Zatrucia grzybami

kapeluszowymi i roślinami

Andrzej Kunt

Wykład X

1. Zatrucie grzybami



Obecnie obowiązuje rozporządzenie MZiOS z dnia 18.08.1993 r. w sprawie wykazu grzybów
jadalnych, wymagań technologicznych ich przetwarzania i obrotu, nadawania uprawnień w
zakresie grzyboznawstwa. Wymienia ono 34 gatunki grzybów zakwalifikowanych jako jadalne.
Zawiera również ustalenia związane z obrotem przetworami, cechami dyskwalifikującymi grzyby
i przetwory oraz wymaganiami doty czącymi zakładów przetwórczych, punktów skupu i handlu.



Większość grzybów jadalnych i trujących (w Europie około 4000 gatunków) należy do grzybów
kapeluszowych, owocujących na powierzchni. Zatrucia grzybami są wyni kiem działania wielu
czynników, takich jak:



• urodzaj grzybów, sezonowość występowania,



• tradycje zbierania grzybów i stopień znajomości grzybów wśród zbierających,



• niewłaściwe przechowywanie grzybów świeżych,



• spożywanie grzybów w dużych ilościach,



• zły sposób przygotowania i przechowywania gotowych potraw,



• zmienność gatunkowa - w zależności od podłoża, nasłonecznienia, wilgotności,



• duże podobieństwo gatunków grzybów trujących i jadalnych.



- zatrucia cytotropowe



Są to zatrucia muchomorem sromotnikowym, mylonym z gołąbkiem
zielonym, gąską zielonką, a młode owocniki z czubajką kanią lub
pieczarką oraz muchomorem wiosennym i muchomorem jadowitym,
mylonymi z młodymi pieczarkami. Wszystkie te muchomory zawierają
te same substancje toksyczne.



W obrazie klinicznym wyróżnić można trzy fazy zatrucia, rozwijające się

w ciągu 8-24 godzin (średnio 12-18), od zjedzenia potrawy w zespół

objawów zwanych „zespołem sromotnikowym":



• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe (od 6-8 godzin do l doby):

biegunka, wymioty, duże osłabienie, skurcze mięśni rąk i nóg, nie ma

żadnych zmian biochemicznych w surowicy krwi z wyjątkiem aktywności

acylazy aktywowanej kobaltem.



• Okres utajenia (pozorna poprawa trwająca od kilku godzin do 1

doby). W tej fazie pojawiają się biochemiczne wykładniki uszkodzenia

hepatocyta: obniżenie wskaźnika protrombinowego. podwyższenie

aktywności aminotransferaz, a nieco później wzrost stężenia bilirubiny.



• Faza uszkodzenia komórek: wątroby, nerek, mięśnia

sercowego i śledziony -bardzo wyraźne zmiany we wskaźnikach

biochemicznych. Objawy żółtaczki, po większenie wątroby, kwasica,

pojawiają się zaburzenia świadomości, aż do głębokiej śpiączki (4-5 dni).

Rozwija się skaza krwotoczna z uporczywymi, niekiedy masywnymi

krwawieniami z przewodu pokarmowego i układu oddechowego,

towarzyszą im liczne wybroczyny i krwiaki podskórne. Po 5—6 dniach

mogą dołączyć się cechy niewydolności nerek (oliguria, nadciśnienie

tętnicze, narasta stężenie kreatyniny). Pacjenci umierają najczęściej po

6-8 dniach z powodu niewydolności wątroby, śpiączki lub masywnego

krwotoku.

Leczenie:



Postępowanie lecznicze ma na celu:



• usunięcie toksyny,



• wyrównanie zaburzeń wodno-elcktrolitowych,



• przyspieszenie procesów regeneracyjnych.



• w ekstremalnych przypadkach przeszczep wątroby.



