AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

KATEDRA DYDAKTYKI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

ZESPÓŁ ZABAW I GIER RUCHOWYCH

RAMOWY PROGRAM PRZEDMIOTU

ZABAWY I GRY RUCHOWE

I ROK studia stacjonarne I-go stopnia WF

2011/2012

FORMA REALIZACJI:

15 ćwiczeń x 90 minut

PROWADZĄCY:

dr Wojciech Starościak - kierownik zespołu

Zespół Metodyki Zabaw i Gier Ruchowych

Katedra Dydaktyki Wychowania Fizycznego

tel. 0 - 71 / 347 - 31 - 72, 347 - 31 - 69

e-mail:[e-mail], ul. Witelona 25,pok.313

dr Anna Malska - Śmiałowska

Zespół Metodyki Zabaw i Gier Ruchowych

Katedra Dydaktyki Wychowania Fizycznego

tel. 0 - 71 / 347 - 31 - 82, 347 - 31 - 69

e-mail: [e-mail], ul. Witelona 25a, pok.86

dr Małgorzata Krzak

Zespół Metodyki Zabaw i Gier Ruchowych

Katedra Dydaktyki Wychowania Fizycznego

tel. 0 - 71 / 347 - 31 - 82, 347 - 31 - 69

e-mail: [e-mail], ul. Witelona 25a, pok.86

dr Agnieszka Wójcik - Grzyb

Zakład Metodyki Szkolnego WF

Katedra Dydaktyki Wychowania Fizycznego

tel. 0 - 71 / 347 - 31 - 86, 347 - 31 - 69

e-mail:[e-mail], ul. Witelona 25, pok. 312

dr Regina Kumala

Zakład Metodyki Szkolnego WF

Katedra Dydaktyki Wychowania Fizycznego

tel. 0 - 71 / 347 - 31 - 87, 347 - 31 - 69

e-mail:[e-mail], ul. Witelona 25, pok. 314

GODZINY KONSULTACJI:

dr Wojciech Starościak, dr Anna Malska - Śmiałowska, dr Małgorzata Krzak,

dr Agnieszka Wójcik - Grzyb, dr Regina Kumala

Szczegółowe informacje znajdują się w gablotach Zespołu Zabaw i Gier Ruchowych oraz na stronie internetowej Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu: www.awf.wroc.pl

Ogólne cele przedmiotu:

• Nauczanie niezbędnych umiejętności potrzebnych do organizowania i prowadzenia zabaw i gier ruchowych w pracy wychowawczej i dydaktycznej z dziećmi i młodzieżą.

• Nauczanie formułowania celów realizowanych przez poszczególne zabawy lub gry ruchowe.

• Nauczanie doboru zabaw i gier ruchowych do realizacji określonych celów operacyjnych

Problemy:

1. Znaczenie zabawy i gry ruchowej w procesie emocjonalnego, poznawczego i motorycznego rozwoju oraz usprawniania człowieka.

2. Projektowanie zajęć w oparciu o zabawy i gry ruchowe.

3. Metodyka nauczania oraz zasady prowadzenia zabawy i gry ruchowej.

4. Bezpieczeństwo podczas zabaw i gier ruchowych.

Zadania:

Student zna i rozumie:

• cele przedmiotu oraz jego miejsce w strukturze studiów,

• znaczenie zabaw i gier ruchowych w procesie wychowania fizycznego,

• takie pojęcia jak: zabawa, gra, zabawa ruchowa i gra ruchowa,

• ogólne cele i zadania szkolnego wychowania fizycznego w zreformowanej szkole,

• zasady organizacji, przebiegu i zakończenia zabawy i gry ruchowej,

• podstawowe różnice występujące między zabawą, grą ruchową i zespołowymi grami sportowymi,

• takie pojęcia, jak: psychomotoryka, wychowanie, wychowanie fizyczne,

• metodykę nauczania i podział zabaw oraz gier ruchowych.

