godzinach i dniach po usłyszeniu
diagnozy, gdyż pomaga poradzić sobie z szokiem
wywołanym wiadomością, ze śmierć jest blisko.

2. Gniew. Gniew często wyraża się słowami „To

niesprawiedliwe!”, ale może być też kierowany do
Boga, do lekarza, do pielęgniarek lub członków
rodziny. Gniew nie jest tylko reakcja na sama
diagnozę, ale także na poczucie utraty kontroli i
bezradności, którego doświadcza wielu pacjentów
w bezosobowym otoczeniu szpitalnym.

3. Negocjacje. Trzecie stadium jest formą obrony, w

której pacjent idzie na „układy” z lekarzem, z

pielęgniarkami, rodziną lub Bogiem. „Jeśli zrobię

wszystko, co nakazano, z pewnością dożyję wiosny”.

4. Depresja. Negocjowanie może pełnić funkcje

obronne przez jakiś czas, ale w końcu człowiek

załamuje się w obliczu wszystkich oznak

pogorszenia się stanu fizycznego. Na tym etapie

człowiek pogrąża się w depresji. Depresja lub

rozpacz jest koniecznym czynnikiem pozwalającym

przygotować się do ostatniego stadium, jakim jest

akceptacja. Aby ją osiągnąć, umierający musi

żałować wszystkiego, co straci w wyniku śmierci.

5. Akceptacja. Kiedy wszystko zostaje już odżałowane,

człowiek jest gotowy by, umrzeć. „Umierający

człowiek musi umrzeć, tak jak senny człowiek musi

usnąć, i przychodzi taki czas, kiedy błędem, jak

również niedorzecznością jest się przed tym bronić”.

Shneidman proponuje, byśmy zamiast

wyszczególniania stadiów, myśleli o

umieraniu jako o wielu „tematach”, które

mogą się pojawiać, znikać, pojawiać ponownie

w procesie radzenia sobie ze śmiercią:

• -przerażenie ( „Naprawdę się bałem…”)
• -ogólna niepewność ( „Jeśli Bóg istnieje…”)
• -fantazje o ocaleniu ( „Ktoś…, kto może

mógłby dokonać cudu”)

• -niedowierzanie ( „To tak mało

prawdopodobne, to bezsensowna śmierć”)

• -poczucie niesprawiedliwości
• -chęć bycia zapamiętanym po śmierci

Inną możliwością jest podejście „zadaniowe”

zaproponowane przez „Charlesa Corra. Jego pogląd

zakłada, że radzenie sobie ze śmiercią jest podobne

do postępowania w przypadku rozwiązywania

jakiegokolwiek innego zadania lub dylematu.

Proponuje on cztery takie zadania dla umierającego

człowieka:

1. Zaspakajanie potrzeb ciała i zminimalizowanie

stresu.

2. Zaspakajanie maksymalnego bezpieczeństwa

psychicznego, autonomii i urozmaicenia życia.

3. Podtrzymywanie i poprawianie tych związków

interpersonalnych, które maja duże znaczenie dla

umierającej osoby.

4. Wykrycie, rozwinięcie lub ponowne uruchomienie

źródeł energii duchowej, a przez to podsycenie

nadziei.

„Co byś zrobił, wiedząc, ze umrzesz w

ciągu sześciu miesięcy?”

20-39 lat

l40-59 lat

60+

Dokonałbym zmiany w stylu życia

(np. podróże, życie intymne, nowe

doświadczenia)

24

15

9

Skupiłbym się na życiu

wewnętrznym (np. lektura,

kontemplacja, modlitwa)

14

14

37

Skupiłbym uwagę na innych;

przebywałbym z kochanymi

osobami

29

25

12

Próbowałbym spełnić plany, dopiąć

wszystko na ostatni guzik

11

10

3

Nie wprowadziłbym żadnych zmian

w stylu życia

17

29

31

„Co byś zrobił, wiedząc, ze umrzesz w ciągu sześciu
miesięcy?”

Indywidualne przystosowanie na wypadek śmierci

1. Zaprzeczanie (pozytywne unikanie). Odrzucenie dowodów

diagnostycznych; twierdzenie, ze zabieg chirurgiczny miał

jedynie charakter profilaktyczny.

