Formy ochrony

środowiska i przyrody

Jako jeden z pierwszych propagował idee

ochrony środowiska i stworzył pojęcie pomnika

przyrody.

Aleksander von Humboldt



Wszelkie działania , których celem jest

zapobiegnięcie zniszczeniu lub uszkodzeniu
elementów przyrody: dziko występujących
gatunków oraz utworów przyrody
nieożywionej, poprzez ochronę gatunkową ,
tworzenie parków narodowych, rezerwatów i
innych form ochrony.



Ochrona bierna polega na powstrzymaniu się

od jakiejkolwiek działalności mogącej zmienić
przyrodę chronionego obszaru

Ochrona przyrody



Ochrona czynna to działalność mająca na celu

zachowanie chronionego obiektu w
określonym stanie lub przywracanie stanu
pożądanego (np. poprawa stosunków
wodnych, koszenie łąk powstrzymujące
sukcesję

Ochrona przyrody cd.



Działania mające na celu właściwe wykorzystanie
oraz odnawianie zasobów środowiska naturalnego



Sposoby ochrony środowiska:



racjonalne kształtowanie środowiska i właściwe
gospodarowanie jego zasobami



przeciwdziałanie zanieczyszczeniom
przemysłowym i komunikacyjnym



ograniczenie chemizacji rolnictwa



recykling



wprowadzenie technologii o zmniejszonym
wpływie na środowisko



obniżenie poziomu hałasu

Ochrona środowiska



Raport U’Thanta

- po raz pierwszy w historii

prezentował opinii publicznej dane wskazujące na
zniszczenie środowiska naturalnego i jego niekorzystne
konsekwencje, wzywał wszystkie kraje do racjonalnego
korzystania z zasobów Ziemi i do wysiłków na rzecz
ochrony ekosystemu



Konferencja sztokholmska

- ochrona środowiska

podniesiona została do rangi podstawowej funkcji
państwa, uchwalono Deklarację zasad ochrony
środowiska , powołano agendę ONZ – Program
Narodów Zjednoczonych do Spraw Środowiska (UNEP)

Międzynarodowe działania na rzecz

ochrony środowiska



Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro:



Deklaracja zawierająca 27 zasad
zrównoważonego rozwoju



Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych
w sprawie zmian klimatu



Agenda 21 – program działań mający na celu
poprawę stanu środowiska przyrodniczego w
XXI wieku



Konwencja o zachowania różnorodności
biologicznej



Deklaracja dotycząca kierunku rozwoju,
ochrony i użytkowania lasów

Międzynarodowe działania na rzecz

ochrony środowiska cd.



Nowa Karta Ziemi

– plan działania

poświęcony sprawom zrównoważonego
rozwoju ludzkości, uwzględniający:



ograniczenie ubóstwa



ochrona zdrowia



rozwój tanich i odnawialnych źródeł energii



powszechny dostęp do czystej wody



ochrona środowiska naturalnego



ograniczenie rybołówstwa

Międzynarodowe działania na rzecz

ochrony środowiska cd.



Światowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN)



Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw

Wyżywienia i Rolnictwa (FAO)



Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)



Światowy Fundusz na Rzecz Dzikich Zwierząt

(WWF)



Naukowa Komisja do spraw Środowiska

(SCOPE)



Greenpeace



Międzynarodowa Rada do Badań Morza (ICES)



Międzynarodowa Rada Ochrony Ptaków (ICBP)

Międzynarodowe organizacje

•

Lista zagrożonych wyginięciem gatunków
organizmów

•

Ukazała się po raz pierwszy w 1963 roku

•

Ostatnia edycja Czerwonej Księgi (rok 2011)
zawiera spis 59 508 gatunków - ponad 45
tysięcy gatunków zwierząt, ponad 14 tysięcy
gatunków roślin oraz 18 gatunków grzybów, z
których 19 265 jest zagrożonych wyginięciem

•

Większość z nich uzyskała status zagrożonych
w wyniku działalności człowieka

Czerwona Księga

Obszarowe formy ochrony konserwatorskiej



Parki narodowe

– są najwyższą formą ochrony obszarów o

największych wartościach, w Polsce w roku 2002 istniały 23 parki
narodowe, łącznie zajmujące około 314 tysięcy ha czyli 1%
powierzchni kraju.



