CHARAKTERYSTYKA

UCZNIA

UPOŚLEDZONEGO W

STOPNIU

UMIARKOWANYM

CHARAKTERYSTYKA

Mianem upośledzonych umysłowo w stopniu

umiarkowanym określa się te osoby , które podczas

badań psychologicznych uzyskały:



- ilorazy inteligencji w granicach 36 do 51 (mierzone

skalą inteligencji Terman-Meerill lub Stanford-Bineta,

gdzie odchylenie standardowe wynosi 16) lub od 40 do

54 (mierzone skalą Wechslera),



- ilorazy rozwoju poszczególnych sprawności

intelektualnych wahające się w zależności od

stosowanej techniki pomiaru w granicach 36-51 lub 40-

54,



- ilorazy dojrzałości społecznej mierzonej Skalą

Dojrzałości Społecznej E. Dolla, wahające się w

granicach od 44 do 63 bądź wskaźniki uzyskane w

pierwszej części Skali Zachowania Przystosowawczego

dla Dzieci,Młodzieży i Dorosłych K. Nihiry, które znajdują

się między –3,01 a –4,00 odchyleniem standardowy

CHARAKTERYSTYKA



Osoby dorosłe upośledzone umysłowo

w stopniu umiarkowanym nie

przekraczają poziomu ogólnego

rozwoju intelektualnego 8-letniego

dziecka.



Pod względem dojrzałości społecznej

osiągają poziom 10-letniego dziecka,

różnią się jednak od dziecka w tym

wieku większym doświadczeniem

życiowym, bowiem gdy osiągną ten

poziom, są zazwyczaj dorośli.

CHARAKTERYSTYKA



Warunkiem właściwej percepcji

otaczającego świata jest sprawne

funkcjonowanie analizatorów, receptorów,

nerwów dośrodkowych oraz odpowiednich

reprezentacji korowych.



U osób umiarkowanie upośledzonych

stwierdza się częściej zaburzenia w zakresie

receptorów wzroku, słuchu i innych, oraz

uszkodzenie kory mózgowej, w której

dokonuje się analiza i synteza odebranych

wrażeń. Upośledzenie analizatorów

powoduje,iż dziecko niedokładnie

odzwierciedla otaczającą je rzeczywistość.

Charakterystyka



Zaburzenia receptorów wzroku,
słuchu,



Uszkodzenia kory mózgowej

Charakterystyka



Opisując osoby upośledzone umysłowo w
stopniu umiarkowanym J. Sowa stwierdza:
"charakteryzują się one głębszym
niedorozwojem umysłowym. Dotyczy to
wszelkich procesów poznawczych :



spostrzegania,



wyobraźni,



pamięci,



uwagi i myślenia.



myślenie ma charakter myślenia
konkretnego opartego tylko na
spostrzeżeniach

Charakterystyka



Upośledzeniu czynności poznawczych

towarzyszą zwykle zaburzenia innych

procesów psychicznych.



Umiarkowanie upośledzone umysłowo

osoby charakteryzują się niskim

poziomem rozwoju motorycznego –

obniżeniem sprawności manipulacyjnych

manipulacyjnych lokomocyjnych.



Również ich zachowanie odbiega od

ogólnie przyjętych norm.

Charakterystyka



Wyróżnia się wśród nich dwa typy, a

mianowicie typ apatyczny i typ

pobudliwy.



Ten pierwszy jest flegmatyczny, spokojny,

obojętny, nieagresywny, nie sprawiający

trudności, dość pracowity (w granicach

swoich możliwości).



Typ pobudliwy jest niespokojny, dużo

mówiący i biegający, przeszkadzający, ze

skłonnością do niszczenia wszystkiego

co się wokół znajduje.

Spostrzeganie:



obniżona sprawność spostrzegania,



spostrzega cechy konkretne, nie
odróżnia

cech ważnych,



jest niedokładne, wolne.

Spostrzeganie:



Obniżona sprawność spostrzegania ,

Spostrzega cechy konkretne, nie odróżnia cech

ważnych. Zaburzenia w zakresie receptorów tj.

wzroku, słuchu, kory mózgowe w której

dokonują się analiza i synteza odebranych

wrażeń powoduje to że dziecko niedokładnie

odzwierciedla otaczającą je rzeczywistość,



Węższy zakres spostrzeżeń, Proces

spostrzegania przebiega wolno, wolno i mniej

błędnie ujmują powiązania, wąski zakres

różnicowania.

