Wykład 2

Rodzaje produktów
bankowych wg grupy
klientów



Produkty dla klientów indywidualnych



Produkty dla małych i średnich

przedsiębiorstw



Produkty dla klientów instytucjonalnych:

dużych przedsiębiorstw korporacyjnych i
samorządów terytorialnych

Produkty dla klientów
indywidualnych



Rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe



Produkty oszczędnościowe i inwestycyjne



Produkty kredytowe



Produkty rozliczeniowe



inne

Produkty dla małych i
średnich przedsiębiorstw



Rachunki bieżące



Rachunki oszczędnościowe, powiernicze

(escrow)



Kredyty



Usługi leasingowe, factoringowe, forfaiting i

venture capital

Produkty dla klientów instytucjonalnych

przedsiębiorstwa

korporacyjne



Obsługa bieżącej działalności



Finansowanie inwestycji i rozwoju



Rozliczenia krajowe



Finansowanie transakcji

handlowych



Zagraniczne transakcje handlowe



Inwestycje kapitałowe



Zarządzanie ryzykiem

finansowym



Zarządzanie środkami

finansowymi



Doradztwo finansowe



Usługi powiernicze

samorządy

terytorialne



Obsługa bieżąca i

elektroniczna



Usługi rozliczeniowe



Inwestowanie



Finansowanie



Zarządzanie ryzykiem

finansowym

Co to jest kredyt bankowy
?



umowa pomiędzy bankiem a kredytobiorcą

zawierana w formie pisemnej. Bank zobowiązuje się
udostępnić określoną kwotę na określony cel oraz
czas
a kredytobiorca zobowiązuje się wykorzystać kredyt
zgodnie z jego przeznaczeniem oraz zwrócić
pobraną kwotę wraz z należnym bankowi
wynagrodzeniem w postaci prowizji i odsetek.

Cechy kredytu

: zwrotność,

terminowość i
oprocentowanie.

Sposoby ujmowania kredytu:



formalno-prawne ujęcie kredytu

zgodnie z nim, istotą kredytu jest wykorzystanie

czasowo wolnych środków pieniężnych, a nie tworzenie

nowych. Bank sprawuje tutaj rolę pośrednika w

przekazywaniu potrzebujacym podmiotom czasowo

ulokowanych w nim, przez inne osoby, środków

pieniężnych. W wyniku tej operacji, powstaje

wierzytelność u kredytodawcy, oraz proporcjonalne

kwotowo zobowiązanie u kredytobiorcy,



ekonomiczne ujęcie kredyt;

wg tak rozumianego ujęcia, bank umożliwia

dokonywanie wydatków pieniężnych w rozmiarach

przekraczających aktualnie posiadane przez

kredytobiorcę środki pieniężne, poprzez tworzenie

nowych dochodów i środków z równoczesnym ich

udostępnieniem kredytobiorcy, na warunkach

przewidzianych w umowie.

Kredyty klasyfikujemy
według :



Okresu kredytowania



Stopy oprocentowania



Techniki spłaty i rodzaju

rat



Przedmiotu kredytowania



Formy udzielania kredytu

(w rachunku bieżącym,

kredytowym, wekslowy)



Sposobu zabezpieczenia



Waluty kredytu

Produkty kredytowe dla
klientów indywidualnych -
kredyty



Kredyt mieszkaniowy



kredyt konsolidacyjny



Kredyt refinansowy



Kredyt samochodowy



Kredyt ratalny



Kredyt gotówkowy



Kredyt w rachunku (odnawialny)



Karta kredytowa

hipoteczny

Konsumpcyj
ny lub na
działalność
gospodarcz
ą

Rachunek bieżący

Rachunek
kredytowy

Kredyt konsumencki



kredyt lub pożyczka udzielana

przez instytucję finansową lub

innego kredytodawcę na

rzecz klienta indywidualnego.

