PRAWO

ADMINISTRACYJNE



ftp://ftp.wsap.edu.pl/wykladowcy/SUWAJ_PAT
RYCJA/Prawo_administracyjne_xrodla.pdf



http://prawoprosto.pl/inne-dziedziny-prawa/fe
lietony/169-czym-jest-decyzja-administracyjna
.html



Pojęcie prawa administracyjnego w Polsce:



brak definicji w aktach prawnych,



wiąże się z funkcjonowaniem administracji,

organów administracyjnych



Francja: prawo administracyjne



odnoszono do zadań administracji publicznej,

jej struktury organizacyjnej, pozycji jej
funkcjonariuszy, relacji między administracją
a osobami prywatnymi



Niemcy:



prawo administracyjne to zespół norm

prawnych pisanych i niepisanych, które w
swoisty sposób obowiązują administrację w
zakresie działalności administracyjnej,
postępowania administracyjnego i organizacji
administracji.



Akt administracyjny jako podstawowa

instytucja prawa administracyjnego.



ogół pisanych i niepisanych norm prawnych prawa
publicznego, które konstruują rozumianą w sensie
organizacyjnym administrację w państwie, albo regulują
działalność właśnie tej administracji (i tylko ją), z
wyjątkiem przepisów należących do innych gałęzi prawa
(D. Ehlers)



ogół tych norm prawnych, w których co najmniej jeden z
podmiotów, do których są adresowane, ma je stosować
jako dzierżyciel władzy publicznej, ponieważ właśnie
jako takiego normy te go konstruują (organizują),
uprawniają bądź zobowiązują (Wolff, Bacoff)



Doktryna anglosaska:



przez lata negowano jego istnienie;



„nieszczęście” sprowadzone z kontynentu;



współcześnie eksponuje się jego

instrumentalną funkcję (zabezpieczenie praw
jednostki przed administracją)



USA:



prawo administracyjne to poddane

zróżnicowanej kontroli prawo



ograniczenie władzy i działania

administracyjnych agencji

Pojęcie administracji – J. S. Langrod



sensu largo



obejmuje wszelkie
normy odnoszące się
do ustroju,
organizacji lub
administracji bez
względu na to, czy są
to normy prawa
publicznego czy
prywatnego



sensu stricto



ogranicza się do norm
publicznoprawnych,
dostosowanych
specjalnie do potrzeb
i wymagań
administracji,
administrowania i
swoistości tej
płaszczyzny
stosunków prawnych

E. Iserzone, W. Lang



sensu largo



ta gałąź prawa, która
zawiera wszelkiego
rodzaju normy
prawne regulujące
stosunki między
organami
administracji a
jednostkami
administrowanymi



sensu stricto



prawo to ogranicza
się do norm
specjalnych,
normujących takie
same stosunki,
metodą władczą

PRAWO ADMINISRACYJNE JAKO DYSCYPLINA A GAŁĄŹ

PRAWA



Dyscyplina:



posiada wyodrębnioną
część ogólną i
szczególną



prawo ustrojowe KTO?



prawo materialne CO?



prawo procesowe –
JAK?



Gałąź:



część ogólna nie jest
wyodrębniona



prawo ustrojowe



prawo materialne



prawo procesowe

BUDOWA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO



Wyróżnienie najbardziej powszechne opiera się na odpowiedzi na 3
podstawowe pytania: kto robi, co robi, jak robi. Tak właśnie można traktować
podział na prawo ustrojowe, prawo materialne i prawo procesowe.



Normy prawa ustrojowego regulują wszystkie najważniejsze elementy
administracji publicznej jako organizacji. Dotyczą więc tworzenia i obsadzania
organów administracyjnych i ich urzędów, budowy wewnętrznej oraz
wzajemnych relacji poszczególnych struktur administracji.



Normy prawa materialnego określają:



a) gdy realizacja prawa następuje przez wydanie decyzji – organy właściwe
do jej wydania, a także określają treść decyzji co do praw i obowiązków
przydawanych lub nakładanych



b) gdy stosunki prawne (prawa, obowiązki) powstają z mocy samego prawa
– ustalają skutki nieprzestrzegania norm tego prawa



Normy prawa procesowego regulują tok czynności podejmowanych przez
organy określone prawem ustrojowym w celu realizacjo norm prawa
materialnego, zarówno wtedy, gdy regulują wydawanie i kontrolowanie
decyzji administracyjnych, jak i wtedy, gdy regulują tok czynności
podejmowanych w celu przymusowego wykonania decyzji administracyjnych.



J.P. Tarno



Prawo administracyjne jako przedmiot

wykładni sądowej sądów administracyjnych



Prawem administracyjnym jest ogół tych

norm prawnych prawa publicznego, w
których co najmniej jeden z podmiotów, do
których są adresowane, ma je stosować jako
realizujący zadania z zakresu administracji
publicznej, ponieważ właśnie jako takiego
normy te go konstruują (organizują),
uprawniają bądź zobowiązują.