2. Piestrzenica kasztanowata



Piestrzenica kasztanowata - (Gyromitra esculenta)



(babie uszy, babi uch, babieusz, grzyb majowy, „smardz")



Występuje w kwietniu i maju. Bywa mylona ze Smardzem jadalnym. Substancją
toksyczną jest gyromitryna, substancja lotna o niskiej temperaturze wrzenia
(+5°), która ulatnia się w czasie suszenia owocników (susz nie jest trujący).
Dawka toksyczna gy-romitryny to 10-50 mg/kg m.c. Obraz kliniczny zatrucia
piestrzenicą zwykło się porów nywać z objawami zatrucia falloidyną i nazywany
jest ..zespołem parasromotnikowym". Piestrzenica kasztanowata powoduje dwa
rodzaje zatruć:



• pokarmowe po 8-12 godzinach, po spożyciu potrawy ze świeżych grzybów.
Objawy zatrucia: nudności, wymioty, bóle brzucha, wzdęcie brzucha, biegunka,
odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe, bóle głowy, zawroty głowy, zaburzenia
koordynacji rucho wej, zażółcenie skóry, powiększenie wątroby, hemoliza,
encefalopatia wątrobowa, oliguria. drgawki;



• inhalacyjne - u osób obsługujących suszarnie i magazyny świeżo wysuszonych
grzybów na skutek wdychania ulatniającej się trucizny, która powoduje zapalenie
spojówek oraz silne podrażnienie górnych dróg oddechowych.

Zaslonak rudy

- (Cortinarius orellanus) (rzędówka, cukrówka)



Owocniki cynamonoworudawe. smak niewyraźny, zapach podobny do
rzodkiewki. Zawiera substancję nefrotoksyczną. oreilaninę. która
uszkadza nerki i powoduje zanik nadnerczy. Podobnie jak związki
toksyczne muchomora sromotnikowego jest ona oporna na działanie
soków trawiennych i substancji chemicznych. Temperatura rozkładu
wynosi 260°C. Objawy zatrucia występują po 3-4 dniach (zdarzały się
nawet po 14 dniach) w postaci nudności. wymiotów, rozlanych bólów
brzucha, uporczywego zaparcia i dreszczy (bez podwyższenia
temperatury). Występuje skąpomocz i bezmocz przy równoczesnym
ogromnym pragnieniu. Zatrucia maja charakter długotrwały i w
niektórych przypadkach śmierć następowała po 2 miesiącach. Występuje
w Wielkopolsce i na Pomorzu, nie występuje na Białostocczyźnie. W
ostatnich latach rzadko spotyka się zatrucia tym gatunkiem, ponieważ
został on prawie całkowicie zniszczony przez ludność z terenów, na
których występował.

Krowiak podwinięty, olszówka (Paxillus involutus)



- przez wiele lat traktowany był przez ludność jako jadalny. Dopiero w latach 60. po
masowych zatruciach w Wielkopolsce został zaliczony do wykazu gatunków toksycznych.
Zawiera muskarynę i inne aminy czwartorzędowe. Trucizny te rozpuszczają się w wodzie
na gorąco, dlatego odgotowywanie grzybów i odlewanie wywaru zmniejsza ich
toksyczność. U większości osób objawy zatrucia występują mimo gotowania grzybów po
4,5 do 5 godzin po spożyciu potrawy, przede wszystkim w postaci zaburzeń żołądkowo-
jelitowych. Toksyny olszówki działają również immunizująco. Tworzące się pod wpływem
toksyny - antygenu przeciwciała opłaszczają krwinki czerwone, prowadząc przy kolejnym
spożyciu tego gatunku grzybów do hemolizy. Powodują ponadto ubytki w błonie śluzowej
przewodu pokarmowego, co może być przyczyną choroby wrzodowej. Oba procesy są dość
długotrwałe i dlatego stosunkowo późno skojarzono objawy kliniczne z działaniem toksyn
krowiaka podwiniętego.



