Adam Rasmus

Adam Rasmus

Rola badań laboratoryjnych

Rola badań laboratoryjnych

w Szpitalnym Oddziale

w Szpitalnym Oddziale

Ratunkowym

Ratunkowym

**Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii

AM w Łodzi

*Zakład Medycyny Ratunkowej i Katastrof ze

Szpitalnym Oddziałem Ratunkowym PSK nr 1

AM w Łodzi

Zakład Medycyny Ratunkowej i Katastrof WAM

w Łodzi

Ustawa o

Ustawa o

Państwowym Ratownictwie

Państwowym Ratownictwie

Medycznym

Medycznym

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Sejm RP – 25 lipca 2001 r.

Sejm RP – 25 lipca 2001 r.

12 października 2006 r.

12 października 2006 r.

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Obszar segregacji medycznej i przyjęć (triage).

Obszar resuscytacyjno-zabiegowy.

Obszar obserwacji i wybudzeń.

Obszar krótkotrwałej intensywnej terapii.

Obszar ambulatoryjno-konsultacyjny.

Obszar diagnostyczno-laboratoryjny.

Zaplecze administracyjno-gospodarcze.

Zaplecze zespołów wyjazdowych.

Zaplecze wyjazdowe.

Obszar segregacji i przyjęć

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Kategoria I

Kategoria I

pomoc natychmiastowa

pomoc natychmiastowa

Kategoria II

Kategoria II

pomoc w ciągu 10 minut

pomoc w ciągu 10 minut

Kategoria III

Kategoria III

pomoc w ciągu 30 minut

pomoc w ciągu 30 minut

Kategoria IV

Kategoria IV

pomoc w ciągu godziny

pomoc w ciągu godziny

Kategoria V

Kategoria V

pomoc w ciągu dwóch godzin

pomoc w ciągu dwóch godzin

Obszar diagnostyczno-laboratoryjny

Szpitalny Oddział Ratunkowy

1. Obszar diagnostyki obrazowej:

aparat rtg

tomograf komputerowy

aparat usg.

2. Obszar laboratoryjny:

analizator parametrów krytycznych dla
natychmiastowego oznaczenia:

hematokryt

elektrolity

gazometria

morfologia

glukoza.

3. Pracownia toksykologiczna.

Obszar obserwacji i wybudzeń

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Jest to miejsce, gdzie pacjenci

Jest to miejsce, gdzie pacjenci

mogą być obserwowani i leczeni

mogą być obserwowani i leczeni

przez ograniczony czas – zwykle

przez ograniczony czas – zwykle

krócej niż 24 godziny oraz gdzie

krócej niż 24 godziny oraz gdzie

są oceniani lub/ i leczeni według

są oceniani lub/ i leczeni według

zasad „agresywnej” diagnostyki

zasad „agresywnej” diagnostyki

lub/ i ustalonych procedur

lub/ i ustalonych procedur

leczenia.

leczenia.

Obszar Obserwacji i Wybudzeń

Najczęstsze przyczyny przyjęć dorosłych:

ból w klatce piersiowej

bóle brzucha

duszność w przebiegu astmy oskrzelowej

zaostrzenie przewlekłej obturacyjnej

choroby płuc

omdlenie

utrata przytomności.

Obszar Obserwacji i Wybudzeń

Najczęstsze przyczyny przyjęć dzieci:

duszność w przebiegu astmy oskrzelowej

odwodnienie (biegunka)

bóle brzucha

zapalenie płuc

gorączka

utrata przytomności.