PRAWO

ADMINISTRACYJNE

PODMIOTY

ADMINISTRUJĄCE

ADMINISTROWANE

PODMIOTY

UPRAWNIENIA

BĘDĄCE

SPOZA

I OBOWIĄZKI

ORGANAMI

ADMINISTRACJI

TWORZENIE

STRUKTURA ORG.

ZADANIA

ZASADY DZIAŁ.

KOMPETENCJE

(PRAWA I OBOWIĄZKI)



Swoiste cechy prawa administracyjnego:



•integralna część systemu prawa



•gałąź prawa publicznego



•zasadniczy brak równości stron w relacjach
administracyjnoprawnych



rozległość przedmiotu regulacji



w dużej części - prawo pozytywne



reguluje procesy administrowania w państwie za pomocą organów



administracji publicznej (administrujących)



•wyposażenie organów administracji publicznej w tzw. kompetencję



prawotwórczą



•podmioty administrujące są uprawnione do działania w sferze



prywatnej



•co do zasady bezwzględne obowiązywanie



•charakter obywatelski

NORMY USTROJOWE



Regulują wszystkie najważniejsze elementy

administracji publicznej jako organizacji;
ustanawiają, kto wykonuje zadania publiczne
w imieniu dzierżycieli władzy publicznej
(dotyczą tworzenia i obsadzania organów
administracyjnych i ich urzędów), określają
wewnętrzną strukturę administracji oraz
wzajemne relacje poszczególnych jej
elementów.

NORMA USTROJOWO-

ORGANIZACYJNA



Art. 11a. ustawy o samorządzie gminnym:



1.Organami gminy są:



1) rada gminy,



2) wójt (burmistrz, prezydent miasta).

USTROJOWO-ZADANIOWA



Art. 3. ustawy o utworzeniu Agencji
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa



1. Do zadań Agencji należy wspieranie:



1) inwestycji w rolnictwie, w przetwórstwie
rolno-spożywczym i usługach na rzecz rolnictwa;



2) przedsięwzięć warunkujących wykorzystanie
posiadanej bazy produkcyjnej gospodarstw
rolnych i działów specjalnych produkcji rolnej w
celu rozpoczęcia, zwiększenia lub wznowienia
produkcji;

USTROJOWO-KOMPETENCYJNA



Art. 12. ustawy o samorządzie powiatowym



Do wyłącznej właściwości rady powiatu

należy:



1) stanowienie aktów prawa miejscowego, w

tym statutu powiatu,



2) wybór i odwołanie zarządu oraz ustalanie

wynagrodzenia jego przewodniczącego,

NORMA USTROJOWA OKREŚLAJĄCA FORMĘ DZIAŁANIA



Art. 12a. Ustawy o samorządzie województwa



1. Sejmik województwa określa zasady, tryb i

harmonogram opracowania strategii rozwoju
województwa i programów wojewódzkich



2. Uchwała sejmiku województwa dotycząca

spraw wymienionych w ust. 1 podlega
publikacji w wojewódzkim dzienniku
urzędowym.

NORMY PRAWA MATERIALNEGO W USTAWACH

USTROJOWYCH



Art. 27b. usw:



1. Radni nie mogą prowadzić działalności

gospodarczej na własny rachunek lub
wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem
mienia województwa, w którym radny uzyskał
mandat, a także zarządzać taką działalnością
lub być przedstawicielem czy
pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej
działalności



Art. 13.



1. W sferze użyteczności publicznej województwo może
tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki
akcyjne lub spółdzielnie, a także może przystępować do
takich spółek lub spółdzielni.



2. Poza sferą użyteczności publicznej województwo
może tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i
spółki akcyjne oraz przystępować do nich, jeżeli
działalność spółek polega na wykonywaniu czynności
promocyjnych, edukacyjnych, wydawniczych oraz na
wykonywaniu działalności w zakresie telekomunikacji
służących rozwojowi województwa.

NORMY MATERIALNE



ustanawiają wzajemne obowiązki i uprawnienia
obywateli oraz dzierżycieli władzy publicznej (organów
administracji)



ich adresatami są co do zasady podmioty spoza struktury
administracji



gdy konkretyzacja normy (realizacja prawa) następuje
przez wydanie aktu, określają organy właściwe do jego
wydania (norma kompetencyjna), a także jego treść
(konkretne praw i obowiązki imiennie określonych osób –
norma materialnoprawna)



gdy prawa i obowiązki powstają z mocy (samej) ustawy
(norma sankcjonowana), ustalają skutki
nieprzestrzegania takich norm (norma sankcjonująca)



Art. 29.



1. Właściciel gruntu, o ile przepisy ustawy nie stanowią
inaczej, nie może:



1) zmieniać stanu wody na gruncie, a zwłaszcza kierunku
odpływu znajdującej się na jego gruncie wody opadowej,
ani kierunku odpływu ze źródeł – ze szkodą dla gruntów
sąsiednich;



2) odprowadzać wód oraz ścieków na grunty sąsiednie.



3. Jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany
stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty
sąsiednie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może, w
drodze decyzji, nakazać właścicielowi gruntu
przywrócenie stanu po-przedniego lub wykonanie
urządzeń zapobiegających szkodom.