Student umie:

• zorganizować, przeprowadzić i zakończyć zabawę oraz grę ruchową,

• dobrać zabawę lub grę ruchową pod kątem potrzeb rozwojowych i zdrowotnych dziecka oraz do realizacji ustalonych celów psychomotorycznych i wychowawczych,

• modyfikować zabawy i gry ruchowe w zależności od warunków, celów, wieku i możliwości uczniów,

• wykorzystać w procesie dydaktycznym i wychowawczym zabawy i gry ruchowe.

Student wykona:

• pisemnie opracuje wraz z zespołem (w czasie ćwiczeń nr 4) zestaw zabaw lub gier ruchowych dotyczących określonego zagadnienia, szczególną uwagę zwracając na przejście z zabawy lub gry do kolejnej zabawy lub gry, wykorzystanie przyborów, ustawienie grupy…

• przeprowadzi wybrany fragment zajęć praktycznych (minimum jedną zabawę lub grę ruchową)

WARUNKI UCZESTNICZENIA W ZAJĘCIACH

• nigdy nie spóźniamy się na zajęcia;

• zawsze jesteśmy przygotowani do zajęć zgodnie z realizowanym ćwiczeniem;

• zawsze posiadamy zmienne obuwie sportowe, strój sportowy

• pamiętamy, że uczymy się dla siebie oraz chcemy być kompetentni w tym, co będziemy robić w przyszłości;

• nie zabieramy telefonu komórkowego na zajęcia

• nie przynosimy napojów na zajęcia

• zawsze w czasie zajęć posiadamy uśmiech na twarzy

• życzliwie nastawieni jesteśmy do koleżanek i kolegów oraz prowadzących

WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU

Student ubiegający się o zaliczenie przedmiotu jest zobowiązany:

• brać czynny udział w ćwiczeniach - warunkiem uczestnictwa w zajęciach jest punktualne przybycie na miejsce ćwiczeń i posiadanie stroju sportowego,

• być obecny na wszystkich ćwiczeniach (dopuszcza się jedną nieusprawiedliwioną absencję w ciągu semestru - nie dotyczy zajęć 4,10 oraz dnia prowadzenia - każda nieobecność na ćwiczeniach (również ta jedna nieusprawiedliwiona) musi być odrobiona,

• jeśli student opuścił zajęcia, to żeby je odrobić musi przygotować pracę pisemną na temat realizowany w czasie nieobecności - zestaw 4 zabaw lub gier,

• usprawiedliwić i odrobić nieobecność na zajęciach w ciągu 2 tygodni,

- uzyskać co najmniej ocenę dostateczną z pisemnego sprawdzianu wiadomości, który

odbędzie się w czasie ćwiczeń nr 10

- uzyskać zaliczenie pisemnego opracowania, wraz z zespołem, zestawu zabaw lub gier dotyczących wybranego zagadnienia

- uzyskać, co najmniej ocenę dostateczną za przeprowadzenie fragmentu zajęć (minimum 1 zabawa lub gra) w czasie ćwiczeń 9 - 14.

* Dla osób chętnych istnieje możliwość uzyskania dodatkowej oceny:

• za pisemne przygotowanie i przeprowadzenie w trakcie zajęć zabawy lub gry ruchowej dotyczącej zrealizowanego zagadnienia lub realizowanego tydzień wcześniej.

• za aktywną pomoc w organizacji festynu

Uwagi do programu

Studenci w zespołach przygotowują zabawy lub gry dotyczące wybranego zagadnienia. Przy doborze zabaw i gier szczególną uwagę należy zwrócić na działania organizacyjne podejmowane przez prowadzącego (płynne przejście z zabawy lub gry do kolejnej, wykorzystanie przyborów, sposób ustawienia grupy….)

UWAGA!!!

Student ma obowiązek znać wszystkie zabawy lub gry, które opracował jego zespół, gdyż dopiero w dniu prowadzenia dowie się ,którą zabawę lub grę będzie prowadził.

Opracowanie zestawu zabaw lub gier ruchowych powinno być  sporządzone według załączonego schematu.