2. Walka wewnętrzna. Podejście optymistyczne, któremu

towarzyszyło poszukiwanie informacji dotyczących

schorzenia. Pacjentki często przyjmowały chorobę jako

wyzwane i planowały zwalczyć ją wszystkimi dostępnymi

środkami.

3. Stoicka akceptacja (fatalizm). Uznanie diagnozy bez chęci

szukania dalszych informacji; zignorowanie diagnozy i jak

to tylko możliwe, próba prowadzenia normalnego życia.

4. Bezradność/beznadzieja. Przytłoczenie diagnoza; uznanie

siebie za osobę umierającą lub śmiertelnie chorą; utrata

nadziei.

5. Lękliwe zaabsorbowanie. Tę kategorię początkowo

umieszczono w grupie bezradności, ale ja później

wydzielono. Zaliczają się do niej te pacjentki, które

zareagowały na diagnozę silnym i trwałym lękiem. Gdy

dociekały szczegółów, zwykle interpretowały je

pesymistycznie; starannie obserwowały reakcje własnego

ciała, każdy ból interpretowały jako nawrót choroby.

Psychologicz

ne reakcje

Żyją i czują

się dobrze

Zmarły na

raka

Zmarły z

innych

przyczyn

Ogółem

Zaprzeczani

e

5

5

0

10

Walka

wewnętrzna

4

2

4

10

Stoicka

akceptacja

6

24

3

33

Bezradność/

beznadzieja

0

3

0

3

Lękliwe

zaabsorbow

anie

1

5

0

6

Ogółem

16

39

7

62

Indywidualne przystosowanie na

wypadek śmierci

BÓL I CIERPIENIE

Ból (

łac

. - dolor,

gr

. - algos, odyne) - wg Międzynarodowego

Towarzystwa Badania Bólu to subiektywne przykre i

negatywne wrażenie zmysłowe i emocjonalne powstające

pod wpływem bodźców uszkadzających tkanki lub

zagrażających ich uszkodzeniem. Należy podkreślić, że ból

jest odczuciem subiektywnym, dlatego jest nim wszystko to,

co chory w ten sposób nazywa, bez względu na obiektywne

objawy z nim związane.

Cierpienie – termin odnoszący się do negatywnego
stanu psychicznego, fizycznego lub emocjonalnego,

wynikające

z dwoistego wymiaru ludzkiego bytu: fizycznego i

psychicznego

Medyczny obraz walki z cierpieniem odnosi się nie tylko do

metod zwalczania i łagodzenia bólu fizycznego. Ból fizyczny

skutecznie można załagodzić, stosując środki medyczne, nie

jest to jednak jedyna forma cierpienia.

Winkler wyróżnia cztery wymiary cierpienia totalnego:

• Pierwszym jest ból fizyczny wynikający z samego procesu

chorobowego, z następstw leczenia i przeprowadzanych

badań.

• Drugim wymiarem jest cierpienie socjalne- związane ze

zmiana pozycji w rodzinie, społeczeństwie, wyrwanie chorego

Se środowiska społecznego, utratą kontaktów z przyjaciółmi.

• Trzeci emocjonalny wymiar cierpienia, związany z lękiem

przed chorobą, przed rozpoznaniem choroby, następnie z

lękiem przed rozpoczęciem terapii i lękiem przed samym

bólem nierozerwalnie związanym z chorobą

• Cierpienie duchowe jest ostatnim składnikiem cierpienia

totalnego. Składa się na nie lęk przed śmiercią, przed zmiana

wyglądu oraz pytania o przyczyny i skutki doświadczanego

przez nich cierpienia, beznadziejności i bezradności.

Rola wsparcia społecznego

Ważnym czynnikiem kształtującym reakcje jednostki na

zbliżająca się śmierć jest poziom wsparcia społecznego, na

które może liczyć.

Ci, którzy mają pozytywne związki społeczne oferujące im

oparcie, opisują niższy poziom bólu i depresji w ciągu

ostatnich miesięcy choroby. Żyją oni dłużej.