NORMY MERYTORYCZNE

(ZWIĄZANE)



Nakazują lub zakazują adresatom normy

zachowywać się w opisanych nimi
okolicznościach w określony przez nie
sposób.



Jeżeli są adresowane do organów

administracji publicznej, wiążą je w pełny
sposób, nie pozostawiając możliwości wyboru.

ADRESOWANA DO

AMINISTROWANEGO



Art. 7. 1. Organizator zgromadzenia publicznego
zawiadamia organ gminy w taki sposób, aby
wiadomość o zgromadzeniu dotarła nie później
niż na 3 dni, a najwcześniej 30 dni przed datą
zgromadzenia.



2. Zawiadomienie powinno zawierać następujące
dane:



1)imię, nazwisko, datę urodzenia i adres
organizatora oraz nazwę i adres osoby prawnej
lub innej organizacji, jeżeli w jej imieniu
organizuje on zgromadzenie,

ADRESOWANA DO ORGANU ADMINISTRACJI



Art.105 ustawy o pomocy społecznej: (...)



5.Decyzję administracyjną zmienia się lub

uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w
przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany
sytuacji dochodowej lub osobistej strony,
pobrania nienależnego świadczenia (...).

NORMA BLANKIETOWA



wskazuje jedynie jakie czynności lub akty mają/mogą
być podjęte przez organ, nie określa natomiast, w
jakich okolicznościach mogą być podjęte albo
wskazuje okoliczności, w jakich mają/mogą być
podjęte akt lub czynność, nie określają natomiast ich
treści (na czym mają polegać)



umożliwiają organowi uwzględnienie wartości i
interesów celowo niezdefiniowanych w przepisach
prawnych przewidujących podjęcie aktu lub
czynności, nie zwalniając jednak z kierowania się
ogólnymi normami wyznaczającymi jego cele i
zadania



Art. 36 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami:



1.Pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków
wymaga:



1)prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich
lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do
rejestru;



2)wykonywanie robót budowlanych w otoczeniu



zabytku;(...)



3.Pozwolenia, o których mowa w ust. 1, mogą określad



warunki, które zapobiegną uszkodzeniu lub zniszczeniu



zabytku.

NORMA UZNANIOWA



określają okoliczności, w jakich organ

administracji może wydać akt lub podjąć
czynność opisaną normą przepisem prawa
potocznie za normy (przepisy) uznaniowe
uważa się te reguły zachowania, w których
albo potencjalna treść aktu, albo okoliczności,
w jakich może bądź musi być on podjęty,
opisane są za pomocą pojęć
niejednoznacznych (interes publiczny,
zagrożenie bezpieczeństwa, uzasadnione
względy itp.)



Art. 89 ustawy o pomocy społecznej



7 Przyznania pomocy pieniężnej na

usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na
kontynuowanie nauki można odmówi w
przypadku, gdy:



1) istnieje uzasadnione przypuszczenie, że

pomoc pieniężna zostanie wykorzystana
niezgodnie z celem, na jaki została
przyznana;

NORMY KAUZALNE



Normy kauzalne upoważniają lub zobowiązują

organy administracji publicznej do
ustanawiania, w okolicznościach faktycznych
opisanych w części hipotetycznej normy,
opisanych przepisem prawa uprawnień lub
obowiązków indywidualnie określonych osób,
bądź też do dokonywania zmian w tym
zakresie (np. odwołanie lub ograniczenie
obowiązku, wstrzymanie, pozbawienie lub
rozszerzenie uprawnienia itp.)

NORMY FINALNE

W przypadku norm skonstruowanych nie

kauzalnie, lecz finalnie, rolę okoliczności

upoważniających lub zobowiązujących do wydania

aktu o treści przewidzianej przepisem prawa

spełnia cel, dla którego osiągnięcia dany akt ma

zostad wydany.

Częśd norm finalnych pozostawia organowi także

samodzielne określenie treści podejmowanego

aktu.

©Patrycja Joanna Suwaj

NORMY PRAWA PROCESOWEGO



regulują tok czynności podejmowanych przez

organy określone prawem ustrojowym w celu
realizacji norm prawa materialnego, a w tym:



-wydawanie i kontrolowanie decyzji

administracyjnych i innych aktów
indywidualnych,



-tok czynności podejmowanych w celu

przymusowego wykonania decyzji
administracyjnych



normy postępowania administracyjnego



normy postępowania ogólnego



normy postępowania skargowo -

wnioskowego



normy postępowania kontrolnego



normy postępowania

sądowoadministracyjnego

PRAWNE FORMY

DZIAŁANIA

ADMINISTRACJI

PRAWNE FORMY DZIAŁANIA ADMINISTRACJI



Wszelka działalność administracji musi mieć
podstawę prawną i przebiegać w określonych
formach prawnych. Przez prawną formę
działania administracji trzeba rozumieć
prawnie określony typ konkretnej czynności
organu administracji. Ów określony typ
czynności nie jest związany z charakterem
(materialną treścią) sprawy do załatwienia, w
której może być wykorzystany. W praktyce jest
bowiem tak, że ten sam typ czynności może mieć
zastosowanie w różnych sprawach (np. z zakresu
prawa paszportowego, prawa budowlanego).



