Okres prenatalny

Okres prenatalny

Maria Jankowska

Maria Jankowska

Rozwój prenatalny

Rozwój prenatalny

Dzieli się na 3 trymestry:

Dzieli się na 3 trymestry:



I trymestr – 1-3miesiąc

I trymestr – 1-3miesiąc

faza jaja płodowego

faza jaja płodowego

(od

(od

zapłodnienia do implantacji w

zapłodnienia do implantacji w

macicy)

macicy)

faza embrionalna

faza embrionalna

(od

(od

zagnieżdżenia do 2 miesiąca)

zagnieżdżenia do 2 miesiąca)

faza płodowa

faza płodowa

(od 3-9 miesiąca)

(od 3-9 miesiąca)



II trymestr – 4-6 miesiąc

II trymestr – 4-6 miesiąc



III trymestr – 7-9 miesiąc

III trymestr – 7-9 miesiąc

Jeśli któraś z funkcji nie będzie wyćwiczona w

Jeśli któraś z funkcji nie będzie wyćwiczona w

życiu prenatalnym, to nie rozwinie się po

życiu prenatalnym, to nie rozwinie się po

urodzeniu.

urodzeniu.

Rozwój w 1. miesiącu

Rozwój w 1. miesiącu



Zapłodniona komórka przemieszcza się

Zapłodniona komórka przemieszcza się

jajowodem do macicy (faza jaja płodowego);

jajowodem do macicy (faza jaja płodowego);

implantacja w macicy (faza zarodkowa)

implantacja w macicy (faza zarodkowa)



13. dnia – powstają zawiązki układu nerwowego;

13. dnia – powstają zawiązki układu nerwowego;



19. dnia – pojawia się cewa nerwowa

19. dnia – pojawia się cewa nerwowa



Od 19. dnia – tworzą się oczy, 28. dnia można

Od 19. dnia – tworzą się oczy, 28. dnia można

już rozpoznać soczewkę;

już rozpoznać soczewkę;



21. dnia – powstają pierwsze komórki OUN i 3

21. dnia – powstają pierwsze komórki OUN i 3

pęcherzyki mózgowe (tyłomózgowie,

pęcherzyki mózgowe (tyłomózgowie,

przodomózgowie i śródmózgowie)

przodomózgowie i śródmózgowie)



Źródłem spontanicznych ruchów jest rdzeń

Źródłem spontanicznych ruchów jest rdzeń

kręgowy – funkcjonuje jak prymitywny mózg;

kręgowy – funkcjonuje jak prymitywny mózg;

koordynuje ruchy;

koordynuje ruchy;



Od 21 dnia bije serce dziecka,

Od 21 dnia bije serce dziecka,



0,5cm długości, waga poniżej 1g.

0,5cm długości, waga poniżej 1g.

Rozwój w 2. miesiącu

Rozwój w 2. miesiącu



Co

Co

minutę

minutę

przybywa kilka tys.

przybywa kilka tys.

nowych neuronów!

nowych neuronów!



5. tyg. – różnicowanie komórek

5. tyg. – różnicowanie komórek

nerwowych, tworzy się przysadka

nerwowych, tworzy się przysadka



6. tyg. – różnicuje się płeć gonadalna;

6. tyg. – różnicuje się płeć gonadalna;

pierwsze odruchy nerwowe –

pierwsze odruchy nerwowe –

współpraca ukł.nerwowego i

współpraca ukł.nerwowego i

mięśniowego

mięśniowego



7. tyg. – pierwsze oznaki fal

7. tyg. – pierwsze oznaki fal

mózgowych, okolica warg staje się

mózgowych, okolica warg staje się

wrażliwa na dotyk;

wrażliwa na dotyk;



8. tyg. – podstawowe narządy

8. tyg. – podstawowe narządy

wewnętrzne są ukształtowane,

wewnętrzne są ukształtowane,

zajmują odpowiednie miejsce i

zajmują odpowiednie miejsce i

spełniają właściwe funkcje,

spełniają właściwe funkcje,



3cm długości, waga ponad 2g

3cm długości, waga ponad 2g

Rozwój w 3. miesiącu

Rozwój w 3. miesiącu

Co

Co

sekundę

sekundę

przybywa kilka tys. nowych neuronów.

przybywa kilka tys. nowych neuronów.

9. tyg. – doskonali się zmysł dotyku;

sygnały nerwowe do poszczególnych

kończyn; tworzy się nerw węchowy;

10. tyg. – zasadnicze części

mózgu są ukształtowane;

dziecko ziewa, przeciąga

się.