• ludzie po zawale serca, mieszkający samotnie, częściej

doświadczają drugiego zawału, niż Ci, którzy nie mieszkają

sami,

• wśród cierpiących na miażdżycę tętnic dłużej żyją ci, którzy

mają bliskiego przyjaciela, niż Ci, którym go brakuje.

• Zatem wsparcie społeczne pomagające dorosłym i dzieciom

buforować negatywne działanie stresu, pełni taka samą

funkcję u ludzi starszych stojących w obliczu śmierci.

Miłość w wsparciu społecznym:

Nie ma na świecie człowieka, który nie pragnąłby być

kochanym niezależnie od wieku. Potrzeba ta w różnym

stopniu dotyczy wszystkich ludzi. Człowiekowi

potrzebna jest w życiu świadomość, ze jest ktoś, kogo

jego osoba obchodzi. Kto chce wiedzieć jak się czujemy,

co myślimy, kto znajdzie dla nas chwilę na serdeczna

rozmowę. Pragniemy móc komuś wierzyć, zwierzać się,

dzielić z kimś swoje troski, lęki, nadzieje, ambicje,

tragedie.

Miłość ma w sobie niezwykłą siłę, stanowi

niewyczerpane źródło sił życiowych, z których czerpie

się sens życia i siły do ciągłej walki, by trwać i stawać

się dla drugiego. To dzięki niej wielu pacjentów o

mocnym sercu i silnej woli żyje dłużej niż można się

tego spodziewać.

Opieka paliatywna

Opieka paliatywna jest całościowa, czynną opieka nad

chorym, których choroba nie poddaje się skutecznemu

leczeniu przyczynowemu. Obejmuje ona zwalczanie bólu i

innych objawów oraz opanowanie problemów psychicznych,

socjalnych i duchowych chorego.

Światowa Organizacja Zdrowia zdefiniowała opiekę

paliatywną jako „ działanie, które poprawia jakość życia

chorych i ich rodzin stających wobec problemów

związanych z zagrażającą życiu chorobą, poprzez

zapobieganie i znoszenie cierpienia dzięki wczesnej

identyfikacji oraz bardzo starannej ocenie i leczeniu bólu i

innych problemów: somatycznych, psychosocjalnych i

duchowych. ”

Określenie „ paliatywny ” pochodzi od łacińskiego „ pallium ”

określającego „ maskę ” lub „ płaszcz ” .

Opieka paliatywna maskuje skutki nieuleczalnej choroby lub

zapewnia „ płaszcz ” dla otulenia tych, którzy są

pozostawieni w chłodzie osamotnienia, ponieważ nie może

im pomóc medycyna ukierunkowana na leczenie.

       

Celem opieki paliatywnej jest osiągnięcie jak najlepszej,

możliwej do uzyskania jakości chorych i ich rodzin. Wiele

elementów opieki paliatywnej nadaje się do stosowania

również w czasie przyczynowego leczenia choroby.

Opieka paliatywna:
• ceni życie, uznając umieranie za proces naturalny;
• ani nie przyspiesza, ani nie opóźnia zgonu;
• łagodzi ból i inne bolesne objawy;
• integruje psychologiczne i duchowe aspekty opieki nad

chorymi

• ofiaruje system wsparcie umożliwiający choremu

prowadzenia, Az do zgonu życia tak czynnego, jak to

możliwe;

• ofiaruje system wsparcie pomagający rodzinie radzenie

sobie z choroba bliskiego człowieka i wspomagający ją w

okresie osierocenia.

Całościowy program opieki paliatywnej obejmuje następujące

elementy:

• Opieka domowa. Tradycyjna opieka lekarska i jej finansowanie

opierają się na modelu zakładów zamkniętych, podczas gdy opieka

paliatywna na założeniu, ze dom jest podstawowym środowiskiem

chorych i że w nim powinni oni przebywać i być leczeni. Szpitale i

inne instytucje opieki zdrowotnej są postrzegane raczej jako ośrodki

udzielające poparcia, Anie jako centra opieki.