Parki krajobrazowe

–

to obszary wydzielone i objęte ochroną z

powodu wysokich wartości przyrodniczych i kulturowych ,
najczęściej na obszarach leśnych, w Polsce utworzono 120 parków
krajobrazowych o powierzchni 2,5 miliona ha, to około 7%
powierzchni kraju

.



Obszary chronionego krajobrazu

–

przeznaczone na

tereny rekreacyjne, obszary te są łącznikami między parkami
narodowymi i krajobrazowymi tzw. korytarze ekologiczne
umożliwiające migracje zwierząt, zajmują ok. 18% powierzchni
Polski.



Rezerwaty przyrody

–

to forma ochrony utworzona dla

celowej ochrony jakiegoś konkretnego elementu środowiska.
Wyróżnia się : rezerwaty leśne, florystyczny, faunistyczne,
torfowiskowe, stepowe, wodne, geologiczne. W Polsce istnieje
ponad 1300 rezerwatów o różnej powierzchni, łącznie zajmującej
ponad 147 tysięcy ha.

Konserwatorska ochrona przyrody w Polsce

Obiekty formy ochrony konserwatorskiej



Ochrona gatunkowa -

w wypadku gatunków rzadkich, ginących,

a niekiedy pożytecznych; ochroną objęte są wszystkie osobniki na
obszarze całego państwa, w Polsce pod taką ochroną znajduje się
400 gat. zwierząt, 213 gat. roślin oraz 265 gat. grzybów i porostów.



Ochrona indywidualna –

polega na uznaniu danego obiektu za

pomnik przyrody, stanowisko dokumentacyjne, użytek ekologiczny
bądź zespół przyrodniczo-krajobrazowy.



Pomniki przyrody –

pojedynczy obiekt , cenny pod względem

naukowym, kulturowym lub historycznym, w Polsce wyznaczono już
ponad 30 tysięcy pomników przyrody.

Elementy przyrody nieożywionej ważne pod względem

dydaktycznym lub naukowym mogą zostać uznane za

stanowiska

dokumentacyjne.

Ważne stanowiska przyrody ożywionej nazywają

się

użytkami ekologicznymi.

Dla zachowanie walorów estetycznych

wyjątkowo cennych i ciekawych walorów krajobrazu wyznacza się
tzw.

zasoby przyrodniczo-krajobrazowe.

Konserwatorska ochrona przyrody w Polsce

Pomnik przyrody leśnictwo
Bojanowo

Grupa 16 sztuk lip drobnolistnych zrośniętych pniami o średnicy od

125cm do 258cm położona w obrębie Ostrołęka, leśnictwo Borawe

Grupa pomnikowych dębów w okolicy wsi Gulkajmy - Judyty - teren

leśnictwa Zarzecze

Kameń Łokietka

(pomniki natury nieożywionej - głazy narzytowe)

Obszary bierne i czynne
Ochrona bierna –

polega na zaniechaniu ingerencji w naturalne

procesy przyrodnicze na określonym obszarze.

Ochrona czynna –

w przypadku gdy zmiany środowiska zaszły

tak daleko, że by utrzymać chroniony obiekt w formie
zbliżonej do naturalnej, konieczna jest ingerencja człowieka.

Konserwatorska ochrona przyrody w Polsce

Rolnictwo ekologiczne

– produkowanie żywności

metodami wynikającymi z zasad ekologii,
uwzględniającymi lokalne warunki. W gospodarstwie
ekologicznym stosuje się zasadę jak najmniejszej
ingerencji człowieka w naturalne układy biocenotyczne
i dąży do samowystarczalności , czyli zamknięcia cyklu
obiegu materii w obrębie gospodarstwa, nie używa się
nawozów sztucznych , a zamiast pestycydów stosuje
się naturalne wywary z roślin, chwasty usuwa się
mechanicznie lub termicznie

.

Rolnictwo zintegrowane

–

swego rodzaju forma

przejściowa pomiędzy rolnictwem intensywnym i
ekologicznym. W takiej gospodarce zwraca się uwagę
na stosowanie właściwego płodozmianu, zmniejsza się
użycie pestycydów i nawozów mineralnych, jednak nie
rezygnuje się z nich całkowicie.

Dziękujemy !