Wysokość sumy kredytu musi

znajdować się w przedziale od

500 do 80 tys

. złotych o

terminach spłaty dłuższych

niż

3 miesiące.

Kredyt hipoteczny

Kredyt hipoteczny -

środki

przekazywane są na zakup
domu, mieszkania
własnościowego, spółdzielczego
lub innej nieruchomości.
Uruchamiany w całości, bank
przelewa kwotę kredytu na
rachunek sprzedającego (np.
dewelopera) na podstawie
umowy kupna-sprzedaży.

Kredyt budowlano-hipoteczny

-

środki przeznaczone są na budowę
domu przez osobę fizyczną,
spółdzielnię lub dewelopera.
Uruchamiany w całości lub transzach.
Przy uruchomieniu w transzach
odsetki naliczane są od wykorzystanej
kwoty, a nie od całości przyznanej
sumy. Do momentu uzyskania
pozwolenia na zamieszkanie lub
odbioru na podstawie protokołu ze
spółdzielni spłacane są tylko odsetki
bez kapitału. Do wniosku o kredyt
załącza się kosztorys celem
późniejszego rozliczenia wydatków na
podstawie faktur.

długoterminowy kredyt bankowy, którego zabezpieczeniem jest
hipoteka

Pożyczka hipoteczna

– środki

są przekazywane na dowolny
cel (niekoniecznie związany z
budową lub zakupem
nieruchomości).

Kredyt
konsolidacyjny

Kredyt refinansowy

Hipoteka



Hipoteka – ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości oraz na

wybranych prawach *, służące zabezpieczeniu oznaczonej

wierzytelności, na mocy którego wierzyciel może dochodzić

zaspokojenia z nieruchomości, z pierwszeństwem przed wierzycielami

osobistymi każdoczesnego właściciela nieruchomości.



tzn. zbycie nieruchomości przez dłużnika nie narusza prawa wierzyciela

hipotecznego - może on dochodzić zaspokojenia od kogokolwiek, kto

stanie się właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości.

Wierzyciel rzeczowy może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości

przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości.



Uprawniony z tytułu hipoteki to wierzyciel hipoteczny, natomiast

właściciela nieruchomości obciążonej określa się mianem dłużnika

hipotecznego.



Hipoteka powstaje dopiero z chwilą wpisu do księgi wieczystej

*własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu
użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, wierzytelność zabezpieczona
hipotecznie

Kredyt refinansowy



to kredyt na kredyt

zaciągnięty wcześniej i

zwykle na gorszych warunkach.



Głównym celem kredytu refinansowego jest
zmniejszenie obciążeń z tytułu obecnie
płaconych rat. Mówiąc najprościej, zamiana
droższego kredytu na tańszy. Banki
pomagające w zaciągnięciu takiego kredytu
proponują zwykle niższe oprocentowanie niż to,
które klient otrzymał przy zaciąganiu
pierwszego kredytu. Czasem oprocentowanie
może być nawet o 4% niższe, co przy kwocie
kredytu rzędu 200-300 tys. zł może dać
wymierne oszczędności.

Co warto policzyć nim zdecydujemy się
na kredyt refinansowy?



Policzmy ile zaoszczędzimy przenosząc kredyt do

nowego banku?

Sprawdźmy zatem o ile zmaleje miesięczna rata i czy aby
nie będzie to przejściowe, bo bank oferuje super atrakcyjne
oprocentowanie, ale tylko w pierwszym roku kredytowania.



Jeśli zamieniamy kredyt złotówkowy na walutowy

pamiętajmy o trzech sprawach: ryzyku walutowym
, ryzyku stopy procentowej oraz spreadzie, czyli
różnicy między kursem kupna a sprzedaży waluty.



Upewnijmy się czy obecny bank nie ukaże nas za

przeniesienie kredytu.

