KLASYFIKACJA ZABRONIONYCH ZWIĄZKÓW

FARMAKOLOGICZNYCH I METOD UZNANYCH

ZA DOPINGOWYCH

I. ZAKAZANYCH ZWIĄZKÓW
a. Środki pobudzające - Stymulanty
b. Narkotyczne środki przeciwbólowe - Narkotyki
c. Środki anaboliczne
d. Środki moczopędne - Diuretyki
e. Hormony peptydowe, związki naśladujące ich działanie oraz
analogi
II. ZAKAZANE METODY
a. Doping krwią
b. Manipulacje farmakologiczne, chemiczne, i fizyczne
III. Środki podlegające specjalnym ograniczeniom.
a. Alkohol
b. Kannabinoidy
c. Miejscowe środki znieczulające
d. Kortykosteroidy
e. Beta adrenolityki i blokery

MOŻLLIWE RYZYKO POWIKŁAŃ ZWIĄZANYCH ZE STOSOWANIEM

STEROIDÓW ANABOLICZNO - ANDROGENNYCH

• WYGLĄD ZEWNNĘTRZNY: trądzik, powiększenie piersi u męszczyzn,

przedwczesne łysienie, zahamowanie wzrostu,u kobiet (maskulanizacja,
zarost na twarzy i owłosienie na powierzchni ciała, pogłębienie brzmienia
głosu)

• KONSEKWENCJE PSYCHOLOGICZNE; zwiększenie agresji i zachowań

sprzecznych z prawem

• ZABURZENIA ROZRODCZE; zmniejszenie rozmiarów jąder, obniżenie

ilości wytwarzanej spermy, obniżenie popędu płciowego, impotencja u
męszczyzn, powiększenie gruczołu krokowego , powiększenie łechtaczki

• CZYNNIKI RYZYKA CHOROBY NIEDOKRWIENNEJ SERCA: Lipidogram

wskazujący na zmiany miażdżycowe HDL,  LDL, wysokie ciśnienie

tętnicze krwi, obniżenie tolerancji glukozy, udar mózgu

• CZYNNOŚĆ WĄTROBY; żółtaczka, toksyczne uszkodzenie wątroby,

nowotwory wątroby

• Obrażenia sportowe; zerwanie ścięgna
• AIDS; używanie zainfekowanych igieł

ZASTOSOWANIE ŚRODKÓW ERGOGENICZNYCH W SPORCIE W CELU

ZWIĘKSZENIA MOCY FIZYCZNEJ

• 1 - Zwiększenie masy tkanki mięśniowej w celu zwiększenia

produkcji energii. Żywieniowe : aminokwasy. Farmakologiczne;
steroidy anaboliczne. Fizjologiczne; ludzki hormon wzrostu

• 2 - Zwiększenie tempa procesów metabolicznych wytwarzających

energię w mięśniu. Żywieniowe; witaminy. Farmakologiczne; środki
pobudzające. Fizjologiczne ; karnityna

• 3 - Zwiększenie ilości energii dostarczanej do mięśnia w celu

przedłużenia wysiłku. Żywieniowe; węglowodany. Farmakologiczne;
alkohol. Fizjologiczne - kreatyna.

• 4 -Usprawnienie dostarczania materiałów energetycznychdo

mięśnia. Żywieniowe; żelazo. Farmakologiczne; kofeina,
Fizjologiczne ; doping krwią.

• 5 - Przeciwdziałanie gromadzeniu się produktów przemiany materii

w organizmie, które hamują wytwarzanie energii na optymalnym
poziomie (mleczan, wolne rodniki). Żywieniowe; witaminy
antyutlenijące. Farmakologiczne; środki przeciwzapalne.
Fizjologiczne; dwuwęglan sodowy

ZASTOSOWANIE SPORTOWYCH ŚRODKÓW

ERGOGENICZNYCH W:

Treningu odporności psychicznej:
• W celu osiągnięcia pobudzenia i usprawnienia funkcji

psychologicznych, które podwyższają tempo produkcji energii.
Żywieniowe;aminokwasy. Farmakologiczne; amfetaminy.
Fizjologiczne; cholina.

• W celu osiągnięcia odprężenia, dla ograniczenia działania

czynników, takich jak nadmierne pobudzenie lub ból, które mogą
wpływać na optymalną sprawność funkcji psychologicznych.
Żywieniowe; witaminy z grupy B. Farmakologiczne; narkotyczne
środki przeciwbólowe, fizjologiczne; dwuwęglan sodu.

Celu zwiększenia przewagi mechanicznej:
• Zwiększenie masy ciała lub masy mięśniowej. Dietetyczne;

aminokwasy. Farmakologiczne: steroidy anaboliczne.
Fizjologiczne: kreatyna.

• Zmniejszenie masy ciała lub zawartości tłuszczu. Dietetyczne :

chrom. Farmakologiczne: Diuretyki. Fizjologiczne: Hormon
wzrostu.

