Mieczysław Miodek

Krwawienia i krwotoki

Krwawienia i krwotoki

Krew

Krew

jest to tkanka składająca się z

jest to tkanka składająca się z

części płynnej

części płynnej

(osocze

(osocze

)

)

oraz z elementów

oraz z elementów

morfotycznych

morfotycznych

(krwinki czerwone, krwinki

(krwinki czerwone, krwinki

białe, płytki krwi).

białe, płytki krwi).

Objętość krwi krążącej w organizmie

Objętość krwi krążącej w organizmie

ludzkim jest wielkością zależną od płci i

ludzkim jest wielkością zależną od płci i

masy ciała:

masy ciała:

u kobiet ok. 65 ml na każdy kg m.c.

u kobiet ok. 65 ml na każdy kg m.c.

u mężczyzn ok. 75 ml na każdy kg m.c.

u mężczyzn ok. 75 ml na każdy kg m.c.

Krew

Krew

transportowa

(gazy oddechowe, składniki odżywcze, hormony,

produkty przemiany materii)

obronna (komórkowa i humoralna)
termoregulacyjna
hemostatyczna (układ krzepnięcia)
hemodynamiczna w układzie krążenia
magazynowanie

Rola krwi w organizmie

Rola krwi w organizmie

Rola krwi w organizmie

Przyczyny krwawień

Przyczyny krwawień

i krwotoków

i krwotoków

Główną przyczyną krwawień

Główną przyczyną krwawień

i krwotoków jest uszkodzenie naczyń

i krwotoków jest uszkodzenie naczyń

krwionośnych w następstwie

krwionośnych w następstwie

urazów,

urazów,

niedoborów czynników krzepnięcia,

niedoborów czynników krzepnięcia,

skaz naczyniowych i

skaz naczyniowych i

chorób

chorób

ogólnoustrojowych

ogólnoustrojowych

powierzchowne uszkodzenia

skóry

rozległe rany tkanek miękkich
krwiaki jam ciała
złamania kości
uszkodzenia narządów

miąższowych

Przyczyny krwawień

Przyczyny krwawień

i krwotoków

i krwotoków

Urazy

Choroby

ogólnoustrojowe

Przyczyny krwawień

Przyczyny krwawień

i krwotoków

i krwotoków

zmiany miejscowe w narządzie

(rozstrzenie oskrzeli, gruźlica itp.)

choroby zapalno-wrzodziejące

przewodu pokarmowego

marskość wątroby
skazy naczyniowe, osoczowe,

płytkowe nabyte i wrodzone

Definicja krwawienia

Definicja krwawienia

Krwawienie

Krwawienie

- wydobywanie

- wydobywanie

się krwi poza łożysko

się krwi poza łożysko

naczyniowe w wyniku uszkodzenia

naczyniowe w wyniku uszkodzenia

naczyń krwionośnych lub zaburzeń

naczyń krwionośnych lub zaburzeń

układu krzepnięcia.

układu krzepnięcia.

Podział krwawień

Podział krwawień

o

Krwawienie

Krwawienie

- ostre

- ostre

; utrata do 10% objętości krwi

; utrata do 10% objętości krwi

krążącej w krótkim czasie (z

krążącej w krótkim czasie (z

powierzchownych

powierzchownych

ran ciała)

ran ciała)

- przewlekłe

- przewlekłe

; utrata niewielkich ilości krwi przez

; utrata niewielkich ilości krwi przez

dłuższy okres czasu (z

dłuższy okres czasu (z

polipów j.grubego, z

polipów j.grubego, z

wrzodów trawiennych)

wrzodów trawiennych)

o

Krwotok

Krwotok

- ostre krwawienie

- ostre krwawienie

; gwałtowna utrata krwi (>

; gwałtowna utrata krwi (>

30% o.k.k.) w krótkim czasie (uszkodzenia

30% o.k.k.) w krótkim czasie (uszkodzenia

dużych naczyń)

dużych naczyń)

chorobowe i fizjologiczne (menses)
pierwotne i wtórne
tętnicze, żylne i mieszane (miąższowe)
zewnętrzne

wewnętrzne:

- do jam ciała (j.opłucnowa,
j.otrzewnowa)
- do przewodów wyprowadzających
(drogi moczowe, drogi oddechowe,
przewód pokarmowy)

Podział krwawień

Podział krwawień

Ostry krwotok bez objawów wstrząsu

•

Mały krwotok żylny

utrata 10-15% objętości krwi krążącej

•

Średnio-duży krwotok żylny

utrata 20-30% objętości krwi krążącej

Ostry krwotok z objawami wstrząsu

•

Masywny krwotok z dużych żył

•

Krwotok tętniczy

Kliniczny podział krwotoków

Kliniczny podział krwotoków

Ostry krwotok bez objawów wstrząsu

Ostry krwotok bez objawów wstrząsu

nieznaczne zmiany

w częstości tętna i ciśnienia krwi

niewielkie zmiany w wartościach

przesączania kłębkowego
z nieznacznie zmniejszonym
wydzielaniem moczu

nieznaczny

skurcz naczyń

obwodowych

U dorosłego odpowiada to utracie około 500-700 ml krwi

Następstwa

hemodynamiczne

W stanach w/w nie należy przetaczać krwi,
jeśli nie stwierdza się po krwotoku zaburzeń
hemodynamicznych i nieprawidłowości w
czynności nerek.