Często banki zabezpieczają się

przed ucieczką klientów zastrzegając sobie, że jeśli klient
przeniesie kredyt przed upływem 2-3 lat, zapłaci np. 2%
prowizji od pozostałej kwoty. Przy 200 tys. zł kredytu będzie
to więc ekstra wydatek rzędu 4 tys. zł.

Co warto policzyć nim zdecydujemy się
na kredyt refinansowy?



Sprawdźmy

czy bank

,

który oferuje refinansowanie,

domaga się

dodatkowych formalności związanych z kredytem

, np. ubezpieczenie

kredytu do czasu uzyskania wpisu do hipoteki, ponownej wyceny

nieruchomości itp. Zaciągając nowy kredyt musimy ponieść opłatę za

wpis do hipoteki – ok. 400 zł, a w skrajnych przypadkach przyjdzie

nam poczekać na taki wpis nawet 3-6 miesięcy. Tzw. koszty

okołokredytowe mogą nas sporo kosztować.



moment refinansowania kredytu

. Jeśli spłacamy kredyt

dostatecznie długo i planujemy jego wcześniejszą spłatę w

najbliższych 3-4 latach, taka operacja może nie mieć

ekonomicznego sensu. Nowy bank z pewnością nie będzie

zachwycony tym, że chcemy spłacić kredyt wcześniej i może

zafundować nam niemiłą niespodziankę. Banki mają prawo

wprowadzić już w trakcie umowy zapis o zmianie warunków

wcześniejszej spłaty.

Kredyt konsolidacyjny



cel

połączenie rat kilku wcześniej

zaciągniętych kredytów w jedną ratę(w jednym

banku, zazwyczaj na korzystniejszych warunkach)



Zwykle

atrakcyjny

przy kredytach hipotecznych,

ale mało atrakcyjny przy kredytach

gotówkowych

.



Haczyk

wraz z obniżeniem oprocentowania,

bank najczęściej wydłuża okres spłaty kredytu. W takiej

sytuacji chociaż miesięczna rata ulegnie obniżeniu, to

łączny koszt jego obsługi może okazać się nawet

dwukrotnie wyższy . Warto porównać wysokość

oprocentowania uwzględniając wysokość prowizji od tego

kredytu.

Przykład



Przyjmijmy, że mamy 20 tys. zł kredytu
konsolidacyjnego na 12% rocznie i zamierzamy go
spłacać w pierwszym wariancie 1 rok, w drugim 3 lata.



Wariant 1.

20 tys. zł x12% = 22 400 zł / 12 mies. 1866 zł raty



Wariant 2.

20 tys. zł x 3x12% = 27 200 zł / 36 mies. 755 zł raty



To proste wyliczenie pokazuje, że wybierając wariant
drugi spłacamy o

4 800 zł więcej

niż wybierając

konsolidację na 12 miesięcy (27 200 – 22 400).



W przypadku konsolidacji na 5 lat byłoby to aż 9600 zł
więcej, choć płacona rata wynosiłaby zaledwie 533 zł.

Przykład c.d.



Nie ulegać magii niskich rat miesięcznych i

wybierać taki okres kredytu, aby z jednej

strony być w stanie spłacać raty, a z drugiej

nie płacić niepotrzebnych odsetek.



Korzyścią konsolidacji ma być głównie

niższe

oprocentowanie

jakie otrzymamy.



Aby nie wpaść w pułapkę konsolidacji

powinno się stosować zasadę, że

zaoszczędzone w wyniku konsolidacji środki

przeznacza się na szybszą spłatę

zobowiązań

.

Kredyt walutowy

może być skonstruowany na dwa sposoby



przyznawany i spłacany w walucie obcej

(rzeczywisty kredyt walutowy)



denominowany w walutach obcych

. W przypadku

kredytu denominowanego, waluta obca jest jedynie
zmienną - kredyt jest w niej przyznawany, natomiast
kredytobiorca otrzymuje do dyspozycji kwotę w
złotych, obliczoną zgodnie z obowiązującym kursem.
Podobnie wygląda sytuacja przy spłacie takiego
kredytu - bank wylicza kredytobiorcy ratę kredytu,
przeliczając kwotę wyrażoną w walucie obcej na
złote po danym kursie walutowym.

