Własnośd  co może właściciel
Kodeks Cywilny art. 140
W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia
społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób,
korzystad z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym
przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierad
pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może
rozporządzad rzeczą.
Zgodnie z zasadami prawa rzymskiego na posiadanie składa
się
fizyczne władanie rzeczą przez posiadacza (łac. corpus
possesionis),
manifestowany przez posiadacza zamiar władania rzeczą dla
siebie (łac. animus rem sibi habendi).
Paradoks posiadania (Leon Litwioski):
Im pewniejsza jest własnośd, tym mniej uwaga poświęca jej
posiadacz.
Z własnością wiąże się subiektywna funkcja użyteczności, która
ma taki sam kształt jak funkcja zysków opisana w teorii
perspektywy
własnośd
Skąd się bierze potrzeba posiadania?
Może istnied pewien instynkt posiadania rzeczy
-dane antropologiczne - niespójne we wszystkich kulturach
-zachowania dzieci  raczej znaczenie kulturowe (np.
posiadanie pluszaków dominuje głównie w krajach
zachodnich)
-socjobiologia  gromadzenie dóbr może świadczyd o pozycji w
hierarchii i sprawowanej kontroli
posiadanie jest raczej sposobem zaspokajania wielu różnych
potrzeb (np. potrzeby zabawy, czy potrzeby wyróżniania się)
Russell Belk  koncepcja poszerzonego ja
posiadanie rzeczy może byd próbą manifestacji tego, kim się jest
Kultura hip  hopu Kultura disco - polo
Csikszentmihalyi i Rochberg-Halton (1981) - badanie
mieszkaoców okolic Chicago
Ludzie młodzi: posiadanie rzeczy pomaga im w działaniu
(odtwarzanie muzyki, dwiczenia fizyczne)
Grupa 40  50 latków: posiadane rzeczy są oznaką statusu i
władzy, okazywanie własnych osiągnięd
Osoby starsze: szczególnie cenne są przedmioty, które
przypominają inne osoby, posiadanie jest formą kontaktu z
innymi
Posiadanie może byd związane z chęcią tworzenia własnego
 ja
Wallendorf i Arnould (1988)
Badania wśród mieszkaoców Nigru: więcej obiektów
kolorowych i religijnych, głównie reprezentujących status
Badania w USA: głównie ubrania i zdjęcia, głównie
reprezentujące związki z innymi ludz
mi
Konsekwencje manifestowania siebie poprzez posiadanie
Materializm  przykładanie dużej wagi do rzeczy, które się
posiada. Osoby o wysokim poziomie materializmu z reguły są
przekonane, że posiadanie jest główną przyczyną szczęścia
Belk (1985): osoby o wysokim poziomie materializmu z reguły
osiągają niższe wyniki na skalach zadowolenia z życia
Kupowanie kompulsywne  Faber (2000):  chroniczne,
powtarzane kupowanie, które pojawia się w odpowiedzi na
uczucia negatywne i jest z
ródłem krótkotrwałej gratyfikacji
Kupowanie kompulsywne jest szczególnie wyraz
ne, gdy:
" łatwo dostępna jest szansa na dokonanie zakupu (wyprzedaż,
karty kredytowe)
" osoba kupująca ma negatywny obraz siebie, co szczególnie
wyraża się w kupowaniu kosmetyków, obuwia, ubrania,
biżuterii
" przewagę osób kupujących kompulsywnie stanowią kobiety
Skala kompulsywnego kupowania: Faber i O Guinn (1989)
Nieracjonalnośd, Impulsywnośd, Dług, Wiara w rozwiązywanie
problemów przez zakupy
CZYNNIK
NR POZYCJI POZYCJA Nieracjonal- Impulsyw-