OTYŁOŚĆ - patologia cechująca się

zwiększeniem masy ciała ponad przeciętną

normę, co zależy od powiększenia ilości tłuszczu

w ciele (Hypertrofia, Hyperplazja)

•

Wskaźnik Queteleta BMI

•

20 - 24,9 - prawid łowy

•

25 - 29,9 -nadwaga

•

30 - 34,9 otyłosć I st.

•

35 - 39,9 otyłosć II st.

•

Powyżej 40 - otyłość III st.

Przyczyny:

•

pierwotna

•

wtórna (endokrynopatie, leki, choroby organiczne
OUN, zespoły genetyczne uwarunkowane
genetycznie).

2

)

(

)

(

m

wzrost

kg

masacia

ła

BMI

RODZAJE OTYŁOŚCI - znaczenie prognostyczne
1. Brzuszna  częste występowanie zespołu

polimetabolicznego (dyslipidemia, zaburzenia
tolerancji glukozy, hyperinsulinizm, nadciśnienie
tętnicze, stęż. kwasu moczowego i fibrynogenu,

aktywności inhibitora 1 aktywatora

plazminogenu (PAI 1), duże zagrożenie
wczesnym występowaniem miażdżycy i cukrzycy.
U kobiet: obwód talii powyżej 88cm, WHR  0,8

U mężczyzn obwód talii powyżej 102cm, WHR 

1,0

2. Pośladkowo - udowa  żylaki podudzi,

zwyrodnienia układu kostno - stawowego
kończyn dolnych.
U kobiet: WHR < 0,8
U mężczyzn WHR < 1,0

bioder

obwód

talii

obwód

WHR

CHOROBY, KTÓRYCH RYZYKO

W OTYŁOŚCI JEST

ZWIĘKSZONE

Znacznie >3

Umiarkowanie 2-3 Względne 1-2

cukrzyca

choroby pęcherzyka

nadciśnienie tętnicze

dyslipidemia

oporność na insulinę

zadyszka

zespół bezdechu

CHNS

Zwyrodnieniowa

choroba stawów

kolana

Nowotwory złośliwe

(piersi po menopauzie,

endometrium, okrężnicy)

zab. hormonów płciowych

zespół torbielowatych

jajników, bóle krzyża,

powikłania anestezji,

nieprawidłowości płodu.

UPROSZCZONY OPIS DIETY UBOGOENERGETYCZNEJ

Produkty dozwolone bez

ograniczeń w umiarkowanych

porcjach

Produkty dozwolone w

kontrolowanych ilościach

Warzywa; (świeże lub mrożone,

niekonserwowane) –karczochy

szparagi, kapusta, kalafiory,

marchew, selery, cykoria, rzeżucha,

ogórki, fasola szparagowa, papryka,

pory, sałata, dynia, grzyby, cebula,

szpinak, pomidory, rzepa

Owoce; Grejfruty

Zupy; chude buliony (klarowne)

Napoje; kawa, herbata z mlekiem

odtłuszconym, bezalkoholowe, bez

cukru, woda mineralna

Strączkowe ;3-4 razy w tygodniu

Zbożowe i ziemniaki; 5 porcji

1kromka lub 1 szklanka płatków, ½

szklanki makaronu, lub ryżu,mały

ziemniak

Ryby, kurczaki, indyk, chude mięso

100g na dzień.

Nabiał (2 porcje) 1 szklanka mleka

lub jogurtu, 30g twarogu, 1-2 jajka

Oleje i tłuszcze; 10g + 10g

margaryny

Owoce: 4 porcje na dzień (1 porcja=

100g)

WYBÓR METODY LECZENIA W ZALEŻNOŚCI OD

STOPNIA OTYŁOŚCI I KATEGORII RYZYKA CHOROBY

NIEDOKRWIENNEJ SERCA

BMI

Umiarkowane ryzyko

ChNS

Duże ryzyko ChNS

27 –29,9

red. masy 5-10%

Przy ryzyku red. masy 5-

10%, ćwiczenia po 24tyg.

gdy brak poprawy leki

redukcja masy ciała o

10%, brak skuteczności

diety i ćwiczeń fizycznych

po 12 tyg. - leki

30 –34,9

red. masy 5-10%%, przy

niewielkiej skuteczności

diety i ćwiczeń fizycznych

wprowadzić leki

Rozpatrzyć celowość

VLCD, lub leków po 12

tygodniach

35 –39,9

Konieczna redukcja masy

ciała o 10%,za pomocą

diety, ćwiczeń i leków

spadek masy ciała 0

20% -leczenie w ośr.

specjalistycznym.