Owocnik: kapelusz mięsisty, żółtobrązowy do rdzawobrązowego, oliwkowobrązowy,
młody - z garbkiem, potem wgłębiony. Brzeg kapelusza mocno podwinięty i wyraźnie
rowkowany o średnicy 4-12 cm. Powierzchnia aksamitna, wilgotna i lepka lub sucha,
jedwabista. Blaszki młode kremowe, bladożółtawe, potem ochrowobrązowe do
rdzawobrązowych, uciśnięte brązowieją. Trzon barwy kapelusza nagi, krótki, pełny, mocny,
cylindryczny, czasem ze zwężającą się podstawą. Miąższ żółtobiały, brązowiejący. Smak i
zapach kwaskowate.



Zarodniki o wymiarach 8-10 x 4-6 um, gładkie, ochrowobrązowawe.

4. grzyby halucynogenne (kołpaczki, łysiaczka lancetowata,

czernidlaki)



Grzyby halucynogenne wywołują omamy słuchowe, pobudzenie
psychoruchowe, zaburzenia wzroku, zaburzenia w krążeniu i
oddychaniu, szczególnie u dzieci. Zbierane przez narkomanów dla
celów odurzania się.

Łysiczka lancetowata (Psilocybe semilanceata)



(cierniówka, czepek wolności)



Grzyb o działaniu halucynogennym, podobnym do LSD. Objawy zatrucia
występują po spożyciu 10-20 grzybów (5-15 mg psylocybiny). Występują w ciągu
30-60 minut po spożyciu, trwają około 4-12 godzin. W obrazie klinicznym
dominują:



• bóle i zawroty głowy,



• osłabienie, niepokój, dezorientacja,



• zaburzenia widzenia, rozszerzenie źrenic, halucynacje wzrokowe,



• pobudzenie psychoruchowe, agresywne zachowanie,



• możliwość wystąpienia myśli samobójczych,



• zaburzenia percepcji, senność,



• możliwość wystąpienia hipertermii,



• możliwe drgawki, stan padaczkowy i śpiączka (szczególnie u dzieci),



• przy przyjęciu dożylnym możliwość wystąpienia methemoglobinemii.



Leczenie: według zasad intensywnej terapii.

Zatrucia przebiegające pod postacią objawów gastrycznych



Zatrucia tego rodzaju stanowią 70-80% wszystkich notowanych zatruć grzybami
kapeluszowymi. Wywołane są często przez gatunki jadalne w wyniku niewłaściwego
przygotowania potraw, ich przechowywania lub podania osobom wrażliwym (dzieci
do 10 r.ż., osoby starsze z dysfunkcjami przewodu pokarmowego). Objawy nieżytu
żołądkowo-jelitowego towarzyszą również często zatruciom cytotropowym.
Występują jednocześnie jako samoistny objaw działania toksycznego po spożyciu
kilku gatunków grzybów, np.: wieruszki zatokowatej (Rhodophyllus sinuatus), gąski
tygrysowatej (Tr-choloma tigrinum), borowika szatańskiego (Boletus satanus),
maślanki wiązkowej (Hypholoma fasciculare) oraz różnych mleczajów i gołąbków.



Substancje toksyczne w tych gatunkach nie są dokładnie poznane. Uważa się, że są
to substancje żywicopochodne, wywołujące wzmożoną perystaltykę jelit. Okres
utajenia objawów chorobowych wynosi 1-3 godziny, po czym występują burzliwe
dolegliwości żołądkowo-jelitowe. bóle brzucha, wymioty, biegunki trwające niekiedy
kilka dni. Przebieg zatrucia zależy od gatunku i ilości spożytych grzybów.
Najgroźniejsze notowano po zjedzeniu wieruszki ciemnej i gąski tygrysowatej. W
ciężkich przypadkach obserwuje się lekkie uszkodzenie wątroby. Na ogół zatrucia
wymienionymi gatunkami mają przebieg łagodny i objawy ustępują po kilku dniach.

