Portfele obligacji

na podstawie

funduszy

inwestycyjnych

Daniel Kwiatkowski

Jakub Miłek

Dłużne papiery
wartościowe – specyfika,
rodzaje, wycena



Obligacja

Obligacja – papier wartościowy rynku

kapitałowego emitowany w serii, w którym

emitent stwierdza, że jest dłużnikiem

właściciela obligacji (obligatariusza) i

zobowiązuje się wobec niego do spełnienia

określonego świadczenia (wykupu obligacji) o

charakterze pieniężnym lub niepieniężnym.

Obligacja jest instrumentem wierzycielskim,

na podstawie którego posiadacz obligacji

udziela kredytu emitentowi, a ten zobowiązuje

się go spłacić w określonym terminie wraz z

odsetkami.

Dłużne papiery
wartościowe – specyfika,
rodzaje, wycena

Zgodnie z kryterium oprocentowania wyróżnia się

obligacje:



O stałym oprocentowaniu

O stałym oprocentowaniu – czyli w równym

oprocentowaniu w odpowiednich terminach przez dany

okres aż do ich wykupienia



O zmiennym oprocentowaniu

O zmiennym oprocentowaniu – jeżeli

oprocentowanie zmienia się częściej niż raz w roku i

zależy od danej stopy odniesienia. Stopą odniesienia

może być stopa z rynku pieniężnego (np. Stopa

rentowności bonów skarbowych) lub przeciętna stopa

oprocentowania kredytów na rynku międzybankowym

(np. LIBOR)



Zerokuponowe (bezodsetkowe)

Zerokuponowe (bezodsetkowe) – sprzedawane z

dyskontem, z tytułu których nie otrzymuje się odsetek.

Dłużne papiery
wartościowe – specyfika,
rodzaje, wycena

Ze względu na kryterium emitenta wyodrębnia

się obligacje:

Skarbowe i rządowe

Skarbowe i rządowe – emitowane przez Skarb

Państwa i agendy rządowe

Komunalne i samorządowe

Komunalne i samorządowe – emitowane

przez miasta i gminy

Przedsiębiorstw

Przedsiębiorstw – emitowane przez różne

przedsiębiorstwa produkcyjne, publiczne (np.

kolej, pocztę)

Instytucji finansowych

Instytucji finansowych – banków, instytucji

ubezpieczeniowych i kredytowych

Dłużne papiery
wartościowe – specyfika,
rodzaje, wycena

Ze względu na kryterium podziału wyróżniamy obligacje:



Zmienne

Zmienne – dają posiadaczowi prawo do ich zmiany w

ustalonym okresie na akcje emitenta



Z prawem pierwszeństwa

Z prawem pierwszeństwa – dają nabywcy prawo

pierwszeństwa do subskrybowania akcji spółki –

emitenta obligacji przed jej akcjonariuszami



Przychodowe

Przychodowe – przyznają obligatariuszowi prawo

pierwszeństwa do zaspokojenia roszczeń przed innymi

wierzycielami emitenta z całości (części) przychodów

lub z całości (części) majątku przedsięwzięć

finansowych ze środków pozyskanych z emisji obligacji,

a także z całości (części) przychodów z innych

przedsięwzięć określonych przez emitenta.

Dłużne papiery
wartościowe – specyfika,
rodzaje, wycena



Bony skarbowe

Bony skarbowe - są to dyskontowe papiery dłużne,

emitowane przez Skarb Państwa, o nominale 10.000 PLN i

określonym terminie wykupu wynoszącym od 1 do 52 tygodni.

Występują w postaci zdematerializowanej, czyli jako zapis na

koncie. W przypadku bonów zarówno skarbowych jak i

pieniężnych o zysku inwestora decyduje dyskonto, które

stanowi procentowo ujętą różnicę między ceną nominalną a

emisyjną. Cena emisji jest zawsze niższa od ceny nominalnej.