Kredyt w walucie obcej czy w
złotówkach?

złotówki

Korzyści



bezpieczeństwo

Zagrożenia



wyższe koszty kredytu

Korzyści



Niższe koszty kredytu

Zagrożenia



Niższa zdolność kredytowa



Ryzyko

- ryzyko kursowe np..CHF / PLN

- ryzyko zmian stóp

procentowych w kraju, którego

gospodarka jest zupełnie na innym

poziomie niż w Polsce



Różnica pomiędzy kursem kupna a

sprzedaży waluty w kursie

bankowym - spread

waluty obce np..

CHF

Niższe oprocentowanie w
walutach obcych niż PLN

•

Gdyby ta różnica wynosiła ok..2 %, tzn. że od
kredytu na 100 000zl, zapłacimy więcej o ok.
2000zl odsetek w skali pierwszego roku za
pożyczenie tej samej ilości pieniędzy.

•

Natomiast w skali 30 lat (przy założeniu że
średnio w ciągu całego okresu kredytowania
ta różnica 2% zostanie zachowana) będzie to
przy ratach równych aż 42 000zl , czyli prawie
połowa pożyczonej od banku kwoty !!!!

•

W przypadku JPY różnica wynosi nawet ok. 5%

Niższa zdolność
kredytowa



Jak bank liczy zdolność według rekomendacji S*oraz

modyfikującej ją Rekomendacji S II?



Przykład: Rodzina, która chce zaciągnąć

kredyt na 300 tys. zł we frankach szwajcarskich.



Najpierw bank sprawdza, czy rodzina posiada

zdolność kredytową dla kredytu w złotych na

kwotę o 20 proc. wyższą, czyli 360 tys. zł. Jeśli

rodzina posiada tak obliczoną zdolność, może

otrzymać we frankach 300 tys. złotych.

*Jest to dokument wprowadzony w życie 1 lipca 2006 roku przez Komisję Nadzoru
Bankowego, który określa listę dobrych praktyk dla banków przy sprzedaży kredytów
hipotecznych. Zgodnie z uregulowaniami zaproponowanymi przez nadzorcę systemu
bankowego, banki nie tylko muszą proponować złotych, ale również obliczać zdolność
kredytową jak dla kredytu złotowego, mimo iż kredyt jest brany w walucie obce

Rekomendacja T.



W dniu 23 lutego KNF przyjęła nową Rekomendację, będącą

zbiorem dobrych praktyk w zakresie udzielania kredytów

detalicznych

, bazujących na zasadzie rzetelnego badania

zdolności kredytowej klienta. Głównym celem jest poprawa

jakości zarządzania ryzykiem w bankach, w tym

zapobieżenie zjawisku nadmiernego zadłużania się

kredytobiorców.



Zgodnie z nimi bank, oceniając zdolność kredytową klienta,

powinien przyjąć

bezpieczny poziom jego zadłużenia

. Chodzi

o to, by zobowiązania z tytułu spłaty rat zaciągniętych

kredytów czy pożyczek nie przekraczały - w przypadku osób

o przeciętnych zarobkach (według publikowanych cyklicznie

danych GUS o przeciętnym wynagrodzeniu w gospodarce)

50 proc. ich dochodów oraz 65 proc. dochodów w

przypadku klientów o zarobkach wyższych.



Rekomendacja ma obowiązywać za 6 m-cy

Rekomendacja T.



W ocenie zdolności kredytowej bank powinien korzystać z

własnych i zewnętrznych

baz danych

. Ponadto banki powinny

mieć tak określoną politykę kredytową, aby uwzględniała

cykliczność gospodarki i jej wpływ na spłacalność kredytów.

