Organy nadzoru nad

samorządem

terytorialnym

Organy nadzoru w

II Rzeczpospolitej przed

1933 r.

-. Z nadzoru „wyjęto” wszystkie

województwa, także śląskie i

poznańskie z pomorskim.

-. Wielość aktów prawnych dotyczących

nadzoru – w praktyce sprawowało go i

państwo i inne szczeble samorządu

terytorialnego.

-. Spory rozstrzygały sądy

administracyjne - Najwyższy Trybunał

Administracyjny.

Organy nadzoru w

II Rzeczpospolitej po 1933 r.

-.Nadzór sprawuje administracja

państwowa (ogólna) i samorządowa
wyższego szczebla (starostowie i
wydziały powiatowe, wojewodowie,
minister spraw wewnętrznych).

-.Elementy podległości „kierowniczej”

ze strony wojewody ( „złożenie z
urzędu”)

Nadzór w PRL

Jednolita, podlegająca jednemu,

państwowemu, centrum
dyspozycyjnemu.

Faktyczny brak nadzoru a zależność

„kierownicza”.

Organy

-.Sejm
-. Prezes Rady Ministrów
-. Wojewodowie
-. Regionalne Izby Obrachunkowe

Sejm

-.Może rozwiązać organy stanowiące

samorządu terytorialnego.

-.Rozwiązanie to następuje tylko na

wniosek władzy wykonawczej.

-.Rozwiązanie to oznacza rozwiązanie

także organu wykonawczego

Prezes Rady Ministrów I

I. Wnioskuje do sejmu o rozwiązanie (w drodze
uchwały !!!) organu stanowiącego jednostki

samorządu terytorialnego jeżeli:

-. Rada gminy narusza w sposób powtarzający

się konstytucję lub inne ustawy

-. Rada powiatu rażąco narusza konstytucję

lub inne ustawy

-. Sejmik wojewódzki narusza rażąco lub

wielokrotnie konstytucję lub inne ustawy

Prezes Rady Ministrów II

II. Ustanawia zarządcę komisarycznego w

miejsce rady i zarządu gminy i powiatu; w
województwie zostaje nim odpowiedni
wojewoda

III. Może zawiesić organ samorządu

terytorialnego na okres do dwóch lat, do
czasu wyboru nowego organu

Rozstrzygnięcia nadzorcze podlegają

zaskarżeniu do sądów.

Wojewoda I

I. Może rozwiązać zarząd powiatu,

jeżeli ten narusza konstytucję lub
inne ustawy. Wcześniej wzywa radę
do podjęcia działań mających
przywrócić stan zgodny z prawem
(zmiana zarządu)

II. Wyznacza zarządcę do czasu

wyboru nowego zarządu

Wojewoda II

III. Może wystąpić do premiera o
rozwiązanie zarządu województwa.
Jeżeli tak – wyznacza zarządcę
IV. Może wystąpić do premiera o odwołanie
wójta, burmistrza lub prezydenta
(wcześniej wzywa go do zaprzestania

naruszeń

prawa). Wyznacza zarządcę.
V. Zarządcę wyznacza na okres do dwóch lat.

Wymagane jest zaciągnięcie opinii sejmiku.

Wojewoda III

VI. Prowadzi bieżący nadzór nad

jednostkami samorządowymi
znajdującymi się na terenie
województwa.

Bieżącemu nadzorowi podlegają wszystkie

uchwały organów stanowiących (poza
finansowymi) i uchwały zarządu województwa.

Rozstrzygnięcia nadzorcze podlegają zaskarżeniu

do sądów.

Regionalna Izba

Obrachunkowa

-.Zajmuje się nadzorem nad działalnością

finansową samorządu terytorialnego.

-.Podlega premierowi i ministrowi

odpowiedzialnemu za administrację.

-.Na bieżąco nadzoruje jednostki

samorządu terytorialnego.

-.Organem RIO jest Kolegium Orzekające

Kolegium Orzekające RIO –

skład I

Przewodniczący (powoływany - z

konkursu - przez Prezesa Rady
Ministrów, na wniosek ministra
odpowiedzialnego za administrację).
Prezesi RIO tworzą Krajową Radę
Regionalnych Izb Obrachunkowych.

Kolegium Orzekające RIO

skład II

Zastępca prezesa RIO (powoływany

przez Prezesa Rady Ministrów, na
wniosek prezesa

Członkowie (powoływani spośród

kandydatów zgłoszonych przez
przewodniczącego).

Wiele składów (po 3 osoby).

Kolegium Orzekające RIO -

kompetencje

Zajmuje się problematyką finansów

samorządowych.

Jest pomocniczym organem orzekającym.

Wydaje orzeczenia. Organem odwoławczym jest

minister finansów.

Kontrolerzy RIO kontrolują samorządowe

jednostki organizacyjne samorządu

terytotialnego.

Sądy administracyjne

Nie są organami nadzoru.

Rozstrzygają spory (odwołania od orzeczeń

nadzorczych samorządów terytorialnych)

między administracją samorządową a

rządową.

Każde rozstrzygnięcie nadzorcze podlega

zaskarżeniu.