Charakterystyka

współczesnego rynku

pracy

Rynek pracy

• ogół form i procesów zatrudniania

pracowników przez pracodawców, a
także ogół instytucji, uwarunkowań
oraz czynników negocjacji warunków
zatrudnienia, pracy i płac;
ekonomiczny, społeczny i polityczny
obszar, na którym rozgrywają się
wszelkie procesy z zakresu szeroko
rozumianego zatrudnienia i
bezrobocia.

- To całokształt zagadnień związanych

z kształtowaniem podaży i popytu
pracy, obejmujących m.in. warunki
na jakich dokonuje się transakcja
między osobami oferującymi pracę,
za określoną płacę, a jej nabywcami

• Rynek pracy jest traktowany jako miejsce

konfrontacji podaży i popytu na pracę, czyli
ofert pracy i chęci podjęcia pracy. W zależności
od potrzeb poznawczych i badawczych można,
wg różnych kryteriów, wyróżnić rynki pracy:

• przestrzenne — rynek międzynarodowy,

krajowy, regionalny, lokalny

• zawodowe — np. rynek nauczycieli,

ekonomistów, sprzedawców;

• wiekowe — rynek ludzi młodych, np. w

przedziale 20–30 lat

• wykształcenia i kwalifikacji — np.

rynek ludzi z wykształceniem
zawodowym, ogólnym, wyższym
technicznym

• miejsca zamieszkania — rynek

miejski, wiejski;

• statusu— rynek bezrobotnych,

absolwentów, młodocianych.

• Z pojęciem „rynek pracy” wiążą się terminy

popytu i podaży pracy

• Podaż pracy – to liczba osób, które chcą w

danym okresie pracować za określoną
stawkę płacy.

• Popyt na pracę to zapotrzebowanie na

potencjał ludzi zdolnych do pracy. Jest to
zapotrzebowanie na pracę zgłoszone przez
przedsiębiorstwa. Przedmiotem transakcji jest
praca, za którą płacą określone wynagrodzenie.

• Rynek pracy ciągle się zmienia. Postęp

technologiczny, zmiana stylu życia oraz
rozwój gospodarki wpływają na rodzaj
wykonywanej pracy oraz struktury i formy
zatrudnienia. Stare zawody zanikają,
powstają nowe, przez co nieunikniona jest
adaptacja do nowych warunków. Coraz
większego znaczenia nabiera gotowość do
uczenia się przez całe życie - zdobywanie
ciągle nowej wiedzy i umiejętności

WSPÓŁCZESNY RYNEK

PRACY

„Nadchodzący czas, to czas

umysłowego robotnika, który

oprócz formalnego wykształcenia

posiada umiejętność praktycznego

stosowania wiedzy oraz nawyk

nieustannego uczenia się.”

PETER DRUKER

CZYNNIKI WARUNKUJĄCE ZMIANY

NA RYNKU PRACY XXI WIEKU:

• Globalizacja gospodarki
• Rozwój i rozpowszechnienie technologii
• Wzrost znaczenia sektora usług
• Zmieniający się system wartości
• Wzrost poziomu wykształcenia i stałe

podnoszenie kwalifikacji

• Częste zmiany miejsca pracy
• Wzrost samozatrudnienia

Cechy współczesnego rynku pracy:

• Otwarty
• Wskazujący na zmniejszające się

bezrobocie

• Sprzyjający tworzeniu się rynku

fachowców

• Akcentujący zapotrzebowanie na

zawody techniczne; konieczność
podnoszenia poziomu wiedzy
technicznej,

• Wymagający aktywności wszystkich

uczestników,

• Wskazujący na znaczenie

kompetencji ponad zawodowych

• Promujący elastyczność działania i

myślenia

• Zachęcający do rozwijania postawy

interkulturowej umożliwiającej
poruszanie się w środowisku
międzynarodowym,

• Motywujący
• Wymagający mobilności
• Promujący całożyciowe uczenie się
• Zmieniający podejście do kwestii

zarobków

Cechy europejskiego rynku

pracy

• Stopa bezrobocia w większości

krajów Unii nie przekracza 10%

• Najwyższa stopa bezrobocia

występuję w krajach nowo
przyjętych.

• W krajach wysoko rozwiniętych i z

wysokim PKB preferuję się
kształcenie ustawiczne co przekłada
się na niską stopę bezrobocia(np.
Wielka Brytania)

• Ludność aktywna zawodowo stanowi 64,2 %

ogółu ludności Unii Europejskiej (dla
porównania w Polsce tylko 51,5%)

• Największy odsetek ludność Unii Europejskiej

znajduje zatrudnienie w sektorze usług

• Ludność zatrudniona w rolnictwie stanowi

5,1% ogółu zatrudnionych w Unii
Europejskiej

• Kobiety aktywne zawodowo stanowią 56,1%

ogółu zatrudnionych

• Bezrobocie wśród kobiet jest wyższe

niż wśród mężczyzn i wynosi 10%

• Bezrobocie młodzieży do lat 25

wynosi 18,2%

• 48% bezrobotnych pozostaje bez

pracy powyżej 12
miesięcy(długotrwale bezrobotni
mieszkają głownie we Włoszech, w
Irlandii i Grecji, najmniej takich
bezrobotnych jest w Szwecji i Austrii)

ANALIZA RYNKU PRACY

• Analiza pozwala na określenie zmian

rynku pracy w czasie oraz zbadanie
zależności zachodzących pomiędzy
czynnikami wpływającymi na jego
stan. Taka wiedza pomaga
poszukiwać zatrudnienia zarówno na
jawnym jak i ukrytym rynku (jak
wynika z analiz statystycznych,
wolne miejsca pracy na ukrytym
rynku pracy stanowią ok. 2/3
wszystkich ofert pracy).

