Na podstawie artykułu Bożeny Cukrowskiej

z miesięcznika „Zakażenia” 2/2008

Marta Biźnia

Ewelina

Bałdyga



Każdy z nas codziennie
styka się z rozmaitymi
substancjami
pochodzenia roślinnego,
zwierzęcego,
chemicznego. Dla
większości z nas nie
stanowi to żadnego
problemu, dla niektórych
jednak jest to początek
udręki – łzawienia oczu,
wysypki czy problemów
z oddechem. Co jest
tego powodem?



Przykłady chorób alergicznych:

1.

Wyprysk atopowy

2.

Alergiczne zapalenie błony
śluzowej nosa i/lub spojówek

3.

Astma



Najczęstsza przyczyna
chorób przewlekłych
wieku dziecięcego



Szacuje się, że na
alergię cierpi do

30%

Europejczyków



W Polsce na choroby
alergiczne choruje ok.

20%

populacji

dziecięcej, a w
niektórych regionach
nawet powyżej

30%

dzieci (Gdańsk, Kraków)



Dane epidemiologiczne wskazują, że
populacja chorych na schorzenia
alergiczne niepokojąco wzrasta,
zwłaszcza w krajach

wysokorozwiniętych.



Dlaczego??

Dlaczego??



Wzrost alergii może
być związany ze
zmianą stylu życia
społeczeństw w
kierunku

zwiększonego
reżimu
higienicznego

, co

przyczynia się do
ograniczonego
kontaktu z
drobnoustrojami
fizjologicznie,
zasiedlającymi
przewód pokarmowy.

E. coli jeden z podstawowych
gatunków bakterii wchodzący w skład
flory jelitowej



Liczne badania
potwierdzają, że

mikroflora

jelitowa wpływa na
prawidłowy rozwój i
dojrzewanie układu
immunologicznego

, a

zmiany jej składu mogą
doprowadzić do aktywacji
reakcji odpornościowych w
kierunku

proalergicznym

.



Proces ten może być
kontrolowany m.in. przez
stosowanie

bakterii

probiotycznych

.



1989, Dawid

Strachan;

higieniczna teoria

rozwoju alergii

:



brak rodzeństwa

powoduje obniżenie

ilości zakażeń wieku

dziecięcego, co

skutkuje

niedojrzałością układu

immunologicznego i

nieprawidłową reakcją

na alergeny



Główną rolę w prawidłowym rozwoju układu

odpornościowego odgrywają

drobnoustroje

patogenne

, które pobudzają odpowiedź

immunologiczną, w kierunku

przeciwzapalnym, wyhamowując reakcje

proalergiczne.

Prątek gruźlicy (Mycobacterium
tuberculosis) pod mikroskopem
elektronowym

Toxoplasma gondii – pierwotniak
wywołujący toksoplazmozę



Analiza epidemiologiczna na terenie byłej NRD i
RFN:



Różnica zachorowalności między Zachodem a Wschodem



Podstawowymi czynnikami wpływającymi na rozwój
alergii –

zwiększony reżim sanitarny

i „

sterylizacja” życia

codziennego:



wzrost stosowania detergentów,



nieliczna rodzina,



zmiana nawyków żywieniowych,



częste przyjmowanie antybiotyków



zmniejszenie zachorowalności na choroby zakaźne



Badania prowadzone wśród 14 tys. dzieci z

tzw. Szkół Steinera:



Styl i warunki życia zbliżone do naturalnych,

znacznie odbiegają od standardów krajów

wysokorozwiniętych



Dieta oparta na produktach niekonserwowanych



Ograniczone stosowanie antybiotyków i

szczepień ochronnych

REZULTAT=
zmniejszenie o
połowę ryzyka
wystąpienia
chorób
alergicznych



Obserwacje te przyczyniły się do
zmiany koncepcji higienicznej
teorii rozwoju alergii i powstania
tzw.

teorii mikrobiotycznej

.



Zakładała ona, że za
nieprawidłową aktywację układu
odpornościowego i częstsze
występowanie alergii
odpowiedzialny jest „zespół
ubogości mikrobiotycznej”,
doprowadzający do zaburzeń w
składzie mikroflory jelitowej.

Reakcja nadwrażliwości
zapoczątkowana przez mechanizmy
immunologiczne



ATOPIA –to dziedziczna skłonność do

nadmiernego wytwarzania przeciwciał IgE

rozpoznających antygeny powszechnie

występujące w środowisku



Schorzenie polegające na nadmiernym
pobudzaniu limfocytów B do
nadmiernej produkcji IgE



Nieprawidłowa odpowiedź układu
immunologicznego na alergen



Zaburzenia pomiędzy proalergicznymi
limfocytami pomocniczymi (Th2) a
limfocytami prozapalnymi (Th1)



Zaburzenie funkcji limfocytów Treg.

