Metoda wczesnej nauki czytania
i pisania w systemie pedagogicznym
Marii Montessori

Maria Montessori
1870 - 1952
lekarz i pedagog

Stworzyła system wychowania dzieci w

wieku przedszkolnym kładący nacisk na
swobodny rozwój dzieci. Montessori
uważała, że głównym zadaniem
pedagogiki jest wspieranie spontaniczności
i twórczości dzieci, umożliwianie im
wszechstronnego rozwoju fizycznego,
duchowego, kulturowego i społecznego.

Podstawowe założenia:



Wspomaganie naturalnych zdolności
dziecka rozwijanie jego motywacji do
nauki, podnoszenie samooceny i
pewności siebie, umożliwiające szybszy
rozwój całej osobowości.



Czynnikiem rozwoju i podstawą
wychowania jest aktywność,
stanowiąca naturalną potrzebę dziecka.



Należy pamiętać, że dziecko uczy się
przez doświadczenie.

Kształcenie językowe



Program kształcenia umiejętności czytania i
pisania wraz z ćwiczeniami językowymi stanowi
integralną część programu wspierania rozwoju
dziecka.



Podstawowa zasada to powiązanie mowy z
konkretnymi działaniami dziecka i dorosłych.



Okres od 3 do 6 r. ż. jest szczególnie korzystny
dla rozwoju myślenia symbolicznego
(zainteresowanie słowami i ich znaczeniem) – 4
r. ż. to najbardziej odpowiedni okres
wprowadzenia pisma.



Według koncepcji Montessori nauka pisania
poprzedza naukę czytania.

Etapy procesu nauki czytania i
pisania:

1.

Przygotowawczy

2.

Techniczny

3.

Czytania i pisania słów

4.

Czytania i pisania zdań i
dłuższych tekstów

Etap przygotowawczy:



Ważny rozwój wszystkich procesów
psychicznych i motorycznych.



Ćwiczenia z wykorzystaniem
materiałów sensorycznych oraz inne
zajęcia, w trakcie których dziecko uczy
się mówić i poszerza zasób słownictwa
poprzez skojarzenia z konkretnymi
działaniami, zabawy rozwijające
zdolność do słuchowego wyodrębniania
głosek oraz zabawy w odgadywanie
nazw przedmiotów.

Etap przygotowawczy c.d.



Ćwiczenia przygotowujące dziecko do pisania
mają na celu przede wszystkim doskonalić
sprawność manualną, doskonalić precyzję ruchu
dłoni.



Ćwiczenia te polegają na właściwym chwytaniu
przedmiotów ( np. chwytanie trzema palcami tzw.
palcami do pisania główek drewnianych cylindrów),
na obwodzeniu palcem kształtów przedmiotów, na
odrysowywaniu kształtów ( np. metalowe matryce
- umożliwiają właściwe trzymanie i prowadzenie
kredki), zakreskowywanie powierzchni (dziecko
trzyma się pewnych granic, wyczuwa siłę i
kierunek pracy ręki)

Etap techniczny:

Zapoznanie dzieci z literami pisanymi (do tego

celu służą litery wycięte z szorstkiego papieru
naklejone na drewniane tabliczki).

Robi się to w trzech etapach:

1.

Skojarzenie postrzegania zmysłowego i znaków pisma.
    

2.

Rozpoznawanie litery.
     

3.

Wywołanie litery z pamięci.



Następnie za pomocą ruchomego alfabetu uczeń
tworzy słowa, przekazuje proste informacje, podpisuje
ilustracje i przedmioty.

Etap czytania i pisania
słów



Dziecko odczytuje napisane przez nauczyciela nazwy
przedmiotów, dokonuje klasyfikacji określeń słownych i
ich organizacji.



Zabawa „koszyczek językowy”- Ćwiczenie z koszyczkiem
przebiega w następujący sposób: nauczycielka prosi
dziecko, aby wyjęło z koszyczka przedmioty i nazwało je.
Następnie prosi dziecko, aby podało jej to, co ona
napisze. Nauczycielka w obecności dziecka na pasku
papieru pisze nazwę przedmiotu. Dziecko w myśli
analizuje wyraz, jeśli położy kartonik przy właściwym
przedmiocie lub poda ów przedmiot wychowawczyni
oznacza to, że przeczytało a co ważniejsze przeczytało
ze zrozumieniem . Stosuje się również zabawy z krótkimi
poleceniami, które dziecko musi przeczytać i wykonać.

Etap czytania i pisania zdań oraz
dłuższych tekstów

Wykorzystywane są następujące materiały

dydaktyczne:



Materiały do podpisywania za pomocą alfabetu
ruchomego



Książki z krótkimi realistycznymi tekstami



Karty z dłuższymi poleceniami do wykonania



Karty eksperymentów (instrukcje)



Karty definicji pojęć z różnych dziedzin



Rozsypanki sylabowe, wyrazowe i zdaniowe



Książki zawierające zagadki, rymowanki, wierszyki,
opowiadania, baśnie, legendy



Słowniki i materiały do różnorodnych ćwiczeń
leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych,
syntaktycznych i innych

Ważne



Uwzględnienie zainteresowań dzieci, duża
swoboda w zakresie wyboru zajęć i materiałów.



W klasach Montessori nikt nie wymaga od dzieci,
by czytały na głos.



Jest kilka rzeczy, które możemy zrobić, aby
pomóc dziecku:
Możemy uważnie słuchać utrzymując
kontakt wzrokowy, mówić do dziecka głosem
pełnym szacunku. Możemy dać dziecku
stymulujące otoczenie, bogate w zmysłowe
doświadczenia i nowe doznania językowe.



Język nic nie znaczy, jeśli nie jest oparty na
doświadczeniu.

Bibliografia:

1.

Czelakowska Danuta „Metodyka
edukacji polonistycznej dzieci w
wieku wczesnoszkolnym”

2.

http://www.szkolnictwo.pl/inde
x.php?id=PU4305

3.

http://www.przedszkolak.pl/kac
ik/artykuly.php?pkey=115999453
7