Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

Paulina Maćkowiak

Joanna Leszczyńska

Zabezpieczenie miejsca

Zabezpieczenie miejsca

zdarzenia. Zasady udzielania I

zdarzenia. Zasady udzielania I

pomocy

pomocy

Miejsce zdarzenia

– miejsce, w którym doszło do powstania

nagłego zagrożenia zdrowia i życia oraz strefa, na którą rozciąga
się skutki tego zagrożenia.

I pomoc

- zespół czynności podejmowanych w celu ratowania

osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, wykonywanych
przez osobę znajdującą się w miejscu zdarzenia, w tym również z
wykorzystaniem udostępnionych do powszechnego obrotu
wyrobów medycznych oraz produktów leczniczych

Kwalifikowana pierwsza pomoc

– czynności podejmowane

wobec osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego przez
ratownika.

Zdarzenia z poszkodowanymi dzielimy na:

Zdarzenia z poszkodowanymi dzielimy na:



JEDNOSTKOWE

- jeden

poszkodowany; może otrzymać
pomoc w pełnym zakresie



MNOGIE

- więcej niż jeden

poszkodowany; wszyscy mogą
otrzymać pomoc w miejscu zdarzenia



MASOWE

- konieczność segregacji

poszkodowanych

Strefy działania w katastrofach

Strefy działania w katastrofach

1. Strefa bezpośredniego zagrożenia

1. Strefa bezpośredniego zagrożenia

o promieniu 5 m

o promieniu 5 m

2. Strefa transportu

2. Strefa transportu

o promieniu 10 m

o promieniu 10 m

3. Strefa leczenia

3. Strefa leczenia

Strefa bezpośredniego zagrożenia

Strefa bezpośredniego zagrożenia



wyodrębniona i oznakowana przez straż
pożarną



tu dokonywana jest segregacja i wstępna
stabilizacja poszkodowanych



w pewnych sytuacjach do s.b.z. mają wstęp
tylko odpowiednio przygotowani i wyposażeni
ratownicy (ratownictwo chemiczne, pożary)

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy



W pierwszej kolejności podczas akcji ratunkowej należy zadbać o

bezpieczeństwo własne i wszystkich członków zespołu ratunkowego

oraz poszkodowanych.

NALEŻY OBEJRZEĆ:
- miejsce zdarzenia
- mechanizm urazu
- poszkodowanych (ustalając ich liczbę)
- uszkodzenia pojazdów
- uszkodzenia deski rozdzielczej,kierownicy
- plamy krwi, płynów ustrojowych
- przedmioty osobiste wewnątrz pojazdów

Należy też ocenić następstwa kolizji: np. palenie się pojazdu, dym itp.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

POWONIENIEM

należy sprawdzić kierunek wiatru oraz ewentualną obecność

benzyny, gazu, alkoholu, acetonu, wymiotów

WYSŁUCHAĆ

trzeba relacji świadków i instrukcji straży pożarnej (zezwolenie na

podejście). Słuchem należy też sprawdzić oddech poszkodowanego oraz jego
sposób mówienia.

PALPACYJNIE

należy sprawdzić :



zniekształcenia



tętno



ruchomość stawów



temperaturę

Kryteria wyboru miejsca parkowania pojazdów ratunkowych:
- jak najbliżej poszkodowanych
- jak najdalej od strefy zagrożenia

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy



Bezwzględnie należy wstrzymać ruch pojazdów, gdyż jest to warunkiem

bezpieczeństwa dla poszkodowanych i służb ratunkowych.



Straż Pożarna

odpowiedzialna jest za zapewnienie

bezpieczeństwa uczestnikom akcji ratunkowej.



Dowódca

ma obowiązek poinformować kierownika zespołu PR o

istniejących zagrożeniach i udzielić zgody na podejście do

poszkodowanych.



W bezpośredniej strefie zagrożenia, określonej przez

kierującego akcją ratunkową z ramienia PSP, mogą działać tylko

strażacy!!! – do nich należy ewakuacja rannych z tej strefy.

