EUROPEJSKIE

ZGRUPOWANIE

INTERESÓW

GOSPODARCZYCH

• Europejskie Zgrupowanie Interesów

Gospodarczych (EZIG) jest formą
ponadnarodowego współdziałania
przedsiębiorców, która w oryginalny
sposób łączy w sobie cechy spółki
osobowej i konsorcjum.

Uwagi ogólne

•

Zasady funkcjonowania EZIG zostały uregulowane w

rozporządzeniu Rady Wspólnot Europejskich 2137/85 z

dnia 25 lipca 1985 r. o europejskim ugrupowaniu

interesów gospodarczych – European Economic Interest

Grouping, które weszło w życie 1 lipca 1989 r. Od chwili

wejścia w życie rozporządzenia na terenie UE powstało

kilka tysięcy EZIG, w tym m.in. francuski potentat

lotniczy Airbus zlokalizowany w Hamburgu i Tuluzie.

•

Rozporządzenie to zawiera delegację dla ustawodawców

krajowych do ustanawiania przepisów odnoszących się

do poszczególnych zagadnień.

•

W wykonaniu tej delegacji polski ustawodawca uchwalił

4 marca 2005 r. ustawę o europejskim zgrupowaniu

interesów gospodarczych i spółce europejskiej.

• Rozporządzenie normuje
- umowę założycielską,
- ustrój wewnętrzny,
- publikację ogłoszeń związanych z działalnością EZIG i
- jego statut organizacyjny.

• W kwestiach nieuregulowanych rozporządzeniem

2137/85 o EZIG stosuje się prawo państwa

członkowskiego właściwego ze względu na

umiejscowienie siedziby administracyjnej EZIG,

rozumianej jako siedziba organizacji jako całości lub

siedziba jednego z jego członków.

• Celem EZIGU jest promocja długotrwałej współpracy

przedsiębiorców oraz pomoc przy przezwyciężaniu barier

prawnych, podatkowych i psychologicznych powstałych

przy tego rodzaju współpracy.

• EZIG ma głównie na celu ułatwianie rozwijania działalności

jego uczestników, polepszenie lub zwiększenie wyników tej

działalności, a nie tylko osiąganie zysków (ewentualny

osiągnięty zysk nie stanowiący pierwszoplanowego celu

działalności EZIG jest dzielony miedzy członków).

• Działalność EZIG musi być powiązana z działalnością

gospodarczą jego uczestników i mieć w stosunku do nich

charakter pomocniczy.

• EZIG nie sprawuje kontroli nad wchodzących w jego skład

uczestnikami (przedsiębiorstwami), nie jest ich

właścicielem i nie udziela im pożyczek ani nie uczestniczy

w ich udzielaniu uczestnikom.

• Zgrupowanie nie może realizować inwestycji publicznych.

• Zatrudnia maksymalnie do pięciuset pracowników.

• Wśród głównych zalet EZIG wymienia się elastyczność

zmiany sposobu działalności oraz możliwość szybkiego

przystosowywania się do zmiennych potrzeb członków i

wymagań rynkowych.

Forma prawna

• Analiza przepisów rozporządzenia prowadzi do wniosków, że

konstrukcja prawna EZIG zbliżona jest do przyjętej w KSH

konstrukcji prawnej spółki jawnej.

• Zgodnie zatem z przepisami rozporządzenia 2137/85 i ustawy o

europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce

europejskiej do EZIG z siedzibą w Polsce będą miały

zastosowanie przepisy o spółce jawnej, czyli art. 22-85 KSH.

• EZIG z chwilą wpisu do KRS uzyskuje podmiotowość prawną.

Może nabywać wszelkie prawa i zaciągać zobowiązania (ma

zdolność do czynności prawnych); może pozywać i być pozywane

(ma zdolność sądową).

• Nie oznacza to, że zgrupowanie będzie w każdym przypadku

posiadało osobowość prawną – tę kwestię pozostawiono do

uznania państwa członkowskiego, w którym zgrupowanie będzie

miało siedzibę. W Polsce do zgrupowania będą miały

zastosowanie przepisy o spółce jawnej, stąd nie będzie ono miało

osobowości prawnej, a jedynie tzw. ułomną osobowość prawną,

jak wszystkie spółki osobowe.

• EZIG jest zatem rodzajem paraspółki, bowiem niegdzie nie

zostało ono nazwane spółką i stosowanie przepisów o spółce

jawnej jest jedynie odpowiednie.