DIAGNOSTYKA ZATRUĆ GRZYBAMI

W czasie zbierania wywiadu należy ustalić następujące dane niezbędne do

rozpoznania zatrucia, leczenia i rokowania:



• przynależność gatunkową grzyba z którego przygotowano potrawę,



• czy potrawa była przygotowana z jednego gatunku, czy stanowiła mieszaninę

kilku gatunków grzybów.



• sposób przygotowania potrawy:



- grzyby świeże czy przetwory.



- czy grzyby były odgotowane i wywar odlany,



• ilość spożytej potrawy,



• liczba osób, które spożyły potrawę i liczba zachorowań,



• po jakim czasie od spożycia wystąpiły pierwsze objawy chorobowe,



• po ilu godzinach od zachorowania zgłoszono się do szpitala i rozpoczęto

leczenie.



• pochodzenie grzybów:



- zbiór na użytek własny.



- zakupione jako grzyby świeże lub przetwory,



• kto zbierał grzyby (dzieci czy dorośli).



• miejsce spożycia (dom czy zakład zbiorowego żywienia).

We wczesnym rozpoznaniu zatruć grzybami najistotniejszy jest dobrze

przeprowadzony wywiad i badanie mikologiczne resztek nie spożytej potrawy.

5. Zatrucia roślinami



Liczba występujących w Polsce gatunków roślin wynosi wiele tysięcy, z
czego ponad 300 ( gatunków to rośliny o poznanych właściwościach
trujących. Próby klasyfikacji tych roślin



uwzględniły objawy kliniczne, które dominują w obrazie ostrego
zatrucia daną rośliną u ludzi i



powodują najczęściej zagrożenie życia lub zdrowia.

Rośliny alkaloidowe o działaniu ośrodkowym

pobudzającym oraz obwodowym

parasympatykolitycznym

Bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium)



Synonimy: bieluń podwórzowy, dendera, dendrak, diabelskie ziele,
haszysz targówka, pindyrynda.



Postać: roślina o wysokości 30-100 cm, rozgałęziona, naga; liście
zatokowo ząb-kowane, ciemnozielone; kwiaty o koronie białej lub
fioletowej, okazałe, o kształcie lejkowatym z długą rurką. Pospolity na
nizinach, rzadziej spotykany w niższych partiach gór; rośnie dziko jako
chwast w całym kraju, na polach, przy chatach; uprawiany w hodowlach,
a także w przydomowych ogrodach i mieszkaniach jako roślina ozdobna.



Kwitnienie: czerwiec—wrzesień (październik).



Owocowanie: od sierpnia do pierwszych przymrozków; owocem jest
jajowata, kolczasta torebka, czteroklapowa, podobna do owocu
kasztanowca. Nasiona bardzo liczne, drobne, czarne lub brązowo-czarne.



Zastosowanie: jako surowiec do wyrobu preparatów o działaniu
sedatywnym, spa-zmolitycznym (Buscopan, Buscolysin. Scopolan,
Scopolan comp.).



Składniki: we wszystkich częściach rośliny występują głównie alkaloidy
tropanowe L-hioscyjamina, z której podczas suszenia rośliny tworzy się
racemiczna atropina i skopolamina (zwłaszcza w młodych roślinach -
zwykle w stosunku ilościowym 2:1). Liście bielunia zawierają 0,2-0,6%
alkaloidów tropanowych, nasiona 0,3-0,5%



(l g nasion zawiera 2-4 mg alkaloidów tropanowych w przeliczeniu na
suchą substancję).



Toksyczność: Drogi wchłaniania: przewód pokarmowy, układ
oddechowy. Ciężkie zatrucie może wywołać 50—100 nasion. Przenika
przez barierę łożyska i w niewielkiej ilości do mleka matki.



Lulek czarny (Hyoscyamus niger)



Synonimy: mlek jadowity, szalej czarny



Postać: gruczołowato. lekko owłosiona roślina wysokości 20-80 cm; liście

zatokowo ząbkowane; kwiaty o koronie brudno-różowej z fioletowymi żyłkami.

Dość pospolity na terenach nizinnych; rośnie na podwzgórzach, przychaciach,

przydrożach, w ogrodach, na śmietniskach.



