19240 budowa i choroby układu rozrodczego kobiet


Budowa i choroby układu rozrodczego kobiet

Budowa żeńskiego układu rozrodczego

W skład żeńskiego układu rozrodczego wchodzi wiele narządów, które podzielić można na zewnętrzne i wewnętrzne. Narządy wewnętrzne to: jajniki, jajowody, macica oraz pochwa. Z narządów zewnętrznych wymienia się: przedsionek pochwy, łechtaczkę, wargi sromowe mniejsze i wargi sromowe większe oraz wzgórek łonowy, które wszystkie określane są jedną zbiorczą nazwą sromu. Każdy z narządów pełni w procesie rozmnażania odrębną funkcje.

Jest narządem parzystym, zlokalizowanym w dolnej części jamy brzusznej, a dokładnie poniżej kresy granicznej na bocznej ścianie miednicy. Mają kształt określony, jako migdałowaty, a ich wielkość można porównać do orzecha włoskiego. Przyjmują kolor różowy lub biały i są narządem wrażliwym na ucisk. Z zewnętrznej strony jajnik jest pokryty jednowarstwowym nabłonkiem, wewnątrz składa się z dwóch warstw. Warstwy te to kora i rdzeń. Korę stanowi tkanka łączna, bogato unaczyniona przez naczynia krwionośne. W korze znajdują się pęcherzyki jajnikowe, które nazywane są pierwotnymi mieszkami. Pęcherzyki jajnikowe można podzielić na pierwotne, wzrastające i dojrzewające, przy czym w miarę ich rozwoju, kolejno przechodzą jedne w drugie. Pęcherzyk jajnikowy jest dojrzały, gdy osiąga wielkość ok. 10 mm średnicy, a w jego środku oprócz płynu pęcherzykowego zlokalizowana jest komórka jajowa. W cyklu trwającym na ogół dwadzieścia osiem dni jeden pęcherzyk jajnikowy pęka po uprzednim dojrzeniu raz w lewym, a raz w prawym jajniku. Pęcherzyk, który ulega pęknięciu to tzw. pęcherzyk Graafa. W drugim stadium metafazy procesu mejozy oocyt drugiego rzędu zostaje uwolniony. Trafia on do jajowodu, a raczej do jego ujścia brzusznego poprzez właśnie jamę brzuszną. Natomiast ciałko żółte powstaje w miejscu pęcherzyka jajnikowego, który uległ pęknięciu. Ciałko żółte jest dokrewnym gruczołem. Dojrzewanie pęcherzyka trwa dwa tygodnie, po czym następuje wydalenie komórki jajnikowej, na skutek przerwania ściany pęcherzyka, w którym ta komórka się znajdowała, a zjawisko to nazywane jest owulacją lub jajeczkowaniem.

Podobnie jak jajniki jest to narząd parzysty. Ten przewód około dwunastocentymetrowej długości biegnie od jajnika do macicy Te cewkowate narządy pełnią bardzo istotną funkcję. Mianowicie, najpierw przyjmują, a potem przeprowadzają komórki jajowe. Jego początek stanowi ujście brzuszne, a koniec ujście maciczne. W budowie jajowodu można wyróżnić następujące elementy: lejek, bańka, cieśń i część maciczną. Kształt lejka przyjmuje właśnie ujście brzuszne jajowodu, do którego dodatkowo uchodzą strzępki, stanowiące wypustki o kształcie pędzelkowatym. Ścianę tego przewodu stanowią błony: zewnętrzna, mięśniowa i śluzowa, z których ta ostatnia pokryta jest nabłonkiem jednowarstwowym zaopatrzonym w rzęski. Komórkę jajową uwolnioną z pęcherzyka wyłapuje lejek, a rzęski nabłonka kierują ją do światła jajowodu. Zdarza się, że komórka jajowa nie trafia do niego, a do zapłodnienia dochodzi w jamie brzusznej. Gdy wszystko przebiega prawidłowo do zapłodnienia dochodzi w części jajowodu zwanej bańką. Ujście maciczne tego narządu umożliwia zapłodnionemu jaju przedostanie się do macicy.

Jest narządem nieparzystym. Jej kształt określany jest zazwyczaj jako gruszkowaty lub trójkątny. Znajduje się ona w dolnej części brzusznej jamy, a dokładnie położona jest pomiędzy pęcherzem moczowym, a odbytnicą. W macicy wyróżnia się trzy części: dno, cześć środkową i część dolną. Dno jest skierowane równocześnie ku górze i do przodu, część środkową stanowi trzon, natomiast szyjka jest częścią dolną macicy. Szyjka składa się ponadto z części pochwowej i nadpochwowej. Cieśń macicy to część tego narządu znajdująca się na granicy trzonu i szyjki macicy, w którą przechodzi jama macicy zlokalizowana w obrębie trzonu. Kanał szyjki zakończony jest ujściem prowadzącym do światła pochwy. Warstwa zewnętrzna macicy to błona otrzewna, zwana też surowiczą lub omaciczem. Mięsień macicy zbudowany jest z gładkiej mięśniówki, złożonej z ilości trzech warstw i stanowi zewnętrzną część ściany macicy. Ostatnią, wewnętrzną warstwę ściany tego narządu jest łącząca się z mięśniem macicy - błona śluzowa. Błona ta składa się z dwóch warstw: podstawowej i czynnościowej. Pierwsza warstwa jest cieńsza, druga grubsza. Podczas menstruacji, do której dochodzi na skutek łuszczenia się nabłonka macicy, które jest wydalane, (kiedy nie doszło do zapłodnienia), zmianom ulega warstwa czynnościowa błony śluzowej ściany macicy.