Utworzenie EZIG

• Członkami Europejskiego Zgrupowania Interesów Gospodarczych mogą

być zarówno:

- spółki, w rozumieniu art. 48 ust. 2 TWE, oraz inne osoby prawne prawa

publicznego lub prywatnego,

- jak i osoby fizyczne.

• Przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi muszą spełniać warunek

prowadzenia na terenie UE działalności gospodarczej w zakresie:

przemysłu, handlu, rzemiosła, rolnictwa, wolnych zawodów lub innych

usług.

• Jeśli chodzi o spółki i inne podmioty wyposażone w osobowość prawną,

to:

- muszą być one założone zgodnie z prawem jednego z państw

członkowskich Unii, a także mieć siedzibę i główny zarząd na terenie UE,

- konieczny jest przy tym ponadnarodowy charakter EZIG: musi ono

składać się co najmniej z dwóch spółek lub innych osób prawnych

mających swój zarząd główny w różnych państwach członkowskich bądź

dwóch osób fizycznych prowadzących działalność w różnych państwach

członkowskich, ewentualnie w tzw. "składzie mieszanym" jego skład

może tworzyć spółka lub inna osoba prawna mająca swój zarząd w

jednym państwie członkowskim i osoba fizyczna prowadząca działalność

w drugim państwie członkowskim.

• Jedno Europejskie Zgrupowanie Interesów Gospodarczych nie może być

członkiem innego EZIG.

•

Istnieją także przedmiotowe ograniczenia w

tworzeniu i funkcjonowaniu EZIG. Zgrupowanie nie

może:

1. zatrudniać więcej niż 500 pracowników,
2. sprawować bezpośrednio lub pośrednio zarządu albo

kontroli nad działalnością własną uczestników lub

działalnością innego przedsiębiorstwa, zwłaszcza w

zakresie personelu, finansów i inwestycji,

3. posiadać w przedsiębiorstwie uczestnika,

bezpośrednio lub pośrednio, z jakiegokolwiek tytułu,

udziału lub akcji w jakiejkolwiek formie,

4. Być wykorzystywane przez spółkę w celu udzielania

pożyczki (lub czynności o podobnym skutku) osobie

sprawującej zarząd w spółce albo innej osobie z nią

powiązanej, jeśli takie pożyczki są przedmiotem

ograniczenia albo kontroli w prawach państw

członkowskich właściwych spółek,

5. być uczestnikiem innego europejskiego zgrupowania

interesów gospodarczych

6. emitować papierów wartościowych w drodze

publicznej subskrypcji.

Umowa założycielska

• Do powstania EZIG konieczne jest zawarcie umowy

założycielskiej w formie pisemnej (forma aktu notarialnego

nie jest wymagana) oraz wpis do odpowiedniego rejestru w

kraju członkowskim, w którym Zgrupowanie ma swoją

statutową siedzibę.

• Co istotne, do założenia EZIG nie jest konieczne

zgromadzenie minimalnego kapitału, ani wniesienie

wkładów przez członków.

• Z chwilą wpisu do rejestru Europejskie Zgrupowanie

Interesów Gospodarczych nabywa osobowość prawną,

chyba że państwo członkowskie wydając przepisy

wykonawcze do wspomnianego na początku rozporządzenia

zdecyduje się nie przyznawać EZIG osobowości prawnej.

• W większości państw Unii EZIG ma osobowość prawną (z

wyjątkiem Włoch i Niemiec).

• Treść umowy założycielskiej powinna określać:
- nazwę Zgrupowania poprzedzoną lub zakończoną

oznaczeniem „Europejskie Zgrupowanie Interesów

Gospodarczych” (lub skrótem „EZIG”),

- siedzibę,
- cel,
- firmę, formę prawną, adres stałego zamieszkania lub

adres siedziby, miejsce i numer rejestracji każdego

członka,

- a także czas trwania, chyba że EZIG jest tworzone na

czas nieokreślony.

• Poza wskazanymi minimalnymi elementami treści

umowy EZIG przyjąć należy, iż trzeba określić wkłady

umówione, które mają być wnoszone do EZIG.

• Wszystkie inne sprawy odbiegające od dyspozytywnych

norm Kodeksu spółek handlowych, odnoszących się do

spółki jawnej, mogą być uregulowane w umowie EZIG.