11-12 tyg. – zamyka dłoń

używając kciuka obraca stopą,

przegubem, głową, otwiera i

zamyka usta

waga 14g

Rozwój w 4. miesiącu

Rozwój w 4. miesiącu

Na powierzchni mózgu pojawiają się bruzdy

Na powierzchni mózgu pojawiają się bruzdy

i zwoje; móżdżek jest już uformowany;

i zwoje; móżdżek jest już uformowany;

powstaje mapa ruchowa i czuciowa ciała

powstaje mapa ruchowa i czuciowa ciała

Dziecko ćwiczy równowagę

Dziecko ćwiczy równowagę

waga do 200g

waga do 200g

Ruchy nabierania i wypierania wód płodowych,

chwytania (bez i z udziałem kciuka) – picie płynu

ćwiczy umiejętność pobierania pokarmu

Rozwój w 5. miesiącu

Rozwój w 5. miesiącu



Czas porostu włosów, brwi i

Czas porostu włosów, brwi i

rzęs

rzęs



Aktywne kubki smakowe –

Aktywne kubki smakowe –

dziecko rozróżnia smak wód

dziecko rozróżnia smak wód

płodowych;

płodowych;



Powoli aktywność dziecka

Powoli aktywność dziecka

staje się regularna – matka

staje się regularna – matka

może wyczuć kiedy dziecko

może wyczuć kiedy dziecko

śpi, kopie, przeciąga się etc.

śpi, kopie, przeciąga się etc.



Od 17. tyg. dziecko trenuje

Od 17. tyg. dziecko trenuje

ssanie;

ssanie;



waga 400g

waga 400g

Rozwój w 6. miesiącu

Rozwój w 6. miesiącu



Pod koniec

Pod koniec

miesiąca fale

miesiąca fale

mózgowe

mózgowe

przypominają te u

przypominają te u

noworodka

noworodka

Waga 500-

700g

Wykształcony zmysł

równowagi

Prawie połowa dzieci

reaguje na głośny

dźwięk strachem

Stopniowo otwiera się

szpara powiekowa.

Ruchy ciała matki hamują

ruchy dziecka (i odwrotnie)

Gęstnieje sieć

powiązań nerwowych

(okres wrażliwy na

teratogeny);

Mielinizacja mózgowia

Rozwój w 7. miesiącu

Rozwój w 7. miesiącu



Mózg jest na

Mózg jest na

tyle

tyle

wykształcony,

wykształcony,

że możliwe jest

że możliwe jest

uczenie się,

uczenie się,

zapamiętywanie

zapamiętywanie

, nabywanie

, nabywanie

nawyków

nawyków

Dziecko zaczyna

czasem przyjmować

pozycję główką w

dół

Obecność ruchów wskazuje na to, że dziecku jest dobrze

Rozwój w 8. miesiącu

Rozwój w 8. miesiącu



Skóra dziecka różowieje i

Skóra dziecka różowieje i

wygładza się;

wygładza się;



Ciąg dalszy dojrzewania

Ciąg dalszy dojrzewania

narządów wewnętrznych – tu

narządów wewnętrznych – tu

zwłaszcza układ oddechowy.

zwłaszcza układ oddechowy.

Rozwój w 9. miesiącu

Rozwój w 9. miesiącu



2 tygodnie przed urodzeniem

2 tygodnie przed urodzeniem

dziecko przestaje rosnąć.

dziecko przestaje rosnąć.

Matka i ojciec będą cieszyć

się ukochaną, najwspanialszą

pod słońcem istotą, której dali

zycie)...

A po porodzie…

Optymalizacja rozwoju dziecka

Optymalizacja rozwoju dziecka



Dbanie o zdrowie dziecka i matki

Dbanie o zdrowie dziecka i matki



Komunikacja z dzieckiem

Komunikacja z dzieckiem



Zapewnienie matce dobrego

Zapewnienie matce dobrego

samopoczucia

samopoczucia



Wzmocnienie więzi małżeńskiej

Wzmocnienie więzi małżeńskiej

Rozwój zmysłów

Rozwój zmysłów

Zmysł dotyku

Zmysł dotyku



Dziecko dotyka ścian macicy,

Dziecko dotyka ścian macicy,

łożyska, pępowiny, siebie

łożyska, pępowiny, siebie

(zwłaszcza twarzy)

(zwłaszcza twarzy)

Zmysł węchu i smaku

Zmysł węchu i smaku



Dziecko rozróżnia smak i zapach

Dziecko rozróżnia smak i zapach

płynu owodniowego – ten zależny

płynu owodniowego – ten zależny

jest od odżywiania matki.

jest od odżywiania matki.



