Doping wydolnościowy – sztuczne podnoszenie wydolności fizycznej i psychicznej zawodnika. Ogólnie za doping uważa się metody medyczne, potencjalnie szkodliwe dla zdrowia, które zostały oficjalnie zabronione.

Rodzaje dopingu:

farmakologiczny- polegający na podawaniu biologicznie czynnych związków chemicznych, których użycie nie jest uzasadnione leczeniem zawodnika

fizjologiczny – polegający na wymianie płynów ustrojowych, zwłaszcza krwi, przeszczepach tkanek (mięśni i ścięgien), stosowanie szkodliwych dla zdrowia zabiegów takich jak zbijanie masy poprzez chirurgiczne usuwanie tkanki tłuszczowej

genetyczny – polegający na modyfikacji kodu genetycznego zawodnika, np. poprzez stosowanie wirusów; obecnie jest on praktycznie niemożliwy do wykrycia, ale prawdopodobnie rzadko stosowany ze względu na wysokie koszty i trudne do przewidzenia skutki.

Cele dopingu:

doping siłowy – którego celem jest osiągnięcie jak największego przyrostu masy mięśniowej zawodnika

doping wytrzymałościowy – którego celem jest trwałe zwiększenie zdolności organizmu do znoszenia długotrwałego, intensywnego wysiłku fizycznego.

doping stymulujący – którego celem jest czasowe zwiększenie odporności na ból i wysiłek poprzez stosowanie technik zapobiegających odczuwanie bólu i zmęczenia.

Doping siłowy i wytrzymałościowy stoją z sobą w pewnej sprzeczności. Zbyt szybki wzrost masy mięśniowej powoduje zwykle obniżenie wytrzymałości na długotrwały wysiłek, z kolei wzrost wytrzymałości można osiągnąć przez ogólne zmniejszanie masy zawodnika. Doping stymulujący jest skuteczny na bardzo krótką metę, gdyż szybko powoduje nadmierne wycieńczenie organizmu zawodnika.

Sportowcy nie mogą stosować:

• Związki stymulujące takie jak: kokaina, amfetamina, efedryna itp.

• Przeciwbólowe środki o działaniu narkotycznym m.in. morfina.

• Anaboliki, czyli steroidy anaboliczne tj. nandrolon, testosteron czy stanazolol.

• Substancję o działaniu moczopędnym.

• Hormony peptydowe

Ze społecznego punktu widzenia da się zauważyć, iż:

• Spadek średniej wieku osób przyjmujących anaboliki;

• Zmniejszanie się odstępów w ich stosowaniu (czasem zupełny ich brak) oraz wzrost dawek;

• Coraz więcej preparatów pochodzi z tzw. drugiego obiegu, przez co kupujący nie mogą mieć pewności, co do tego czy na pewno biorą to, co chcą;

• Pojawiają się objawy nadużywania sterydów zarówno fizyczne jak i chorobowe np. wzrost agresji, zaburzenia na tle psychicznym itp.

• Syndrom uzależnienia od stosowanych substancji, czasami prowadzący do konieczności przyjmowania innych środków zastępczych tj. alkohol czy narkotyki

Światowy Kodeks Antydopingowy:

Kodeks Antydopingowy przedstawia zasady zapobiegania zjawisku dopingu w sporcie. Składa się z trzech części i zawiera między innymi:

• sposoby i metody walki ze zjawiskiem stosowania środków dopingowych,

• wskazania moralne i etyczne dla sportowców,

• sposoby przeprowadzania badań naukowych,

• sposoby dokonywania kontroli mających na celu wykrycie stosowania dopingu,

• listę środków zakazanych,

• wytyczne dla analiz laboratoryjnych.

Jakie środki są zabronione?

Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie uwzględniając zawartość Kodeksu Medycznego MKOl-u ustaliła listę zabronionych środków farmakologicznych:

• Stymulanty - środki pobudzające,

• Narkotyki - narkotyczne środki przeciwbólowe,

• Anaboliki - środki anaboliczne,

• Diuretyki - środki moczopędne,

• Hormony (glikoproteinowe, peptydowe oraz pokrewne),

• Alkohol, kortykosteroidy, marihuana, środki powodujące znieczulenie miejscowe (są zakazane do stosowania tylko w niektórych dyscyplinach sportowych).

Przy ustaleniu listy zabronionych środków stosowanych w dopingu, brano pod uwagę ich właściwości, do których należą:

• zwiększenie predyspozycji do wykonywania wysiłku na tle sprawnościowym,

• zwiększenie sprawności fizycznej podczas treningu i równoczesne minimalizowanie odczucia zmęczenia,

• powodowanie trudności w ich wykrywaniu,

• wywoływanie u osób, które je stosują różnego rodzaju chorób.

Zmiany, które powodują środki dopingujące są nieodwracalne.

Skutki stosowania dopingu:

W przypadku mężczyzn doping może doprowadzić do:

• zaburzenia normalnej funkcji jąder, bądź nawet do ich zaniku (demskulinizacja),

• bezpłodności,

• powiększenia gruczołów sutkowych (feminizacja),

• powiększenia prostaty.

U kobiet prowadzi do:

• zanik miesiączki i owulacji,

• bezpłodność,

• zanik gruczołów sutkowych (defeminizacja),

• pojawienie się cech męskich (wirylizacja).

• zmiana tonu głosu

• problemy z cerą

• rozrost łechtaczki

Steroidy są czynnikami sprawczymi:

• nowotworów

• podwyższonego cholesterolu

• nadciśnienia

• miażdżycy naczyń wieńcowych

• trądziku, obrzęków twarzy

• rozstępów

• wymiotów, biegunek.

• depresja

• uzależnienia

• wybuchy gniewu

• wzrostu agresywności

• odczucia niepokoju

• niecierpliwość

Stymulanty powodują:

• bezsenność

• niepokój

• bóle głowy

• bóle brzucha

• arytmie serca

• nudności

• wymioty

• zmniejszenie poczucia łaknienia

Diuretyki- środki moczopędne powodują:

• odwodnienie

• niewydolność nerek

• kurcze mięśni

• zaburzenia równowagi

• arytmia