Jeśli takie modyfikacje nie nastąpią zastosowanie będzie

mieć wprost EZIGU i odpowiednio KSH.

•

EZIG podlega wpisowi do KRS w rejestrze

przedsiębiorców. Zgłoszenie zarejestrowania powinno

obejmować wymienione powyżej elementy, a także

zawarte w art. 7 rozp., tj. w szczególności:

1) założenie i zlikwidowanie każdego przedsiębiorstwa

zgrupowania,

2) powołanie osoby lub osób sprawujących zarząd EZIG,
3) ich dane osobowe,
4) wzmiankę co do sposobu ich działania,
5) powołanie likwidatora lub likwidatorów EZIG,
6) zakończenie jego likwidacji,
7) projekt przeniesienia siedziby EZIG do innego

państwa członkowskiego,

8) klauzulę wyłączającą nowego uczestnika z

odpowiedzialności za zobowiązania powstałe przed

jego przystąpieniem.

•

Zgłoszenia zgrupowania do KRS oraz danych

podlegających wpisowi dokonują zarządcy

zgrupowania albo jego likwidatorzy, zgodnie z

zasadami reprezentacji, które powinna określać

umowa.

• Ogłoszenia, które pochodzą od Zgrupowania

a są wymagane przez prawo, zamieszcza się

w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

• Niezależnie od wymogu ogłoszenia wg

prawa krajowego, założenie zgrupowania

oraz ukończenie jego likwidacji wraz ze

wskazaniem jego numeru, daty i miejsca

rejestracji oraz daty, miejsca i tytułu

ogłoszenia podlegają publikacji w Dzienniku

Urzędowym Wspólnot Europejskich.

Działanie EZIG

• Struktura organizacyjna Europejskiego Zgrupowania

Interesów Gospodarczych przewiduje dwa organy

obowiązkowe: członków EZIG działających wspólnie

oraz zarządcę (lub zarządców).

• Ponadto przepisy Rozporządzenia Rady Wspólnot

Europejskich 2137/85 pozwalają na powołanie

innych organów, pod warunkiem jednak, że będą

one przewidziane w umowie założycielskiej.

• Umowa musi też określić zakres ich kompetencji.

• Najważniejsze decyzje dotyczące działalności EZIG,

w tym zmiana celu, zasad finansowania czy zmiana

umowy założycielskiej wymagają jednomyślności

członków Zgrupowania.

• Bieżące zarządzanie należy do kompetencji

zarządcy lub zarządców powołanych w umowie

założycielskiej lub później na podstawie decyzji

członków EZIG.

• Powierzenie spraw oraz reprezentacja EZIG

powierzona jest zarządcom.

• W przypadku EZIG zarządcą może być osoba

prawna, jednak musi ona wyznaczyć jako

swojego przedstawiciela – co najmniej jedną

osobę fizyczną. Dane tej osoby powinny być

ujawnione w KRS.

• Nie mają tu jednak zastosowania przepisy o

prowadzeniu spraw i reprezentacji spółki

jawnej, gdyż polska ustawa stosuje identyczne

rozwiązanie jakie ma miejsce w art. 97 KSH w

odniesieniu do spółki partnerskiej. Polega ono

na tym, że do zarządców zgrupowania stosuje

się art.. 201-211 i 293-300 KSH. Tak więc

zasady prowadzenia spraw i reprezentacja

oparte są o reguły funkcjonowania zarządu w

spółce z o.o.

• Zarządcy są zobowiązani zapewnić członkom

zgrupowania konsultacje w celu umożliwienia

im podjęcia decyzji, przy czym członkowie są

uprawnieni do występowania z wnioskiem o

przeprowadzenie stosownych konsultacji.

• Każdy z członków zgromadzenia jest ponadto

uprawniony do uzyskania od zarządzających

informacji dotyczących działalności

zgrupowania oraz kontroli ksiąg i dokumentów

handlowych.

• Członkowi EZIG zasadniczo przysługuje jeden

głos.

• Postanowienia umowy o utworzeniu

zgrupowania mogą jednak przyznawać
niektórym członkom więcej niż jeden głos, pod
tym wszakże warunkiem, że żaden z członków
nie uzyska w ten sposób większości głosów.

• Działający wspólnie członkowie zgrupowania

podejmują decyzję jednomyślnie.