Mogą oni dopuścić osoby służb medycznych do działań w strefie

zagrożenia, muszą je jednak odpowiednio zabezpieczyć,

ponoszą też za te osoby odpowiedzialność.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

W razie braku na miejscu zdarzenia jednostek SP należy zwrócić uwagę

na:



Poduszki powietrzne uszkodzonych pojazdów, które nie otworzyły się podczas

kolizji



Rozlaną benzynę, która może ulec zapłonowi w następstwie iskrzenia

uszkodzonych przewodów



Zbiorniki gazu(propanu,butanu), które mogły zostać uszkodzone podczas

uderzenia i grożą wybuchem



Stacyjkę uszkodzonego pojazdu – włączona może powodować iskrzenie i

wybuch ( dopuszcza się wyłączenie stacyjki przez członka ZRM,jednak

zdejmowanie klem z akumulatora należy do strażaków)



Rozlany płyn z akumulatora ( środek żrący-nie wolno dopuszczać do kontaktu

ze skórą)

Powietrze wokół płonącego pojazdu jest toksyczne, zawiera podwyższone stężenie
CO2 oraz CO. Niska zawartość tlenu,dlatego zawsze należy pozostawać po tzw.
stronie zawietrznej.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

Miejsca specjalne akcji ratunkowych:



z ograniczonym dostępem tlenu (np. silosy zbożowe)



z ograniczonym stężeniem tlenu i oparami gazów toksycznych
(studzienki kanalizacyjne, małe pomieszczenia, strefa pożaru)



miejsca działania dużych dawek promieniowania
elektromagnetycznego (stacje transformatorowe)



miejsca trudno dostępne bez użycia specjalistycznego sprzętu
(np. nieprzejezdne zimą drogi)



miejsca, w których odnaleziono ładunki wybuchowe lub
podejrzewa się ich obecność



miejsca podmokłe

Algorytm działania w miejscu

Algorytm działania w miejscu

zdarzenia

zdarzenia



Ocena i zabezpieczenie miejsca
zdarzenia (bezpieczeństwo ratownika)



Rozpoznanie



Ewakuacja



Transport

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy



zabezpieczenie ratownika



(rękawiczki lateksowe, płaszcze, maski gazowe
itp.)



unikanie wentylacji metodą usta-usta



dezynfekcja własnych skaleczeń



zużyte materiały jednorazowe - zabrać do utylizacji



sprzęt wielorazowy - po akcji umyć, poddać
dezynfekcji



zabezpieczenie miejsca zdarzenia

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

Rozpoznanie = wstępna ocena

Rozpoznanie = wstępna ocena

poszkodowanego

poszkodowanego



wrażenie ogólne

(wiek, pozycja

poszkodowanego, aktywność, perfuzja, zauważalne
urazy)



stan przytomności



drożność dróg oddechowych



obecność oddechu



obecność tętna



krwotoki

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

Ewakuacja

Ewakuacja



ze strefy zagrożenia do strefy
bezpiecznej



optymalny dojazd z zewnątrz



„gniazda rannych” (segregacja)

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

Segregacja

TRANSPORT

KOLOR

OPIS

STAN PACJENTA

szybki

s

s

t

t

a

a

n

n

y

y

z

z

a

a

g

g

r

r

o

o

ż

ż

e

e

n

n

i

i

a

a

ż

ż

y

y

c

c

i

i

a

a

w

w

y

y

m

m

a

a

g

g

a

a

j

j

ą

ą

c

c

e

e

n

n

a

a

t

t

y

y

c

c

h

h

m

m

i

i

a

a

s

s

t

t

o

o

w

w

e

e

j

j

p

p

o

o

m

m

o

o

c

c

y

y

z

z

a

a

b

b

.

.

d

d

r

r

o

o

ż

ż

n

n

o

o

ś

ś

c

c

i

i

d

d

r

r

ó

ó

g

g

o

o

d

d

d

d

e

e

c

c

h

h

o

o

w

w

y

y

c

c

h

h

z

z

a

a

b

b

.