Pacjent w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym

Dokładnie zebrany wywiad:

Pacjent
Rodzina
Świadkowie

R O Z P O Z N A N I E

R O Z P O Z N A N I E

Diagnostyka

Rentgenodiagnostyka

Rtg odcinka

szyjnego u

pacjentów po

urazie

Badania laboratoryjne

R o z p o z n a n i e o s t a t e c z n e

Szpitalny Oddział

Ratunkowy

Inne oddziały

miejscowego

szpitala

Przekazanie do

innego szpitala

Ambulans

Śmigłowi

ec

Samolot

Pacjent w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym

Stan kliniczny

Podejrzenie nieokreślonego jeszcze schorzenia

Badania dodatkowe

Wynik odbiegający od normy

Rozpoznanie

Rozpoznanie

LECZENIE

Wynik w granicach normy

Rozpoznanie

Rozpoznanie

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Zalecane techniki badania klinicznego i
badania diagnostyczne zawarte są w:

procedurach (standardy)

przewodnikach terapeutycznych

zarządzeniach strategii

terapeutycznych.

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Zbiór standardów powinien zawierać:

Wskazania do diagnostyki radiologicznej

pacjentów przyjętych w trybie pilnym do
SOR.

Wskazania do prześwietlenia odcinka

szyjnego kręgosłupa u pacjentów po
obrażeniach kręgosłupa.

Badania laboratoryjne wykonywane w

niektórych ostrych schorzeniach, leczonych
w SOR.

Zasady przekazywania pacjentów do

innych oddziałów, szpitali i wypisywanych
do domu.

Obszar diagnostyczno-laboratoryjny

Szpitalny Oddział Ratunkowy

1. Rentgenodiagnostyka

i

badania

laboratoryjne

nie

są

RUTYNOWO

wskazane u pacjentów z dobrze
zebranym wywiadem chorobowym i
sumiennie zbadanych.

2. Badania wieloośrodkowe i analiza

piśmiennictwa medycznego sugerują,
że diagnostyka:

rentgenowska
badania laboratoryjne

nie są wymagane natychmiast po
przyjęciu pacjentów z niektórymi
ostrymi schorzeniami.

Obszar diagnostyczno-laboratoryjny

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Badanie rtg kręgosłupa w odcinku
szyjnym u pacjentów po przebytym
urazie:

A. Kryteria nieobowiązkowe:

Brak dolegliwości bólowych.

Niedokładnie zlokalizowana tkliwość
palpacyjna w odcinku szyjnym kręgosłupa.

Brak subiektywnych lub obiektywnych
znamion uszkodzenia rdzenia kręgowego lub
nerwów rdzeniowych:

subiektywne: osłabienie,
parestezja
obiektywne: upośledzenie czucia,
zaburzenia motoryczne.

Brak innych znamion obrażeń, będących
przyczyną dolegliwości bólowych.

Obszar diagnostyczno-laboratoryjny

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Badanie rtg kręgosłupa w odcinku
szyjnym u pacjentów po przebytym
urazie:

B. Kryteria obowiązkowe – zasady badania:

Wpierw zdjęcie boczne – 7 kręgów - w czasie
unieruchomienia kręgosłupa kołnierzem
ortopedycznym.

Jeżeli na rtg bocznym nie obserwuje się zmian–
rtg AP z uwidocznieniem kręgu szczytowego i
obrotowego. Obowiązuje kołnierz ortopedyczny.

Jeżeli obraz rtg nie jest adekwatny do stanu
klinicznego należy rozważyć wykonanie CT.

Obszar diagnostyczno-laboratoryjny

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Badania przesiewowe

Badania przesiewowe

versus

Badania diagnostyczne

Badania diagnostyczne

Obszar diagnostyczno-laboratoryjny

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Różnice pomiędzy badaniami
przesiewowymi a diagnostycznymi:

Możliwość, że część wyników testów

przesiewowych może być fałszywie
dodatnia.

Rozpoznanie choroby w badaniach

przesiewowych jest pomocne jedynie w
przypadku, kiedy wcześnie wdrożona
terapia jest skuteczna.

Badania diagnostyczne są z reguły

bardziej precyzyjne.

Cena.

Obszar diagnostyczno-laboratoryjny

Szpitalny Oddział Ratunkowy

1.W warunkach ratunkowych – w

czasie diagnozowania pacjentów
powinno wykonywać się

JEDNO

JEDNO

badanie o najwyższej
specyficzności (jeżeli dysponuje się
przy tym co najmniej dwoma
testami diagnostycznymi).