W literaturze przedmiotu podkreśla się, że pojęcie
prawnej formy działania administracji jest
odpowiednikiem pojęcia czynności prawnej na gruncie
prawa cywilnego. Zwraca się też uwagę, że
poszczególne formy działania administracji zostały
wyodrębnione (w różnych krajach) przez naukę prawa i
orzecznictwo administracyjne. Stanowisko doktryny w
kwestii podziału prawnych form działania administracji
nie jest niezmienne, w miarę upływu czasu ulega ono
ewolucji, co jest głównie wynikiem zmian w formach
działania administracji. Należy zauważyć, że nie ma w
polskiej literaturze naukowej jednego, uniwersalnego
katalogu prawnych form działania administracji.



(J. Starościaka) Formy działań administracji:



akty normatywne,



akty administracyjne,



ugody administracyjne,



porozumienia administracyjne,



czynności cywilnoprawne,



czynności faktyczne.

AKTY NORMATYWNE



Akty normatywne stanowione przez organy
administracji są ważnym środkiem prawnym działania
administracji. To głównie przez wydawanie aktów
normatywnych administracja uszczegóławia przepisy
ustawowe, umożliwiając ich realizację. Akty
normatywne administracji dlatego tak są określane,
gdyż zawierają treści normatywne. Charakteryzując
więc akt normatywny administracji, trzeba powiedzieć,
że jest to jednostronne, władcze rozstrzygnięcie organu
administracji publicznej (lub podmiotu wykonującego
zadania z zakresu administracji), zawierające normy
postępowania skierowane do generalnie określonego
adresata w abstrakcyjnie określonej sytuacji.



Forma aktów normatywnych administracji

jest różnorodna. Te, które wydane są z
upoważnienia ustawy — rozporządzenia i
zarządzenia, wyraźnie określają przepisy
danej ustawy.



Inne, wydawane na podstawie przepisów

kompetencyjnych (zawartych w Konstytucji,
ustawach czy innych aktach normatywnych),
przyjmują postać uchwał.



Nauka prawa administracyjnego, odwołując

się do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego
z 1989 r., postuluje szerokie ujęcie aktów
normatywnych. Zgodnie z owym orzeczeniem
są nimi te wszystkie akty, których
przestrzeganie w praktyce jest dla ich
adresatów prawnie obowiązujące; w takim
rozumieniu aktami normatywnymi będą np.
instrukcje, regulaminy, jeżeli zawierają normy
o charakterze generalnym i abstrakcyjnym.

AKTY ADMINISTRACYJNE



Akty administracyjne są podstawową formą

działania organów (podmiotów) administracji
wykonujących zadania z zakresu administracji
publicznej. Akt administracyjny definiuje się
jako władcze, jednostronne rozstrzygnięcie
(oświadczenie woli) organu administracji
publicznej, oparte na przepisach prawa
administracyjnego, określające sytuację
prawną konkretnie wskazanego adresata w
indywidualnie oznaczonej sprawie.

CECHY:



a) jest czynnością opartą na przepisach prawa administracyjnego;



b) jest władczym oświadczeniem woli organu administracji
publicznej lub podmiotu administracyjnego prawnie do tego
upoważnionego (np. dyrektora szkoły czy dyrektora
przedsiębiorstwa państwowego). Władczość oświadczenia woli
wyraża się w tym, iż zawsze wydane jest ono w imieniu państwa i
na rachunek państwa. Wykonanie aktu administracyjnego jest
zapewnione poprzez możliwość zastosowania przymusu
państwowego;



c) wykazuje podwójną konkretność — odnosi się do konkretnego
adresata i konkretnej sprawy;



d) wydawany jest jako rezultat przeprowadzonego postępowania
administracyjnego; podstawę prawną takiego postępowania
stanowi Kodeks postępowania administracyjnego



Akt administracyjny wywołuje skutki przede

wszystkim w zakresie prawa
administracyjnego, ale może też wywołać
skutki w innych dziedzinach prawa (np.
prawa cywilnego czy prawa pracy). Decyzja
wywłaszczenia jest przykładem aktu
administracyjnego, który rodzi skutki w
sferze prawa cywilnego.



Podziału aktów administracyjnych dokonuje się na
podstawie różnych kryteriów. Przyjmując jako kryterium
stosunek podmiotu wydającego akt do adresata aktu,
wyróżniamy akty zewnętrzne i akty wewnętrzne.



Akty zewnętrzne skierowane są do adresatów
niepodporządkowanych organizacyjnie (służbowo)
organowi wydającemu dany akt (np. do osób fizycznych,
prawnych i innych jednostek organizacyjnych).



Akty wewnętrzne skierowane są do podmiotów
podporządkowanych organowi wydającemu dany akt
administracyjny.



Stosując kryterium treści aktu

administracyjnego, dzielimy je na
konstytutywne i deklaratoryjne. Akt
konstytutywny tworzy, zmienia lub uchyla
stosunek prawny. Skutek prawny
następuje z mocy aktu administracyjnego z
chwilą jego wydania (ogłoszenia lub
doręczenia). Akty konstytutywne najczęściej
nazywają się pozwoleniami, zezwoleniami,
nakazami, zakazami.



