Okres niemowlęcy

OKRES WCZESNEGO DZIECIŃSTWA OBEJMUJE

PRZEDZIAŁ WIEKOWY

OD URODZENIA DO 3 ROKU

ŻYCIA

FAZY:

- 1 ROK ŻYCIA - WIEK NIEMOWLĘCYM,

- OD 2– 3 ROKU ŻYCIA WIEK PONIEMOWLĘCY.

W OKRESIE NIEMOWLĘCYM WYRÓŻNIA SIĘ:

1.MIESIĄC ŻYCIA JAKO OKRES

PRZYSTOSOWAWCZY DO ŻYCIA W NOWYM,

POZAMACNICZNYM ŚRODOWISKU. DZIECKO

MUSI PRZYSTOSOWAĆ SIĘ DO:

- ZMIANY TEMPERATURY
- NOWEGO SPOSOBU ODDYCHANIA
- NOWEGO SPOSOBU PRZYJMOWANIA

POKARMU I WYDALANIA.

CHARAKTERYSTYCZNE CECHY

NOWORODKA:

-CHARAKTERYSTYCZNE PROPORCJE

( DUŻA GŁOWA Z MAŁA

CZĘŚCIĄ TWARZOWĄ STANOWI 30% MASY CIAŁA, DŁUGI TUŁÓW I
KRÓTKIE KOŃCZYNY)
-

DUŻY UDZIAŁ TKANKI CHRZĘSTNEJ W UKŁADZIE KOSTNYM

ASYMETRYCZNAE UŁOŻENIE CIAŁA NOWORODKA

-ODRUCHY WYSTEPUJĄCE U NOWORODKA, MOŻNA
PODZIELIĆ NA

.WSPÓLNE DLA NOWORODKA I CZŁOWIEKA DOROSŁEGO

-ODRUCH ŹRENICOWY
-MRUGANIE
-SSANIE
-POŁYKANIE
-WYDALANIE MOCZU I KAŁU

WYSTĘPUJACE TYLKO U NOWORODKA

ODRUCH BABIŃSKIEGO - UNOSZENIE DUŻEGO

PALCA PRZY PODRAŻNIENIU STOPY

Odruch toniczno – szyjny

– zmiana pozycji

niemowlęcia, kiedy głowa jest odwrócona w jedną
stronę: następuje wówczas wyciągnięcie przed
siebie ręki po tej samej stronie i skurczenia ręki po
przeciwnej stronie, co przypomina postawę
szermierza.
-

Odruch Moro

– reakcja dziecka na utratę oparcia

dla głowy lub na głośny dźwięk, składająca się z
gwałtownego wyprostowania rąk i palców, po
których następuje przytulenie zaciśniętych piąstek
do piersi.
-

Odruch chwytny

– chwytnie przez niemowlę

obiektu, który dotyka wewnętrznej strony dłoni.
-

Odruch marszu automatycznego

- przy

zetknięciu stóp z podłożem dziecko wykonuje ruchy
chodzenia.

C.D CECH

CHARAKTERYSTYCZYCH DLA

NOWORODKA:

- Naturalny rytm aktywności snu i

czuwania:

Głęboki sen - Regularny oddech, oczy zamknięte, nie porusza

się brak aktywności poza okazjonalnym drgnięciem
Lekki sen - Oczy zamknięte, ale można zaobserwować szybkie

ruchy gałek ocznych, niski poziom aktywności , ruchy

łagodniejsze niż w śnie głębokim, oddech może być nieregularny
Drzemanie - Oczy mogą być otwarte lub zamknięte, gdy

otwarte są nieprzytomne, opóźnienie reakcji na bodźce, ale

stymulacja może spowodować zmianę stanu, poziom aktywności

ulega zmianom.
Bierne czuwanie - Oczy otwarte i przytomne, uwaga skupiona

na bodźcach, poziom aktywności względnie niski.
Aktywne czuwanie - Oczy otwarte, poziom aktywności

wysoki, mogą pojawić się krótkie okresy marudzenia, dziecko

reaguje na bodźce wzdrygając się lub wykonując ruchy
Płacz - Intensywny płacz trudny do opanowania, wysoki poziom

aktywności ruchowej

Noworodek funkcjonuje w

cyklu aktywnego i spokojnego

snu, który powtarza się co 50-

60 minut. Cykl ten jest

skoordynowany z cyklem

czuwania, który pojawia się raz

na 3-4 godziny.
Niemowlęta stopniowo

przyzwyczajają się do 24

godzinnego cyklu światło –

ciemność. Okresy snu stają się

w nocy dłuższe, a okresy

czuwania dłuższe w ciągu

dnia, przy czym dłuższy sen

pojawia się w nocy ok 5-6

tygodnia życia. W okresie

pomiędzy 12 a 16 tygodniem

wzorzec snu w nocy, a

czuwaniem w dzień staje się

względnie utrwalony.

Rozwój fizyczny

• przyrost masy ciała w 1 m-cu ok. 600 g

(fizjologiczny spadek masy ciała po urodzeniu)

• przyrost masy ciała w 2 m-cu 800-900g
• 5 m-cu waga się podwaja
• a ok 12 m-ca potraja urodzeniową masę ciała
• Przyrost długości ciała - 1 rok życia 23-25 cm
• Przyrost masy ciała - 1 rok życia o 7 kg
• 6 m-cu życia – pierwsze zęby mleczne
• 12 m-cu życia – 6 zębów mlecznych

ROZWÓJ POSTAWY CIAŁA,

LOKOMOCJI, CHWYTANIA I

MANIPUALCJI.

