ALDECHYDY ( końcówka -al)

WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE:

- próba Tollensa

R-C + Ag2O + OH ---> R-C + 2Ag + H2O

- próba Trowmera

R-C + 2Cu(OH)2 ---> R-C + Cu2O + 2H2O

- reakcja redukcji do alkoholi I-rzedowych

R-C + H2 ---> R-CH2-OH

OTRZYMYWANIE:

- odwodornienie lub utlenienie alkoholi I-rzędowych

R-CH2-OH ---> R-C + H2

- utlenianie powietrzem metanolu

CH3-OH + O2 ---> H-C + H2O

- przyłączenie do acetylenu w obecności siarczanu rtęci (II) i kwasu siarkowego wody

H-C=C-H + H2O ---> CH3-C

KWASY KARBOKSYLOWE (kwas ...+owy)

Szereg homologiczny:

Kwas metanowy (mrówkowy) H-COOH

Kwas etanowy (octowy) CH3-COOH

Kwas propanowy (propionowy) CH3-CH2-COOH

Kwas butanowy (masłowy) CH3-(CH2)2-COOH

Kwas pentanowy (walerianowy) CH3-(CH2)3-COOH

OTRZYMYWANIE: ZASTOSOWANIE:

- utlenianie aldehydu octowego - barwniki, farby,

CH3-C=O-H + 0,5 O2 ---> CH3COOH - przemysł spożywczy (ocet),

- utlenianie alkoholu etylowego powietrzem - leki, tworzywa sztuczne,

CH3-CH2-OH + O2 ---> CH3COOH + H2O - środki ochrony roślin.

-----------------------------------------------------------------------------

WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE:

- nierozpuszczalne w wodzie, - kwas stearynowy i palmitynowy: - białe ciała, temp. Topn. (68 i 63), spalają się żółtym płomieniem; kwas oleinowy: - jasnożółta oleista ciecz, zabarwia wodę bromową, jest kwasem nienasyconym, temp. Topn. 13,4.

WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE:

- dysocjuje CH3COOH ---> CH3COOH + H

- reaguje z aktywnymi metalami, tlenkami metali i wodorotlenkami

Mg + 2CH3COOH --> Mg(CH3COO2) + H2

- reaguje z solami kwasów słabszych od niego

CH3COOH + NaHCO3 ---> NaOCOCH3 + CO2 + H2O

- ulega reakcji estryfikacji (reakcja z alkoholem)

CH3COOH + CH3CH2OH ---> CH3COOCH2CH2 + H2O

- ulega reakcji tworzenia aminów

CH3-COOH-HN3 ---> CH3COONH4 ---> CH3CONH3 + H2O

WYŻSZE KWASY KARBOKSYLOWE

C15H31COOH - kwas palnitynowy

C17H35COOH - kwas stearynowy

C17H33COOH - kwas oleinowy

ZMYDLANIE:

C15H31COOH + NaOH ---> C15H31COOHNa + H2O

C17H35COOH + KOH ---> C17H35COOH + H2O

REAKCJA UTWARDZANIA:

C17H33COOH + H2 ---> C17H35COOH

------------------------------------------------------------------------------

OTRZYMYWANIE MYDEŁ:

C15H31COOH + NaOH ---> C15H31COONa + H2O

C17H35COOH + KOH ---> C17H35COOK + H2O

Sterynian sodu ---> C15H31COONa

Zadanie reakcji w wodzie twardej:

2C17H35COO- + Ca2+ ---> (C17H35COO)2 Ca