Nabywanie bonów skarbowych może następować na rynku

pierwotnym na przetargach ogłaszanych przez emitenta, jak

też na rynku wtórnym. Operacje na rynku pierwotnym

przeprowadzać mogą tylko podmioty posiadające status

uczestnika przetargu, którymi zwykle są banki lub duże

instytucje finansowe. Ostatecznymi nabywcami bonów
skarbowych mogą być zarówno osoby prawne jak i fizyczne.

Dłużne papiery
wartościowe – specyfika,
rodzaje, wycena



Bony pieniężne

Bony pieniężne - Bony pieniężne, są to, podobnie

jak w przypadku bonów skarbowych, dyskontowe

papiery dłużne, emitowane jednakże przez

Narodowy Bank Polski, o nominale 10.000 PLN i

określonym terminie wykupu wynoszącym od 1 do

364 dni.

Bony te są sprzedawane na przetargach, których

uczestnikami są tzw. dealerzy rynku pieniężnego,

czyli grupa kilkunastu banków spełniających

określone przez NBP kryteria. Minimalna wysokość

oferty przetargowej wynosi 1mln PLN. Nabywcami

na rynku wtórnym nie mogą być podmioty inne niż
banki.

Dłużne papiery
wartościowe – specyfika,
rodzaje, wycena



Certyfikaty depozytowe

Certyfikaty depozytowe - papiery
wartościowe stwierdzające fakt
zdeponowania w danym banku określonej
sumy pieniężnej na ściśle określony czas i
przy danym oprocentowaniu. Po upływie
określonego terminu właściciel
certyfikatu otrzymuje nominał plus
należne odsetki. Ma on jednak prawo do
wcześniejszej sprzedaży tego instrumentu
na rynku wtórnym.

Dłużne papiery
wartościowe – specyfika,
rodzaje, wycena



Krótkoterminowe papiery dłużne (KPD)

Krótkoterminowe papiery dłużne (KPD) –

(inna nazwa – bony komercyjne, papiery komercyjne)

papiery wartościowe finansujące działalność

przedsiębiorstw. Dzięki nim firma – emitent o

odpowiednim standingu finansowym – zaciąga

pożyczkę bezpośrednio na rynku pieniężnym i

zamiast korzystania z kredytu zobowiązuje się do

zapłaty posiadaczowi papieru nominalnej wartości

papieru (bonu) w z góry ustalonym okresie.

KPD to najczęściej walory na okaziciela mające

charakter dyskontowy tzn. że są sprzedawane na
rynku pierwotnym poniżej wartości nominalnej.

Dłużne papiery
wartościowe – specyfika,
rodzaje, wycena



Weksel

Weksel – dłużny procentowy
papier wartościowy, zawierający
bezwarunkowe zobowiązanie do
wpłaty środków pieniężnych
danej osobie w miejscu i terminie
określonym przez wystawcę lub
osobę przez niego upoważnioną.

Ryzyko

Fundusze inwestycyjne

obligacji są zaliczane do
bezpiecznych funduszy,
obarczone mniejszym
ryzykiem aniżeli fundusze
akcyjne.

Ryzyko

Wyróżniamy podstawowe dwa

rodzaje ryzyka inwestycji w
obligacje:



Ryzyko kredytowe



Ryzyko stopy procentowej

Ryzyko



Ryzyko kredytowe

Ryzyko kredytowe – jest związane z
emitentem obligacji. Podstawowym
elementem w ramach ryzyka
kredytowego jest ryzyko niedotrzymania
warunków. Jest to ryzyko wynikające z z
możliwości niedokonania przez emitenta
obligacji płatności wynikających z
obligacji, tzn. niezapłacenia odsetek w
terminach płatności i/lub niezapłacenia
wartości nominalnej w terminie wykupu

Ryzyko

Często w praktyce do oceny ryzyka kredytowego, a w

szczególności ryzyka niedotrzymania warunków

wykorzystuje się

rating obligacji

rating obligacji. Rating polega na

przydzieleniu każdej ocenianej obligacji kategorii

ratingowej. Na świecie działa wiele instytucji

dokonujących ratingu obligacji . Najbardziej

renomowane to Standard and Poor’s, Moody oraz Fitch

Ratings. Kategorie ratingowe przydzielane obligacjom

kategorie inwestycyjne i spekulacyjne

kategorie inwestycyjne i spekulacyjne. W przypadku

kategorii spekulacyjnej istnieje zdecydowanie większe

prawdopodobieństwo niedotrzymania warunków. W tej

kategorii mieszczą się tzw. obligacje śmieciowe, które

są emitowane przez podmioty o dużym ryzyku
niedotrzymania warunków.