Słodki smak wód płodowych

Słodki smak wód płodowych

sprawia, że jest on chętniej

sprawia, że jest on chętniej

połykany – dzięki połykaniu dziecko

połykany – dzięki połykaniu dziecko

ćwiczy oddychanie

ćwiczy oddychanie

Zmysł słuchu

Zmysł słuchu



Początkowo odbiera jedynie wibracje i

Początkowo odbiera jedynie wibracje i

pojedyncze dźwięki

pojedyncze dźwięki



Najlepiej słyszy głos matki

Najlepiej słyszy głos matki



Uczy się różnicować dźwięki – ich rytm,

Uczy się różnicować dźwięki – ich rytm,

natężenie

natężenie



Preferencja do spokojnej muzyki o stałym rytmie

Preferencja do spokojnej muzyki o stałym rytmie

Zmysłu wzroku

Zmysłu wzroku



W środowisku płodowym panuje

W środowisku płodowym panuje

półmrok

półmrok



Siatkówka samorzutnie wysyła

Siatkówka samorzutnie wysyła

sygnały do mózgu, żeby przygotować

sygnały do mózgu, żeby przygotować

go do odbioru bodźców wzrokowych

go do odbioru bodźców wzrokowych

Zmysł bólu

Zmysł bólu



7 tyg. pojawiają się nocyceptory i

7 tyg. pojawiają się nocyceptory i

szybko osiągają liczbę jak u

szybko osiągają liczbę jak u

dorosłego człowieka

dorosłego człowieka



„

„

ból tępy”- słaba mielinizacja

ból tępy”- słaba mielinizacja

włókien nerwowych

włókien nerwowych



Wykonywanie przez dziecko ruchów

Wykonywanie przez dziecko ruchów

obronnych wobec bólu (dotknięte,

obronnych wobec bólu (dotknięte,

uciskane cofa się w tył)

uciskane cofa się w tył)

Rytm naprzemiennej

Rytm naprzemiennej

aktywności

aktywności



Zostaje ukształtowany przed

Zostaje ukształtowany przed

urodzeniem (w łonie matki)

urodzeniem (w łonie matki)



Jest zależny od organizmu matki

Jest zależny od organizmu matki



Powoduje różnice w rytmie snu i

Powoduje różnice w rytmie snu i

czuwania (jedne noworodki śpią

czuwania (jedne noworodki śpią

regularnie i spokojnie a inne mają

regularnie i spokojnie a inne mają

przerywany sen)

przerywany sen)

Czynniki zaburzające rozwój prenatalny :

Czynniki zaburzające rozwój prenatalny :

Genetyczne

Genetyczne

(przekazywane dziedzicznie lub są

(przekazywane dziedzicznie lub są

spowodowane działaniem na komórki

spowodowane działaniem na komórki

rozrodcze)

rozrodcze)

Paragenetyczne

Paragenetyczne

(genetyczno-konstytucjonalne

(genetyczno-konstytucjonalne

właściwości matki, wpływają na modyfikację

właściwości matki, wpływają na modyfikację

predyspozycji genetycznych dziecka)

predyspozycji genetycznych dziecka)

Pozagenetyczne

Pozagenetyczne

(spowodowane wirusem,

(spowodowane wirusem,

bakterią, promieniowaniem, toksynami ,

bakterią, promieniowaniem, toksynami ,

niedotlenieniem, stanami niedoborowymi

niedotlenieniem, stanami niedoborowymi

ilościowymi lub jakościowymi, chorobami i

ilościowymi lub jakościowymi, chorobami i

stresem matki, komplikacjami ciążowymi i

stresem matki, komplikacjami ciążowymi i

porodowymi ),

porodowymi ),

Ciekawostki

Ciekawostki



W 3. trymestrze można próbować

W 3. trymestrze można próbować

określić temperament;

określić temperament;



Dzieci aktywne przed urodzeniem są

Dzieci aktywne przed urodzeniem są

lepiej rozwinięte psychoruchowo w 3r.ż.

lepiej rozwinięte psychoruchowo w 3r.ż.



