Środki do nawilżania i

natłuszczania skóry

Gr II

Zdrowie publiczne

Płaszcz hydrolipidowy to
szczególne połączenie wody
oraz tłuszczów chroniące skórę
przed bakteriami (w jego skład
wchodzą również zrogowaciałe
komórki powstające w procesie
złuszczania oraz substancje
wytwarzane w czasie
rogowacenia). Prawidłowe
funkcjonowanie osłony jest
możliwe jedynie przy
odpowiednim nawilżeniu.

Substancje nawilżające

• aminokwasy - dzięki niewielkim rozmiarom bez trudu przedostają się w

głąb rogowej warstwy skóry gdzie działają nawilżająco

• mocznik - to jedna z najlepiej nawilżających naturalnych substancji,

dodatkowo posiada on zdolności keratolityczne, czyli zdolność
redukowania grubości warstwy rogowej skóry, a tym samym pobudzania
naturalnego procesu nawilżania i odparowywania nadmiaru wody

• alfa-hydroksykwasy i ich sole (mleczany) - doskonale sprawdzają się

nie tylko jako nawilżacze dla skóry, pozwalają zwalczyć problem bardzo
suchej i łuskowatej skóry, a także wzmacniają jej barierę ochronną

• pyrolidonowy kwas karboksylowy (PCA) - ta niewielka cząsteczka nie

tylko poprawia nawilżenie, ale i ujędrnia, wygładza oraz uelastycznia skórę
nie powodując jej podrażnienia

• Wśród naturalnych substancji nawilżających znajdują się również jony

sodu, wapnia, potasu, magnezu, fosforanów, chlorków oraz
amoniaku, kwasu moczowego, glukozaminy, kreatyniny.

• związki higroskopijne, tworzące na powierzchni skóry rodzaj filmu, czyli

cienkiej warstwy ochronnej zapobiegającej utracie wody. Taki ochronny
film tworzą między innymi oleje roślinne oraz woski

Jak nawilżyć skórę

• Do mycia należy używać tylko łagodnych żeli bądź emulsji do

kąpieli, które nie zmieniają naturalnego pH skóry.

• Preparaty do pielęgnacji ciała należy nakładać od razu po

kąpieli, ponieważ rozgrzana skóra lepiej chłonie substancje
odżywcze. Dopiero po około 30 minutach od kąpieli
odbudowuje się tłuszczowa warstwa naskórka, mająca na celu
ochronę przed dalszą utratą wody.

• Należy pamiętać o tym, że skóra ma zdolność wchłaniania

substancji odżywczych zawartych w kremach tylko przez około
20-30 minut od momentu zaaplikowania preparatu. Po upływie
tego czasu skóra nie reaguje już aktywnie na te składniki.

• Skóra może wchłonąć tylko określoną ilość składników

aktywnych. Krem powinno się nakładać na skórę równomiernie,
cienką warstwą, wmasowując go delikatnymi, głaszczącymi
ruchami.

Natłuszczanie

Emolient – w kosmetyce preparat
natłuszczający skórę. Wytwarza na jej
powierzchni warstwę umożliwiającą
zatrzymanie nawilżenia. Niektóre firmy
produkują kosmetyki, które są reklamowane
jako "emolienty" lub mają to słowo w nazwie
handlowej. Jest to grupa biologicznie
obojętnych środków do stosowania
zewnętrznego. Odgrywają one podstawową rolę
w zapobieganiu i leczeniu nadmiernej suchości
skóry poprzez swoje działanie nawilżające,
przeciwzapalne, pośredni przeciwświądowe.

Pod względem technologicznym,
emolienty to najczęściej emulsje typu
woda w oleju lub olej w wodzie.
Uzupełniają obecne w skórze lipidy
międzykomórkowe oraz substancje
wiążące wodę w skórze, tworza
warstwę okluzyjną (ochronną) na
skórze. Występują w postaci kremów,
emulsji, lotionów, olejków do kąpieli.

Do tej grupy należą dermokosmetyki
takie jak:
• Emolium,
• Oceanic Oillan,
• Oilatum,
• La Roche-Posay,
• Pharmaceris .

Pozwalają one natłuścić skórę i wytworzyć na jej
powierzchni, warstwę, która ogranicza parowanie
wody i zatrzymuje ją w komórkach. Nadaje skórze
gładki i śliski wygląd, wchłania wilgoć z
otoczenia, dzięki czemu skóra jest ciągle
nawilżana. Emolienty najczęściej występują w
trzech postaciach i w zależności od formy pełnią
różne funkcje. Jako lotion, czyli kosmetyki o
mlecznej konsystencji, jedynie zatrzymują wodę
w skórze. Maści nadają jej gładkości. Najbardziej
skuteczne są te w postaci kremu. Nawilżają,
wygładzają oraz zatrzymują wodę w komórkach.