Układ immunoglobuliczny
odpowiada na alergen
zwiększoną produkcją
Antygenowo-swoistej IgE (alergia
IgE –zależna)

20%-40%

IgE-niezależna

60%-80%

IgE-zależna

Środowisko i geny

ALERGIA

Limfocyty Th1

Limfocyty Th2

Nacieki zapalne

Pobudzenie limfocytów B

Pobudzenie eozynofili



Reakcja na antygeny zewnętrzne
kontrolowana jest przez limfocyty T

regulujące (Treg)



Produkują określony profil cytokin
regulujących odpowiedź
immunologiczną



Czynnik transformujący wzrost



IL-10

Cytokiny regulujące regulują kontrolują

równowagę Th1 i Th2 w organizmie



Limfocyty CD4+/CD25+



Limfocyty Th3



Limfocyty Tr1



Pochodzą z grasicy



Nazywane wrodzonymi



Wrodzona zdolność do produkcji cytokin
regulujących gł.TGF-beta1



Brak limfocytów CD4+/CD25



Obecność limfocytów Th3 i Tr1



Odgrywają istotną rolę w chorobach na
podłożu immunologicznych



Np. Astma oskrzelowa



Aktywacja ich to podstawowy mechanizm
do wytworzenia tolerancji
immunologicznej której „załamanie”
prowadzi do nieprawidłowej reakcji na
alergen



Liczne badania dowiodły, że
obecnośc mikroflory bakteryjnej w
przewodzie pokarmowym jest
potrzebna do rozwoju tolerancji
immunologicznej



Noworodek rodzi się ze zwiększoną
aktywnością proalergicznego profilu
cytokinowego Th2 a jego układ
odpornościowy jest niedojrzały



Rozwój ekosystemu jelitowego zaczyna się
tuż po urodzeniu



Od matki pochodzą
bakterie tj.:



Escherichia coli



Lactobacillus



Streptococus



Bifidobacterium



Rodzaj porodu (cięcie casarskie
opóźnia zasiedlanie przewodu pok.
Bakteriami)



Dieta



Higiena



Infekcje



Stosowanie antybiotyków



Środowisko



Cywilizacja



Przewód pokarmowy dzieci z

wysokorozwiniętych krajów jest

uboższy w bakterie jelitowe a

bogatszy w szpitalne gronkowce



Z gr. Pro bios-dla życia



Bakterie aktywujące
przeciwalergiczne
reakcje immunologiczne



Żywe drobnoustroje,
które podane w
odpowiedniej ilości
wywierają korzystny
wpływ na zdrowie
gospodarza



Podawane podczas powstawania
ekosystemu jelitowego i jego
dojrzewania pozytywnie wpływają na
rozwój mechanizmów
przeciwalergicznych



Indukcja reakcji immunologicznej przez
receptory rozpoznające
charakterystyczne struktury
drobnoustrojów

tzw.wzorce molekularne związane z

komensalami CAMP gł.TLR



(Toll like receptory)



Komórki nabłonkowe przewodu
pokarmowego



Komórki dendrytyczne



TLR aktywują drogi sygnalizacyjne
prowadzące do produkcji cytokin i
indukują sygnał hamujący działanie
czynnika NF kappa B

co wpływa na
utrzymanie równowagi cytokinowej

Hamowanie sekrecji

Proalergicznych

Cytokin Th2

Aktywacja

prozapalnego

Profilu

cytokinowego

Pobudzanie

Limf.Treg.

Do produkcji

Cytokin

regulujących

Zwiększenie

produkcji

Przeciwciał

sekrecyjnych

Uszczelnianie

bariery
jelitowej

Działanie

przeciwalergiczne

probiotyków



U pacjentów z

wypryskiem atopowym

Ig-E zależnym leczonych

probiotycznym szczepem

Lactobacillus rhamnosus

GG obserwowano

jednocześnie wzrost

produkcji IFN-γ,

hamowanie sekrecji

proalergicznych cytokin

Th2 oraz aktywację

limfocytów Treg. i

zwiększoną sektrecję IL-

10.

Autorzy /

kraj

badania

Liczebn

ość

grupy

Rodzaj

probioty

ku /

dawka

dzienna

Czas

podawa

nia

prenatal

ne-go

Czas
podawani
a
postnatal
ne-go

Spadek
częstości
wyprysku
atopoweg
o (WA)

Spadek
częstości
innej
postaci
alergii

Kalliomaki/

Finladia

132

L.

rhamnosu

s GG /

1x10

10

2-4 tyg.

6 m-cy
(tylko
dzieci,
które nie
były
karmione
piersią)

Tak, po 2, 4
i 7 latach

nie

Kukkonen /

Finlandia

925

L.

rhamnosu

s GG /

1x10

10

+ 3 inne

probiotyki

2-4 tyg.

6 m-cy
(łącznie z
prebiotyka
mi)

Tak po 2
latach

nie

Taylor /

Australia

189

L.

acidophilu

s

/ 3x10

8

Nie

podawan

o

6 m-cy

Nie po 1
roku

nie

Abrahamsso

n / Szwecja

188

L. reuteri

/ 1x10

8

2-4 tyg.

12 m-cy

Tak, ale
tylko WA Ig-
E zależny
po 2 latach

nie