Zgodnie z rekomendacją

kontrola, monitorowanie i

raportowanie ryzyka

nie powinno być powiązane ze sprzedażą,

przyjmowane przez bank zabezpieczenia powinny być płynne, a

ich wartość możliwa do oceny także w trakcie trwania umowy.

Poza tym rekomendacja nakłada na banki

obowiązek

informowania klienta o ryzyku i wszystkich kosztach związanych

z umową kredytową przed jej zawarciem

. Zdaniem KNF, jest to

szczególnie ważne przy udzielaniu kredytów w walutach

obcych.

Spred walutowy (cena
kupna i cena sprzedaży
waluty) - przykład

Kredyt bierzesz po cenie kupna, a spłacasz po
cenie sprzedaży waluty.
Np. cena kupna 1 CHF to 3 PLN, a cena
sprzedaży – 3,10 PLN. Jeśli bierzesz kredyt
wart 100 000 CHF, bierzesz go za 300 000
PLN, ale kiedy go spłacasz, to 1 CHF jest już o
0,1 PLN droższy, więc twój kredyt wynosi już
310 000 PLN.

Ryzyko kursowe

Oznacza to, że każdy spadek wartości polskiej złotówki

powoduje wzrost raty kredytu w przeliczeniu na
nasza walutę i odwrotnie, każde umocnienie sie złotówki
do np. franka szwajcarskiego powoduje mniejsza ratę
kredytu.

Kształtowanie się kursu CHF - franka szwajcarskiego

Kształtowanie się kursu EURO

Wpływ zmiany kursu waluty
na kwotę pozostającą do
spłaty - przykład

•

Bierzesz kredyt na 200 000 PLN. Za CHF płacisz
np. 2 PLN, czyli twój kredyt to 100 000 CHF.
1) Kurs CHF wzrasta o 0,5 PLN, więc przy kredycie
200 000 PLN kwota spłaty wzrasta o 50 000 PLN -
masz do spłacenia 250 000 PLN, czyli o 50 000
PLN więcej.
2) Kurs CHF spada o 0,50 PLN, więc przy kredycie
200 000 PLN kwota spłaty maleje o 50 000 PLN -
masz do spłacenia 150 000 PLN, czyli o 50 000
PLN mniej.

Ryzyko zmian stopy
procentowej

bazowej po jakiej banki pożyczają sobie dana walutę

Uzależnione od



Rynkowej stopy referencyjnej

– jest to stopa po której

największe banki są skłonne udzielić kredytu na rynku
międzybankowym (a więc innym bankom) w danej walucie. Do stóp
referencyjnych należą stopy LIBOR, WIBOR, EURIBOR. Doliczając do
nich marże banki wyznaczają finalne oprocentowanie kredytu dla
klienta. O ile poziom marży proponowany dla kredytobiorcy jest
indywidualną i subiektywną decyzją danego banku, to stopa
referencyjna jest czynnikiem rynkowym, wyznaczanym przez
stosunek podaży i popytu (nie zależy więc od jednego banku i nie
jest wyznaczana administracyjnie).



stóp procentowych banku centralnego

- określają cenę

pieniądza banku centralnego. Ich wysokość jest ustalana arbitralnie
przez NBP w zależności od przyjętej przez bank centralny polityki
pieniężnej. Głównym czynnikiem, kształtującym je jest inflacja.

WIBID (warsaw interbank bid rate) - roczna stopa procentowa jaką banki zapłacą za środki
przyjęte w depozyt od innych banków, ustalane o godz 11:00,
- WIBOR (warsaw interbank offered rate) - oprocentowanie po jakim banki udzielą pożyczek
innym bankom, ustalane o godz 11:00,
- O/N (over night) - środki pożyczane na jeden dzień, na dziś,
- T/N (tomorrow next) - środki pożyczane na jeden dzień, od jutra,
- SW (spot week) - środki pożyczone na jeden tydzień od momentu dostawy, która następuje
po dwóch dniach roboczych