Akt deklaratoryjny ustala w sposób wiążący (tj.
deklaruje), że w danej sytuacji wynikają z mocy ustawy
lub innego aktu normatywnego dla konkretnego
adresata określone uprawnienia lub obowiązki. Jako
taki, nie tworzy nowych sytuacji prawnych. Stwierdza
tylko, że dany stosunek prawny zaistniał. Akt
deklaratoryjny wywołuje skutki prawne wstecz, tzn. od
momentu, gdy zostały spełnione przesłanki, z którymi
przepis prawa wiąże określone uprawnienia lub
obowiązki. Jednakże dopiero od chwili wydania takiego
aktu adresat może skutecznie powoływać się na swoje
prawo lub obowiązek (np. decyzja przyznania renty,
emerytury).



Akty deklaratoryjne różnią się od

zaświadczeń, które nie są aktami
administracyjnymi, gdyż tylko stanowią
oświadczenie wiedzy organu administracji w
konkretnej sprawie. Deklaratoryjne akty
administracyjne stanowią zaś oświadczenie
woli, tzn. ustalają autorytatywnie treść
uprawnień lub obowiązków adresatów tych
aktów.



Wyróżnia się również akty administracyjne:



zależne od woli adresata; są wydawane na

wniosek zainteresowanego (np. zmiana
nazwiska),



niezależne od woli adresata; są wydawane z

urzędu (np. akty prawa podatkowego, akty
wywłaszczeniowe).



Akty administracyjne można też dzielić na akty związane i
akty uznaniowe (tzw. swobodne).



W przypadku aktów związanych organ administracyjny
musi wydać akt administracyjny (decyzję) w sytuacji
zaistnienia określonych przez przepisy ustawowe
warunków (np. organ musi wydać decyzję o przyznaniu
emerytury, jeżeli zostały spełnione wszystkie warunki
ustawowe).



Akty uznaniowe organ administracji wydaje wówczas,
gdy uzna to za celowe (np. wojewoda na podstawie
przepisów ustawowych o ochronie przyrody rozstrzyga,
czy wydać nakazy lub zakazy mające na celu ochronę
środowiska przyrodniczego na terenie jego województwa).



Uznanie administracyjne występuje przy takim
unormowaniu kompetencji organu administracji,
kiedy organ ten może rozstrzygnąć sprawę w
różny sposób przy tym samym stanie faktycznym.
Przepisy ustanawiające uznanie administracyjne
formułuje się w sposób zróżnicowany. Mogą więc
zawierać sformułowania typu: „organ może”, co
należy rozumieć, że w sytuacji zaistnienia
określonego w tym przepisie stanu faktycznego
organ ma możliwość określonego zachowania się,
nie musi jednakże danego działania podejmować



Z uznaniem administracyjnym będziemy też mieć
do czynienia, gdy przepisy prawa posługują się
zwrotami nieostrymi przy opisie stanu faktycznego
uzasadniającego działanie organu administracji.
Przepis prawa stanowi np., że organ może wydać
decyzję, gdy jest to uzasadnione interesem
społecznym. Pojęcie interesu społecznego jest
mało precyzyjne (niedookreślone), co sprawia, że
organ administracji sam je interpretuje, stosując
taki przepis, co daje mu swobodę przy wydawaniu
decyzji uznaniowej.



Należy podkreślić, że uznanie administracyjne w
żadnym wypadku nie oznacza dowolności organów
administracji w procesie podejmowania decyzji. W
nauce prawa administracyjnego zgodnie się
przyjmuje, że stosując przepisy uznaniowe, organy
administracji nie mogą naruszać praw
podmiotowych, wynikających z innych przepisów
prawa czy też rozstrzygnięć innych organów
państwa. W każdym przypadku należy brać pod
uwagę cele ustawy, na podstawie której organ
wydaje decyzję. Przepisy powinny być w taki
sposób stosowane, aby służyły osiąganiu tych celów



Trzeba też zwrócić uwagę, że decyzje

administracyjne wydawane w ramach uznania
administracyjnego poddane są kontroli sądów
administracyjnych. Jednakże kontrola ta
ogranicza się tylko do kwestii legalności, tj.
zgodności decyzji z prawem, nie uwzględnia
się kryteriów zasadności i celowości.



Niezależnie od powyższych podziałów każdy

akt administracyjny, aby był prawidłowy, musi
być w pełnym zakresie zgodny z przepisami
prawa materialnego, wydany przez właściwy
organ, we właściwym postępowaniu, w
wymaganej formie.



Akty niespełniające tych warunków są aktami

wadliwymi. Wadliwość aktu może mieć
charakter nieistotny lub istotny. Wadliwość
nieistotna nie powoduje utraty mocy
obowiązującej aktu administracyjnego. Może
być usunięta poprzez sprostowanie lub
uzupełnienie (np. poprzez zamieszczenie
pouczenia o prawie odwołania się do wyższej
instancji). Wadliwość istotna aktu
administracyjnego może być podstawą do jego
uchylenia lub stwierdzenia nieważności.



