Czy Chrystus ustanowił papiestwo?

Świadectwo historii

Zbór chrześcijański został założony w roku 33 n.e., w dniu żydowskiego święta Pięćdziesiątnicy, tj. już po śmierci Chrystusa. Był jednak od początku zorganizowany i zarządzany teokratycznie. Pod kierownictwem ducha Bożego zadbano, by o trzodę troszczyli się odpowiedni pasterze. Na przykład Paweł i Barnabas ustanowili starszych w zborach, które odwiedzili podczas podróży misjonarskiej. Chociaż w I wieku powstawały coraz to nowe zbory, apostołowie i starsi w Jerozolimie w dalszym ciągu sprawowali ogólny nadzór nad rozrastającym się międzynarodowym zborem chrześcijańskim. Usługiwali mu w charakterze ciała kierowniczego.

Do zborów wczesnochrześcijańskich, uznających przewodnictwo apostołów i starszych w Jeruzalem, należał zbór w Rzymie. Podobnie jak w innych ówczesnych zborach usługiwali tam starsi tworzący grono nadzorców, z których żaden nie dominował nad drugimi. Na pewno nikt z pierwszych nadzorców w zborze rzymskim nie był przez współchrześcijan traktowany jako biskup, czy papież, ponieważ w Rzymie nie powstał jeszcze episkopat monarchiczny.

Trudno dokładnie ustalić, kiedy zaczęła się kształtować ta instytucja jednoosobowej funkcji biskupiej. Fakty wskazują, że nastąpiło to w drugim wieku. Przez pierwsze dwa stulecia nie znano tytułu „papież”. Były jezuita Michael Walsh objaśnia: „Wydaje się, że po raz pierwszy nazwano biskupa Rzymu `papieżem' dopiero w III wieku; tytuł ten nadano Kalikstowi”. Welsh podaje, że żyjący w V stuleciu papież - „Leon I przywłaszczył sobie dawny pogański tytuł pontifex maximus, używany po dziś dzień przez papieży, a mniej więcej do końca IV stulecia noszony przez cesarzy rzymskich”. I mimo, iż Biblia nikogo nie określa mianem „Ojca Świętego”, „Pontifexa Maximusa”, czy ”Papieża”, Leon oparł się na katolickiej wykładni słów Jezusa skierowanych do Piotra [z Ewangelii według Mateusza 16:18,19], dając tym do zrozumienia, że uważa się za kontynuatora nieprzerwanej linii biskupów rzymskich, będących następcami tego apostoła.

Świadectwo Biblii

Jak donosi Ewangelia według Mateusza 16:18,19, Jezus oświadczył apostołowi Piotrowi: „A Ja ci powiadam, że ty jesteś Piotr [po grecku: Pe'tros], i na tej opoce [po grecku: pe'tra] zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne nie przemogą go”; (słowa te są tak, podobne, że w niektórych językach, jak np. we francuskim pisze się je i wymawia tak samo).

Kto był opoką, o której mówił Jezus w myśl Ewangelii według Mateusza 16:18 - Piotr czy Jezus? Z kontekstu jednoznacznie wynika, że rozmowa dotyczyła rozpoznania w Jezusie „Chrystusa, Syna Boga żywego”, co wyznał sam Piotr (Mateusza 16:16). Logika podpowiada, iż skałą czy opoką tworzącą niewzruszony fundament kościoła musiał być Jezus, a nie Piotr, który później trzykrotnie zaparł się Chrystusa.

Skąd wiemy, że Chrystus jest owym kamieniem fundamentalnym („skałą”, „opoką” czy „kamieniem węgielnym”)? Potwierdził to sam Piotr, gdy napisał: „Przystąpcie do niego, do kamienia żywego, przez ludzi wprawdzie odrzuconego, lecz przez Boga wybranego jako kosztowny. (…) Dlatego to powiedziane jest w Piśmie: Oto kładę na Syjonie kamień węgielny, wybrany, kosztowny, a kto weń wierzy, nie zawiedzie się” (1 Piotra 2:4-8).
Paweł zaś oświadczył: „[Zostaliście] zbudowani na fundamencie apostołów i proroków, którego kamieniem węgielnym jest sam Chrystus Jezus” (Efezjan 2:20; także Dzieje 4:8-11).