40

spadek masy ciała 0 20

–30 % -leczenie w ośr.

specjalistycznym. ew.

leczenie chirurgiczne

spadek masy ciała 0 20

–30 % -leczenie w ośr.

specjalistycznym. ew.

leczenie chirurgiczne

MERIDIA (Sibutramina) tbl. 0,01 i 0,015. Dawkowany;
1tbl rano

• Działanie-inhibitor wychwytu monoamin (noradrenaliny,

serotoniny)

• Wskazania: Pomocniczo w połączeniu z dietą w leczeniu otyłości u

pacjentów ze wskażnikiem BMI 30lub wyższym oraz u pacjentów z
nadwagą ze współistniejącą cukrzycą typu 2 lub dyslipidemią, gdy
poprzez leczenie niefarmakologiczne nie uzyskano zmniejszenia
masy ciała o 5 kg w ciągu 3 miesięcy.

• Przeciwwskazania: Nadwrażliwość, ciąża i okres karmienia piersią,

otyłość wtórna, jednoczesne stosowanie inhibitorów MAO, lub
innych działających na OUN, ChNMS, niewyrównana niewydolnosć
serca, tachykardia, zab. Rytmu serca, choroby naczyń mózgowych,
oporne nadciśnienie, do 18 r. ż i powyżej 65r.ż.

• Działania niepożądane: utrata łaknienia, zaparcia, suchość w

ustach, bezsenność. Żadziej; wzrost ciśnienia, kołatanie serca.

Xenical (Alprazolam)tabl. 0,12. Dawkowanie Podczas
posiłku 3 x 1 kaps.

• Działanie -inhibitor lipaz wytwarzanych w żołądku, i jelita

cienkiego. Unieczynnienie enzymów powoduje zahamowanie
hydrolozy triglicerydów do wchłaniających się wolnych kwasów
zółciowychoraz monoglicerydów. Nie wchłania się z przewodu
pokarmowego.

• Wskazania: Pomocniczo w połączeniu z dietą w leczeniu otyłości

u pacjentów ze wskaźnikiem BMI 30lub wyższym oraz u
pacjentów z nadwagą ze współistniejącymi czynnikami ryzyka.

• Przeciwwskazania; nadwrażliwosć, Przewlekły zespół

przewlekłego wchłaniania, cholestaza, w ciąży, w karmieniu
piersią,

• Działania niepożądane; plamienia tłuszczowe, wzdęcia, parcie

na stolec, nietrzymanie, zmęczenie, bóle brzucha, choroby
zębów dziąseł, zakażenia, stany lękowe.

LEKI RÓŻNE

• Trimline. Skład: włókna ksantogenowe 250mg, witaminy A 400j.m., D -

20j.m, B1-0,25mg, B2- 0,3mg, B12-0,8ug, C-10mg, niacyna - 4mg,
żelazo - 3mg, miedź -0,05mg, jod -0,025, cynk - 0,5mg.

Działanie - Pęcznienie włókien ksantogenowych powoduje uczucie

pełności, obniżając łaknienie, dodatek witamin i mikroelementów
uzupełnia ewentualne niedobory wywołane dietą.

Wskazanie: leczenie otyłości w skojarzeniu z dietą niskokaloryczną
Dawkowanie: 2 kaps ze szklanką wody 20-30 min przed posiłkiem.
• Redusan. Tabletki-fosforany, chrom. Kapsułki -Glucomannan, guma

ksantanowa, Locust been gum, zelatyna,Guar gum. Fosforany -
przyspieszająprzepianę materii.Tabletki 2x3tbl w trakcie jedzenia,
Kaps 2x4kaps przed jedzeniem.

• Herbaton. Wyciągi z ; morszczynu, owoców głogu, pokrzywy, liści

brzozy, kory kondurango, owocni pomaranczy.

Przyspiesza podstawową przemianę materii reguluje procesy trawienne

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i

Problemów Zdrowotnych ICD - 10

• L58 Uszkodzenie porentgenowskie (radiodermitis), L58.0 odczyn wczesny, L58.1

odczyn późny. L58.9 Nieokreślone porentgenowskie uszkodzenie skóry. L59.0
Rumień oparzeniowy. L59.8 Inne określone zmiany skórne związane z
napromieniowaniem. L59.9 Choroby skóry i tkanki podskórnej związane z
napromieniowaniem, nie określone.

• T66 Nieokreślone skutki promieniowania.
Choroba popromienna. Nie obejmuje określone skutki promieniowania takie jak:

T20-T31 Oparzenia. C91 - C95 Białaczka. K 52.0 Popromienne zapalenie żołądka,
jelita cienkiego i grubego. J70.0 Zapalenie płuc ( J70.1 - ostre, J70.2 -
przewlekłe).

• W88 Narażenie na promieniowanie jonizujące.
• Y36.5 Działanie wojenne z użyciem broni nuklearnej.
• Z57.1 Narażenie zawodowe na promieniowanie.
• Z58.4 Narażenie na promieniowanie.
• Z01.6 Badanie radiologiczne niesklasyfikowane gdzie indziej.
• Z92.3 W wywiadzie przebyte napromieniowanie (Radioterapia).
• Z58.4 Ekspozycja na promieniowanie naturalne.