Prawo do nauki w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Prawo do edukacji ma podstawowe znaczenie dla rozwoju każdego człowieka i jego świadomego funkcjonowania w społeczeństwie. Umożliwia świadome i pełne korzystanie ze swoich praw i kształtowanie swojej sytuacji. Prawo to jest gwarantowane zarówno na poziomie prawa międzynarodowego, jak również w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Znajomość szczegółowych uregulowań prawnych umożliwia skorzystanie z przysługujących praw do
pobierania nauki, kształcenia się, a także wykorzystanie przewidzianych możliwości pomocy materialnej ze strony państwa polskiego.

Obywatel pochodzenia polskiego a także cudzoziemiec przebywający w Polsce i zamieszkujący terytorium Polski podlega wolnością, prawom i obowiązkom, które dokładnie przewiduje Konstytucja RP w tym także obowiązkowi edukacji. Jednym z podstawowych praw człowieka jest prawo do nauki. Konstytucja RP poświęca prawu do nauki artykuł ,który dokładnie opisuje, że każdy obywatel ma prawo do nauki zaś władze państwa muszą zapewnić powszechny oraz równy dostęp każdemu do wykształcenia.

Konstytucyjne prawo do nauki jest powiązane z obowiązkiem jej pobierania, uczęszczania do placówek szkolnych aż do ukończenia 18 roku życia. Status instytucji obowiązkowych posiadają szkoła podstawowa oraz gimnazjum. Osoba ,która ukończyła 18 lat nie podlega już obowiązkowi szkolnemu nawet w przypadku nieukończenia gimnazjum. Przedszkola, Licea trzyletnie ogólnokształcące oraz profilowane, uzupełniające licea ogólnokształcące, Technika,Uczelnie Wyższe, Szkoły zawodowe i policealne, trzyletnie szkoły specjalne i inne uczelnie mają status nieobowiązkowych a pobieranie nauki w tych placówkach jest zupełnie dobrowolne i ogólnodostępne w trybach niestacjonarnych, stacjonarnych i wieczorowych. Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna ale w Polsce występują także płatne uczelnie prywatne.
Cudzoziemiec ma takie same prawa jak obywatele polscy – np. jeśli dla obywateli polskich nauka jest bezpłatna, szkoła nie może wymagać opłaty od cudzoziemca. Jeśli szkoła przewiduje określone obowiązki dla obywateli polskich, dotyczą one także cudzoziemców na takich samych
zasadach – np. obowiązkowy egzamin wstępny do danej szkoły. Różnicowanie sytuacji obywateli polskich i cudzoziemców w zakresie nauki w polskiej szkole podstawowej i gimnazjalnej jest niedopuszczalne i niezgodne z prawem.

W roku 2003 zgodnie z Rozporządzeniem MENiS w którym mowa o sposobie i trybie organizowania indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży można zauważyć szczególną troskę o edukację tych ,których stan zdrowia uniemożliwia lub też utrudnia uczęszczanie na zajęcia do szkoły. Dla takich osób Ministerstwo Edukacji Narodowej przewiduje nauczanie indywidualne, którego celem jest umożliwienie nauki,zdobycia wykształcenia w przypadku gdy nie wchodzi w grę nauczanie w grupie. Szanse na normalne funkcjonowanie w przyszłości w społeczeństwie a także na rozwój intelektualny, emocjonalny i społeczny daje dostosowane do potrzeb niepełnosprawnych nauczanie indywidualne. Dzięki takiemu podejściu do uczniów nieco słabszych czy opóźnionych nauczanie indywidualne ma charakter terapii czy rehabilitacji ofiarowując możliwość spotykania się w grupie z osobami innymi niż najbliższe otoczenie jakim jest rodzina co daje możliwość zaspokojenia potrzeby akceptacji a także innych potrzeb społecznych.

Ustawa nie pomija osób niepełnosprawnych ale skupia się nad ich problemem i stara się zastosować odpowiednie metody dające szansę na edukację poprzez realizowanie zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania a także zajęć rewalidacyjnych. Nauczanie indywidualne może być prowadzone w placówce szkolnej lub w domu w sytuacji gdzie uczeń posiada dysfunkcje lub pewnego rodzaju ograniczenia. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest nauczanie indywidualne odbywające się w szkole ponieważ placówka taka posiada niezbędne pomieszczenia, urządzenia, materiały i pomoce naukowe służące pogłębianiu wiedzy, są to m. in. plakaty, preparaty, rzutniki, dostęp do Internetu, biblioteki czy czytelni. Poza wszelkimi pomocami naukowymi nieodłącznym elementem właściwego rozwoju ucznia jest nawiązywanie, utrzymywanie i pogłębianie kontaktów z rówieśnikami co daje szanse na mobilizację i chęć pogłębiania wiedzy czy próbę dorównania swoim szkolnym kolegom.

Do września 1999 roku pierwszym etapem kształcenia w Polsce była ośmioletnia szkoła podstawowa, po której można było ubiegać się o przyjęcie do szkół ponadpodstawowych: średnich ogólnokształcących lub średnich zawodowych.

Reforma oświaty, oprócz zmian programowych, wprowadziła również nowe typy szkół: sześcioletnią szkołę podstawową, trzyletnie gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne: trzyletnie liceum profilowane, czteroletnie technikum, szkołę zawodową o okresie nauczania 2-3 lata oraz dwuletnie liceum uzupełniające i trzyletnie technikum uzupełniające (dwa ostatnie typy szkół przeznaczone są dla absolwentów zasadniczej szkoły zawodowej). W okresie przejściowym równolegle działają szkoły ponadpodstawowe i ponadgimnazjalne.

Łączny czas nauki do momentu ukończenia szkoły dającej możliwość przystąpienia do egzaminu dojrzałości (egzaminu maturalnego) wynosi 12 - 15 lat. Po zdaniu egzaminu dojrzałości (egzaminu maturalnego) absolwenci otrzymują świadectwo dojrzałości upoważniające do ubiegania się o przyjęcie do szkoły wyższej.

Myślę, że założenia Konstytucji w zadowalający sposób spełniają oczekiwania co do możliwości pobierania nauki przez obywatela Polski a także cudzoziemców, którym także przypada prawo do nauki. Uważam ,że wszelkie rozwiązania jakie proponuje Ministerstwo Edukacji Narodowej są wystarczające i dostosowane tak aby każdy mógł uzyskać wykształcenie na miarę swoich możliwości. Prawo do nauki jest podstawą do pogłębiania wiedzy na poszczególnych szczeblach edukacji. Dzięki tak sformułowanemu prawu oraz proponowanym rozwiązaniom przez MEN społeczeństwo staje się coraz bardziej świadome jak ważne jest wykształcenie w czasach obecnych i dążenie do samorozwoju jednostki. Prawo do nauki daje szansę na pogłębianie wiedzy i rozwijanie umiejętności czy zdolności indywidualnych każdego z nas. Poprzez ustanowienie takiego prawa widzimy troskę o rozwój społeczeństwa polskiego. W dzisiejszych czasach wykształcenie odgrywa bardzo ważną rolę a świadomość jak ważne jest pobieranie edukacji może jedynie doprowadzić do wzbogacenia intelektualnego społeczeństwa.