SCHEMAT PISEMNEGO OPRACOWANIA ZESTAWU ZABAW

LUB GIER RUCHOWYCH

Imiona i nazwiska

Grupa dziekańska

Realizowane zagadnienie i numer ćwiczenia (9 -14)

Wiek uczestników planowanych zajęć

SPOSÓB OPISU ZABAWY LUB GRY RUCHOWEJ

Nazwa zabawy lub gry ruchowej:

Cel zabawy:

Liczebność:

Przybory i przyrządy:

Przedstawienie fabuły, zasad, przepisów zabawy lub gry (zawsze podaj źródło, jeżeli je znasz)

PYTANIA KONTROLNE

1. Zabawa to ... . Podaj przykłady.

2. Zabawa ruchowa to ... . Podaj przykłady.

3. Jaki jest podział zabaw ruchowych?

4. Jaki jest podział zabaw prostych?

5. Gra to … . Podaj przykłady.

6. Gra ruchowa to … . Podaj przykłady.

7. Jaki jest podział gier ruchowych?

8. Jaki jest podział zabaw i gier ruchowych?

9. Czym różni się gra ruchowa od zabawy ruchowej?

10. Gra prosta to … . Podaj przykłady.

11. Wymień rodzaje gier prostych.

12. Gra złożona to … . Podaj przykłady.

13. Jaki jest podział gier złożonych?

14. Gra specjalistyczna to … . Podaj przykłady.

15. Gra przejściowa to … . Podaj przykłady.

16. Gra drużynowa to... . Podaj przykłady.

17. Czym różnią się gry drużynowe od zespołowych gier sportowych?

18. Jaka jest metodyka nauczania poszczególnych zabaw i gier ruchowych?

19. Do czego mogą służyć zabawy integracyjne?

20. W jakim celu wprowadzamy zabawy i gry przeciwko agresji?

21. Jakie są podstawowe zasady organizacji, przeprowadzenia i zakończenia zabawy i gry ruchowej?

22. Podaj metodykę nauczania zabaw orientacyjno - porządkowych.

23. Przybory to … . Podaj przykłady przyborów typowych, nietypowych, zastępczych.

24. Jak można wykorzystać przybór typowy w sposób nietypowy, zastępczy? Podaj przykłady.

25. Przyrządy to … . Podaj przykłady.

26. Jak rozdawać i zbierać przybory?

27. Przedstaw zasady zabawy lub gry ……………. - dotyczy wszystkich zabaw i gier realizowanych w czasie zajęć.

28. Podaj kolejność postępowania w czasie organizacji zabawy lub gry ruchowej.

Ćwiczenie 1

Poznajemy się - zabawy integracyjne.

• Zapoznanie studentów z celami realizowanymi w semestrze

• Poznajemy zabawy mogące służyć integracji

• Poznajemy rolę zabaw integracyjnych w zajęciach ruchowych

Zabawy:

Dzień dobry, Powitanie, Pokaż swoje imię, Mapa Polski, Znaki zodiaku, Kołderka, Rymowanka, Podziwiam mojego sąsiada za..., Szpieg, Chińskie szepty, Przebiega każdy, kto… (płachta), Szalone wycieraczki,

Ćwiczenie 2

Budujemy poczucie własnej wartości - zabawy i gry przeciwdziałające

agresji.

• Uczymy się jak osiągać sukcesy dzięki świadomej pracy nad złością i agresywnością.

• Uczymy się akceptować i wyrażać swoje uczucia oraz aktywnie działać i stanowić o sobie samym.

• Uczymy się lepiej rozumieć siebie samych i innych ludzi.

Zabawy i gry:

Papierowa wojna, Skarb, Trening przetrwania, Złości mnie, Jestem-potrafię-mam, Dziecko w studni, Taki sam i inny, Jestem dumny, Gorące krzesło, Moje dobre strony, Uliczka przyjaźni, Jesteśmy wspólnotą, Wyczarujmy przyjaźń, Podróż do krainy wściekłości

Ćwiczenie 3

Bądźmy kreatywni - zabawy rozwijające twórcze myślenie i wyobraźnię

• Poznajemy sposoby formułowania celów zabaw i gier

• Poznajemy definicje zabawy ruchowej

• Poznajemy podział zabaw i gier ruchowych wg Bondarowicza.