Kwitnienie: czerwiec-październik.



Owocowanie: owocem jest torebka dwukomorowa, otwierająca się wieczkiem.

Nasiona liczne, okrągłe; czasem mylone z nasionami maku.



Zastosowanie: do otrzymywania wyciągów wchodzących w skład Oleum

Hyoscy-ami i maści Capsiplex (preparatów do nacierania w bólach

reumatycznych i nerwobólach); składnik niektórych roślinnych specyfików

przeciwastmatycznych.



Składniki: we wszystkich częściach rośliny występują alkaloidy tropanowe -

głównie L-hioscyjamina. z której podczas suszenia rośliny tworzy się racemiczna

atropina i skopolamina, której zawartość sięga nieraz do 30% zespołu alkoloidów.

Liście lulka zawierają 0,02- 0,08% alkaloidów, nasiona do 0.3 %.



Toksyczność: Drogi wchłaniania: przewód pokarmowy, układ oddechowy.

Przenika przez barierę łożyska i w niewielkiej ilości do mleka matki.



Pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna)



Synonimy: leśna tabaka, psia wiśnia, psinki. tessak. wilcza

jagoda, wilcza wiśnia.



Postać: roślina wysokości 50-150 cm. silnie rozgałęziona:

liście jajowate: kwiaty z koroną na zewnątrz brązowo-

fioletową. wewnątrz brudnożółtą i purpurowo-czerwoną,

żyłkowaną; owoc - czarna jagoda o średnicy około 2 cm.

Rośnie dziko w lasach, zaroślach. Na terenach nizinnych

tylko w południowej części Polski. W górach w Beskidzie

Śląskim, w Sudetach i Karpatach. Gorcach, Beskidzie

Sądeckim i w Tatrach, podlega całkowitej ochronie przyrody.



Kwitnienie: czerwiec-sierpień.



Owocowanie: lipiec-listopad. Owocem są kuliste,

początkowo zielone, potem c/.ar-ne, błyszczące jagody.

Nasiona bardzo liczne, jajowate lub nerkowate.



Zastosowanie: do wyrobu specyfików zawierających zespól

alkaloidów o działaniu spazmolitycznym: (Tolargin. Tinclura

Belladonnae, Bellapan, Spasticol). antyastmatyez-nym

(Isoprenalium comp.). sedatywnym (Bellergot, Bellergot

retard). bądź czyste izolowane związki jak: Atropinum

sulfuricum. Środek halucynogenny (herbatki ..ziołowe'').



Składniki: we wszystkich częściach rośliny występują

głównie alkaloidy tropanowe. L-hioscyjamina. z której

podczas suszenia rośliny (liści, jagód, korzeni) tworzy się

racemiczna atropina. W dojrzałych jagodach występuje

głównie atropina. Ponadto występują: apoatropina.

belladonina i skopolomina. Liście zawierają 0,5-0,9%

alkaloidów tropanowych, korzenie 0.4-1.5%, natomiast

jagody 0.65%.



Toksyczność: Drogi wchłaniania: przewód pokarmowy.

Przypuszczalna dawka śmiertelna 10-20 jagód dla dorosłych.

3-4 jagody dla dzieci. Przenika przez barierę łożyska i w

niewielkiej ilości do mleka matki.



Mechanizm działania: Atropina - antagonista acetylocholiny blokuje
kompetencyjnie pozazwojowe cholinergiczne receptory muskarynowe w tkankach,
znosząc jej działanie. W ośrodkowym układzie nerwowym pobudza rdzeń
przedłużony i ośrodki wyższe. Działa przeciwwymiotnie. Nasila podstawową
przemianę materii.



Objawy działania toksycznego:



OUN - pobudzenie psychoruchowe, ataksja, niepokój, zaburzenia świadomości,
halucynacje, drgawki, śpiączka, hipotermia, dodatnie objawy oponowe, u dzieci
możliwość porażenia ośrodka oddechowego.