• Udzielanie konsultacji. Pracownicy służby zdrowia przeszkoleni w

opiece paliatywnej udzielają porad chorym hospitalizowanym i

ambulatoryjnym. Stwarza to również możliwości edukacyjne dla

innych pracowników służby zdrowia.

• Opieka dzienna. Chorzy samotni albo niezdolnych do samodzielnego

opuszczania domu mogą korzystać dwa do trzech razy w tygodniu z

o środków opieki dziennej. Poza tym opieka dzienna łagodzi

obciążanie rodzin, które zajmują się ciężko chorymi w domach.

• Opieka zamknięta. Opieka paliatywna nad chorymi w

specjalistycznych ośrodkach zamkniętych koncentruje się na

zwalczaniu bólu i innych objawów fizycznych i psychosocjalnych.

• Wsparcie osieroconych rodzin. Niektórzy ludzie potrzebują

dodatkowej pomocy, aby mogli sobie poradzić z żalem osierocenia.

Pomocy takiej mogą udzielać odpowiedziano przeszkolenia

pracownicy lub wolontariusze.

Programy opieki paliatywnej podkreślają, że choroba

nie powinna być rozpatrywana jako odosobnione

zaburzenie fizjologii, lecz że należy ją rozważać w

kategoriach cierpienia, które wywołuje, i w

kategoriach gramatycznego wpływu na Zycie rodzin

chorych. „Jednostką otoczoną opieką” jest cała

rodzina, a nie tylko sam chory. Taki układ ma

doniosłe znaczenie; zachęca się rodzinę do

interesowania się problemami chorego i oczekuje się

od niej aktywnego uczestnictwa w opiece nad

chorym.

WSPARCIE EMOCJONALNE

W OPIECE PALIATYWNEJ

Istotą opieki paliatywnej jest troskliwe

pielęgnowanie,

a przede wszystkim znoszenie bólu oraz

łagodzenie cierpienia, wspieranie emocjonalne,

zaspokajanie wszystkich potrzeb.

Czynniki ważne w opiece paliatywnej:
1.

Kontakt osobisty

2.

Wzbudzanie i podtrzymanie nadziei

3.

Wzbudzanie zaufania do Boga

Ad.2
Nadzieja wzmacnia siły życiowej i odpornościowe

człowiek. Jej nagła utrata- zabija, poprzedza
rychłą śmierć. Chorzy „pogodzeni z losem”
oczekują na słowa otuchy, podtrzymania w nich
nadziei, mimo złych prognoz i rokowań. Nie wolno
wzbudzać „fałszywej nadziei”, ale o dzielenie się
oczekiwaniami na przysłowiowy cud.

Ad. 3.

Jest to jeden z istotnych sposobów odzyskiwania
nadziei

przez

chorego,

a

także

spokoju

duchowego oraz pogodzenia się z własną sytuacją
przez dostrzeżenie sensu przeżywanego bólu i
cierpienia.

Pola działalności pedagogicznej w

opiece paliatywnej

• Pola działalności pedagogicznej
– organizacja czasu wolnego pacjentom
– wsparcie dla pacjenta i jego rodziny
– wsparcie personelu i wolontariuszy
– edukacja pacjenta i jego rodziny
– edukacja pracowników i wolontariuszy
– organizacja środowisk propagujących

i wspierających idee opieki paliatywnej

• Kategorie metod pracy

pedagogicznej

* metody diagnostyki

pedagogicznej

* metody organizowania czasu

wolnego

* metody stymulacji i wsparcia
* metody edukacji

• Techniki, stosowane w opiece paliatywnej
– rozmowa diagnostyczno – terapeutyczna
– rozmowa, której celem jest „zajęcie

czasu” choremu

– wspólne z chorym korzystanie z mediów
– przekazywanie potrzebnej mu wiedzy
– uczenie chorego nowych, potrzebnych

mu czynności i wyrabianie odpowiednich
nawyków

           
Opieka terminalna
jest kontynuacją opieki paliatywnej i

oznacza opiekę nad chorym w
okresie bezpośredniego, bliskiego
zagrożenia śmiercią, która nastąpi w
ciągu kilku godzin lub co najwyżej
dni.