2.Wykonanie większej ilości badań

diagnostycznych jest najbardziej
celowe w przypadku, kiedy:

Wszystkie wyniki są
prawidłowe (wykluczenie
choroby).

Procedury diagnostyczne u

nieprzytomnych pacjentów

przyjmowanych do Szpitalnego

Oddziału Ratunkowego

Badanie glikemii.

Badanie stężenia alkoholu w ślinie.

Próba na obecność substancji

chemicznych.

Próba ciążowa (u kobiet w wieku

rozrodczym).

Nieprzytomni, którzy wcześniej

Nieprzytomni, którzy wcześniej

leczyli się z powodu cukrzycy

leczyli się z powodu cukrzycy

Stężenie glukozy w osoczu

pH krwi tętniczej

Wodorowęglany w surowicy

Związki ketonowe w moczu

Związki ketonowe w surowicy

Efektywna osmolalność surowicy

(mOsm/ kg)

2 x Na

+

(mmol/ l) +

Glukoza (mg/ dL)

18

Luka anionowa

Na

+

- (Cl

-

+ HCO

3

-

)

mmol/ l

Konieczne w różnicowaniu:

Konieczne w różnicowaniu:

1. Hiperosmolalnego stanu hiperglikemicznego

2. Cukrzycowej kwasicy ketonowej

Obszar diagnostyczno-laboratoryjny

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Test Q.E.D. (Quantative Ethanol

Test Q.E.D. (Quantative Ethanol

Detector) testery: A150, A350

Detector) testery: A150, A350

Czas oznaczania:

2 min. (A150); 5 min. (A350)

Zakres pomiaru: A150 - do 150 mg/dl; A350 - do

350 mg/dl

Obszar diagnostyczno-laboratoryjny

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Próba na obecność substancji chemicznych

(mocz)

Wykrywa:

Wykrywa:

•Amfetamina/
metamfetamina

•Kokaina

•Opioidy (heroina)

•Fencyklidyna (PCP)

•Tetrahydrocannabin
ol (marihuana)

•Trójcykliczne
antydepresanty

Czas otrzymania wyniku – 15 min.

Wynik kolorymetryczny

Łatwy w użyciu

U pacjentów którzy zostali ewakuowani ze

strefy dymu lub ognia:

Hemoglobina tlenkowowęglowa

Methemoglobina

Jonogram (luka anionowa)

Kwas mlekowy

Azot pozabiałkowy

Kreatynina

Kinaza kreatynowa

Mioglobina w moczu

Gazometria

Podwyższenie stężenia BUN i
kreatyniny świadczy o rozwijającym
się wstrząsie i rabdomiolizie

Obszar diagnostyczno-laboratoryjny

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Diagnostyka ostrego zawału mięśnia sercowego

 

                                  

                         

Krew pełna, surowica

Czas do otrzymania wyniku – 15 minut

Metoda przyłóżkowa

Oznacza:

Mioglobinę

Kinazę kreatynową MB

Troponinę I

Obszar diagnostyczno-laboratoryjny

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Wyniki badań

Wyniki badań

diagnostycznych

diagnostycznych

wykorzystywanych w praktyce

wykorzystywanych w praktyce

lekarskiej stanowią składową

lekarskiej stanowią składową

wypracowanej strategii w

wypracowanej strategii w

leczeniu pacjentów i są

leczeniu pacjentów i są

pomocne w podejmowaniu

pomocne w podejmowaniu

decyzji terapeutycznych

decyzji terapeutycznych

Obszar diagnostyczno-laboratoryjny

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Wybór testów o najwyższej

Wybór testów o najwyższej

specyficzności, poprzedzony

specyficzności, poprzedzony

wstępną diagnozą, ma

wstępną diagnozą, ma

wyraźny wpływ na obniżenie

wyraźny wpływ na obniżenie

kosztów badań

kosztów badań

diagnostycznych.

diagnostycznych.

Dziękuje za uwagę

Dziękuje za uwagę