Ani Pismo Święte, ani historia nie dostarcza najmniejszego dowodu, że Piotr był stawiany wyżej niż jego współtowarzysze. On sam nie wspomina o tym w żadnym ze swych listów, a pozostałe trzy Ewangelie - łącznie z Ewangelią według Marka (najprawdopodobniej opartej na relacji Piotra) - nawet nie przytaczają owych słów Jezusa skierowanych do Piotra. Wprost przeciwnie, Piotr pokornie pamiętał o słowach Jezusa zapisanych w Ewangelii według Mateusza 23:9,10: „Nikogo (…) na ziemi nie nazywajcie waszym ojcem; jeden bowiem jest Ojciec wasz, Ten w niebie. Nie chciejcie również, żeby was nazywano mistrzami, bo jeden jest tylko wasz Mistrz, Chrystus” (BT). Apostoł ten nie przyjmował hołdów. Kiedy rzymski setnik Korneliusz „padł mu do nóg i oddał mu pokłon (…) Piotr podniósł go ze słowami: `Wstań, ja też jestem człowiekiem'” (Dzieje 10:25,26, BT).

Co więcej, brak jakiegokolwiek niepodważalnego dowodu na to, iż Piotr kiedykolwiek przebywał w Rzymie. Sam Piotr oświadczył, że swój pierwszy list napisał w Babilonie (1 Piotra 5:13). Ponieważ został on wyznaczony przez Jezusa do głoszenia obrzezanym Żydom, jest całkiem możliwe, że właśnie w tym celu udał się do Babilonu, w którym, jak i w okolicznych miastach osiedliło się dużo Żydów.

Gdy Paweł zjawił się w Jeruzalem, poparli go „Jakub i Kefas [Piotr] i Jan, (…) uważani za filar”. A zatem w tamtych czasach Piotr należał do grona co najmniej trzech osób stanowiących filary zboru. Nie był „papieżem”. Nie znano go ani w tej roli, ani jako najwyższego „biskupa” w Jeruzalem (Galacjan 2:7-9).

Świadectwo autorytetów

Encyklopedia of Religion podaje, że nawet współcześni teolodzy katoliccy przyznają, iż „nie istnieje żaden biblijny dowód na to, że papiestwo jako stały urząd kościelny zostało ustanowione przez Jezusa”.

Profesor teologii katolickiego Uniwersytetu Notre Dame w USA, jezuita Jon McKenzie napisał: „Nie ma żadnego historycznego dowodu ciągłości władzy kościelnej”.

New Catholic Encyklopedia przyznaje: „Skąpa dokumentacja sprawia, że wydarzania z wczesnego okresu rozwoju episkopatu toną w mroku”.

Uznany przez Kościół katolicki za świętego Augustyn napisał: „Pamiętam jednak, że później bardzo często wyjaśniałem słowa wypowiedziane przez Pana: `Ty jesteś Piotr, i na tej skale zbuduję Kościół mój', rozumiejąc tak, aby myślano, iż Kościół został zbudowany na tym, w którego wiarę wyraził Piotr słowami: `Ty jesteś Mesjasz Syn Boga żywego', a Piotr tak nazwany przez ową Skałę reprezentował sobą Kościół, wtóry wznosi się na tej Skale i `otrzymał klucze Królestwa niebieskiego'. Albowiem nie powiedziano mu: `Ty jesteś skała', lecz: `Ty jesteś Piotr'. Skałą zaś był Chrystus, którego wyznał Szymon zwany Piotrem, jak to zresztą cały Kościół wyznaje” (św. Augustyn, O nauce chrześcijańskiej. Sprostowania).

---