.

o

o

d

d

d

d

y

y

c

c

h

h

a

a

n

n

i

i

a

a

,

,

c

c

i

i

ę

ę

ż

ż

k

k

i

i

e

e

o

o

p

p

a

a

r

r

z

z

e

e

n

n

i

i

a

a

,

,

z

z

a

a

b

b

.

.

k

k

r

r

ą

ą

ż

ż

e

e

n

n

i

i

a

a

,

,

n

n

i

i

e

e

o

o

p

p

a

a

n

n

o

o

w

w

a

a

n

n

y

y

k

k

r

r

w

w

o

o

t

t

o

o

k

k

,

,

o

o

t

t

w

w

a

a

r

r

t

t

e

e

r

r

a

a

n

n

y

y

k

k

l

l

a

a

t

t

k

k

i

i

p

p

i

i

e

e

r

r

s

s

i

i

o

o

w

w

e

e

j

j

,

,

j

j

a

a

m

m

y

y

b

b

r

r

z

z

u

u

s

s

z

z

n

n

e

e

j

j

,

,

c

c

i

i

ę

ę

ż

ż

k

k

i

i

e

e

u

u

r

r

a

a

z

z

y

y

g

g

ł

ł

o

o

w

w

y

y

,

,

w

w

s

s

t

t

r

r

z

z

ą

ą

s

s

opóźniony

żółty

p

p

a

a

c

c

j

j

e

e

n

n

c

c

i

i

w

w

y

y

m

m

a

a

g

g

a

a

j

j

ą

ą

c

c

y

y

p

p

o

o

m

m

o

o

c

c

y

y

,

,

a

a

l

l

e

e

b

b

e

e

z

z

n

n

i

i

e

e

b

b

e

e

z

z

p

p

i

i

e

e

c

c

z

z

e

e

ń

ń

s

s

t

t

w

w

a

a

p

p

o

o

g

g

o

o

r

r

s

s

z

z

e

e

n

n

i

i

a

a

s

s

t

t

a

a

n

n

u

u

,

,

j

j

e

e

ś

ś

l

l

i

i

t

t

r

r

a

a

n

n

s

s

p

p

o

o

r

r

t

t

z

z

o

o

s

s

t

t

a

a

n

n

i

i

e

e

o

o

p

p

ó

ó

ź

ź

n

n

i

i

o

o

n

n

y

y

o

o

p

p

a

a

r

r

z

z

e

e

n

n

i

i

a

a

,

,

s

s

k

k

o

o

m

m

p

p

l

l

i

i

k

k

o

o

w

w

a

a

n

n

e

e

z

z

ł

ł

a

a

m

m

a

a

n

n

i

i

a

a

,

,

u

u

r

r

a

a

z

z

y

y

k

k

r

r

ę

ę

g

g

o

o

s

s

ł

ł

u

u

p

p

a

a

,

,

u

u

r

r

a

a

z

z

y

y

g

g

ł

ł

o

o

w

w

y

y

b

b

e

e

z

z

p

p

o

o

w

w

i

i

k

k

ł

ł

a

a

ń

ń

wstrzymany

zielony

p

p

a

a

c

c

j

j

e

e

n

n

c

c

i

i

z

z

n

n

i

i

e

e

w

w

i

i

e

e

l

l

k

k

i

i

m

m

i

i

u

u

r

r

a

a

z

z

a

a

m

m

i

i

i

i

b

b

e

e

z

z

w

w

i

i

d

d

o

o

c

c

z

z

n

n

y

y

c

c

h

h

u

u

r

r

a

a

z

z

ó

ó

w

w

n

n

i

i

e

e

s

s

k

k

o

o

m

m

p

p

l

l

i

i

k

k

o

o

w

w

a

a

n

n

e

e

z

z

ł

ł

a

a

m

m

a

a

n

n

i

i

a

a

,

,

r

r

a

a

n

n

y

y

,

,

o

o

p

p

a

a

r

r

z

z

e

e

n

n

i

i

a

a

d

d

o

o

5

5

0

0

%

%

p

p

o

o

w

w

.