Opieka terminalna

Opieka terminalna to opieka

pielęgniarska w tych stanach, w których

leczeniem nie można już uzyskać żadnego

istotnego wpływu nie tylko na przebieg

choroby, ale i na przedłużenie życia. W

takich przypadkach opieka właściwa,

opieka pielęgniarska ułatwia choremu

przeżycie we względnym spokoju

ostatnich dni i ochrania go, w miarę

możliwości, od cierpień umierania.

Jakie potrzeby ma stary człowiek w ostatnim

okresie życia?

Ma potrzeby biologiczne, które wynikają z istoty życia i

procesu chorobowego, oraz potrzeby natury

psychologicznej. Jedne i drugie powinny być zaspakajane.

• W otoczeniu chorego powinien panować ład, porządek i

czystość. Łóżko chorego powinno być wygonie ustawione,

powinna być stale zapewniona czysta pościel.

• Odżywianie chorego w okresie poprzedzającym zgon jest

uzależnione od rodzaju schorzenia. Należy jednak choremu

dostarczać odpowiednie ilości płynów do picia oraz

odpowiednio przygotowanych posiłków.

• Pacjent w okresie terminalnym powinien mieć zawsze

wykonywaną staranną toaletę. Chory nie powinien odnosić

wrażenia, ze jest źle pielęgnowany, ponieważ został

przeznaczony na śmierć.

• Leczenie chorego powinno zmierzać przede wszystkim do

łagodzenia jego cierpień.

• Niezwykle ważny jest stosunek pielęgniarki do chorego, jej

cierpliwość, wyrozumiałość i dobroć są niezbędne w

kontakcie z chorym umierającym.

• Ważne jest przygotowanie otoczenia do śmierci chorego.

• Po śmierci wokół zmarłego powinna panować odpowiednia

atmosfera, okazywany szacunek dla zwłok

• Na podstawie tych ogólnych wytycznych powstały trzy

różne typy programów:

• Opieka domowa- najczęściej współmałżonek sprawuje

stała opiekę nad umierająca osobą przy wsparciu i

pomocy specjalnie regularnie dochodzących

wyszkolonych pielęgniarzy i innego personelu,

dostarczającego lekarstw i oferującego wsparcie

emocjonalne.

• Specjalne placówki, w których niewielka liczba pacjentów

w ostatnich stadiach śmiertelnej choroby przebywa w

warunkach przypominających otoczenie domowe.

• Hospicja przyszpitalne, sprawujące opiekę paliatywną

zgodnie z założeniami hospicjum, przy codziennym

zaangażowaniu rodziny w pielęgnacje pacjenta, ale w

warunkach szpitalnych.

Hospicjum

(łac. -gospoda, gościnny dom) –

instytucja opieki zdrowotnej zapewniający
całościową opiekę nad chorym w terminalnym
okresie choroby.

Historia:
* idea opieki nad umierającymi powstała już w

starożytności

* IV wiek– utworzenie pierwszych przytułków w

oparciu o uchwały soboru nicejskiego(325r.)

* X–XII, największy rozwój instytucji
charytatywnych typu hospicyjnego

Współczesny model opieki hospicyjnej stworzyła

Cicely Saunders

–

angielka, która w 1967 roku otworzyła w Londynie specjalistyczny

ośrodek opieki nad chorymi umierającymi –

Hospicjum Świętego

Krzysztofa.

Urodzona w 1918 roku Cicely pragnęła zostać pielęgniarką, jednak

sprzeciw rodziców sprawił, że udało się jej zrealizować to marzenie

dopiero w 1944 roku.

Pracując jako pielęgniarka w londyńskim szpitalu Świętego Łazarza

opiekowała się nieuleczalnie chorym polskim lotnikiem - Dawidem

Taśmą.

Z rozmów, jakie z nim przeprowadziła, zrodziła się idea miejsca

przeznaczonego dla ludzi umierających. Miejsca, w którym będą mogli,

otoczeni opieką, wolni od bólu, uporządkować swoje sprawy oraz

przygotować się do odejścia. Realizacja tej idei trwała 19 lat, w trakcie

których Cicely Saunders ukończyła studia medyczne oraz odbyła

praktykę lekarską w szpitalu Świętego Józefa, którego specjalizacją była

opieka nad chorymi umierającymi.