Mały krwotok żylny

Następstwa

hematologiczne

początkowo niezmieniony

wskaźnik hematokrytu

stopniowo narastające rozcieńczenie

krwi wskutek uzupełnienia objętości

przez ściany naczyń włosowatych

płyn pozakomórkowy (8 – 24 godz.)

ustabilizowana niedokrwistość

wtórna z całkowicie uzupełnioną

przez rozcieńczenie objętością krwi

krążącej

stopniowa odnowa masy krwinek

czerwonych

Ostry krwotok bez objawów wstrząsu

Ostry krwotok bez objawów wstrząsu

U dorosłego odpowiada to utracie około 500-700 ml krwi

Średnio-duży krwotok żylny

Średnio-duży krwotok żylny

Ostry krwotok bez objawów wstrząsu

Ostry krwotok bez objawów wstrząsu

utrata 20-30% objętości

utrata 20-30% objętości

krwi

krwi

krążącej

krążącej

U dorosłego odpowiada to utracie 1000-1500 ml krwi

zmiany przepływu krwi przez nerki.

Zmniejszenie przesączania kłębkowego

uruchamia reakcje hormonalne ze strony
kory nadnerczy, za którymi następują
reakcje metaboliczne i przesunięcia w
gospodarce elektrolitowej.

Jeżeli utrata krwi przekracza 30% jej prawidłowej

objętości konieczne jest uzupełnienie tego

niedoboru przetaczaniem krwi.

U dorosłego należy przetoczyć

ok.2000 ml

krwi

Skutki

Ostry krwotok z objawami

wstrząsu

Spadek ciśnienia

Spadek ciśnienia

wyzwala szereg

wyzwala szereg

mechanizmów

mechanizmów

wyrównawczych

wyrównawczych:

Masywny
krwotok z
dużych żył

spada

szybko

objętość krwi żylnej dopływającej

do prawego przedsionka

zmniejsza się objętość minutowa serca,

obniża się ciśnienie skurczowe i zmniejsza
się przepływ tkankowy

- wzmaga wydzielanie amin katecholowych
- przyspiesza czynność serca i oddechu,

- doprowadza do przechodzenia płynu

pozakomórkowego do łożyska naczyniowego,

- skurcz tętniczek i odtworzenia połączeń tętniczo-

żylnych, co przyczynia się do zmniejszenia

pojemności łożyska naczyniowego

Ostry krwotok z objawami

Ostry krwotok z objawami

wstrząsu

wstrząsu

Krwotok tętniczy

Krwotok tętniczy

Otwarcie światła dużej tętnicy

gwałtowne obniżenia się oporu

naczyniowego na obwodzie

niemożliwe jest utrzymanie ciśnienia
tętniczego

Im tętnica jest mniejsza tym krwotok wywiera
proporcjonalnie mniejszy wpływ na przebieg zaburzeń
hemodynamicznych

Regulacja objętości krwi

Regulacja objętości krwi

krążącej

krążącej

•

Na objętość krwi krążącej wpływa głównie osocze,

które jest zawiesiną cząsteczek koloidalnych
w roztworze związków krystalicznych

•

Głównym czynnikiem utrzymującym wodę w

naczyniach jest ciśnienie onkotyczne
wywierane przez koloidy białek osocza

•

W jednym litrze osocza znajduje się 61-83 g

białka ( w tym 35-50g albumin, 15-30 g globulin i
2-5 g fibrynogenu)

•

Około 90% białek osocza wytwarza wątroba.

Regulacja objętości krwi

Regulacja objętości krwi

krążącej

krążącej

•

Zapotrzebowanie na wodę w ustroju jest

regulowane uczuciem pragnienia

•

W warunkach prawidłowych woda jest

wchłaniana z układu pokarmowego

prawie

całkowicie

•

Nadmiar wody w ustroju jest wydalany

przez nerki

•

Przez ściany naczyń włosowatych odbywa

się stała wymiana wody pomiędzy osoczem,
a płynem międzykomórkowym

Wstrząs krwotoczny

•

Wstrząs to zespół objawów ogólnoustrojowych,
w którym pomimo wszystkich mechanizmów
obronnych i autoregulacyjnych ustrój nie może
zapewnić wystarczającego przepływu krwi
przez ważne dla życia narządy, a przede
wszystkim mózg, serce, wątrobę, nerki i płuca.
Wstrząs powstały na skutek dużej utraty krwi
to

wstrząs krwotoczny (hypowolemiczny).

wstrząs krwotoczny (hypowolemiczny).