Wadliwymi są akty, które np. zawierają błędy
pisarskie, rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki
wymagające jedynie ich sprostowania i wyjaśnienia,
ale wadliwymi są także akty administracyjne, które w
sposób istotny naruszają przepisy prawa materialnego,
procesowego i ustrojowego, które naruszają
konstytucyjne zasady porządku prawnego (np. zasadę
równości obywateli wobec prawa), które opierają się
na niewłaściwie ustalonym stanie faktycznym, błędnej
wykładni prawa, błędnej bądź niepełnej ocenie pojęcia
nieokreślonego, niewłaściwym skorzystaniu z uznania
administracyjnego.



Akty administracyjne o najwyższym stopniu
wadliwości, czyli takie, które są obciążone
szczególnie istotnymi wadami, kwalifikowane są
jako akty nieważne. Nieważnymi najogólniej
rzecz biorąc, są akty administracyjne:



a) które zostały wydane przez organy rzeczowo
lub miejscowo niewłaściwe,



b) które zawierają oczywistą wadę procesową



c) które są skierowane do osiągnięcia efektu
prawniczo lub faktycznie niemożliwego do
osiągnięcia.



Akty administracyjne nieważne traktuje się

jako akty, które nigdy nie wywarły
zamierzonych skutków prawnych, z których
nie powstały dla nikogo żadne prawa ani
żadne obowiązki, i które nie mogą być
wykonane.

MATERIALNA I FORMA PRAWOMOCNOŚĆ

AKTU



Prawomocność materialna oznacza, że
stosunek prawny zawiązany między adresatem
a organem administracyjnym zostaje w sposób
trwały ukształtowany treściowo, inaczej
mówiąc treść aktu administracyjnego ma
charakter trwały i nie może być naruszalna.



Prawomocność formalna aktu
administracyjnego oznacza zaś, iż
niedopuszczalne jest użycie do obalenia aktu
administracyjnego zwyczajnych środków
prawnych, akt taki staje się „niezaskarżalny”.

UGODY ADMINISTRACYJNE



Instytucja ugody administracyjnej uregulowana
jest w rozdziale 8 Kodeksu postępowania
administracyjnego. Ugoda, rozumiana jako
pisemne porozumienie między stronami
postępowania administracyjnego, może być
zawarta przed organem administracyjnym
pierwszej lub drugiej instancji, przed którym toczy
się dane postępowanie. Ugoda kończy
postępowanie (dochodzi do skutku), jeżeli po
skontrolowaniu jej prawidłowości jest
zatwierdzana przez organ prowadzący to
postępowanie administracyjne.



Strony mogą wtedy zawrzeć ugodę, jeżeli

przemawia za tym charakter sprawy (przede
wszystkim musi być sporna) i jeżeli przyczyni
się to do uproszczenia i przyspieszenia
postępowania, a przepisy prawa nie
sprzeciwiają się temu (art. 114 k.p.a.).
Zatwierdzona ugoda rodzi takie same skutki
jak decyzja (akt administracyjny).

POROZUMIENIE ADMINISTRACYJNE



Porozumienie administracyjne jest czynnością
dwustronną lub wielostronną z zakresu prawa
administracyjnego, realizowaną przez podmioty
wykonujące zadania administracji publicznej;
porozumienie to dochodzi do skutku na podstawie
zgodnych oświadczeń woli tych podmiotów.



Porozumienie administracyjne zalicza się do
niewładczych form działania administracji.
Podmioty zawierają porozumienie na zasadzie
równości. Nie występuje między nimi zależność
organizacyjna ani służbowa.



Przedmiot porozumienia leży w sferze prawa
administracyjnego i ta cecha odróżnia
porozumienia od czynności cywilnoprawnych.
Strony (podmioty) porozumienia zobowiązują się
wspólnie wykonywać nałożone na nie zadania albo
mogą ustalić przeniesienie pewnych zadań z
jednego podmiotu na drugi.
Przykładami porozumień administracyjnych mogą
być tzw. porozumienia komunalne zawierane przez
gminy celem wspólnej realizacji zadań
przekraczających możliwości .finansowe jednej
gminy.

CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNE



Działalność administracji oparta jest niekiedy na
przepisach prawa cywilnego. Z reguły ma to miejsce
wówczas, gdy administracja zajmuje się sprawami
gospodarczymi (majątkowymi), związanymi ze
świadczeniami na rzecz społeczeństwa. Najczęstsze
wykorzystywanie instytucji prawa cywilnego
występuje w systemie samorządu terytorialnego,
czyli administracji zdecentralizowanej.



Dzieje się tak dlatego, że przepisy prawa cywilnego
stwarzają możliwość optymalnego kształtowania
wzajemnych praw i obowiązków przez strony
czynności prawnej.



Ponadto czynności cywilnoprawne

umożliwiają stronom bezpośrednią kontrolę
wykonania zaciągniętych zobowiązań. W
sytuacjach spornych istnieje możliwość
wykorzystania sądowego trybu rozstrzygania
spraw cywilnych. Wszystko to uzasadnia
stosowanie instytucji prawa cywilnego w
działaniach administracji publicznej.

