Sylwetka dziecka

dojrzałego do roli ucznia

Potrzeba badania dojrzałości

szkolnej

Już w pierwszych dniach pracy w klasie pierwszej

bystry nauczyciel zauważy, jak wielkie różnice

zarysowują się między dziećmi. Różny jest zasób

umysłowy dzieci wstępujących do szkoły. Przychodzą

one z pewną znajomością rzeczy i zjawisk, lecz o

zakresie tej wiedzy często decyduje środowisko, w

którym żyją. Część dzieci bez żadnego kłopotu

angażuje się w życie grupy, nawiązuje kontakt z

rówieśnikami, włącza się do zabaw i rozmów, inne

zaś, stojąc gdzieś z boku, nieufnym wzrokiem

obserwują wszystko, co się dookoła dzieje. Zatem

różne przyczyny składają się na osiągnięcia dziecka

w szkole oraz na sposób zachowania się.

Dojrzałość szkolna jest to

osiągnięcie przez dziecko takiego

stopnia rozwoju intelektualnego,

społecznego, fizycznego, jaki

pozwala mu brać udział w życiu

szkolnym i opanować treści

określone przez program

nauczania.

Dojrzałe – do czego?

Ucząc się, dziecko nie tylko musi zrozumieć to, czego się

uczy, lecz także musi wskazywać właściwą postawę wobec

nauki, a więc pilność, wytrwałość, uważne słuchanie

wypowiedzi i poleceń nauczyciela oraz wykonywanie tego,

czego on żąda. Nauka odbywa się w grupie rówieśniczej a

więc wymaga od dziecka współdziałania, współżycia z grupą,

a jednocześnie wyłączenia się spod niewłaściwych wpływów i

koncentrowania się na określonym zadaniu. Obok rozwoju

intelektualnego i społecznego dzieci muszą osiągnąć

odpowiedni poziom rozwoju biologicznego, na który składa

się stan zdrowia, rozwój sił fizycznych, sprawności

motorycznych i koordynacji ruchów. Aby ustalić stopień

gotowości dziecka do podjęcia obowiązków szkolnych, należy

je postawić wobec zadań sprawdzających tę gotowość.

W karierze szkolnej dziecka dużą rolę spełnia jego

uspołecznienie, zdyscyplinowanie i zrównoważenie. Wagę

tych czynników podkreśla S. Szuman. Uważa on, iż w

osiąganiu przez dziecko gotowości szkolnej szczególną rolę

odgrywa ukształtowanie woli, przede wszystkim zaś:

O

Uspołecznienie woli, czyli liczenie się nie tylko z własnymi

dążeniami, lecz również potrzebami innych dzieci,

O

Wyodrębnienie karności umożliwiającej

podporządkowanie się zaleceniom i wskazaniom

wychowawców,

O

Rozwój cierpliwości i wytrzymałości niezbędnej w

pokonywaniu trudności i niepowodzeń,

O

Rozwinięcie przedsiębiorczości i aktywności potrzebnej w

wykonywaniu zadań.

Uważa on także, że wykształcenie choćby w pewnym

stopniu tych cech stanowi podstawę normalnej pracy

wychowawczej w klasie pierwszej.

Normy postępowania dziecka w szkole

dyktuje regulamin uczniowski.