• Poznajemy sposoby wykorzystania przyborów i przyrządów do zajęć w sposób nietypowy.

Zabawy:

Berek czarodziej, Berek z dosiadaniem, Berek po liniach, Berek ogonki, Nitka, Przejdź przez szarfę, Kreatywne stacje, Wędrówka po ciele, Marionetki.

Ćwiczenie 4

Reagujemy na polecenia prowadzącego - zabawy i gry sprzyjające

koncentracji.

• Wspólnie w grupach przygotowujemy pracę semestralną, (ustalamy kolejność prowadzenia zabaw, opisujemy zabawy i gry dotyczące wybranego zagadnienia, określamy cele poszczególnych zabaw i gier)

• Poznajemy sposoby organizowania grupy w warunkach trudnych

• Poznajemy zabawy i gry ruchowe sprzyjające sprawnej organizacji zajęć

Zabawy i gry:

Berek labirynt, Impuls do zbiórki, Działania matematyczne, Zabawy z laskami gimnastycznymi: utrzymaj laskę, przejdź z laską, zmień miejsce, przerzuć w pionie, w poziomie, Hip - hop; Zabawy z materacem: berek dookoła materaca, berek po materacu, berek wokół stojącego materaca, dogoń moją głowę, dogoń moją stopę, zmień miejsce przy materacu, przełóż materac, Zwiń szarfę, Chwyć szarfę, Kareta

Ćwiczenie 5

Uczymy się życia w grupie - zabawy i gry rozwijające współpracę

i współdziałanie.

• Poznajemy korzyści płynące ze współdziałania, czyli współpracujemy

Zabawy i gry:

Berek z materacem, Myśliwi i kaczki, Berek krzyżak, Berek trójgłowy smok, Pojazdy, Maszyny, TV Market, Disco Polo, Zabawy z płachtą: Liga mistrzów, Igloo, Grzybek, Kotek i myszka, Tafla, Piłka w sufit, Rekin; Ułóż napis (AWF).

Ćwiczenie 6

Widzimy - słyszymy - odczuwamy - zabawy i gry rozwijające zmysły.

• Poznajemy podział zdolności motorycznych

• Poznajemy zabawy rozwijające zmysły i zdolności koordynacyjne.

• Poznajemy nietypowe przybory wykorzystywane do realizacji zabaw ruchowych

Zabawy:

Berek żuraw, Nietoperz, Obraz, Przewodnik, Pociąg w tunelu, Robot-roboty, Rydwan, Bilardowe kule, Wielka Pardubicka, Malarz, Komar, Mucha, Przepaść, Szklana Pułapka.

Ćwiczenie 7

Współpracujemy czy rywalizujemy? - Gry ruchowe.

• Poznajemy definicje i podział gier ruchowych wg Bondarowicza

• Poznajemy różnice między zabawą i grą ruchową

• Odróżniamy pojęcia: gra drużynowa i zespołowa gra sportowa.

• Poznajemy problemy związane z rywalizacją

• Poznajemy specyfikę organizacji i prowadzenia gier ruchowych (rola sędziego)

Gry:

Berek drużynowy na czas, Żywy kosz, Gra do pięciu podań,

Rzut i bieg, Piti Ponga

Ćwiczenie 8

Bawimy się na świeżym powietrzu - zabawy i gry na boisku.

• Uczymy się jak organizować zajęciach w terenie - boisko szkolne,

• Poznajemy możliwości wykorzystania zajęć na świeżym powietrzu do realizacji wychowania fizycznego

Zabawy i gry:

Gra planszowa

Ćwiczenia 9, 10, 11, 12, 13, 14

Organizujemy zabawy i gry ruchowe.

• Uczymy się jak zorganizować i przeprowadzić zabawę lub grę ruchową - prowadzą studenci.

Studenci w poszczególnych grupach prowadzą zabawy i gry ruchowe dotyczące określonych zagadnień (nawiązywania kontaktów, opanowywania i przezwyciężania złości i agresji, rozwijania świadomości własnego ciała, wspomagania kreatywności, fizycznej i psychicznej regeneracji).