Hospicjum Świętego Krzysztofa stało się modelem tego typu

instytucji, znanym na całym świecie, obecnie prowadzącym także

szeroką działalność edukacyjną.

Współczesna koncepcja

opieki hospicyjnej

ZASADY PRACY

HOSPICYJNEJ

*zasady co do organizacji

pracy hospicyjnej

*zasady co do postępowania

z pacjentami

*zasady co do oddziaływania

na środowisko

• Zasady dotyczące organizacji pracy

hospicyjnej

* zasada subsydiarności
* zasada integracji oddziaływań

wspierających

* zasada pracy zespołowej
* zasada dobrowolności i otwartości służby

• Zasady dotyczące postępowania z

pacjentami

* respektowanie podmiotowości pacjenta
* samokontrola hospicjanta

• Zasady co do oddziaływania na środowisko

* rozciąganie opieki na rodzinę pacjenta
* pozyskiwanie sojuszników

Typy opieki hospicyjnej

• Zespoły domowej opieki hospicyjnej
• Hospicja stacjonarne
• Ośrodki opieki dziennej

Formy pośrednie

• Ośrodki opieki paliatywnej
• Ośrodki konsultacyjne

Cele opieki hospicyjnej

Opieka hospicyjna ma na celu:
• poprawę jakości życia chorych osiąganą poprzez

łagodzenie cierpienia fizycznego, duchowego i
społecznego,

• aktywizację do możliwie pełnego życia, pomimo

postępu choroby,

• uczynienie godnym ostatniego okresu życia chorego,
• wspomaganie rodziny  i  przyjaciół w ich wysiłku

towarzyszenia tym, którzy zbliżają się do kresu życia,

• pomoc bliskim w przeżyciu okresu żałoby

Rola opieki hospicyjnej w życiu

społecznym

• Hospicjum łamie bariery w życiu społecznym

siłą prospołecznej motywacji swych członków

• Społeczne znaczenie inicjatywy przerasta

wartość wykonywanych usług

• Hospicja to ważne grupy nacisku
• Działacze hospicyjni przełamują tabu śmierci,

przywracają jej wymiar społeczny

• Pełniąc służbę honorowo pomnażają kapitał

postaw prospołecznych

• W opiece hospicyjnej znaczną role pełni wolontariat,

poprzez swoją bezinteresowną pomoc ofiarowywaną

choremu i rodzinie, w bezpośredniej posłudze

pacjentowi jak i poprzez wykonywanie wielu prac

administracyjnych i organizacyjnych związanych ze

zdobywaniem funduszy na prowadzenie tej opieki.

• Wolontariuszem hospicyjnym można być na dwa

sposoby: opiekując się bezpośrednio pacjentem lub

pomagając jemu, jego rodzinie, a także ośrodkowi

hospicyjnemu.

• Aby zostać wolontariuszem medycznym, należy być

pełnoletnim i przejść kilkumiesięczny kurs prowadzony

przez doświadczonych członków zespołu hospicyjnego.

Wolontariuszem pomagającym w codziennym

funkcjonowaniu hospicjum, może zostać praktycznie

każdy – od malucha do seniora

Wolontariat

„Nigdy nie jesteśmy tak biedni, aby nie stać nas było na

udzielenie pomocy bliźniemu.”

Co robi wolontariusz?

• Wolontariusze organizują akcje charytatywne, pozyskują

sponsorów i darczyńców, opiekują się sprzętem

komputerowym, prowadzą strony internetowe placówek,

pomagają w pracach administracyjnych i porządkowych,

doglądają ogrodu, organizują święta dla pacjentów i na

wiele innych sposobów sprawiają, że w hospicjum często

gości radość i uśmiech.

• Wolontariusz medyczny uzupełnia pracę lekarza,

psychologa i pielęgniarki. Wśród wykonywanych przez

niego czynności są: rozmowa z pacjentem, czytanie mu

książek i gazet, pomoc przy pielęgnacji, sprzątanie

mieszkania pacjenta lub hospicjum, pomoc pacjentowi w

zakupach i załatwianiu drobnych spraw domowych.