.

c

c

i

i

a

a

ł

ł

a

a

b

b

e

e

z

z

o

o

p

p

a

a

r

r

z

z

e

e

ń

ń

d

d

r

r

ó

ó

g

g

o

o

d

d

d

d

e

e

c

c

h

h

o

o

w

w

y

y

c

c

h

h

,

,

z

z

a

a

b

b

.

.

p

p

s

s

y

y

c

c

h

h

i

i

c

c

z

z

n

n

e

e

odwołany

czarny

p

p

a

a

c

c

j

j

e

e

n

n

c

c

i

i

b

b

e

e

z

z

o

o

z

z

n

n

a

a

k

k

ż

ż

y

y

c

c

i

i

a

a

o

o

f

f

i

i

a

a

r

r

y

y

b

b

e

e

z

z

o

o

z

z

n

n

a

a

k

k

ż

ż

y

y

c

c

i

i

a

a

l

l

u

u

b

b

z

z

u

u

r

r

a

a

z

z

a

a

m

m

i

i

n

n

i

i

e

e

r

r

o

o

k

k

u

u

j

j

ą

ą

c

c

y

y

m

m

i

i

p

p

r

r

z

z

e

e

ż

ż

y

y

c

c

i

i

a

a

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

Ocena stanu poszkodowanego



Gdy na miejscu wypadku są poszkodowani lub doszło do nagłego



zachorowania, należy podjąć czynności związane z oceną stanu



poszkodowanych, na które składają się:



− ocena przytomności (świadomości)



− ocena drożności dróg oddechowych



− ocena obecności lub braku oddychania



− ocena akcji serca i wydolności krążenia



− ocena obrażeń ciała poszkodowanego.



Ocena stanu poszkodowanego nie powinna trwać dłużej niż 3 minuty,



optymalnie od 1 do 1.5 minuty. Ma ona na celu wykrycie podstawowych



przyczyn ewentualnego zagrożenia życia i daje możliwość dokonania selekcji



poszkodowanych na osoby wymagające pomocy natychmiast oraz te, którym



pomoc może być udzielona nieco później. Ocenę można przerwać tylko w celu



zapewnienia drożności dróg oddechowych lub podjęcia czynności ratujących



życie.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

Ocena przytomności

Jeśli poszkodowany nie reaguje na głos i delikatne potrząsanie, należy
uznać, że jest nieprzytomny. Gdy reaguje na głos, należy wydawać mu proste
polecenia, np. nakłonić, by spróbował ścisnąć rękę lub zmrużył oczy. Czasami
poszkodowany nie reaguje słownie, ale jest w stanie wykonać proste polecenia.

Ocena drożności dróg oddechowych

W czasie udzielania pomocy należy tak postępować, aby drogi
oddechowe były drożne, a więc: rozpiąć uciskające ubranie, sprawdzić jamę
ustną i usunąć ciała obce (cukierki, gumę do żucia, resztki pokarmu, wybite
zęby, protezę zębową) oraz odgiąć głowę i podciągnąć żuchwę. Należy
spróbować wyciągnąć ciała obce z jamy ustnej, nie ruszając przy tym głową
poszkodowanego i nie uciskając dróg oddechowych. Także poszkodowany
przytomny może mieć w jamie ustnej ciało obce. Należy wtedy prosić go o
wyplucie wszystkiego z jamy ustnej. U poszkodowanego leżącego na wznak
dochodzi do zapadania się języka i blokowania dróg oddechowych.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

Ocena oddychania

Oceniając drożność dróg oddechowych, należy do 10 sekund obserwować
oznaki oddychania, wsłuchiwać się w nie i starać się je wyczuć oraz:
− obserwować ruchy klatki piersiowej
− nasłuchiwać przy ustach odgłosów wydawanych przy oddychaniu
− starać się wyczuć wydychane powietrze swoim policzkiem.