Studenci zobowiązani są do:

• Przygotowania przed zajęciami odpowiedniej liczby i rodzaju przyborów oraz przyrządów niezbędnych do przeprowadzenia zestawu zabaw i gier ruchowych,

• Posiadania gwizdka

• Przygotowania odpowiedniej muzyki do zajęć

Ćwiczenie 9

„Nawiązujemy kontakty” - zabawy igry integracyjne

Ćwiczenie 10

„Opanowujemy i przezwyciężamy złość i agresję” -zabawy i gry przeciwko agresji

Ćwiczenie 11

„Rozwijamy świadomość własnego ciała” - zabawy i gry rozwijające zmysły

Ćwiczenie 12

„Budujemy poczucie bezpieczeństwa w grupie” - zabawy i gry rozwijające współpracę

i współdziałanie.

Ćwiczenie 13

„ Bądźmy twórczy” - zabawy rozwijające myślenie i wyobraźnię.

Ćwiczenie 14

„Muzyka i ruch”- uczymy się jak świadomie dobierać muzykę do zabaw i gier ruchowych.

Ćwiczenie 15

Uczymy się projektować zajęcia oparte o zabawy i gry ruchowe.

• Zastosowanie zabaw i gier ruchowych w czasie organizacji festynów i imprez rekreacyjnych

• Zasady organizacji zajęć ruchowych w szkole i przedszkolu

LISTA PROWADZEŃ

Ćwiczenie 9

Nawiązujemy kontakty - zabawy i gry integracyjne.

Nazwiska i imiona

Ćwiczenie 10

Opanowujemy i przezwyciężamy złość i agresję - zabawy i gry przeciwko agresji.

Nazwiska i imiona

Ćwiczenie 11

Rozwijamy świadomość własnego ciała - zabawy i gry rozwijające zmysły.

Nazwiska i imiona

Ćwiczenie 12

Budujemy poczucie bezpieczeństwa w grupie - zabawy i gry rozwijające współpracę i współdziałanie.

Nazwiska i imiona

Ćwiczenie 13

Bądźmy twórczy - zabawy i gry rozwijające myślenie i wyobraźnię.

Nazwiska i imiona

Ćwiczenie 14

„Muzyka i ruch”- uczymy się jak świadomie dobierać muzykę do zabaw i gier ruchowych

Nazwiska i imiona

Piśmiennictwo

Teoria:

BONDAROWICZ M., Zabawy i gry ruchowe. AWF Warszawa 1986.

BONDAROWICZ M., STANISZEWSKI T., Podstawy teorii i metodyki zabaw i gier ruchowych, AWF Warszawa, 2000

CAILLOOIS R., Gry i ludzie. VOLUMEN Warszawa 1997.

CZABAŃSKI B., Kształcenie psychomotoryczne, AWF Wrocław, 2000.

GUŁA-KUBISZEWSKA H., LEWANDOWSKI M., Jak formułować cele i zadania lekcji wychowania fizycz­nego? „Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne”, 1998, 3.

HANNAFORD C., Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł (podstawy kinezjologii edukacyjnej). Medyk, Warszawa 1998.

HUIZINGA J., Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury. Czytelnik, Warszawa 1985.

HURLOCK E.B., Rozwój dziecka, PWN, Warszawa 1986.

ILG F.L., AMES L.B., BAKER S.M., Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2000.

ILG F.L., AMES L.B., BAKER S.M., Rozwój psychiczny dziecka od 10 do 14 lat. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2000.

JEZIERSKI R., LEWANDOWSKI M., Gesty i znaki - sposób skutecznej komunikacji w szkolnym wychowaniu

KOSZCZYC T., LEWANDOWSKI M. (red.), Zajęcia ruchowe w kształceniu zintegrowanym. AWF, Wrocław 2000.

LEE C., Wzrastanie i rozwój dziecka, WSiP, Warszawa 1997.

OKOŃ W., Zabawa a rzeczywistość. WSiP, Warszawa 1987.