Spostrzeganie:



Proces spostrzegania przebiega
wolniej gdyż wolne jest tempo
procesów analizy i syntezy
(Obuchowska) Zakres spostrzeżeń jest
wyższy niż u dzieci lekko uposeldz.
Umysł. I normalnych. Dzieci jak
dorośli maja trudności w
wyodrębnianiu istotnych cech
przedmiotów i zjawisk.

Uwaga:



bardzo ograniczony zakres uwagi

dowolnej,



trudności z koncentrowaniem uwagi

dowolnej,



dobrze koncentruje uwagę przy

wykonywaniu czynności prostych,

mechanicznych i na interesujących

przedmiotach,



dominuje uwaga mimowolna,



brak podzielności.

Uwaga



Trudności z koncentrowaniem uwagi dowolnej,

dobrze koncentruje uwagę przy wykonywaniu

czynności prostych mechanicznych i na

interesujących przedmiotach, dominuje uwaga

mimowolna, Słaba koncentracja uwagi, wąski jej

zakres, Mają trudności z dłuższym

skoncentrowaniu uwagi na określonym

przedmiocie,



Można rozwinąć uwagę dowolną, Uwagę

mimowolna przyciąga nowy, silny bodziec.

Uwaga ma charakter mimowolny ma ograniczony

zakres i jest nieodwracalna (Obuchowska)

Pamięć:



dość dobra pamięć mechaniczna,



znacznie upośledzona pamięć logiczna,



zdarzają się przypadki wybitnie dobrej „pamięci

fotograficznej”,



ograniczony zakres pamięci,



pamięć krótkotrwała,



częściej niż u osób z upośledzeniem stopnia

lekkiego występują zmyślenia.



bardzo wolne tempo uczenia się( przez działanie),



potrafi zapamiętać proste wierszyki i piosenki,



Pamięć



Dobra pamięć mechaniczna zdarzają się
przypadki dobrej pamięci fotograficznej



(Bogdanowicz). Ograniczony zakres
pamięci, Bardzo wolne tempo uczenia
się, Potrafi zapamiętać proste piosenki i
wiersze, Osoby dorosłe potrafią
powtórzyć zdanie(16-18 sylab), 5 cyfr,
krótkie opowiadania (Bogdanowicz),

Pamięć



Pamięć nietrwała głównie mechaniczna
(Dykcik), Trudności w zapamiętywaniu,
przechowywaniu, rozpoznawaniu i odtwarzaniu
informacji,



Umiarkowanie upośledzona pamięć świeża jak
i trwała w tym pamięć mechaniczna i logiczna,



Mają trudności w trwałym zapamiętywaniu
treści powiązanych logicznie. Często pojawiają
się zmyślenia i konfabulacyjne uzupełnienia luk
w pamięci (Kirejczyk).

Uczenie się



przebiega w sposób ograniczony i znacznie

wolniejszy,



spowodowane jest to uszkodzeniem

sprawności takich jak:



odbieranie bodźców sensorycznych i ich

integrowanie,



kojarzenie informacji w czasie i przestrzeni



przechowywanie informacji w pamięci



wykorzystanie ty informacji w działaniu

Uczenie się



Akcentuje się występowanie zwolnionego tempa

uczenia się,



trudności w zapamiętaniu szczególnie materiału

abstrakcyjnego.



Jedynie materiał konkretny może być opanowany

w wyniku długotrwałego procesu uczenia się .



Najwcześniej upośledzona jest pamięć logiczna,

mechaniczna upośledzona w znacznie mniejszym

stopniu i niewiele różni się od pamięci osób

normalnie rozwijających się. (Obuchowska)

Wyobraźnia:



Mało dokładne wyobrażenia,



Konfabulacje, zmyślenia

Myślenie :



słabo rozwinięte myślenie pojęciowo–słowne,



myślenie ma charakter konkretno-obrazowy,



upośledzone rozumowanie przyczynowo-skutkowe,



bardzo wolne tempo i sztywność myślenia,



trudności w opanowaniu pojęć liczbowych,



brak samodzielności, samokrytycyzmu, zdolności
do

samokontroli,



pojęcia definiuje przez opis przedmiotu i materiału,
z

którego jest zrobiony lub „przez użytek”,

Myślenie :



Dzieci te mają ogromne trudności w

działaniach wymagających zmiany

wyuczonego stereotypu z przewidywaniem

czynności następnych,



Wykazuje bardzo wolne tempo i sztywność

myślenia,



brak samodzielności i zdolności do

samokontroli.