Sposób reakcji na stres można

Sposób reakcji na stres można

sprawdzić w życiu prenatalnym!

sprawdzić w życiu prenatalnym!



Narodziny dziecka nie są początkiem

Narodziny dziecka nie są początkiem

jego życia psychicznego

jego życia psychicznego

Jak dobrze przeżyć poród ?

Jak dobrze przeżyć poród ?



Zdobycie umiejętności oddychania

Zdobycie umiejętności oddychania

zgodne z przebiegiem fali skurczowej

zgodne z przebiegiem fali skurczowej



Pozytywne nastawienie

Pozytywne nastawienie



Opanowanie umiejętności relaksacji

Opanowanie umiejętności relaksacji

umożliwiające rozluźnienie mięśniowe

umożliwiające rozluźnienie mięśniowe

i nerwowe

i nerwowe



Porody naturalne, „bez przemocy”,

Porody naturalne, „bez przemocy”,

domowe, rodzinne, w wodzie.

domowe, rodzinne, w wodzie.

Nasze życie prenatalne

Nasze życie prenatalne

rzutuje na sposób, w jaki

rzutuje na sposób, w jaki

postrzegamy świat, jak

postrzegamy świat, jak

myślimy, reagujemy

myślimy, reagujemy

emocjonalnie, jakie jest

emocjonalnie, jakie jest

nasze dominujące

nasze dominujące

samopoczucie.

samopoczucie.

Komunikacja neurohormonalna

Komunikacja neurohormonalna

Wydzielanie substancji chemicznych

Wydzielanie substancji chemicznych

spowodowanych długotrwałym stanem stresu,

spowodowanych długotrwałym stanem stresu,

niepokoju, depresji lub agresji matki powoduje w

niepokoju, depresji lub agresji matki powoduje w

zależności od okresu rozwoju dziecka:

zależności od okresu rozwoju dziecka:



trwałe uszkodzenia różnych narządów i układu

trwałe uszkodzenia różnych narządów i układu

nerwowego

nerwowego



wrodzone predyspozycje do lękowego i

wrodzone predyspozycje do lękowego i

agresywnego wkroczenia w świat

agresywnego wkroczenia w świat

Z krwią dociera do dziecka tlen, pożywienie i

hormony, które są fizycznym odpowiednikiem

matczynych emocji

Komunikacja behawioralna

Komunikacja behawioralna



Niepokój matki = niedotlenienie i\lub

Niepokój matki = niedotlenienie i\lub

zatrucia toksynami = uszkodzenie

zatrucia toksynami = uszkodzenie

ośrodkowego układu nerwowego

ośrodkowego układu nerwowego

dziecka, niska waga urodzeniowa,

dziecka, niska waga urodzeniowa,

wcześniactwo = trudności noworodka w

wcześniactwo = trudności noworodka w

adaptacji po urodzeniu = powstanie

adaptacji po urodzeniu = powstanie

i\lub nasilenie się zaburzeń rozwoju

i\lub nasilenie się zaburzeń rozwoju

psychoruchowego dziecka

psychoruchowego dziecka

Komunikacja psychiczna

Komunikacja psychiczna



To droga łączności psychicznej między

To droga łączności psychicznej między

matką i dzieckiem

matką i dzieckiem



Dotyczy sfery myśli, wyobrażeń i

Dotyczy sfery myśli, wyobrażeń i

doświadczeń życiowych matki.

doświadczeń życiowych matki.



Nie wiadomo jak organizm dziecka je

Nie wiadomo jak organizm dziecka je

odczytuje i jak kształtuje się jego pamięć

odczytuje i jak kształtuje się jego pamięć

komórkowa prenatalnych doświadczeń

komórkowa prenatalnych doświadczeń



Niewłaściwa atmosfera emocjonalna

Niewłaściwa atmosfera emocjonalna

wokół dziecka może zakłócić jego rozwój

wokół dziecka może zakłócić jego rozwój

a nawet pozbawić życia.

a nawet pozbawić życia.

Troska o dziecko powinna

rozpocząć się przed poczęciem,

aby łono matki, jako pierwszy

„dom”, środowisko życia, było

strukturalnie i funkcjonalnie

zdrowe, a psychika matki otwarta

na doświadczenia macierzyńskie.

Dziecko od razu czuje jak jest

przyjęte….

Ważne jest także wsparcie (emocjonalne,

informacyjne i strukturalne) przyszłych

rodziców przez otoczenie.

Dziękuję za

uwagę 