CZYNNOŚCI FAKTYCZNE



Szczególny rodzaj prawnych form działania
administracji stanowią czynności faktyczne. Ich istotą
jest to, że mogą kształtować stosunki prawne przez
fakty, a nie reguł postępowania. To je odróżnia od
czynności prawnych, które powodują powstanie
określonej normy postępowania. W tych przypadkach,
gdy przepisy prawa nakazują organom administracji
uregulowanie bądź rozstrzygnięcie określonej sprawy,
występuje czynność prawna. Gdy natomiast nakazują
organowi dokonanie określonego działania w wymiarze
czysto fizycznym (np. wręczenie decyzji, ogłoszenie),
występują czynności faktyczne. Wśród czynności
faktycznych wyodrębnia się różne rodzaje działań.



W teorii najczęściej wskazuje się działania

społeczno-organizacyjne oraz czynności
materialno-techniczne. Te pierwsze
realizowane są w formie niewładczej. Może je
też podejmować w zasadzie każda instytucja
społeczna. Chodzi tu o takie działania, jak np.
organizowanie spotkań z mieszkańcami. Nie
występuje tu element obowiązku, przymusu.



Czynności materialno-techniczne, to opierają

się one na wyraźnej podstawie prawnej i
wywołują konkretne skutki prawne. Tym
czynnościom obywatele muszą się
podporządkować (np. dokonanie rozbiórki
obiektu grożącego zawaleniem, zatrzymanie
samochodu przez policjanta). Czynności
materialno-techniczne występują tak w sferze
wewnętrznej, jak i zewnętrznej działania
administracji.

FORMY AKTÓW

ADMINISTRACYJNYCH



Decyzją jest akt administracyjny stanowiący

jednostronne ustalenie organu administracji
publicznej o wiążących dla jednostki (i
organu) konsekwencjach.



Decyzje przyznają lub odmawiają przyznania
uprawnień jednostce. Gdy normy prawa
administracyjnego upoważniają organ administracji
publicznej do przyznania lub odmowy uprawnień dla
jednostki, a także, gdy upoważniają organ
administracyjny do nałożenia obowiązku lub zwolnienia
z tego obowiązku, organ ten powinien podjąć stosowną
w tym zakresie czynność prawną w formie decyzji
administracyjnej. W szczególności, organ administracji
publicznej nie może ograniczyć się do udzielenia
jednostce informacji, np. o braku możliwości
przyznania uprawnienia lub braku możliwości
zwolnienia z obowiązku.



Decyzja administracyjna rozstrzyga sprawę

co do jej istoty, w całości lub części albo w
inny sposób kończy sprawę w danej instancji.
Przygotować decyzję może każdy pracownik
do tego przygotowany, ale wydaje ją organ
administracji państwowej.



Decyzja musi zawierać:



1. Oznaczenie organu, który ją wydał – najczęściej jest to odcisk
odpowiedniej pieczęci.



2. Datę wydania.



3. Oznaczenie adresata decyzji, czyli stronę lub strony, do których
decyzje się kieruje.



4. Powołanie podstawy prawnej, czyli nazwa odpowiedniego przepisu
prawnego, konkretny artykuł bądź jego cześć i inne szczegóły
dotyczące przepisu prawnego.



5. Rozstrzygnięcie, czyli wyrażenie treści decyzji.



6. Uzasadnienie faktyczne i prawne.



7. Pouczenie w jakim trybie, terminie i do kogo służy stronie
odwołanie.



8. Podpis uprawnionej osoby, czyli nazwisko, imię, stanowisko
służbowe osoby pełniącej funkcję organu administracji państwowej
lub taki sam zakres treści dot. osoby wydającej decyzje z
upoważnienia organu administracji państwowej.



Niekiedy może ona zawierać dodatkowo

rygor natychmiastowej wykonalności lub gdy
przepisy prawa materialnego wymagają, aby
decyzja miała jeszcze dodatkowe elementy.



Decyzja powinna być sporządzona pisemnie i

doręczona stronom. Może też być wyjątkowo
ogłoszona ustnie, gdy przemawia za tym
interes strony, a przepis prawny nie stoi temu
na przeszkodzie. Treść i motywy decyzji
powinny być jednak utrwalone w formie
protokołu lub podpisanej przez stronę
adnotacji. Organ administracji państwowej,
który ją wydał, jest nią związany z chwilą
doręczenia lub ogłoszenia. Natomiast strona
ma prawo odwołać się od decyzji w terminie
14 dni od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia.



Decyzje administracyjne są najbardziej
rozpowszechnioną kategorią aktów administracyjnych.
Decyzje administracyjne mogą być zaskarżone do sądu
administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem.
Rzeczowy zakres sądowej kontroli decyzji
administracyjnych uregulowany jest w ustawie z dnia 11
maja 1995 roku o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.
Decyzje administracyjne mogą być zaskarżone do sądu
administracyjnego przez stronę, organizację społeczną,
która brała udział w postępowaniu administracyjnym,
prokuratura oraz Rzecznik Praw Obywatelskich.