Pojęcia definiuje poprzez opis przedmiotu i

materiału, z którego jest zrobiony i przez

zastosowanie oraz wykorzystanie przedmiotu.

Myślenie :



Słabo rozwinięte myślenie pojęciowo-słowne,
Myślenie ma charakter konkretno- obrazowy,



Upośledzone rozumowanie przyczynowo- skutkowe,



Bardzo wolne tempo i sztywność myślenia,



Brak samodzielności, krytycyzmu, zdolności do
samokontroli,



Pojęcia definiuje poprzez opis przedmiotu i
materiału z którego jest zrobiony i przez użytek
(Bogdanowicz),



Myślenie konkretno obrazowe,

Myślenie :



Brak zdolności dokonywania operacji
logicznych,



Trudności w tworzeniu pojęć abstrakcyjnych,



rozwiązywaniu problemów, ujęciu tego co
istotne i ustaleniu związku między
elementami,



potrafią ująć i wyjaśnić podobieństwo i
różnice między 2 pojęciami, uwzględniają
zewnętrzne podobieństwo oparte na
obserwacji,

Myślenie :



Nie rozumieją sensu filmu czy
opowiadania,



Mają ograniczoną zdolność
porównywania, uogólniania,
wyciągania wniosków,



Cechuje je brak krytycyzmu.

Myślenie :



Trudności w opanowaniu pojęć liczbowych.



W myśleniu występują wielkie utrudnienia

w przyswajaniu pojęć abstrakcyjnych i

rozumieniu stosunków logicznych,



Jednostki osiagąją 3 stadium podokresu

przedoperacyjnego, wyróżnione przez

Piageta. Stadium to występuje u dzieci o

prawidłowym rozwoju umysłowym w wieku

od 5,6 do 7,8 lat. Stanowi ono przejście

miedzy podokresem przedoperacyjnym a

podokresem operacji konkretnych.

Myślenie :



Dzieci te mają ogromne trudności w
działaniach wymagających zmiany
wyuczonego stereotypu z przewidywaniem
czynności i wykorzystaniem wiedzy
teoretycznej.



podają definicje znanych pojęć poprzez
podanie opisu,



dostrzegają niedorzeczności w
opowiadaniach,



Myślenie ma charakter konkretno- obrazowy
(przedoperacyjne),,

Tworzenie pojęć



Umiarkowane upośledz. umysł. Maja
trudności w tworzeniu pojęć, w
rozwiązywaniu problemów, w ujęciu tego,
co istotne.



Potrafią ująć i wyjaśnić, na czym polega
podobieństwo i różnica miedzy dwoma
pojęciami (np. mucha i motyl), uwzględniają
najczęściej zewnętrzne, oparte na
obserwacji, podobieństwa (lataja, maja
skrzydła) i różnice (mucha mała, motyl duży).

Tworzenie pojęć



Podają definicje poprzez podanie
opisu przedmiotu, materiału, z
którego jest zrobiony;



nie podają definicji dwu elementów:
rodzaju nadrzędnego i różnicy
gatunkowej.



Nie dostrzegają niedorzeczności w
prostych opowiadaniach.

Mowa:



później pojawiają się poszczególne

etapy rozwoju mowy



znacznie opóźniony rozwój mowy:

pojedyncze wyrazy około 5 roku

życia,



zdania około 7 roku życia,



ubogi zasób słownictwa.



używa prostych zdań,



liczne agramatyzmy,



brak pojęć abstrakcyjnych,

Mowa:



mówią sylabami,



mowa jest bełkotliwa,



echolalie,



z otoczeniem porozumiewają się często za
pomocą form pozawerbalnych.



anomalie w budowie narządów
artykulacyjnych,

Mowa:



Występują różne wady realizacyjne
(dyslalie),



mowa agramatyczna często bełkotliwa i
niewyraźna,



słownictwo ubogie na wiek 4-5 lat
początki wypowiadania pierwszych słów,



Zaczynają mówić stosunkowo późno,



Słownik czynny pozostaje ubogi choć
bierny ma z reguły szerszy charakter .

