Ocena stopnia

zanieczyszczenia

gleb w woj.

dolnośląskim

Zanieczyszczenie gleby

Występuje wtedy gdy zostanie przekroczony

normalny próg składników
zanieczyszczających w glebie;

Normalny próg, czyli niezbędny do

zapewnienia obiegu materii i energii w
ekosystemach.

Rodzaje zanieczyszczeń:



Biologiczne zanieczyszczenie gleby

o

drobnoustroje

o

rośliny wyższe

o

zwierzęta



Zanieczyszczenia mechaniczne:

o

gruz i odpady budowlane,

o

odpady poeksploatacyjne surowców skalnych, 

o

opakowania metalowe, szklane, ceramiczne i z
tworzyw sztucznych, 

o

odpady z gospodarstw wiejskich. 



Zanieczyszczenie gleby przez zasolenie

o

sztucznym nawadnianiem gleb przez wody
cieków zawierające znaczne ilości
rozpuszczonych soli

o

odpady (np. odpady paleniskowe, hutnicze,
wapno posodowe, fosfogipsy)

o

ścieki niektórych gałęzi przemysłu. 



Zanieczyszczenia gleby produktami

ropopochodnymi

o

górnicza eksploatacja i transport ropy,

o

dystrybucja produktów ropopochodnych,

o

eksploatacja maszyn,

o

zmotoryzowany i kolejowy transport,

o

mechanizacja rolnictwa i leśnictwa. 



Chemiczne zanieczyszczenia gleb – wynik

niewłaściwej działalności ludzkiej



Nadmierne zakwaszenie



Zanieczyszczenie gleby pestycydami –

intensywność stosowania i właściwości
środków ochrony roślin zależna od rodzaju
gleby, warunków klimatycznych (zwłaszcza
opadów)

Najbardziej powszechne
zanieczyszczenia:



związki organiczne - pestycydy, detergenty



metale ciężkie - ołów (Pb), miedź (Cu), rtęć

(Hg), kadm (Cd), arsen (As) i inne



sole - azotany, siarczany, chlorki

Skutki zanieczyszczania gleb



zakłócenia we właściwym funkcjonowaniu

gleby



niekorzystne zmiany aktywności biologicznej

(nawet do 10-15 lat) i zmiany właściwości
fizycznych



gleba staje się bardziej podatna na erozje

zarówno wodne jak i powietrzne



ograniczenie oraz zahamowanie rozwoju

mikroorganizmów, utratę zdolności
przyswajania składników pokarmowych



opóźnienia dojrzewanie roślin, zmniejszając

ich odporność na choroby, szkodniki i
wyleganie

Sposób oceny gleb

Odbywa się w oparciu o rozporządzenie

Ministra Środowiska z dnia 9 września

2002 r. w sprawie standardów jakości gleby

oraz standardów jakości ziemi

(Dz.U.165.1359), a także w oparciu o

wytyczne IUNG (Instytut Uprawy, Nawożenia

i Gleboznawstwa) (PIOŚ, 1995).

Glebę lub ziemię uznaje

się za zanieczyszczoną,

gdy stężenie co najmniej

jednej substancji

przekracza

wartość dopuszczalną.

Wartość dopuszczalnej
substancji:



Etap I - ustalenie listy substancji, których

wystąpienie jest spodziewane ze względu na
prowadzoną na danej nieruchomości lub w jej
sąsiedztwie działalność



Etap II - przeprowadzenie pomiarów wstępnych,

których celem jest ustalenie czy substancje te
faktycznie występują



Etap III - badania szczegółowe w celu określenia

stężeń substancji ustalonych i wskazanie
zakresu i sposobu przeprowadzenia rekultywacji
gleby lub ziemi

Jeśli przekroczenie wartości

dopuszczalnej stężenia

substancji w badanej glebie

lub ziemi wynika z naturalnie

wysokiej jej zawartości w

środowisku, uważa się, że

przekroczenie dopuszczalnej

wartości stężeń w glebie lub

ziemi nie nastąpiło

Określenie standardów jakości
gleby, dla grup rodzajów gruntów



Grupa A



Nieruchomości gruntowe w obszarze pod ochroną



Obszary poddane ochronie



Grupa B



Grunty zaliczone do użytków rolnych



Grunty leśne oraz zadrzewione, zakrzewione,
nieużytki



Grunty zabudowane i zurbanizowane



Grupa C



Tereny przemysłowe, użytki kopalne, tereny
komunikacyjne

Grupa B
Park Szczytnicki we Wrocławiu

2004

2010

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

mg/kg gleby

Zn
Pb
Cd
Cu
Benzo(a)piren

Grupa C
Teren wokół Zakładów Chemicznych
„Rokita” S.A. W Brzegu Dolnym

2007

2009

2011

0

10

20

30

40

50

60

mg/kg gleby

Zn
Pb
Cd
Cu