Preparaty kosmetyczne

• Mleczko kosmetyczne lub śmietanka

kosmetyczna: jest to emulsja o/w lub w/o (śmietanka
to bardziej tłusta odmiana mleczka), zawiera wyciągi
roślinne, mleczko jest zwykle delikatne w działaniu

• Krem do demakijażu: nie odtłuszcza nadmiernie

skóry, niektóre kremy do demakijażu chronią skórę
przed nadmierną utratą wody. Skład oparty jest
głównie na bazie delikatnie działających olejków i
ekstraktów roślinnych.

• Pianka do demakijażu/żel do mycia twarzy:

posiada takie same właściwości jak krem do
demakijażu

• Tonik kosmetyczny: to wodna zawiesina lub roztwór

zawierający ekstrakty roślinne, w zależności od składu
tonik może mieć działanie łagodzące, ściągające,
odświeżające, tonizujące.

Kremy to kosmetyki do pielęgnacji i ochrony skóry,
stosuje się je bezpośrednio na skórę. Kosmetyki te
mają formę stałej lub półstałej emulsji wodno-
tłuszczowej. Kremy to najliczniejsza grupa wyrobów
kosmetycznych. Ze względu na skład i przeznaczenie
kremy dzielą się na:
• Nawilżające (polecane do każdej cery)
• Półtłuste (zwykle mają bardziej bogaty skład)
• Przeciwzmarszczkowe (tu krem może mieć zarówno

formę kremu nawilżającego jak i np. kremu
półtłustego czy tłustego)

• Ochronne (przeznaczone np. do niskich temperatur)
• Przeciwsłoneczne (z zawartością filtrów chroniących

przed słońcem)

Emulsje W/O

Większość kosmetyków stosowanych w
codziennej pielęgnacji ciała (kremy,
balsamy, mleczka) ma postać emulsji.
Pod pojęciem emulsji rozumie się układ
złożony z dwóch wzajemnie nie
mieszających się (lub mieszających w
ograniczonym stopniu) faz, w których
jedna jest rozproszona w drugiej w
postaci małych kropel.

Każda emulsja składa się z:
• fazy wodnej – woda lub roztwór wodny lub mieszanina wody z

innymi hydrofilowymi cieczami

• fazy olejowej - olej roślinny, mineralny, syntetyczny lub inna

ciecz o charakterze lipofilowym.

W zależności od tego, która faza jest rozproszona, w której,
rozróżnia się 3 podstawowe typy emulsji:

• O/W (olej w wodzie) – krople oleju (faza olejowa) są rozproszone

w fazie wodnej zwanej fazą zewnętrzną. Jest to typ lekkiej emulsji,
która dobrze się wchłania i nie pozostawia tłustego filmu na
skórze. Naturalnym przykładem tego typu emulsji jest mleko.

• W/O (woda w oleju) – krople wody (faza wodna) są rozproszone

w fazie olejowej zewnętrznej. Jest to typ emulsji szczególnie
polecany dla cery suchej, działa natłuszczająco, pozostawiając
tłusty film na skórze. Naturalnym przykładem tego typu emulsji
jest masło.

• mieszane – to podwójny układ W/O/W, czyli emulsja woda w oleju

jest zawieszona w fazie wodnej.

Aby móc połączyć fazę wodną z olejową i uzyskać
trwałą emulsję, stosuje się emulgatory. Grupa
hydrofilowa („lubiąca” wodę, czyli rozpuszczalna w
wodzie) emulgatora wnika w fazę wodną, a grupa
lipofilowa („lubiąca” tłuszcz, czyli rozpuszczalna w
tłuszczach) w fazę olejową. Cząsteczki emulgatora
„spinają” więc w sposób trwały dwie nie mieszające się
fazy, doprowadzając emulsję do stabilnego układu i
zapobiegając rozwarstwianiu się faz.
• Jeżeli w cząsteczce emulgatora przeważa fragment

hydrofilowy, to ma on większe powinowactwo do fazy
wodnej i wykazuje właściwości emulgatora typu O/W.

• Gdy w cząsteczce emulgatora przeważa fragment

lipofilowy, to taki emulgator ma zwiększone
powinowactwo do fazy olejowej i wykazuje
właściwości emulgatora typu W/O.