OSIŃSKI W., Zagadnienia motoryczności człowieka. AWF, Poznań 1991.

PRZETACZNIK-GIEROWSKA M., MAKIEŁŁO-JARŻA G., Psychologia rozwojowa wychowawcza wieku dziecięcego. WSiP Warszawa 1985.

STANISZEWSKI T. (red.), Zabawy i gry ruchowe - teoria i metodyka. AWF, Warszawa 1999.

SZOPA J., MLECZKO E., ŻAK S., Podstawy antropomotoryki. PWN, Warszawa-Kraków 1996.

WADSWORTH B.J., Teoria Piageta. Poznawczy i emocjonalny rozwój dziecka. WSiP, Warszawa 1998.

Praktyka:

BARTL A., Gry i zabawy na każdą pogodę. Marba Crown LTD, Warszawa, 1996.

BERGIER J., Mini piłka nożna. Agencja Promo-Lider. Warszawa, 1994.

BOGDANOWICZ M., KISIEL B., PRZASNYSKA M., Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. WSiP Warszawa, 1996.

BOISKO PEŁNE RUCHU, gry i zabawy - sposoby znakowania boisk szkolnych, (praca zbiorowa) Polski Zespół ds. Projektu Szkoła Promująca Zdrowie, Agencja Promo-Lider ZG SZS, Warszawa, 1996.

BONDAROWICZ M., Forma zabawowa w nauczaniu zespołowych gier sportowych. SiT Warszawa, 1983.

BONDAROWICZ M., Zabawy i gry ruchowe w zajęciach sportowych. Resortowe Centrum Metodyczno-Szkoleniowe Kultury Fizycznej i Sportu, 1994.

BONDAROWICZ M., Zabawy i gry ruchowe na cztery pory roku. Bellona, Warszawa, 1995.

BONDAROWICZ M., Zabawy w grach sportowych. WSiP Warszawa, 1995.

BONDAROWICZ M., OWCZAREK S., Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej. WSiP, 1997.

BOROWIECKI S., KLIMOWA M., Gry i zabawy na koloniach i zimowiskach, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa, 1985.

CHAUVEL D., MICHEL V., Gry i zabawy w przedszkolu. CYKLADY, Warszawa, 1999.

DORANCE S., Zajęcia twórcze w przedszkolu (przedmioty i obrazy). CYKLADY, Warszawa, 1997.

EKERT A., Dzieci potrzebują ciszy. Zabawy relaksacyjne na wiosnę, lato, jesień i zimę. Jedność, Kielce, 1999.

FALKENBERG G., Owiń sobie słonia wokół palca (zabawy manualne dla młodszych dzieci). J&BF, Warszawa, 1995.

FĄK T., KAIK - WOŹNIAK A., Gry i zabawy integracyjne, Stowarzyszenie „Wspólnota akademicka”, Legnica, 2004.

FLEMMING I., Gry i zabawy na wycieczkę szkolną. Jedność, Kielce, 1998.

FLEMMING I., FRITZ J., Zabawy na spostrzeganie dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Jedność, Kielce, 1999.

FLEMMING I., FRITZ J., Zabawy na uspokojenie - odprężające zabawy dla dzieci ze szkoły podstawowej. Jedność, Kielce, 1999.

FLEMMING I., FRITZ J., Zabawy na współpracę w domu, w przedszkolu i w szkole. Jedność, Kielce, 1999.

FLEMMING I., FRITZ J., Zabawy ruchowe dla dzieci od 6 do 10 lat. Jedność, Kielce, 1998.

FUCHS B., Gry i zabawy na dobry klimat w grupie. Jedność, Kielce, 1998.

GIACONE E., SCHIAVETTA M., Zabawa na każdy dzień (część 1 i 2). Jedność, Kielce, 1998.

JACHIMSKA M., Grupa bawi się i pracuje - zbiór grupowych gier i ćwiczeń psychologicznych, UWUS, 1994.

KEMPF H. D., FISCHER J., Szkoła kręgosłupa, Oficyna wydawnicza ”Vocatio”, Warszawa, 1998.