• Rolą wolontariuszy akcyjnych jest natomiast wspomaganie

akcji charytatywnych i codziennego funkcjonowania

hospicjum czy przyhospicyjnego stowarzyszenia. Osoby te

wykonują prace biurowe, tworzą bazy potencjalnych

sponsorów, organizują akcje charytatywne i edukacyjne.

Ponadto, wykorzystując swoje specyficzne umiejętności,

wolontariusze pomagają hospicjom jako prawnicy,

ogrodnicy, tłumacze, kierowcy, malarze itp.

Praca wolontariuszy w oddziale stacjonarnym, dziennym i w opiece

domowej polega na:

– Towarzyszeniu choremu - rozmowa, pójście na spacer do ogrodu,

wspólna modlitwa, prace pielęgnacyjne (mycie, ścielenie łóżka),

karmienie, wykonywanie prostych ćwiczeń z chorym pod nadzorem

rehabilitanta, czytanie gazet czy książek, współudział w zajęciach

terapii zajęciowej

– Pracach porządkowych - sprzątanie, podlewanie kwiatów, praca w

ogrodzie

– Pracach pomocniczych - przygotowywanie materiałów

opatrunkowych, dbałość o sprzęt rehabilitacyjny

• Praca wolontariuszy dotycząca zadań administracyjnych polega

na:

• 1. Pracach biurowych

– przygotowywaniu wysyłki korespondencji do członków Towarzystwa,

– dyżurach telefonicznych,

– prowadzeniu kroniki

• 2. Przygotowaniu i wsparciu realizacji Programu "Pól Nadziei"

– prowadzenie seryjnej korespondencji,

– sporządzanie wykazów obrazujących pracę punktów kwesty,

– pomoc w organizacji stoisk,

– pomoc w realizacji programów szkolnych prowadzonych we

współpracy z szkołami podstawowymi, gimnazjami i liceami,

• 3. Przygotowywaniu i wsparciu kwesty listopadowej prowadzonej na

cmentarzach krakowskich i w okolicach Krakowa.

O stale obecnych

Mówiła że naprawdę można kochać umarłych

bo właśnie oni są uparcie obecni

nie zasypiają

mają okrągły czas więc się nie śpieszą

spokojni ponieważ niczego nie wykończyli

nawet gdyby się paliło nie zrywają się na równe nogi

nie połykają tak jak my przerażonego sensu

nie udają ani lepszych ani gorszych

nie wydajemy o nich tysiąca sądów

zawsze ci sami jak olcha do końca zielona

znają nawet prywatny adres Pana Boga

nie deklamują o miłości

ale pomagają znaleźć zgubione przedmioty

nie starzeją się odmłodzeni przez śmierć

nie straszą pustką pełną erudycji

nie łączą świętość z apetytem

bliżsi niż wtedy kiedy odjeżdżali na chwilę

przechodząc obok z niepostrzeżonym ciałem

ocalili znacznie więcej niż duszę

ks. Jan Twardowski

Bibliografia:

Gajda Zdzisław (red) „Ból i cierpienie”, Kraków 2004r.

Gajda Zdzisław (red) „Ból i cierpienie”, Kraków 2005r.

Gajda Zdzisław (red) „Ból i cierpienie”, Kraków 2006r.

Becelewska Daniela „Wsparcie emocjonalne w pracy

socjalnej”,Katowice 2005r.

Górecki Mirosław „Hospicjum w służbie umierających”, Warszawa

2000r.

Bee H., Psychologia rozwoju człowieka

Cackowski Z., Ból, Lek, Cierpienie, Lublin 1997
Fabiś A., Seniorzy w rodzinie, instytucji i społeczeństwie. Wybrane

zagadnienia współczesnej gerontologii, Sosnowiec 2005

Zych A.A., Człowiek wobec starości. Szkice z gerontologii

społecznej, Warszawa 1995

Pędich W., Pielęgniarstwo geriatryczne, Warszawa 1983

http://www.hospicja.pl/