O czym będziesz się uczyć

na lekcjach geografii?

Co to jest geografia?

Geografia jest nauką przyrodniczą i
społeczną zajmującą się badaniem
powłoki ziemskiej, jej
zróżnicowaniem przestrzennym pod
względem przyrodniczym i
społeczno-gospodarczym, a także
powiązaniami pomiędzy
środowiskiem przyrodniczym a
działalnością społeczeństw ludzkich.

Ciekawostka

Słowa „geografia” użył po raz pierwszy
grecki uczony Eratostenes z Cyreny. Przez
wiele lat kierował on Biblioteką
Aleksandryjską w Egipcie. Był wybitnym
matematykiem. Jako pierwszy bardzo
dokładnie wyliczył obwód Ziemi.

Cyrena

Jest to starożytne miasto położone na
terenie północnej Libii położone
niedaleko współczesnego miasta
Szahhat.

Położenie na mapie Libii

Aleksandria

Drugie co do wielkości miasto Egiptu
z liczbą ludności ponad 4,5 mln
mieszkańców. Leży nad brzegiem
Morza Śródziemnego.

Położenie na mapie Egiptu

Podział geografii

• Geografia fizyczna
• Geografia społeczno-ekonomiczna
• Geografia regionalna

Geografia fizyczna

Ważniejsze działy geografii fizycznej:
• Geografia astronomiczna
• Klimatologia
• Hydrologia
• Geologia
• Geomorfologia
• Pedologia

Geografia społeczno-

ekonomiczna

Ważniejsze działy geografii społeczno
ekonomicznej:

• Geografia przemysłu
• Geografia rolnictwa
• Geografia usług
• Geografia ludności

Geografia regionalna

Zajmuje się badaniem
poszczególnych regionów świata
zarówno pod względem
fizycznogeograficznym jak i
społeczno-ekonomicznym.

Pomoce naukowe

• Atlas
• Książki
• Rocznik statystyczny
• Czasopisma
• Internet

Czasopisma

• Przegląd Geograficzny
• National Geographic
• Polski Przegląd Kartograficzny
• Prace Geograficzne

Kształt Ziemi

Starożytni Hindusi wyobrażali sobie
świat jako półkulę podtrzymywaną
przez cztery słonie stojące na
skorupie olbrzymiego żółwia.

Kształt Ziemi

Jedna z teorii głosiła, że Ziemia
spoczywa na grzbietach trzech
wielorybów.

Kształt Ziemi

W średniowieczu uważano Ziemię za
wyspę otoczoną bezkresnym
oceanem.

Kształt Ziemi

Pierwsze dowody na kulistość Ziemi
przedstawił w IV w. p.n.e. grecki
filozof Arystoteles.

Obwód Ziemi

Eratostenes z Cyreny po raz pierwszy
dokonał pomiaru wielkości Ziemi.
Zbadał on kąt padania promieni
słonecznych w dwóch egipskich
miastach – Aleksandrii i Syene.
Znając odległości pomiędzy miastami
i porównując wyniki obliczeń,
Eratostenes obliczył obwód Ziemi.

Obwód Ziemi

Założenia Eratostenesa z Cyreny:
• Ziemia jest kulą
• Promienie słoneczne docierające do

Ziemi są do siebie równoległe

• Syene i Aleksandria są a tym samym

południku

Obwód Ziemi

α = 90° - kąt padania promieni
słonecznych w Syene
β = 82°48’ – kąt padania promieni
słonecznych w Aleksandrii
S = 800 km – odległość pomiędzy Syene
i Aleksandrią

α – β = 90° - 82°48’ = 7°12’

360° : 7°12’ = 50

800 km ∙ 50 = 40 000 km

Obwód koła

Syene

Obecnie Asuan jest miastem na
południu Egiptu.

Położenie na mapie

Egiptu

Kształt Ziemi

Obrót Ziemi wokół własnej osi
sprawił, że nie ma ona kształtu
idealnej kuli, lecz jest spłaszczona na
biegunach. Odkryli to fizycy
europejscy w XVII w. Taką bryłę
nazywamy elipsoidą.
Późniejsze pomiary wykazały, że
Ziemia ma kształt nieco bardziej
nieregularny, więc taki kształt
nazwano geoidą.

Wymiary Ziemi

• Promień równikowy – 6 378 km
• Promień biegunowy – 6 357 km
• Promień średni – 6 371 km
• Obwód równika – 40 075 km

Ciekawostka

Precyzyjne pomiary dokonane w ostatnich
latach pozwalają nam ocenić wielkość
spłaszczenia Ziemi. Równik jest bardziej
oddalony od jej środka niż bieguny. Różnica
między promieniem równikowym, a
promieniem biegunowym wynosi ponad 21
km. W związku z tym szczyt leżącego przy
równiku Kilimandżaro (5 895 m n.p.m.) jest
bardziej oddalony od środka Ziemi niż
szczyt Mount Everstu (8 848 m n.p.m.)

Kilimandżaro

Góra w Tanzanii leżąca przy granicy z
Kenią. Jest najwyższą górą Afryki.
Wysokość – 5 895 m n.p.m.

Położenie na mapie

Tanzanii

Mount Everest

Góra położona na granicy Nepalu i
Chińskiej Republiki Ludowej, w
paśmie Himalajów. Najwyższy szczyt
Ziemi. Jego wysokość 8 848 m n.p.m.

Położenie na mapie Azji

Koniec