Ryzyko



Ryzyko stopy procentowej inwestycji w

instrumenty dłużne oznacza, że istnieje

możliwość zrealizowania stopy dochodu

z inwestycji różniącej się od oczekiwanej

stopy dochodu, zaś różnica ta wynika ze

zmian stóp procentowych na rynku.

Istnieją dwa podstawowe rodzaje ryzyka

stopy procentowej:



Ryzyko zmiany ceny



Ryzyko reinwestowania

Ryzyko



Ryzyko ceny

Ryzyko ceny – występuje wtedy, gdy

inwestor nie przetrzymuje obligacji (bądź

innego instrumentu dłużnego) do terminu

wykupu, lecz sprzedają ją przed tym

terminem. Cena sprzedaży, a zatem

zrealizowana stopa dochodu, zależy od

wymaganej stopy dochodu inwestorów,

która będzie w dniu sprzedaży obligacji.



Ryzyko reinwestowania

Ryzyko reinwestowania – wynika z faktu

konieczności reinwestowania odsetek,

czyli wynika z konstrukcji stopy dochodu.

Fundusz inwestycyjny -
istota

USTAWA

z dnia 27 maja 2004 r.

o funduszach inwestycyjnych

Art. 3. 1. Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną,

której wyłącznym przedmiotem działalności jest

lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze

publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie

również niepublicznego, proponowania nabycia

jednostek uczestnictwa albo certyfikatów

inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery

wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne
prawa majątkowe.

Fundusz inwestycyjny -
istota

Art. 3. 3. Fundusz inwestycyjny

prowadzi działalność, ze szczególnym
uwzględnieniem interesu
uczestników, przestrzegając zasad
ograniczania ryzyka inwestycyjnego
określonych w ustawie.

Fundusz inwestycyjny

obligacji

Art. 15.
1.

Utworzenie funduszu inwestycyjnego wymaga:



1) nadania funduszowi inwestycyjnemu statutu przez towarzystwo;



2) zawarcia przez towarzystwo umowy z depozytariuszem o prowadzenie rejestru
aktywów funduszu inwestycyjnego;



3) wydania zezwolenia przez Komisję;



4) zebrania wpłat do funduszu inwestycyjnego w wysokości określonej w jego
statucie;



5) wpisania funduszu inwestycyjnego do rejestru funduszy inwestycyjnych.

2. Łączna wysokość wpłat, o których mowa w ust. 1 pkt 4, nie może być niższa niż

4 000 000 zł.

3. Wpłaty do funduszu inwestycyjnego są zbierane w drodze zapisów.
4. W przypadku funduszu inwestycyjnego zamkniętego, którego certyfikaty nie

podlegają wprowadzeniu do publicznego obrotu, łączną minimalną wysokość wpłat
do funduszu oraz sposób zbierania wpłat określa statut tego funduszu.

5. Towarzystwo, tworząc fundusz inwestycyjny, może przeprowadzić zapisy, o których

mowa w ust. 3, przez dokonanie wpłat przez towarzystwo lub jego akcjonariuszy.

6. Fundusz inwestycyjny nabywa osobowość prawną z chwilą wpisu do rejestru

funduszy inwestycyjnych. Z tą chwilą towarzystwo staje się organem funduszu
inwestycyjnego.