Rozwój lokomocji, chwytu,

manipulacji

Przebiega zgodnie ze stałą typową

kolejnością wyznaczaną przez trzy

kierunki rozwoju:

Cefalokaudalny – od głowy do nóg

Proksymodyksalny – od środka

ciała na zewnątrz

Łokciowo-promieniowy – od 5

palca do kciuka

ROZWÓJ LOKOMOCJI:

3 MIESIĄCE-

obroty w pozycji leżącej z

pleców na bok.

5 MIESIĘCY-

obroty w pozycji leżącej z

brzucha na plecy.

6 MIESIĘCY-

obroty w pozycji leżącej z

pleców na brzuch.

7/8 MIESIĘCY-

samodzielne siadanie i

pełzanie

10-11 MIESIĄC

–raczkowanie

12-13 MIESIĄC-

chodzenie.

Zasady i sekwencje rozwoju motorycznego

•W 2 miesiącu życia dziecko

wyciąga ręce zdecydowanie

w kierunku danego obiektu.

•W 4 miesięcu potrafi

czasem uchwycić dany

przedmiot ruchem, który

wydaje się celowy, ale

używa do tego całej dłoni,

nie kontroluje tej czynności

za pomocą poszczególnych

palców.

•W 6 miesięcu chwyta

klocek jedną ręka przy czym

palce są wyprostowane.

Kiedy już trzyma przedmiot

może go przenieść z ręki do

ręki, wykręcając przy tym

nadgarstek, żeby obejrzeć

przedmiot z różnych stron.

Patrzenie – po 8 godzinach po

urodzeniu w kompletnej

ciemności dzieci szeroko

otwierają oczy i rozpoczynają

aktywność związana z ruchem

gałek ocznych, tak jakby

poszukiwały czegoś, czemu

mogłyby się przyglądać
Ssanie – dziecko może ssać

spontanicznie nawet w czasie

snu. Płacz – wymaga koordynacji

różnych komponentów

zachowania, takich jak

oddychanie wokalizacja i napięcie

mięśniowe, w określonym rytmie

czasowym.

Wolff

wyróżnił trzy rodzaje płaczu:

1.płacz głodowy lub podstawowy,
2. płacz wściekły lub gniewny,
3 płacz z bólu.

Dotykanie - jest ważne dla stosunków pomiędzy dziećmi i dorosłymi.

U starszych niemowląt dotyk wzmacnia pozytywne emocje i uwagę

wzrokową w trakcie interakcji niemowlęcia i opiekuna.
Węch i smak - już w 1 tygodniu życia niemowlęta wykorzystują swoją

umiejętność rozpoznawania zapachów. Odróżnia zapach własnej matki

od innych kobiet. Już od urodzenia dziecko jest wrażliwe na smak. Gdy

podany płyn jest posłodzony niemowlę ssie intensywniej, więcej

spożywa i szybciej przestaje płakać . Po 2 godzinach od urodzenia

potrafią odróżnić nie tylko smak słodki, ale i kwaśny gorzki i słony.
Słuch - dziecko w chwili urodzenia reaguje na dźwięk np. zaciska

powieki, w 4 miesiącu zwraca głowę i oczy w kierunku źródła dźwięku,

EMOCJONALNY I

SPOŁECZNY ROZWÓJ

NIEMOWLĘCIA:

W okresie wczesnego

dzieciństwa następuje

różnicowanie się uczuć

wytwarzanie więzi między

dzieckiem a osobą dorosłą oraz

początki interakcji z innymi

dziećmi.

Źródłem przeżyć dziecka są

przede wszystkim jego relacje z

osobami dorosłymi, a głownie z

matką.

1 miesiąc – dziecko reaguje na niepokój
osoby, która je karmi i odmawiają przyjęcia
pokarmu.
2 miesiąc – dziecko ożywia się w kontakcie
z dorosłymi, uspokaja pod wpływem
pieszczotliwego przemawiania.
3 miesiąc – niemowlę odwzajemnia
uśmiech dorosłego
4 miesiąc – dziecko wyraża niezadowolenie,
kiedy dorosły nie zwraca na nie uwagi.
5 miesiąc – reaguje strachem na nieznane
osoby.
7-8 miesiąc – próbuje zwrócić na siebie
uwagę dorosłego - płacząc lub gaworząc.
10 miesiąc – niemowlę naśladuje ruchy
dorosłego i włącza się do wspólnej zabawy.

Podstawą wzajemnej relacji dziecko – dorosły

jest umiejętność wyrażania przeżyć i

odczytywania zewnętrznych wyrazów emocji

partnera interakcji.

1 miesiąc – wyraża mimicznie
(uśmiechem)- radość lub zadowolenie.
3-4 miesiąc – mimicznie wyraża złość i
smutek.
5 miesiąc –reaguje płaczem widząc obce
osoby
7 miesiąc – przejawia strach
Pod koniec 1 roku życia – nieśmiałość i
wstyd.