KLOPPEL R., VLIEX S., Rytmika w wychowaniu i terapii. Warszawa, 1996.

KSIĘGA GIER I ZABAW, R.A.F. SCRIBA, 1998.

KULGAWCZUK R., Mini piłka siatkowa. Agencja Promo-Lider. Warszawa, 1994.

KUNZ I., Odkrywanie ciszy. Ćwiczenia odprężające dla dzieci w wieku 3 do 8 lat. Jedność, Kielce, 2000.

MAŃKOWSKI R., MARTYNKIN A., Gry i ćwiczenia terenowe. MAW, Warszawa, 1983.

MICHUŁOWICZ J., Wesołe zawody. MAW, Warszawa, 1987.

MIELNICZUK M., STANISZEWSKI T., Stare i nowe gry drużynowe. Telbit Warszawa, 1999.

NAWARA H., NAWARA U., Gry i zabawy integracyjne. AWF Wrocław, 2001.

PAWŁOWSKI E., Gry, ćwiczenia i zabawy zuchów. MAW Warszawa, 1988.

PORTMAN R., Gry i zabawy przeciwko agresji. Jedność, Kielce, 1999.

REICHEL G., RABENSTEIN R., THANHOFFER M., Grupa i ruch, CAK Warszawa, 1997.

RUMIŃSKI A., Mini koszykówka. Agencja Promo-Lider. Warszawa, 1994.

SHERBORNE W., Ruch rozwijający dla dzieci. PWN, 1997.

SILBERG J., Gry i zabawy z niemowlakami. Media Rodzinna, Poznań, 1996.

SILBERG J., Gry i zabawy z maluchami. Media Rodzinna, Poznań, 1995.

SILBERG J, Poznawanie zmysłów przez zabawę. KE Liber, Warszawa, 2007

SÖLVEBORN S-A., Streching SiT. Warszawa, 1989.

STUMPP U., Bewegungsspiele für Freizeit, Schule und Verein, Falken Niederhausen, 1995.

SZCZEPAŃSKI S., Planowanie i organizacja imprez rekreacyjno-sportowych w szkole, 1994.

SZYMAŃSKA-UCHTMAN U., Zabawy i ćwiczenia przy muzyce, 1983.

TEML H., Relaks w nauczaniu, WSiP, Warszawa, 1997

TOCZEK-WERNER S., Rekreacyjne gry ruchowe. AWF Wrocław, 1992.

TRZEŚNIOWSKI R., Gry i zabawy ruchowe. SiT Warszawa, 1987.

VOHLAND U., Radość zabawy - zabawy na świeżym powietrzu dla dzieci i młodzieży. Jedność, Kielce, 2000

VOHLAND U., SCHERF I., Gry i zabawy dla całej rodziny. Marba Crown LTD, Warszawa, 1997.

VOPEL K.W., Dzieci bez stresu. Podróże w nieznane. Jedność, Kielce, 2000.

VOPEL K.W., Dzieci bez stresu. W cudownej krainie fantazji. Jedność, Kielce, 2000.

VOPEL K.W., Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży - część 1 -Kontakty, Postrzeganie, Tożsamość. Jedność, Kielce, 2000.

VOPEL K.W., Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży - część 2 - Uczucie, Rodzina i przyjaciele. Jedność, Kielce, 2000.

VOPEL K.W., Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży - część 3 - Komunikacja, Ciało, Zaufanie. Jedność, Kielce, 2000.

VOPEL K.W., Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży - część 4 - Szkoła, Feedback, Wpływ, Współpraca. Jedność, Kielce, 2000.

WESTON D.CH., WESTON M.S., Co dzień mądrzejsze. 365 gier i zabaw kształtujących charakter, wrażliwość i inteligencję emocjonalną dziecka, Prószyński i S-ka, Warszawa, 1999.

WIERTSEMA H., 100 gier ruchowych. Klanza, Lublin, 1999.

WLAŹNIK K., Przewodnik metodyczny dla nauczyciela - klasy I-III wychowanie fizyczne. JUKA Łódź, 1996.