Narząd wzroku - rozszerzenie źrenic, zniesienie reakcji na światło, porażenie
akomodacji, światłowstręt, zaburzenia widzenia, wzrost ciśnienia śródgałkowego.



Skóra i błony śluzowe — zaczerwienienie, suchość, wzrost temperatury,
zmniejszenie wydzielania potu, możliwość wystąpienia pokrzywki i reakcji
alergicznych.



Układ krążenia - tachykardia, podwyższenie ciśnienia tętniczego.



Układ oddechowy — przyśpieszenie oddechu, możliwość spłycenia oddechu i
wystąpienia bezdechu.



Układ moczowy - uczucie parcia na mocz, zatrzymanie moczu.



Przewód pokarmowy - nudności, wymioty, osłabienie perystaltyki.



Pomoc lekarska: w zatruciach doustnych płukanie żołądka z
zachowaniem ostrożności. Po zakończeniu płukania podać doustnie
węgiel aktywowany
1 g/kg m.c. Środek przeczyszczający Natrium sulfuricum - 30 g dla
dorosłych, dla dzieci 0,25 g/kg m.c. (nie podawać przy braku
perystaltyki). Intensywna terapia zachowawcza.



Specyficzna odtrutka: Salicylan fizostygminy w dawce 0,05 mg/kg
m.c. (dzieci), 1-2 mg (dorośli) - dożylnie, domięśniowo lub podskórnie,
co 15-30 minut, aż do ustąpienia objawów atropinizacji. Uwaga -
odtrutkę stosować przy zachowaniu daleko posuniętej ostrożności.
Badania laboratoryjne: równowaga kwasowo-zasadowa, elektrolity;
mocz - atropina.



Naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea)



Postać: roślina lecznicza i ozdobna; o liściach podhigowato-jajowatych.

Korona barwy białej lub purpurowej posiada do 30 kwiatów w

jednostronnym gronie. Spotykana na zboczach, w widnych lasach,

wyrębach, czasami uprawiana w ogródkach przydomowych jako roślina

ozdobna, w uprawach. Rośnie dzięki sztucznemu wysiewowi w Sudetach,

Beskidzie Małym, w Tatrach, w dolinie Bystrej; w Wielkopolsce występuje

w formie zdziczałej.



Kwitnienie: czerwiec - lipiec.



Owocowanie: silnie owłosiona sucha torebka zawierająca małe nasionka.



Zastosowanie: liście naparstnicy purpurowej używane są do wyrobu

preparatów kompleksowych oraz do otrzymywania krystalicznej

digitoksyny (Tinct. Digitalis purpureae titr.).



Składniki: we wszystkich częściach rośliny występują glikozydy

kardenolidowe, pochodne digitoksygeniny, gitoksygeniny i gitaloksygeni-

ny. Zawartość glikozydów nasercowych jest zmienna. Zależy od stopnia

dojrzałości rośliny i warunków środowiskowych. Roślina zawiera ponadto

saponiny.



Toksyczność: droga wchłaniania - przewód pokarmowy. W liściach

występuje



średnio 0,1-0,5% kardenolidów. Dawka śmiertelna wysuszonych liści

wynosi 2-3 g.



Najwięcej saponiny zawierają nasiona.

6. Rośliny kardiotoksyczne



Konwalia majowa (Convallaria maialis)



Synonimy: konwalia lanuszka, lanka, lanysz.



Postać: liście od spodu błyszczące, długoogonkowe, eliptyczne.

Kwiaty w jednostronnych gronach, białe, pachnące. Rośnie w

widnych lasach mieszanych i liściastych, zaroślach, czasami na

polanach.

Uprawiana w ogródkach przydomowych jako roślina ozdobna.

Pospolita w całym kraju, z wyjątkiem wyższych partii gór.

Gatunek objęty jest częściową ochroną przyrody.



Kwitnienie: maj-czerwiec.