Stanowi ją przewód (kanał) o charakterze mięśniowo - błoniastym, uchodzący na zewnątrz ciała. Można w niej wyróżnić część górną, którą stanowi cześć pochwowa szyjki macicy, oraz cześć dolną, która stanowi łączące pochwę z przedsionkiem pochwy - ujście. W przypadku kobiet będących dziewicami ujście pochwy jest zamknięte tzw. błoną dziewiczą, która jest fałdem śluzowej błony. Cześć przednia ściany pochwy przylega do pęcherza i cewki moczowej, a tylna do odbytnicy. Ścianę pochwy budują błony: śluzowa i mięśniowa, z zewnątrz natomiast tkanka łączna. Śluz będący wydzieliną szyjki macicy zwilża błonę śluzową pochwy. Funkcją pochwy jest przyjęcie nasienia podczas aktu płciowego, natomiast podczas porodu jest kanałem wyprowadzającym, umożliwiającym płodowi opuszczenie ciała matki.

Jak wspomniano srom jest zbiorczą nazwą dla narządów zewnętrznych żeńskiego układu rozrodczego. Wzgórek łonowy to wzniesiona ku górze wyniosłość w kształcie trójkąta. Szpara sromu ograniczona jest wargami sromowymi większymi zlokalizowanymi poniżej wzgórka łonowego. Przedsionek pochwy natomiast jest ograniczony przez mniejsze wargi sromowe. Cewka moczowa, gruczoły przedsionkowe i pochwa uchodzącą do części pochwy zwanej przedsionkiem.

Zbudowana jest z dwóch ciał jamistych. Otoczone są one białawą błoną, a ich zakończenie stanowi tzw. żołędź łechtaczki. Budową narząd ten przypomina prącie. Na skutek płciowego podniecenia ciała jamiste łechtaczki mogą wypełniać się krwią.

Choroby układu rozrodczego kobiet

W przypadku chorób „zapalnych” żeńskiego układu rozrodczego może dojść do zapalenia: sromu, przedsionka większego, pochwy, szyjki macicy, bony śluzowej macicy oraz tzw. przydatków. W związku z tak duża ilością narządów, których dotykają stany zapalne, poniżej omówiono tylko kilka przykładów.

Wywołuje ja uwiciony pierwotniak - rzęsistek pochwowy, występujący powszechnie na całym świecie. Moczowo - płciowy układ jest miejscem rozwoju tego pierwotniaka, który umiejscawia się w samej pochwie, cewce i pęcherzu moczowym. Do zarażenia rzęsistkiem pochwowym może dojść na drodze bezpośredniej lub pośredniej, Zarażenie bezpośrednie ma miejsce podczas stosunku płciowego, natomiast przez wspólne używanie rzeczy osobistych, jak bielizny, ręczników, pościeli, a także przez urządzenia sanitarne i lekarskie dochodzi do zarażenia na drodze pośredniej. Jeśli rzęsistkowica występuje w postaci bezobjawowej, tak jak nie dającej żadnych objawów zewnętrznych, to jej istnienie można wykryć jedynie za pomocą mikroskopowych badań. Postać ostrą rzęsistkowicy natomiast można rozpoznać po upławach, które są wodniste, pieniące, obfite i mają szarawożółty kolor. Ponadto występuje pieczenie i swędzenie sromu. Rzęsistek bytuje przeważnie w pochwie, zatem leczenie opiera się na podawaniu chorej kobiecie środków farmakologicznych dopochwowych. U niektórych osób podaje się również leki doustne o działaniu ogólnym. Wraz z chorą osobą powinien zgłosić się do badania jej partner, z którym odbywa stosunki płciowe.

Jak wskazuje nazwa, choroby tej można się nabawić przez zarażenie chorobotwórczym drożdżakiem, który atakuje błony śluzowe pochwy oraz srom. Drożdżaki normalnie występują, jako saprofity, ale w warunkach dla nich korzystnych staja się organizmami chorobotwórczymi. Te korzystne warunki to na przykład cukrzyca, awitaminoza w przypadku braku w organizmie witaminy B, ciąża, przyjmowanie antybiotyków, oraz obniżona z różnych powodów ogólna odporność organizmu. Podobnie jak w przypadku rzęsistkowicy do zarażenia dochodzi najczęściej przez kontakt płciowy z chorą osobą. Również w tej chorobie występują upławy, ale są one grudkowate i gęste. Pochwę pokrywa nalot o charakterze grudkowatym, a kobieta odczuwa w okolicach sromu dotkliwe pieczenie i swędzenie. Miejscowo stosowane leczenie powinno odnosić się zarówno do chorej osoby, jak i do jej partnera seksualnego.

