G A Z E T A U C Z N I O W S K A

Wydanie specjalne z okazji uchwalenia Konstytucji 3 maja

Jak doszło do uchwalenia pierwszej w Europie Konstytucji?

I rozbiór był dla Polski wstrząsem i ostrzeżeniem. Realna stała się groźba unicestwienia państwa. By temu zapobiec politycy musieli się pośpieszyć z reformami - tylko państwo wzmocnione wewnętrznie mogło skutecznie walczyć o swój byt.

Konstytucja 3 maja (Ustawa Rządowa z dnia 3 maja) - uchwalona została 3 maja 1791 roku regulowała ustrój prawny Rzeczypospolitej. Pracę nad ustawą rządową rozpoczął król Stanisław August Poniatowski. Głównymi działaczami i twórcami byli: Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj, Julian Ursyn Niemcewicz, Stanisław Staszic. Konstytucję 3 maja uchwalono w najbardziej sprzyjających dla jej powstania pierwszych dniach maja, gdyż większość posłów opozycji, sprzeci-wiających się konstytucji, była jeszcze na urlopie wielkanocnym. Po siedmiogodzinnych obradach, konstytucję przyjął Sejm, a następnie podpisał król Stanisław August Poniatowski.

* * * * *

,,Trzeci maja”

Cała stolica huczy od rana, jak rzeka wezbrana

poprzez ludu gwarne mrowie pędzą na zamek posłowie,

gonią ni to roje pszczele a burmistrz Dekert na czele

w wielkiej Sali zamkowej gromkie okrzyki, przemowy,

wchodzi król w radosnej wrzawie, zebranych wita łaskawie

ku tronowi z wolna kroczy wzruszeniem błyszczą mu oczy.

Nagle milknie ciżba zbita Marszałek ustawę czyta:

,,Wielka ma zawitać zmiana wolność, równość wszystkim dana, wszyscy zasiądą pospołu jak wy do jednego stołu. Lecz wszyscy też w równej mierze Polsce służyć winni szczerze, kto za tym niech głos swój poda”

,,Jeden okrzyk: zgoda, zgoda. Niech żyje król kochany, niech żyje sejm, niech żyją wszystkie stany byle razem, ramię w ramię a wszystko zło się przełamie.

Zapamiętajże narodzie.

Zguba w waśni, Siła w zgodzie”

* * * * *

Postanowienia Konstytucji 3 maja

• pozbawiła szlachtę wyłącznego prawa zwierzchnictwa nad poddanymi

• rolnicy przeszli pod opiekę rządu

• zniesiono wolną elekcję

• Polska stała się monarchią dziedziczną

• katolicyzm ustanowiono religią panującą

• władzę wykonawczą powierzono Straży Praw, w której skład wchodzili król, prymas, pięciu ministrów, marszałek sejmu

• najwyższą władzą ustawodawczą pozostał sejm

• zniesiono liberum veto

• odtąd Litwa i Polska miały wspólny rząd, skarb i wojsko

* * * * *

,,Majowe święto”

Trzeci Maja radością wiosenną

wszystkich ludzi dziś w Polsce powitał,

Sztandarami biało-czerwonymi

umaiła się Rzeczpospolita.

Umaiły się też pierwszym kwieciem

łąki, pola i w ogrodach drzewa.

Maj się pieśnią zwycięskiej wiosny

zgodnym chórem z ludźmi rozśpiewał.

Rozpłynęła się już pieśń radosna

głośnym echem po ojczystym kraju,

- Witaj, witaj, Majowa Rocznico,

pamiętny Trzeci Maju

ST. Aleksandrzak

ŁAMIGŁÓWKI

MĄDREJ SÓWKI

? ? ? ? ?

1
2
3
4
6
7
8
9
10
11

• Zadanie 1

Rozwiąż krzyżówkę i uzupełnij zdanie

1. Kraj, w którym mieszkasz

2. W godle Polski

3. Pierwsza stolica Polski

4. Obecna stolica Polski

5. Napisz wyrazem liczbę 3

6. Mazurek Dąbrowskiego

7. Dzielny i odważny żołnierz, który walczył za ojczyznę

8. Miejscowość, w której mieszkasz

9. Góry leżą na południu Polski, a morze na ……. ?

10. Piąty miesiąc w roku

11. Zaczyna się 21 marca

Zdanie:

.……………….…. 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po Stanach Zjednoczonych) nowoczesną, spisaną …………………… .

• Zadanie 2

Zamaluj prostokąty z wyrazami tworzącymi rodzinę wyrazów POLSKA

• Zadanie 3

Uzupełnij zdania:

Nasze Państwo nazywa się …………….. .

Polskim hymnem narodowym jest ………………….……… .

Stolicą Polski jest ……………………… .

Największe polskie rzeki to …………… i ……………. .

Największe polskie góry to ……………… .

Mieszkam na ulicy ……………………. ,

a moja miejscowość nazywa się ……………………….. .

• Zadanie 4

Odpowiednimi barwami pokoloruj flagę Polski.

4

POLSKA

POLONIA

POLITYK

POLSKI

POLANA

POLICJANT

POLSKOŚĆ

POLAK

---