UKRYTY RYNEK

PRACY

• ma miejsce, jeżeli pracodawca szuka

kandydatów do pracy wewnątrz
swojej firmy lub przez kontakty
osobiste i informacji tej nie
przedstawia na zewnątrz (jako oferta
pracy informacja o wolnym miejscu
pracy trafia na tzw. ukryty rynek
pracy).

ANALIZA RYNKU PRACY

• Chcąc znaleźć pracę, należy dokonać

analizy rynku, na którym planuje się
pracować, czyli analizy lokalnego
rynku pracy. Pomoże to ocenić
własne szanse na zatrudnienie
poprzez porównanie informacji o
potrzebach i wymaganiach
pracodawców z tym, co osoba
poszukująca zatrudnienia może
zaoferować.

Dokonując analizy rynku pracy należy zbadać

następujące obszary:

• popyt na pracę, czyli jak rozwija się

lokalna gospodarka,

• podaż pracy, czyli jakie jest

wykształcenie i doświadczenie osób
na danym terenie,

• rynek, czyli jakie są najważniejsze

cechy lokalnego bezrobocia oraz jak
kształtują się płace.

Do analizy niezbędne jest zebranie następujących

informacji:

• W jakich zawodach są poszukiwani pracownicy na

określonym terenie?

• Jak dużo miejsc pracy w tych zawodach oferują

pracodawcy?

• Jakie wymagania stawiają pracodawcy

kandydatom do pracy?

• W jaki sposób jest prowadzony nabór

pracowników?

• Jaki sektor gospodarki rozwija się, a na jakim jest

stagnacja bądź spadek?

• Jaka jest stopa lokalnego bezrobocia?

WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY

Stała, nie

zmieniająca się

Elastyczna,

zmieniająca się

Stabilne, bezpieczne

miejsce pracy, realizowanie

zadań zawodowych

jak najdłużej

przez cały okres aktywności

zawodowej w jednej

firmie

Mało stabilne

miejsce pracy,

umiejętność radzenia

sobie ze zmianami, potrzeba

bycia elastycznym,

gotowym do

przekwalifikowania się

Struktura

firmy

WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY

Stabilna hierarchia

pionowa

Spłaszczenie

hierarchii,

hierarchia pozioma

Umiejętność

funkcjonowania

w określonej roli

w zależności

od zajmowanego

miejsca

w hierarchii

Umiejętność

współpracy

w zespole, większa

samodzielność,

odpowiedzialność.

Profesjonalizm,

fachowość, kreatywność

- gwarancją sukcesu

Hierarchia

organizacyjna

WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY

Znalezienie

właściwych ludzi

na właściwe miejsce

Zarządzanie

zasobami ludzkimi

Człowiek jednym

z trwałych,

mało zmieniających się

elementów organizacji.

Podnoszenie kwalifikacji

w okresowych szkoleniach

pracowniczych. Rola

pracownika raczej

bierna.

Wspieranie

i motywowanie

pracowników do

wykorzystania własnych

zasobów.

Zaangażowanie pracownika,

wysoka motywacja.

Rola czynna

Cele

organizacji

WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY

Firma dużą,

rozbudowana

Firma

odchudzona

Wykonywanie stabilnych

niezmiennych zadań

w ściśle określonych

przedziałach czasowych,

możliwość planowania

stabilnej kariery.

Większa liczba

zadań,

obciążenie dodatkowymi

obowiązkami, wyczerpanie,

niepewność pracy,

niemożność

planowania stabilnej

kariery.

Wielkość

firmy

WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY

Silna tożsamość

organizacyjna

Słaby związek

z firmą

Lojalność i przywiązanie

do firmy – czasowe

i terytorialne

(trudność zmiany

miejsca pracy

oraz zamieszkania).

Silniejszy związek

z wykonywaną pracą a nie

z firmą, łatwość

zmiany miejsca pracy

i zamieszkania.

Tożsamość

organizacyjn

a

WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY

Kariera liniowa,

stopniowy awans

Uczenie się

przez całe życie

Kariera realizowana

w jednej firmie, korzystanie

zasobów firmy

(doświadczenie, kontakty)

brak konieczności

planowania kariery,

długotrwałe

zatrudnienie.

Kariera jako

pełne realizowanie

aspiracji jednostki

oraz planów

firmy. Konieczność

planowania kariery

uwzględniającej potrzebę

uczenia się.

Zmiana

modelu

kariery

WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY

Stabilne, dające się

przewidzieć

warunki otoczenia

Zmieniające się

wymagania

i oczekiwania otoczenia

Realizowanie stałych

nie zmieniających się

w czasie zadań.

Stabilność planowania

i przewidywania.

Szybkie i skuteczne

reagowanie na zmiany,

przystosowywanie się

do zmian, kreatywność.

Otoczenie

firmy

WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY

Decyzje

podejmowane

centralnie

Decentralizacja,

delegowanie

uprawnień

Źródło władzy

nierozłącznie

związane z rangą

zajmowanego stanowiska,

skuteczne realizowanie

poleceń gwarancją

uniknięcia ryzyka.

Centralne decyzje

zmniejszają się na rzecz

współpracy i samodzielności,

większa partycypacja

w decydowaniu,

zespołowe podejmowanie

decyzji.

Decyzje

kierownicze

• http://biznes.pwn.pl
• K. Wach, Europejski rynek pracy,

Wolters Kluwer Polska, Warszawa
2007