Ocena krążenia krwi

Ocena krążenia krwi polega na 10-sekundowej kontroli tętna. Jeśli tętno
jest wyczuwalne, należy sprawdzić, czy:
− jest szybkie, normalne czy wolne
− jest dobrze czy trudno wyczuwalne
− jest miarowe czy niemiarowe.
Zarówno tętno przytomnego, jak i nieprzytomnego jest najlepiej
wyczuwalne na tętnicy szyjnej, gdyż jest ona większa od tętnicy promieniowej
na wysokości nadgarstka. Oceny akcji serca i krążenia dokonuje się przez
bezpośrednie osłuchanie uchem okolicy sercowej na klatce piersiowej oraz
ocenę tętna na tętnicy szyjnej lub, w uzasadnionych przypadkach, gdy jest to
jedyne miejsce dostępne, na tętnicy promieniowej.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

Ocena obrażeń całego ciała

Kolejnym elementem oceny jest zbadanie całego ciała poszkodowanego (od czubka
głowy do małego palca u nogi), głównie w poszukiwaniu takich urazów, jak rany,
złamania i zwichnięcia. U nieprzytomnych wszystkie czynności związane z oceną
należy wykonywać bardzo delikatnie. Najważniejsze i najczęstsze miejsca urazów
to:głowa, odcinek szyjny kręgosłupa, obojczyki, stawy ramienne, kości przedramion,
żebra, miednica, kości udowe, kolana, kości goleni oraz stawy skokowe. Należy
ocenić odcinek szyjny kręgosłupa, który może być uszkodzony. W uzasadnionych
przypadkach, np. po upadku z wysokości, takiego uszkodzenia można się
spodziewać. Gdy poszkodowany jest nieprzytomny a ocena uszkodzenia niepewna,
należy postępować z nim tak, jakby miał uszkodzony kręgosłup. Osoba przytomna w
razie uszkodzenia kręgosłupa będzie zgłaszać ból w szyi lub innym miejscu
kręgosłupa i nie będzie mogła swobodnie poruszać głową lub kończynami z powodu
ich niedowładu. Mogą także wystąpić zaburzenia czucia na skórze kończyn. W czasie
długiego oczekiwania na pomoc kwalifikowaną należy ponawiać co kilka minut
ocenę przytomności, oddychania i tętna.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

Wzywanie pomocy jest drugim ogniwem łańcucha ratunku. Poważny stan poszkodowanego
oznacza konieczność jak najszybszego wezwania służb medycznych (tel. 999) lub
powiadomienia o zaistniałym wypadku, bezpośrednio po zdarzeniu, odpowiednich osób. Z
punktu widzenia zasad udzielania pierwszej pomocy, należy wzywać pomoc tak, aby
poszkodowany nie pozostał bez opieki. Jeśli ratownik jest sam z poszkodowanym, musi głośno
wołać o pomoc, zwracając jednocześnie uwagę na stan poszkodowanego. Istotne jest też, aby
meldunek o zaistniałym wypadku zawierał zwięzłą i dokładną informację na temat:
− miejsca zdarzenia
− rodzaju uszkodzeń
− przebiegu wydarzeń
− liczby poszkodowanych
− zakresu udzielonej pierwszej pomocy
− wzywającego pomoc.
System organizacji ratownictwa w Polsce zakłada równość służb ratowniczych, takich jak: straż
pożarna, policja czy pogotowie ratunkowe. Do wypadków, w których są poszkodowani, należy
wzywać pogotowie ratunkowe(999), a w przypadku katastrof w pierwszej kolejności powinna
być wzywana straż pożarna (998), która szybciej i skuteczniej wezwie pozostałe służby
ratownicze. Jakość meldunku ma bezpośredni wpływ na jakość pomocy z zewnątrz, zwłaszcza w
pierwszej chwili.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