Akty administracyjne nie będące decyzjami
administracyjnymi są z reguły w mniejszym stopniu
zdeterminowane normami prawa



Niekiedy dla czynności przyznających

uprawnienia lub nakładających obowiązek,
ustawodawca przyjmuje określenia inne niż
decyzja. Mogą to być uchwały organów
kolegialnych, orzeczenia, nakazy, zarządzenia
lub inne określenia wyrastające z reguły
prawnej tradycji legislacyjnej (np. paszport).

DECYZJE O SZCZEGÓLNEJ NAZWIE



1.Zezwolenie jest to forma aktu administracyjnego ustalającego
uprawnienia w sferze prawa administracyjnego lub wyrażającego
zgodę na dokonanie przedsięwzięcia lub podjęcie czynności
dopuszczonej normami prawa administracyjnego. Nabycie
uprawnienia lub zgody ustalone w zezwoleniu następują zwykle w
warunkach prawnie określonego zakazu pewnego zachowania się
jednostki lub zakazu podejmowania przez jednostkę prawnych
czynności. W polskim prawie administracyjnym ustawodawca
często wskazuje tę formę aktu administracyjnego, np. zezwolenie
na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej .



Niekiedy ustawodawca przyjmuje dla tej formy aktu
administracyjnego inne określenia np. pozwolenie, zgoda, karta,
np. - pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego -
zgoda na wykonywanie przez adwokata zawodu indywidualnie lub
wspólnie z innym



2.Koncesja jest aktem administracyjnym,

który osobie fizycznej lub prawnej nadaje
uprawnienia do wykonywania określonej
działalności, najczęściej produkcyjnej lub
usługowej.

KONCESJA



Obecnie w polskim ustawodawstwie administracyjnym
uzyskania koncesji wymaga wykonanie działalności
gospodarczej w zakresie:



poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin,
wydobywania kopalin ze złóż,



bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz
składowania odpadów w górotworze w tym podziemnych
wyrobiskach górniczych,



wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i
amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu
wojskowym lub policyjnym,



ochrony osób i mienia,



transportu lotniczego oraz wykonywania innych usług
lotniczych,



budowy i eksploatacji autostrad płatnych.



Koncesje wydawane są przede wszystkim przez

organy administracji rządowej – ministrów –
właściwych ze względu na przedmiot
działalności podlegający koncesjonowaniu.
Organy te posiadają normę kompetencyjną do
prowadzenia postępowania administracyjnego
w sprawie koncesji. Wyjątek dotyczy koncesji
w sprawie rozpowszechniania programów
radiowych i telewizyjnych, gdzie organem
właściwym jest Przewodniczący Krajowej Rady
Radiofonii i Telewizji

Akt administracyjny

Skierowana na przyszłość forma

działania administracji publicznej

Rozstrzyga

drodze

aktu

administracyjnego

–

jest

jednocześnie stroną i organem
rozstrzygającym

Wyraz

celowości

działania

administracji

Działanie na wniosek i z urzędu

Postępowanie sprawne i celowe

kosztem jego formalizacji;

Wyrok sądowy

Rozstrzyga wiążąco i ostatecznie

spór prawny w interesie porządku
prawnego

Rozstrzyga

jako

bezstronny

i neutralny organ spór miedzy
dwiema strona – nie będąc żadną
z nich

Tylko rozstrzygnięcie prawne

Działanie tylko na wniosek

Mocno

sformalizowane

postępowanie



Porównanie aktu administracyjnego z aktem
normatywnym:



oba stanowią rozstrzygnięcie organu administracji
oparte na właściwej podstawie prawnej



odmienny jest adresat ( jest on konkretny w
przypadku aktu administracyjnego)



akt administracyjny może wydać nie tylko organ
administracji



akt administracyjny musi być zawsze oparty o
konkretną podstawę prawną, gdyż jest to akt
stosowania prawa

WYGAŚNIĘCIE AKTU ADMINISTRACYJNEGO



Akt administracyjny obowiązuje i wiąże tak długo aż nie ulegnie
istotnej modyfikacji i któryś z elementów decydujących o
identyczności skonkretyzowanego tym aktem stosunku
prawnego. Gdy te czynniki wystąpią może wtedy dojść do
uchylenia aktu administracyjnego.



Dotyczy to przede wszystkim sytuacji:



a) akt nie może zostać wykonany, a z jego treści wynika
jednorazowość



b) adresat lub przedmiot aktu przestał istnieć



c) upłynął termin, na jaki akt administracyjny został wydany



d) spełnienie warunku rozwiązującego



e) doszło do zmiany stanu prawnego a nowe przepisy
przewidują wygaśnięcie aktów wydanych na podstawie prawa
dotychczasowego



f) zmienił się stan faktyczny

UCHYLENIE AKTU ADM.



W kontekście uchylenia aktu

administracyjnego na drodze zaskarżenia
należy wyodrębnić akty nieostateczne i
ostateczne. Jako akt nieostateczny definiuje
się akt, w stosunku do którego otwarta jest
możliwość wniesienia takiego środka, zgodnie
z zasadą dwuinstancyjności postępowania
administracyjnego (art. 15 KPA). Wobec aktu
ostatecznego takiej możliwości nie ma.