Termin

WIBID

Zmiana

[%]*

WIBOR

Zmiana

[%]*

ON

2.79

-0.71

3.09

-0.64

TN

2.88

-1.03

3.18

-0.93

1W

3.14

+0.64

3.34

+0.60

2W

3.23

+0.31

3.43

+0.29

1M

3.42

0.00

3.62

0.00

3M

3.95

0.00

4.15

0.00

6M

4.04

-0.25

4.23

-0.47

9M

4.15

0.00

4.35

0.00

1Y

4.25

0.00

4.45

0.00

WIBID, WIBOR z dnia

2010.03.03

godz. 11:00

źródło: REUTERS

WIBID, WIBOR z dnia 2010.03.03 godz. 11:00

LIBOR (London Interbank Offered Rate) - stopa procentowa
kredytów oferowanych na rynku międzybankowym w
Londynie przez 4 główne banki (Bankers Trust, Bank of
Tokyo, Barclays i National Westminster) - ustalana o godz.
11:00 czasu londyńskiego.

Termi

n

EUR

Zm.

[%]*

USD

Zm.

[%]*

GBP

Zm.

[%]*

JPY

Zm.

[%]*

CHF

Zm.

[%]*

1M

0.385

6

0.00

0.228

8

0.00

0.538

7

-0.12 0.155

6

0.00

0.091

7

0.00

2M

0.474

4

0.00

0.240

0

0.00

0.568

8

-0.22 0.195

6

0.00

0.170

0

0.00

3M

0.607

5

+0.21 0.251

9

-0.10 0.643

1

-0.19 0.253

1

0.00

0.250

0

+0.67

6M

0.918

1

0.00

0.393

8

+0.16 0.867

5

-0.14 0.453

1

-0.28 0.320

0

0.00

1R

1.208

1

-0.10 0.866

9

-0.72 1.295

0

-0.10 0.680

6

0.00

0.618

3

+0.27

LIBOR z dnia

2010.02.23

godz.11:00

LIBOR z dnia 2010.02.23 godz.11:00

EURIBOR (Euro Interbank Offered Rate) - stopa procentowa kredytów w strefie euro oferowanych przez

jeden bank innemu bankowi.

Jest to średnie notowanie z 57 największych banków ze strefy euro - ustalane przez FBE - Federation

Bancaire de L'Union Europeenne w Brukseli o godz. 11:00.

Termin

EUR

Zmiana[%]*

1M

0.4140

-0.24

2M

0.5140

-0.19

3M

0.6550

0.00

6M

0.9570

-0.10

1R

1.2140

-0.08

EURIBOR z dnia

2010.03.03

godz.11:00

EURIBOR z dnia 2010.03.03 godz.11:00

Stopy NBP

Wartość [%]

Stopa referencyjna

3.50

Stopa depozytowa

2.00

Redyskonto weksli

3.75

Kredyt lombardowy

5.00

Podstawowe stopy procentowe - Polska, 2010.01.27

Stopy procentowe na świecie

Kraj

Wartość

Obowiązuje od

Poprzednia

wartość

Australia

3.75%

2009-12-01

3.50%

Czechy

1.00%

2009-12-16

1.25%

Japonia

0.10%

2008-12-19

0.30%

Kanada

0.25%

2009-04-21

0.50%

Norwegia

1.75%

2009-12-16

1.50%

Nowa Zelandia

2.50%

2009-04-29

3.00%

RPA

7.00%

2009-08-13

7.50%

Słowacja

1.75%

2009-05-13

2.25%

Strefa Euro

1.00%

2009-05-07

1.25%

Szwajcaria

0.25%

2009-03-12

0.50%

Szwecja

0.25%

2009-07-02

0.50%

USA

0.25%

2008-12-16

1.00%

Węgry

6.00%

2010-01-25

6.25%

Wielka Brytania

0.50%

2009-03-05

1.00%