Właściwa pierwsza pomoc

Po wykonaniu doraźnych czynności ratujących życie i wezwaniu pomocy należy
kontynuować udzielanie pierwszej pomocy. Czynności te mają na celu przede
wszystkim stworzenie warunków do uniknięcia dalszych uszkodzeń ciała, bólu i
późniejszych powikłań, a także przygotowanie poszkodowanego do transportu. Jeśli
istnieje podejrzenie uszkodzenia odcinka szyjnego kręgosłupa, należy postępować
szczególnie ostrożnie i nie doprowadzać do gwałtownych i zbyt obszernych
przemieszczeń głowy w czasie kontroli i udrażniania dróg oddechowych. Głowę
poszkodowanego należy unieruchomić i tak oczekiwać nadejścia pomocy
kwalifikowanej. Pozostałe czynności ratownicze to zaopatrzenie złamań, zwichnięć i
urazów powierzchownych, czyli ran. Te urazy, z pozoru mniej groźne niż na przykład
zawał mięśnia sercowego, pozostawione bez zaopatrzenia mogą doprowadzić
bardzo szybko do ciężkiego i groźnego dla życia powikłania, jakim jest wstrząs, a w
konsekwencji − do śmierci poszkodowanego. Tak więc, udzielanie pierwszej pomocy
jest ważne w każdym przypadku.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

Podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy

Niezależnie od rodzaju wypadku, należy postępować zgodnie z zasadami
udzielania pierwszej pomocy.

• Jeśli poszkodowany jest przytomny, rozmawiaj z nim i staraj się go
uspokoić. Zbierz odpowiedni wywiad: zapytaj o nazwisko i przebieg wypadku,

a

jeśli poszkodowany jest zdezorientowany, opisz krótko sytuację, w której się
znalazł. Mów poszkodowanemu, co w danej chwili robisz i dlaczego. Zapytaj

go,

czy chce, aby ktoś został powiadomiony o wypadku. Jeśli poszkodowany jest
nieprzytomny, także mów do niego, gdyż może nastąpić chwilowy powrót
przytomności.

• Wysłuchaj, co poszkodowany ma do powiedzenia. Może martwi się
materialnymi szkodami, może chce kogoś powiadomić o wypadku? Traktuj
poważnie pytania i wypowiedzi poszkodowanego.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

• Nie zostawiaj poszkodowanego bez opieki, nawet jeśli jest przytomny.
Jego stan może się błyskawicznie zmienić. Ponadto poszkodowany często
czuje się bezradny i bezsilny. Jeśli jest więcej osób poszkodowanych,
zaangażuj świadków wypadku i osoby postronne do udzielania pomocy.
Najlepiej, gdy każdym poszkodowanym zajmie się jedna osoba. Możesz

odejść

od poszkodowanego jedynie w celu wezwania pomocy.

• Nie przenoś poszkodowanego, gdy nie jest to konieczne. Przenieś go
tylko wtedy, gdy dalsze pozostanie na miejscu wypadku zagraża jego lub
twojemu życiu, np. w razie zatrucia gazami lub pozostawania na mrozie.

• Poszkodowany powinien wykonywać jak najmniej ruchów. Nie ruszaj
go, jeśli to nie jest konieczne. Każdy ruch to utrata energii i większe

zużycie

tlenu. Takie narządy, jak mózg, serce, płuca czy nerki w chwili wypadku
potrzebują więcej tlenu niż zwykle.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.

Zasady udzielania I pomocy

Zasady udzielania I pomocy

• Nie sprawiaj poszkodowanemu dodatkowego bólu, np. sprawdzając,
czy może chodzić. Najlepiej czekaj cierpliwie do nadejścia kwalifikowanej
pomocy. Zwykle osoba przytomna przyjmuje pozycję najwygodniejszą lub
sprawiającą najmniej bólu. Nie przekonuj jej, że powinna zmienić tę

pozycję.

• Chroń poszkodowanego przed skrajnymi temperaturami. Siedząc lub
leżąc na ziemi bez ruchu, poszkodowany szybko traci ciepło. Przykryj go
ubraniem, kocem lub specjalną folią. Pamiętaj, aby w czasie upału chociaż
głowa poszkodowanego znajdowała się w cieniu.

• Nigdy nie podawaj poszkodowanemu nic do picia i jedzenia, nawet gdy
o to bardzo prosi. Poszkodowany w wyniku poważnego wypadku może
zwymiotować pokarm lub napój. Niebezpieczeństwo polega na tym, że
wymiociny mogą dostać się do dróg oddechowych. Ponadto nakarmienie i
napojenie poszkodowanego może przeszkodzić w dalszych czynnościach
ratowniczych, np. przy znieczulaniu do operacji.