10. 03.2010 Wykład 4 Metody badań pedagogicznych
Temat: Badania, które szukają zależności i badania, które szukają związków przyczynowo – skutkowych.
Podstawowe typy badań pedagogicznych:
Badanie korelacyjne
korelacja – w statystyce opis zjawiska, którego cechy są ze sobą powiązane ( skorelowane )
Cechy mogą być ze sobą związane:
silnie lub słabo
związki mogą być różnego rodzaju. Związek wprost proporcjonalny → gdy zwiększa się wartość 1 cechy, to zwiększa się też wartość 2 cechy np. im więcej jest pojazdów na drogach, tym jest więcej wypadków.
Zależność odwrotnie proporcjonalna – gdy wartość jednej cechy rośnie, to wartość drugiej maleje np. im bardziej wzrasta temperatura powietrza, tym ludzie noszą mniej ubrań.
Współczynnik korelacji ( r ) jest wyrażany od 0 do jedności w ułamku dziesiętnym. Im bardziej r zbliża się do jedności to cechy są silnie powiązane, a im bardziej r zbliża się do 0 tym związek jest słaby. 0 oznacza brak związków. np. r = - 0,38 zależność odwrotnie proporcjonalna, r = 0,38 zależność wprost proporcjonalna / ( miara współzależności ). Znak mówi nam czy zależność jest odwrotnie czy wprost proporcjonalna.
Współzależność nie mówi nam nic o związkach przyczynowo – skutkowych. Współczynnik korelacji mówi nam tylko czy zależności są silnie czy słabo skorelowane, ale nie mówi, co jest przyczyną a co skutkiem.
Badania eksperymentalne – stosuje się je po to, by udowodnić jakieś tezy.
Badania ewaluacyjne ( wdrożeniowe ) - próbujemy ocenić efekty, skutki różnych zmian, które zachodzą w rzeczywistości. Wdraża się jakiś pomysł i ocenia jego konsekwencje.
Badania ewaluacyjne mają na celu wykrycie efektów niepożądanych.
Studia przypadków – obejmują bardzo niewielką grupę osób. Jest takim badaniem, gdzie się chce maksymalnie dobrze rozpoznać jakieś zjawisko bądź zbadać osobę. W przypadku skrajnym mogą dotyczyć jednej osoby.
Monografie ( badania monograficzne ) - polegają na tym, że próbuje się opisać jakieś zagadnienie bądź zjawisko, bądź instytucje i ogranicza się tylko do wybranego obszaru, zjawiska. Opisanie funkcjonowanie instytucji bądź opisanie bardzo dokładnie danego zjawiska. Monografia ma ściśle określony przedmiot. Wymaga dość dużych kompetencji, szerokich, interdyscyplinarnych od osoby, która ją przeprowadza.
Podział badań pedagogicznych:
ilościowe – zmierzają do tego, aby dokonać pomiaru pewnych cech, właściwości i żeby wyniki tych pomiarów miały postać liczbową
jakościowe – nie dąży się do pomiaru, dąży się do zrozumienia zjawisk, zrozumienia relacji tego, co się dzieje między ludźmi i pogłębienia
Badania mają przeważnie swój schemat. Należy przestrzegać pewnych reguł.
Etapy badania naukowego ( raczej ilościowego ):
Faza przygotowawcza ( koncepcyjna ) - trzeba badania wymyślić
Faza wykonawcza – próbujemy zrealizować to co się nam wyobraziło w głowie
Określenie tematu. Co będzie przedmiotem naszego badania. Dopiero pytania badawcze określają o czym będzie badanie.
Cel badań. a. ) cel poznawczy – poznanie, ustalenie czegoś. b.) cel praktyczny – chce jakiś problem rozwiązać i odpowiedzieć na pytania, które nurtują ludzi. c.) cel teoretyczny – sprawdzić założenie jakiejś teorii, albo na podstawie badań zbudować teorię. Cel określa mi na co powinno być skierowane moje badanie.
Uzasadnienie wyboru tematu. Dlaczego jest ważny.
Problemy badawcze. Pytanie, na które odpowiedź uzyskiwana jest w trakcie badań. Znaczenie: kiedy znamy problemy badawcze możemy określić czym dana osoba się zajmuje. Pytanie wyraża nasze pragnienie uzyskania jakiejś informacji ( nie mówi nam nic o świecie ).Pytania składają się z : - formy pytania i założenia pytania ( formuła pytania i jak ono jest postawione ). Często jest tak, że pytania mają niewłaściwe założenie. Które ( formuła pytania ) instytucje wychowawcze ( założenie ) mają wpływ na wychowanie ( pytanie )?
2 klasy pytania:
- pytanie rozstrzygnięcia ( zaczynają się od słowa czy, skłaniają do tego, aby jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie tak czy nie )
- pytanie dopełnienia ( uzupełnienia, zaczynają się od który, jak, w jaki sposób, jaki ma wpływ, dlaczego )
W badaniu wprowadza się pytania:
- ogólne ( główne ) - szczegółowe
Problemy mogą być
- szeroko sformułowane - wąsko sformułowane
Pytania mogą dotyczyć:
- cech ( zmiennych ) - relacji pomiędzy zmiennymi
Powinno się formułować pytania konkretne, ponieważ musimy się z nich wywiązać.
10. 03.2010 Wykład 4 Metody badań pedagogicznych, Natalia Szczepkowska