I. Założenia doświadczenia
Celem doświadczenia było wyznaczenie indukcyjności cewki i pojemności kondensatora w obwodzie prądu zmiennego. Dokonane to zostało przy wykorzystaniu prawa Ohma (tzw. metodą techniczną) czyli poprzez zmontowanie odpowiednich obwodów pomiarowych. Mianowicie zostały utworzone 3 różne obwody:
- obwód pomiarowy dla cewki do pomiarów przy prądzie stałym,
- obwód pomiarowy dla cewki do pomiarów przy prądzie zmiennym,
- obwód pomiarowy dla kondensatora przy prądzie zmiennym,
a następnie dla różnych wartości napięcia prądu (max 12 V dla prądu stałego i max 100 V dla prądu przemiennego) z amperomierza odczytane zostały poszczególne wartości natężenia prądu.
II. Tabela pomiarowa
Gdzie:
U_ - napięcie prądu dla pomiaru przy prądzie stałym
I_ - natężenie prądu dla pomiaru przy prądzie stałym
U~ - napięcie prądu dla pomiaru przy prądzie zmiennym
I~ - natężenie prądu dla pomiaru przy prądzie zmiennym
R - opór cewki przy prądzie stałym
Z - opór cewki przy prądzie zmiennym
L - indukcyjność cewki
Xc - opór kondensatora przy prądzie zmiennym
C - pojemność kondensatora
OBWÓD POMIAROWY DLA CEWKI PRZY PRĄDZIE STAŁYM
U_ |
I_ |
u(U_ ) |
u(I_) |
R |
u(R) |
[V] |
[A] |
[V] |
[A] |
[Ω] |
[Ω] |
12 |
0,71 |
0,2 |
0,01 |
16,90 |
0,07 |
11 |
0,66 |
0,2 |
0,01 |
16,67 |
0,07 |
10 |
0,59 |
0,2 |
0,01 |
16,95 |
0,07 |
9 |
0,54 |
0,2 |
0,01 |
16,67 |
0,07 |
8 |
0,48 |
0,2 |
0,01 |
16,67 |
0,07 |
7 |
0,42 |
0,2 |
0,01 |
16,67 |
0,07 |
6 |
0,36 |
0,2 |
0,01 |
16,67 |
0,07 |
5 |
0,3 |
0,2 |
0,01 |
16,67 |
0,07 |
4 |
0,24 |
0,2 |
0,01 |
16,67 |
0,07 |
3 |
0,18 |
0,2 |
0,01 |
16,67 |
0,07 |
2 |
0,12 |
0,2 |
0,01 |
16,67 |
0,07 |
1 |
0,06 |
0,2 |
0,01 |
16,67 |
0,07 |
OBWÓD POMIAROWY DLA CEWKI PRZY PRĄDZIE PRZEMIENNYM
U~ |
I~ |
u(U~ ) |
u(I~) |
Z |
u(Z) |
L±u(L) |
[V] |
[A] |
[V] |
[A] |
[Ω] |
[Ω] |
[mH] |
80 |
1,38 |
2 |
0,02 |
57,97 |
3,23 |
4,355±0,155 |
70 |
1,2 |
2 |
0,02 |
58,33 |
3,23 |
4,385±0,155 |
60 |
1,02 |
2 |
0,02 |
58,82 |
3,23 |
4,425±0,155 |
50 |
0,86 |
2 |
0,02 |
58,14 |
3,23 |
4,369±0,155 |
40 |
0,68 |
2 |
0,02 |
58,82 |
3,23 |
4,425±0,155 |
30 |
0,52 |
2 |
0,02 |
57,69 |
3,23 |
4,332±0,155 |
20 |
0,34 |
2 |
0,02 |
58,82 |
3,23 |
4,425±0,155 |
10 |
0,18 |
2 |
0,02 |
55,56 |
3,23 |
4,156±0,155 |
OBWÓD POMIAROWY DLA KONDENSATORA PRZY PRĄDZIE PRZEMIENNYM
U~ |
I~ |
u(U~ ) |
u(I~) |
Xc |
u(Xc) |
C±u(C) |
[V] |
[A] |
[V] |
[A] |
[Ω] |
[Ω] |
[μF] |
100 |
1,02 |
2 |
0,02 |
98,04 |
3,62 |
3,25±1,1 |
90 |
0,92 |
2 |
0,02 |
97,83 |
3,62 |
3,25±1,1 |
80 |
0,82 |
2 |
0,02 |
97,56 |
3,62 |
3,26±1,1 |
70 |
0,71 |
2 |
0,02 |
98,59 |
3,62 |
3,23±1,1 |
60 |
0,61 |
2 |
0,02 |
98,36 |
3,62 |
3,24±1,1 |
50 |
0,51 |
2 |
0,02 |
98,04 |
3,62 |
3,25±1,1 |
40 |
0,4 |
2 |
0,02 |
100 |
3,62 |
3,18±1,1 |
30 |
0,3 |
2 |
0,02 |
100 |
3,62 |
3,18±1,1 |
20 |
0,2 |
2 |
0,02 |
100 |
3,62 |
3,18±1,1 |
10 |
0,1 |
2 |
0,02 |
100 |
3,62 |
3,18±1,1 |
III. Wykresy
IV.
Obliczenia
a) Równanie krzywej regresji dla zależności I_ (U_) w obwodzie z cewką przy prądzie stałym:
b) Równanie krzywej regresji dla zależności U~(I~) w obwodzie z cewką przy prądzie zmiennym:
gdzie
c) Równanie krzywej regresji dla zależności U~(I~) w obwodzie z kondensatorem:
V. Wnioski
Przeprowadzone doświadczenia wykazało, że zarówno przy prądzie stałym i zmiennym, natężenie prądu rośnie liniowo wraz z wzrostem napięcia. Otrzymane wartości pozwoliły nam na wyznaczenie oporu cewki i kondensatora, a następnie indukcyjności cewki, wynoszące:
oraz pojemności użytego w doświadczeniu kondensatora, której wyznaczona wartość wynosi:
Jak zatem widać, za pomocą bardzo prostych obwodów prądu stałego i zmiennego, mając do dyspozycji jedynie źródła poszczególnych rodzajów prądu, amperomierz i woltomierz możemy z powodzeniem zbadać indukcyjność dowolnej cewki, jak i pojemność kondensatora co może być w praktyce bardzo przydatne.