Mowa:



Występują wady wymowy seplenienie i
nie wymawianie głoski r (reranie),



W wyniku niedorozwoju szczęki i
nieprawidłowości rozstawu zębów
artykulacja pozostałych głosek jest
również często nieodpowiednia.

Emocje i motywacje



ujawnia wrażliwość emocjonalną,



głębokie przywiązanie do wychowawców,



słabo kontrolują emocje popędy i dążenia,



widoczne potrzeby psychiczne, intuicyjne
uczucia moralne, oznaki przywiązania do
osób i rzeczy,



ujawniają potrzeby bezpieczeństwa,
przynależności, miłości, szacunku,



żywo ujawniają przywiązanie, sympatie,

Emocje i motywacje



Odczuwają potrzeby kontaktów społecznych,



Ujawniają uczucia moralne, osoby o wyraźnie

wzmocnionej lub obniżonej pobudliwości,



Ujawniają zachowania gwałtowne, destruktywne,

antyspołeczne, zamykanie się w sobie, stereotypie

ruchowe, dziwaczne ruchy.



Formy zachowania się w towarzystwie:

buntownicze,



Zaburzenia o charakterze psychologicznym,



Odczuwają potrzebę bezpieczeństwa i miłości

potrafią w żywy sposób ujawnić sympatię i

potrzebę kontaktów społecznych.

Emocje i motywacje



nie przejawiają inicjatywy, samodzielności



obniżenie rozwoju wyższych procesów
psychicznych,



emocje u tych osób są mało zróżnicowane,
często występuje nie umotywowany upór i
negatywizm, które potęgują się w okresie
dojrzewania. Spowodowane jest to
niemożnością natychmiastowego przejścia
od bezruchu do aktywności.

Emocje i motywacje



Dla upośledzonych umysłowo w stopniu
umiarkowanym dostępne są przede
wszystkim przeżycia bezpośrednie,



słabo reagują na poważne zdarzenia,
natomiast sprawy mało istotne mogą
wywołać u nich intensywną reakcję.



Reakcje ich są mało współmierne do
bodźca, nieadekwatne.

Emocje i motywacje



Emocje charakteryzują się sztywnością oraz

małym zróżnicowaniem,



Niedorozwój uczuć wyższych związanych z

brakiem zdolności do zrozumienia pojęć

abstrakcyjnych.



Brak jest przeżyć emocjonalnych wiążących

się

z zainteresowaniami i działalnością

poznawczą, a dotyczą aktualnych doznań

ze strony osób i sytuacji, przeżycia z

przeszłości nie wywołują reakcji uczuciowej.

Dojrzałość społeczna



Maksymalny poziom dojrzałości społecznej

10 lat,



Osoby umiarkowanie upośledzone ujawniają

potrzebę bezpieczeństwa,przynależności,

miłości oraz potrzebę szacunku i inne, które

w rozwoju osobniczym człowieka pojawiają

się później.



Żywo okazują przywiązanie, sympatię,

odczuwają potrzebę kontaktów społecznych,

Funkcjonowanie w

społeczeństwie:



Widoczne potrzeby kontaktów społecznych,



Na ogół samodzielne w samoobsłudze, Mogą
wykonywać proste prace domowe i zarobkowe,



Rozumieją proste sytuacje społeczne



Potrafią wyrazić swoje potrzeby, porozumiewać się
i współpracować z innymi



Potrafią radzić sobie w sytuacjach życiowych tj.
ubieranie się, rozbieranie, ścielenie łóżka, mycie
się i dbanie o swój wygląd, jedzenie przy stole,
sprzątanie, chodzenie po mieście i powrót do
domu

,

Funkcjonowanie w

społeczeństwie:



Można nauczyć je czynności potrzebnych

w przemyśle,



Pracują w domu, w zakładach pracy

chronionej, w produkcji pod nadzorem



Przedszkole specjalne,integracyjne,



Szkoła masowa,integracyjna, (elementy

nauki czytania, pisania, liczenia),



Przyuczenie do prostych czynności

zawodowych, Pracują pod nadzorem w

zakładach pracy.

