DZIEDZICZENIE GRUP KRWI:

• Dziedziczenie jednogenowe ze zróżnicowaną dominacją

• Allel grupy A (I

A

) dominuje całkowicie nad allelem grupy 0 (i

0

), taka sama

jest relacja między allelem I

B

a i

0

. Allele I

A

oraz I

B

wykazują kodominację.

• W populacji występuje 5 alleli tego genu – są to allele wielokrotne. Daje

to większą różnorodność genetyczną mimo jednogenowej determinacji

(tu 4 klasy jakościowe, tzn grupę A, B, AB i 0).

• W przypadku kodominacji formy mieszańcowe wykazują wyraźnie obie

wartości cechy: erytrocyty osób z grupą krwi AB mają cechy erytrocytów

grupy A oraz grupy B.

• Brak sprzężenia z płcią – gen ten zajmuje locus I w autosomie.

• Heterozygoty (I

A

I

B

) mają odmienny fenotyp od homozygot, można

powiedzieć, że „każdy genotyp ma swój fenotyp”.

Korelacje grup krwi w Polsce

Grupa

krwi

Występowani

e [%]

Dawca ma

biorców [%]

Biorca ma

dawców [%]

0+

31

37

85

0-

6

6

100

A+

32

75

39

A-

6

12

46

AB+

7

100

7

AB-

1

15

8

B+

15

54

22

B-

2

8

25

Dziedziczenie grup krwi

Co to są antygeny

grupowe?

Są związane z różnymi strukturami

błony krwinki czerwonej (glikoproteiny

i lipoproteiny są nośnikami większości

antygenów grupowych krwi).

Glikoproteiny czyli reszty cukrowe.

Lipoproteiny czyli reszty lipidowe.

Swoistość antygenów

Jest zależna od rodzaju cząsteczki

cukru lub białka obecnego w błonie

krwinki.

Antygeny grup AB0

Zjawisko występowania dwóch

antygenów w krwinkach czerwonych,

które warunkują zjawisko aglutynacji

odkrył w 1901 (inne źródła 1909) Karl

Landsteiner. Na podstawie obserwacji

tego zjawiska opisał później trzy

grupy krwi. Został za to uhonorowany

w 1930 roku Nagrodą Nobla.

Praca nad grupami krwi

Prowadzone były w latach 1907-1911 przez

Ludwika Hirszfelda. Dzięki swoim

wieloletnim badaniom odkrył zasadę

dziedziczenia grup krwi (zastosował je w

celu dochodzenia ojcostwa) i wprowadził

oznaczenia krwi, czyli: A, 0, B, AB.

Zostały one przyjęte na całym świecie w

1928 roku. Również jest twórcą

oznaczenia czynnika Rh i odkrył

przyczynę konfliktu serologicznego.

Synteza antygenów

Synteza antygenów układu ABO

pozostaje pod kontrolą co najmniej 3

niezależnych loci (miejsc)

zawierających jeden z poniższych

alleli:

• 1. H lub h

• 2. A1, A2, B i 0

• 3. Se i se

GEN H

• Oprócz alleli A i B istnieje gen H

niesprzężony z genami locus AB0.

• Gen H koduje fukozylotransferazę

przenoszącą fukozę do substancji

prekursorowej, w wyniku czego powstaje

substancja grupowa H, która jest

prekursorem antygenów A i B.

• Ekspresja antygenu H u osób a

antygenem A i B jest osłabiona, ale u osób

z grupą krwi 0 pozostaje niezmieniona.

Antygeny układu ABO rozwijają się

w 6 tygodniu życia płodowego, pełna
ekspresja następuje w 6 – 18
miesięcy po urodzeniu.

Dawcy/ Biorcy

Częstość występowania

poszczególnych grup krwi w

Polsce

Aglutynacja komórek krwi

Reakcja, w wyniku której aglutynogen jest

wiązany przez aglutyniny, co powoduje

powstanie dużych, wytrącających się

kompleksów. Reakcja aglutynacji może

zachodzić in vitro i być stosowana do

różnego rodzaju testów diagnostycznych

w serologii (często wykorzystuje się np.

zlepianie krwinek). Rzadziej mówi się o

aglutynacji, jako reakcji zachodzącej w

organizmie, mającej na celu zlepianie

cząstek patogenu, który dzięki temu

może być łatwiej usunięty.

(wikipedia)

Podział aglutynacji

• Czynna: czyli bezpośrednia,

aglutynina bezpośrednio zlepia
aglutynogeny

• Bierna: czyli pośrednia, aglutynogen

osadza się na powierzchni innych
cząstek, które dopiero wtedy są
łączone przez aglutyniny.

Aglutynacja