Najczęściej chorują na nią osoby w wieku pomiędzy trzydziestym, a czterdziestym rokiem, żcyia, ale nie jest to regułą, mogą dotknąć również kobiety młodsze i starsze. Gruźlica narządu rodnego jest najczęściej powikłaniem zakażenia gruźliczego i odnosi się do jajowodów, sromu, pochwy i błony śluzowej macicy. Pierwszym oznakami formy utajonej tej choroby może być niepłodność, przekształcenie jamy macicy na skutek zrostów w jej wnętrzu oraz rzadko pojawiające się ubogie krwawienia miesiączkowe. Postać jawna objawia się przez bóle w okolicy podbrzusza, gorączką i zapalenie otrzewnej. U kobiet, które przekroczyły wiek czterdziestu lat i na skutek tej choroby wystąpiły u nich rozległe zmiany w narządach rodnych, stosuje się leczenie operacyjne w czasie, którego niestety wycina się macicę wraz z przydatkami.

Niestety nowotwory to jeden z poważnie nękających współczesne społeczeństwo problemów. Są one bardzo groźne, gdyż atakują prawie wszystkie układu naszego organizmu, a śmiertelność nimi spowodowana jest bardzo wysoka. Również występują u kobiet, jako nowotwory układu rodnego.

Profilaktyka

Chorób, schorzeń i zaburzeń układu rozrodczego kobiet jest mnóstwo. Oprócz wyżej wymienionych zalicza się do nich: przedwczesne dojrzewanie, zaburzenia miesiączkowania, upławy, uszkodzenia narządów płciowych, świąd sromu, zapalenie przydatków, nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych, krwawienia po okresie przekwitania, zaburzenia czynnościowe jajników, niepłodność, zapłodnienie pozaustrojowe, poronienie, zatrucie ciążowe (gestoza EPH), konflikt serologiczny, patologie okresu porodu, nowotwory trzonu macicy, ciążowa choroba trofoblastyczna, których wszystkich nie sposób opisać. Kobiety są bardzo narażone na choroby układu rozrodczego. Jeśli tylko pojawią się któreś z wyżej wymienionych objawów, nie należy tego bagatelizować, bo konsekwencje mogą być bardzo poważne zarówno dla samego organizmu, jak i stanu emocjonalnego i psychicznego kobiety, ale należy bezzwłocznie udać się do lekarza ginekologa. Ponadto okresowo wykonywane takie badania jak: morfologia, OB, badanie moczu, cytologia i mamografia pozwalają na wczesne rozpoznanie choroby, która czasami może być wyleczona bez konieczności przeprowadzania zabiegów chirurgicznych. Są to sprawy dla kobiet zbyt ważne, aby mogły być bagatelizowane. Bardzo często w ostatnich czasach, rejonowe przychodnie i ośrodki zdrowia organizują akcje np. cytologii, czy mamografi. Akcje te polegają na tym, że kobiety w określonym wieku, najczęściej między dwudziestym piątym i sześćdziesiątym rokiem życia mogą zrobić badania, bez wcześniejszego skierowania od lekarza ginekologa i bezpłatnie. Warto, zatem poświęcić parę minut, aby w najbliższym ośrodku zdrowia zaczerpnąć informacji i z takich akcji skorzystać. Kobiety, powinny zawsze uważać na zmiany w ich organizmie, a zwłaszcza na te, które dotyczą układu rozrodczego. Może badania, które w tym przypadku są wykonywane nie należą do najprzyjemniejszych, ale jeszcze nieprzyjemniejsze jest na przykład chirurgiczne usuwanie macicy. Dlatego niech wszystkie kobiety nauczą się po pierwsze nie lekceważyć jakichkolwiek negatywnych objawów ze strony swojego organizmu oraz po drugie regularnego, przynajmniej raz do roku przeprowadzania badań profilaktycznych.0x01 graphic
0x01 graphic



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Budowa i choroby układu rozrodczego kobiet
Budowa i funkcjonowanie układu rozrodczego
Budowa i funkcjonowanie układu rozrodczego samiczego u ptaków ppt
Choroby układu rozrodczego, Patologia i choroby
Choroby układu rozrodczego buhajów
2.01 budowa i funkcjonowanie ukladu rozrodczego, Temat: Budowa i funkcjonowanie układu rozrodczego
biologia budowa układu rozrodczego i wydalniczego
BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU WYDALNICZEGO I ROZRODCZEGO U PTAKÓW, weterynaria, I semestr, Anatomia i fizj
33 BUDOWA UKŁADU ROZRODCZEGO SSAKÓW NA PRZYKŁADZIE CZŁOWIEKA
Choroby układu nerwowego ppt
Krew i choroby układu krwionośnego
Leki w chorobach układu pokarmowego
Sem 3 Wywiad w chorobach układu oddechowego
SPECYFIKA CHORÓB UKŁADU NERWOWEGO OKRESU ROZWOJOWEGO

więcej podobnych podstron