Funkcjonowanie w

społeczeństwie:



Istotną sprawą dla adaptacji społecznej
jest wdrażanie do wykonywania prostych
prac porządkowych oraz przygotowanie
do kontaktu z otoczeniem przez
poszerzanie zasobu słownego.



Radzą sobie w sytuacjach życiowych.



Mają określone trudności w procesie
adaptacji z otoczeniem i wymagają
odpowiednich działań terapeutycznych

.

Funkcjonowanie w

społeczeństwie:



Dzieci w wieku 2-4 lat odnoszą coraz
więcej porażek i doznają dezaprobaty
społecznej. Dlatego często zauważa się
u tych dzieci przejaw zawyżonej ambicji
i samooceny co wpływa na dążenia do
podniesienia swojej wartości i
zaakceptowania swoich umiejętności.

Motoryka:



poważnie opóźniony rozwój ruchowy:

siadanie w 2 r.ż., chodzenie w 3 r.ż.,



dość dobrze radzi sobie z samoobsługą,



ruchy mało precyzyjne, niezgrabne,



wolne tempo czynności ruchowych,



często niedowłady, porażenia,



wady postawy,



sterotypie ruchowe,



Anomalie, deformacje, porażenia.

Samoobsługa:



Potrzebuje wsparcia w załatwianiu
różnych spraw,



Samodzielny w codziennych
czynnościach,

Procesy emocjonalno-motywacyjne i

dojrzałość społeczna:



-ujawnia wrażliwość emocjonalną,



- głębokie przywiązanie do wychowawców,



- słabo kontroluje emocje, popędy i dążenia.



- maksymalny poziom dojrzałości społecznej – 10
lat.



Jednostki umiarkowanie upośledzone ujawniają
potrzebę bezpieczeństwa, przynależności, miłości
oraz potrzebę szacunku i inne, które w rozwoju
osobniczym człowieka pojawiają się później. Żywo
okazują przywiązanie, sympatię, odczuwają
potrzebę kontaktów społecznych.

Procesy emocjonalno-motywacyjne i

dojrzałość społeczna:



Badania wykazują, że w tej grupie
upośledzonych częściej niż u lekko
upośledzonych występują takie zaburzenia
zachowania, jak:



Zachowanie gwałtowne i destruktywne,
antyspołeczne, zamykanie się w sobie,



Stereotypie ruchowe i dziwaczne ruchy,



niewłaściwe formy zachowania w towarzystwie,



zachowanie się buntownicze, zaburzenia o
charakterze psychicznym,

Procesy emocjonalno-motywacyjne i

dojrzałość społeczna:



Są wśród nich dzieci zahamowane,lękliwe,
nieśmiałe, ale są również żywe, niespokojne,
nadruchliwe.



Jedne są bardziej samodzielne w zakresie
samoobsługi, inne wymagają znacznej pomocy
ze strony opiekunów.



Dzieci umiarkowanie upośledzone w zakresie
jednej lub kilku sprawności mogą funkcjonować
jak dzieci znacznie upośledzone, zaś u znacznie
upośledzonych niektóre sprawności mogą być
rozwinięte na poziomie umiarkowanym.

Procesy emocjonalno-motywacyjne i

dojrzałość społeczna:



Dla upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym

dostępne są przede wszystkim przeżycia bezpośrednie,

słabo reagują na poważne zdarzenia, natomiast sprawy

mało istotne mogą wywołać u nich intensywną reakcję.

Reakcje ich są więc mało współmierne do bodźca,

nieadekwatne.



Emocje charakteryzują się sztywnością oraz małym

zróżnicowaniem, słabo jest rozwinięta zdolność

opanowania popędów, niedorozwój uczuć wyższych

związanych z brakiem zdolności do zrozumienia pojęć

abstrakcyjnych.



Brak jest przeżyć emocjonalnych wiążących się z

zainteresowaniami i działalnością poznawczą, a

dotyczą aktualnych doznań ze strony osób i sytuacji,

przeżycia z przeszłości nie wywołują reakcji uczuciowej.