• Jednak postanowienia umowy o utworzeniu

ugrupowania mogą wskazywać na decyzję,
które będą mogły być podjęte większością
głosów, a także określić warunki dotyczące
kworum.

• Bezwzględny wymóg jednomyślności dotyczy zmiany

umowy EZIG w zakresie:

- celów zgrupowania;

- liczby przyznawanych każdemu członkowi głosów;

- warunków podejmowania decyzji;

- przedłużenia okresu istnienia zgrupowania poza

termin ustalony w umowie o utworzeniu ugrupowania;

- wielkości udziałów każdego lub niektórych członków w

finansowaniu zgrupowania.

• Ponadto decyzja o przyjęciu do EZIG nowego członka

również wymaga jednomyślności.

Odpowiedzialność za

zobowiązania

• Za długi i zobowiązania finansowe Europejskiego Zgrupowania Interesów

Gospodarczych odpowiadają wszyscy jego członkowie. Odpowiedzialność

jest nieograniczona, solidarna, a także - do pewnego stopnia - subsydiarna.

• Do momentu zakończenia likwidacji EZIG wierzyciele nie mogą dochodzić

swoich roszczeń w stosunku do członka Zgrupowania, chyba że wcześniej

zażądali spłaty długu od EZIG, a spłata ta nie nastąpiła w przewidzianym

terminie.

• Natomiast za zobowiązania zaciągnięte przed zarejestrowaniem EZIG, które

były dokonane w imieniu zgrupowania, zgrupowanie nie przejmie

zobowiązań. Osoby fizyczne, spółki lub inne podmioty, które je dokonały, są

za nie odpowiedzialne solidarnie i bez ograniczeń.

• W sytuacji przystąpienia nowy uczestnik odpowiada na równi z jego

dotychczasowymi uczestnikami za zobowiązania zgrupowania, również te,

które wynikają z czynności EZIG dokonanych przed jego przystąpieniem.

Jednakże, przez zastrzeżenie uczynione w umowie zgrupowania albo akcie

przystąpienia, odpowiedzialność nowego uczestnika za zobowiązania

powstałe przed przystąpieniem może być wyłączona. Takie zastrzeżenie

jest skuteczne wobec osób trzecich, jeżeli zostało ujawnione w rejestrze i

ogłoszone.

• Uczestnik, który przestaje należeć do zgrupowania, odpowiada na takich

samych zasadach jak uczestnicy w nim pozostający, za długi EZIG

wynikające z działalności zgrupowania przed wystąpieniem tego uczestnika.

Odpowiedzialność przedawnia się po 5 latach od dnia ogłoszenia ustąpienia

przez uczestnika ze zgrupowania.

Udział w zyskach

• Zyski wynikające z działalności zgrupowania

uważa się za zyski jego uczestników i dzieli
się pomiędzy nich w stosunku ustalonym w
umowie zgrupowania lub – w braku jej
postanowień – w częściach równych.

• Uczestnicy zgrupowania przyczyniają się do

pokrycia nadwyżki wydatków nad wpływami
w stosunku ustalonym w umowie
zgrupowania lub – w braku jej postanowień
w częściach równych.

Nabycie i ustanie

członkostwa

• Członkostwo w EZIG może zostać nabyte w sposób

pierwotny lub pochodny.

• Nabycie pierwotne następuje w odniesieniu do członków

założycieli w wypadku skutecznego zarejestrowania EZIG.

• W pozostałych przypadkach mamy do czynienia z

pochodnym nabyciem członkostwa, które może nastąpić:

- translatywnie (np. w drodze cesji całości lub części

udziału przysługującego dotychczasowemu członkowi w

trybie art. 22 ust.1 rozp. EZIG, w przypadku wstąpienia w

ogół praw i obowiązków dotychczasowego członka lub w

wypadku przejścia na nowego członka uprawnień

dotychczasowego uczestnika), albo

- konstytutywnie tj. przez przystąpienie nowego członka

do już istniejącego EZIG, w trybie art. 22 ust.1 rozp. EZIG,

po uprzednim uzyskaniu zgody wszystkich aktualnych

członków.

•

Członkostwo w EZIG może ustać w wyniku:

1.

przeniesienia swojego udziału w zgrupowaniu na innego uczestnika lub

osobę trzecią (warunkiem jest zgoda wszystkich pozostałych

uczestników);

2.

wystąpienie ze zgrupowania na zasadach określonych w umowie EZIG.