Owocowanie: sierpień—wrzesień. Owocem są czerwone,

kuliste jagody. Nasiona w jagodzie barwy od żółtej do

żółtobrązowej, błyszczące, prawie gładkie.



Zastosowanie: do wyrobu preparatów ziołoleczniczych

stosowanych w niedomogach serca: Cardiol C., Cardiosan,

Convafort, Guttae Cardiacae, Kelicardina, Neocardi-na, Tinct.

Convallariae titr.



Składniki: we wszystkich częściach rośliny występują glikozydy

nasercowe o działaniu podobnym do działania glikozydów

naparstnicy, są to: konwalatoksyna, konwala-toksol, konwalozyd,

konwalatoksolozyd i lokundiozyd. W roślinie (nie w owocach) wy

stępuj ą także saponiny.



Toksyczność: droga wchłaniania - przewód pokarmowy.

Zawartość glikozydów w liściach 0,2-0,3%, w kwiatach około

0,5%. Spożycie kilku jagód przez dziecko, bez udzielenia pomocy

lekarskiej, może spowodować zgon. Podobnie, żucie liści może

być przyczyną śmiertelnego zatrucia u małych dzieci. Saponiny

powodują działanie przeczyszczające, działając silnie drażniąco

na śluzówkę jelita. Proszek z wysuszonych kwiatów konwalii

drażni silnie błonę śluzową nosa, pobudzając kichanie, jest

używany jako składnik tabaki.



Mechanizm działania: działanie glikozydów nasercowych wynika z
blokowania pompy sodowo-potasowej w błonie komórkowej, co
prowadzi do zmian w potencjale jonowym i w efekcie do zaburzeń
przewodzenia bodźca i zaburzeń rytmu. Wpływ na serce poprzez
działanie inotropowe i tonotropowe dodatnie; chronotropowe,
dromotropowe ujemne. Wywiera ponadto dodatnie działanie
batmotropowe. Zwiększa siłę skurczu mięśnia serca, skraca czas jego
trwania, wydłużeniu ulegają przerwy pomiędzy skurczami, co ułatwia
napływ żylny. Zwalnia czynność serca poprzez bezpośredni,
hamujący wpływ na węzeł zatokowy oraz przez pobudzenie
receptorów nerwu błędnego. Hamuje i zwalnia przewodzenie
przedsionkowo-komorowe. Powoduje wzrost pobudliwości
pozazatokowych ośrodków bodźcotwórczych. Kurczy naczynia jamy
brzusznej.



Objawy działania toksycznego:



OUN — bóle i zawroty głowy, odurzenie, dezorientacja, majaczenia, halucynacje.



Narząd wzroku - widzenie przedmiotów w żółtym lub zielonym kolorze.



Układ krążenia - znaczna bradykardia, blok 1°, 11° i III0, różnorodne, niekiedy
niebezpieczne zaburzenia rytmu serca, pobudzenia wieloogniskowe, częstoskurcz
komorowy; rozkojarzenie przedsionkowo-komorowe; podwsierdziowe
niedokrwienie mięśnia serca. Hipokaliemia nasila powstawanie zaburzeń rytmu a
hiperkaliemia nasila zaburzenia przewodzenia.



Przewód pokarmowy - nudności. wymioty, silna biegunka,



Pomoc lekarska: w zatruciach doustnych płukanie żołądka z zachowaniem
ostrożności. Po zakończeniu płukania podać doustnie węgiel aktywowany l g/kg
m.c. Środek przeczyszczający (Natrium sulfuricum) - 30 g dla dorosłych, dla dzieci
0,25 g/kg m.c. Intensywna terapia kardiologiczna, hemoperfu/ja lub hemodializa.



Specyficzna odtrutka: w stanach zagrożenia życia, specyficzne przeciwciała im-
munizowanych owiec - Digitalis Antidot BM.



Badania laboratoryjne: we krwi - równowaga kwasowo-zasadowa, elektrolity
(potas!), wapń, magnez, stężenie digoksyny w surowicy.

Dziękuję za uwagę