ZABAWY I GRY RUCHOWE W KULTURZE FIZYCZNEJ DZIECI I MŁODZIEŻY Materiały konferencyjne (T. Olejniczak, E. Fabiś, R. Muszkieta red.), AWF Poznań, 1997.

ZIELONKA Z., Mini piłka ręczna. Agencja Promo-Lider. Warszawa, 1994.

ZIMMER R., Sport i zabawa w przedszkolu. Marshal Wrocław, 1998.

LITERATURA PODSTAWOWA

BONDAROWICZ M., STANISZEWSKI T., Podstawy teorii i metodyki zabaw i gier ruchowych. AWF, Warszawa 2000.

BONDAROWICZ M., Zabawy i gry ruchowe. AWF Warszawa 1986.

CZABAŃSKI B., Kształcenie psychomotoryczne, AWF Wrocław, 2000.

ECKERT A., Zajęcia sportowe w przedszkolu, Jedność, Kielce, 2004.

FĄK T., KAIK - WOŹNIAK A., Gry i zabawy integracyjne, Stowarzyszenie „Wspólnota akademicka”, Legnica, 2004.

FLEMMING I. , FRITZ J., Zabawy na spostrzeganie. Jedność, Kielce 1999.

FLEMMING I. , FRITZ J., Zabawy na uspokojenie. Jedność, Kielce 1999.

FLEMMING I. , FRITZ J., Zabawy ruchowe. Jedność, Kielce 1998.

FLEMMING I., FRITZ J. Zabawy na spostrzeganie dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Jedność, Kielce 1999.

FLEMMING I., FRITZ J., Zabawy na współpracę w domu, w przedszkolu i w szkole. Jedność, Kielce 1999.

FLEMMING I., Gry i zabawy na wycieczkę szkolną. Jedność, Kielce 1998.

FUCHS B., Gry i zabawy na dobry klimat w grupie. Jedność, Kielce 1999.

GRIESBECK J., Zabawy dla grupy. Jedność, Kielce 1999.

GRIESBECK J., Zabawy na wyprawy. Jedność, Kielce 2001.

GUŁA - KUBISZEWSKA H., LEWANDOWSKI M,. Jak formułować cele i zadania lekcji? Wychowanie fizyczne i zdrowotne nr 3, 1998.

GUŁA - KUBISZEWSKA H., LEWANDOWSKI M, Podstawy projektowania programowania i planowania pracy nauczyciela. Wychowanie fizyczne w gimnazjum. WSiP 2003.

KEMPF H. D., FISCHER J., Szkoła kręgosłupa, Oficyna wydawnicza ”Vocatio”, Warszawa, 1998.

NAWARA H., NAWARA U., Gry i zabawy intergracyjne Wyd. AWF Wrocław, 2001.

PORTMANN R., Gry i zabawy przeciwko agresji, Jedność, Kielce, 2005.

SZOPA J., MLECZKO E., ŻAK S., Podstawy antropomotoryki, PWN, Warszawa - Kraków, 1996.

VOPEL K.W., Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży. Część 1: Kontakty. Postrzeganie. Tożsamość. Jedność, Kielce 1999.

VOPEL K.W., Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży. Część 2: Uczucie. Rodzina i przyjaciele. Jedność, Kielce 1999.

VOPEL K.W., Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży. Część 3: Komunikacja. Ciało. Zaufanie. Jedność, Kielce 1999.

VOPEL K.W., Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży. Część 4: Szkoła. Feedback. Wpływ. Współpraca. Jedność, Kielce 1999.

VOPEL K. W., Witajcie nogi!, Jedność, Kielce, 1999.

VOPEL K. W., Witajcie ręce!, Jedność, Kielce, 1999.

VOPEL K. W., Witajcie oczy!, Jedność, Kielce, 1999.

VOPEL K. W., Witajcie uszy!, Jedność, Kielce, 1999.

VOPEL K. W., Od stóp do głów, Jedność, Kielce, 1999.

WAGNER E., Patrzeć - słyszeć i czuć, Jedność, Kielce, 2002.

---