Ograniczenia lokacyjne



Art. 93. 1. Fundusz inwestycyjny otwarty, z

zastrzeżeniem ust. 2, art. 94 oraz art. 101, może

lokować aktywa funduszu wyłącznie w:



1) papiery wartościowe emitowane, poręczone lub

gwarantowane przez Skarb Państwa lub Narodowy

Bank Polski, papiery wartościowe i instrumenty

rynku pieniężnego dopuszczone do obrotu na

rynku regulowanym na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwie

członkowskim, a także na rynku zorganizowanym

w państwie należącym do OECD innym niż

Rzeczpospolita Polska i państwo członkowskie, pod

warunkiem że statut funduszu wskazuje ten rynek;

Ograniczenia lokacyjne



2) papiery wartościowe i instrumenty rynku
pieniężnego dopuszczone do obrotu publicznego
nabywane w obrocie pierwotnym lub w pierwszej
ofercie publicznej, jeżeli warunki emisji lub
pierwszej oferty publicznej zakładają złożenie
wniosku o dopuszczenie do obrotu, o którym
mowa w pkt 1, oraz gdy dopuszczenie do tego
obrotu jest zapewnione w okresie nie dłuższym niż
rok od dnia, w którym po raz pierwszy nastąpi
zaoferowanie tych papierów lub instrumentów,
pod warunkiem że statut funduszu przewiduje
dokonywanie takich lokat;

Ograniczenia lokacyjne



3) depozyty w bankach krajowych lub
instytucjach kredytowych, o terminie
zapadalności nie dłuższym niż rok, płatne na
żądanie lub które można wycofać przed
terminem zapadalności, z zastrzeżeniem ust.
3;



4) instrumenty rynku pieniężnego inne niż
określone w pkt 1 i 2, jeżeli instrumenty te lub
ich emitent podlegają regulacjom mającym na
celu ochronę inwestorów i oszczędności

Ograniczenia lokacyjne



5) papiery wartościowe i instrumenty rynku
pieniężnego, inne niż określone w pkt 1, 2 i
4, z tym że łączna wartość tych lokat nie
może przewyższyć 10% wartości aktywów
funduszu.

Ograniczenia lokacyjne



Lokowanie w papiery wartościowe wymaga
uzyskania zgody Komisji na dokonywanie
lokat na określonej giełdzie lub rynku



Komisja może udzielić zgody na lokowanie
aktywów funduszu w depozyty w bankach
zagranicznych pod warunkiem, że bank ten
podlega nadzorowi właściwego organu
nadzoru nad rynkiem finansowym w
zakresie co najmniej takim, jak określony w
prawie wspólnotowym.

Ograniczenia lokacyjne

Art. 96



1. Z zastrzeżeniem art. 97–100, fundusz
inwestycyjny otwarty nie może lokować więcej
niż 5% wartości swoich aktywów w papiery
wartościowe lub instrumenty rynku
pieniężnego wyemitowane przez jeden
podmiot.



2. Fundusz inwestycyjny otwarty nie może
lokować więcej niż 20% wartości swoich
aktywów w depozyty w tym samym banku
krajowym lub tej samej instytucji kredytowej.

Ograniczenia lokacyjne



3. Limit, o którym mowa w ust. 1, może być

zwiększony do 10%, jeżeli łączna wartość lokat w

papiery wartościowe i instrumenty rynku

pieniężnego podmiotów, w których fundusz

ulokował ponad 5% wartości aktywów, nie

przekroczy 40% wartości aktywów funduszu oraz

gdy statut funduszu to przewiduje.



4. Przepisów ust. 1 i 3 nie stosuje się do

depozytów i transakcji, których przedmiotem są

niewystandaryzowane instrumenty pochodne,

zawieranych z podmiotami podlegającymi

nadzorowi właściwego organu nadzoru nad

rynkiem finansowym.

Ograniczenia lokacyjne



5. Łączna wartość lokat w papiery
wartościowe lub instrumenty rynku
pieniężnego wyemitowane przez jeden
podmiot, depozyty w tym podmiocie oraz
wartość ryzyka kontrahenta wynikająca z
transakcji, których przedmiotem są
niewystandaryzowane instrumenty pochodne,
zawartych z tym podmiotem, nie może
przekroczyć 20% wartości aktywów
funduszu.