Jeśli zasady te nie są określone, potrzeba jest zgoda wszystkich

pozostałych uczestników zgrupowania. Zgoda nie jest potrzebna, jeżeli

istnieje ważny powód uzasadniający to wystąpienie. Polska ustawa o

EZIG i SE, przewiduje, że jeżeli umowa zgromadzenia nie stanowi

inaczej, po wystąpieniu uczestnika istnieje ono nadal pomiędzy

pozostałymi uczestnikami na zasadach przewidzianych w umowie

zgrupowania lub ustalonych przez jednomyślną uchwałę pozostałych

uczestników;

3.

wykluczenia członka ze zgrupowania w przypadkach określonych w

umowie. Wbrew woli członka można go wykluczyć, jeżeli poważnie

sprzeniewierza się swoim obowiązkom lub jeśli powoduje lub stwarza

zagrożenie wystąpienia poważnych zakłóceń w funkcjonowaniu

zgrupowania. Wykluczenie ww. może nastąpić tylko na mocy orzeczenia

sądowego, wydanego na wspólne żądanie większości pozostałych

uczestników, o ile umowa zgrupowania nie stanowi inaczej.

4.

śmierć członka;

5.

upadłość członka – w takim przypadku do rozliczeń między członkami

zgrupowania a zgrupowaniem stosuje się odpowiednio art. 65 KSH.

Przewiduje się, że wierzyciel zgrupowania może wypowiedzieć umowę

zgrupowania na zasadach określonych w art. 62 § 2 i 3 KSH. Skutkiem

tego wypowiedzenia jest ustanie członkostwa, tego członka którego

wypowiedzenie dotyczy;

6.

rozwiązanie EZIG – wywołuje to skutek wobec wszystkich uczestników.

Rozwiązanie i likwidacja

EZIG

• Rozwiązanie EZIG może nastąpić w

drodze:

1. podjętej uchwały;
2. rozwiązania przez sąd;
3. upadłości;
4. z innych przyczyn wskazanych w

art. 58 KSH.

Ad. 1

• Rozwiązanie zgrupowania następuje w drodze jednomyślnej decyzji

członków, ale umowa założycielska może przewidywać inny sposób

zakończenia bytu prawnego.

• Członkowie podejmą decyzję o rozwiązaniu, jeśli upłynął okres, na jaki

EZIG zostało utworzone lub spełniony został inny warunek rozwiązania

przewidziany w umowie założycielskiej, np. cel zgrupowania został

osiągnięty lub nie jest ono już w stanie osiągnąć tego celu, a także gdy

przestanie spełniać warunki minimalnej ilości członków.

Ad.2

• Każda osoba zainteresowana lub właściwy organ państwowy mogą żądać

orzeczenia przez sąd o rozwiązaniu zgrupowania, jeżeli narusza ono

regulacje rozporządzenia w zakresie ograniczeń jego działalności, w

zakresie siedziby lub w zakresie działalności jego uczestników; chyba że

usunięcie braków jest możliwe i nastąpi przed zakończeniem

postępowania w sprawie rozwiązania.

• Ponadto, na żądanie uczestnika, sąd może orzec rozwiązanie

zgrupowania ze względu na uzasadniony, ważny powód.

Ad.3

• Otwarcie wobec EZIG postępowania upadłościowego lub układowego nie

pociąga za sobą wszczęcia takiego postępowania wobec jego

uczestników.

Ad.4

• Przyczyny wskazane w art. 58 KSH.

Rozwiązanie następuje po przeprowadzeniu likwidacji według przepisów

prawa państwa członkowskiego, w którym EZIG ma swoją siedzibę. Z

chwilą wykreślenia z KRS zgrupowanie traci podmiotowość prawną.

Zalety EZIG

• Niewątpliwą zaletą Europejskiego Zgrupowania

Interesów Gospodarczych jest jego

elastyczność, dzięki której jest w stanie

przystosować się do zmieniających się potrzeb

członków i wymagań rynkowych. Ta cecha w

połączeniu z „odformalizowaniem” struktury i

organizacji decyduje o atrakcyjności tego

modelu współpracy gospodarczej.

• Formuła EZIG może być wykorzystywana np.

do realizacji jednego celu i tym samym

wypełnić lukę, której nie wypełnia w tej chwili

ani kodeks spółek handlowych, ani kodeks

cywilny.