Dług Wiara 5
ność ność
komp4 4. Kupuję rzeczy wiedząc, że nie mogę sobie na nie pozwolić. 0,746 0,034 0,123 0,003 0,057
komp5 5. Kupuję cokolwiek, aby poprawić sobie samopoczucie. 0,674 0,294 -0,051 0,141 0,098
komp18 18. Kupuję rzeczy, które nie są mi potrzebne. 0,639 0,469 0,166 -0,104 0,038
komp7 7. Moi bliscy zwracają mi uwagę, że wydaję za dużo pieniędzy. 0,619 0,118 0,263 0,213 0,098
komp2 2. Zdarza się, że kupuję rzeczy tylko dlatego, że są przecenione. 0,09 0,622 -0,117 -0,056 0,314
komp15 15. Kupuję jakąś rzecz, a po powrocie do domu nie wiem, dlaczego właśnie to kupiłam. 0,325 0,644 0,117 0,004 0,344
komp16 16. Gdy jestem na zakupach, nie liczę, ile wydaję pieniędzy. 0,121 0,577 0,35 0,101 -0,15
komp17 17. Idę na szalone zakupy i nie mogę się powstrzymać od kupowania. 0,338 0,703 0,258 0,161 -0,172
komp8 8. Płacę kartą, chociaż wiem, że mam już debet na koncie. 0,268 -0,022 0,763 -0,048 0,046
komp11 11. Moją kartę kredytową spłacam tylko w minimalnym stopniu. -0,007 0,253 0,724 0,197 0,126
komp14 14. Bywam nerwowa w dni, kiedy nie zrobię zakupów 0,135 0,49 0,629 0,149 0,165
komp9 9. Jeśli zostają mi jakieś pieniądze pod koniec miesiąca, po prostu je wydaję. 0,585 -0,019 0,485 0,093 0,044
komp6 6. Wierzę, że posiadanie większej ilości pieniędzy rozwiązałoby większość moich problemów. 0,132 0,004 0,124 0,892 0,14
komp13 13. Wierzę, że gdybym miała więcej pieniędzy, większość moich problemów by zniknęła. 0,137 0,065 0,111 0,909 0,088
komp1 1. Podejrzewam, że inni byliby zdziwieni, gdyby się dowiedzieli, w jaki sposób wydaję pieniądze. 0,205 0,05 0,154 0,168 0,64
komp12 12. Po zakupach czuję się przygnębiona. -0,021 0,085 0,048 0,053 0,811
komp3 3. Zakupy to dobra zabawa. 0,565 0,236 -0,216 0,379 -0,036
komp10 10. Lubię po prostu kupować rzeczy, mniej ważne jest to, co kupuję. 0,578 0,339 0,288 0,118 0,104
Wartość własna czynnika 5,77 1,719 1,487 1,319 1,074
% Wariancji po rotacji 17,823 13,696 12,509 11,092 8,037
% Wariancji skumulowany po rotacji 17,823 31,519 44,028 55,121 63,158
Posiadanie i osobowośd marki
osobowośd marki = osobowośd użytkowników
osobowośd marki = przekaz marketingowy
y
ródła osobowości marki:
osoba fikcyjna  np. Uncle Ben
właściciel lub twórca firmy  np. Tommy Hilfiger
osoba znana  np. Tiger Woods
przekaz reklamowy
Osobowośd marki ma szczególnie istotne znaczenie przy
kupowaniu produktów luksusowych
samochody, podróże, alkohol, ubrania, zapachy, itd.
Kupowanie produktów luksusowych przez osoby niezamożne
może mied charakter:
krótkotrwałej  wycieczki w kierunku luksusu  jesteś tego warta
poświęcenia: Belk (1999) opisuje przypadek zakupu luksusowej
lodówki poprzez osoby, których potem nie stad na jedzenie
kupowania podróbek
Szczególnie ważny przypadek wejścia w posiadanie rzeczy 
sprzedaż konsumencka
Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej
oraz o zmianie Kodeksu cywilnego z dnia 27 lipca 2002 r. (Dz.
U. 141 poz. 1176)
Art. 2.
1. Sprzedawca jest obowiązany podad do wiadomości
kupującego cenę oferowanego towaru konsumpcyjnego
oraz jego cenę jednostkową (cenę za jednostkę miary),
chyba że wyrażają się one tą samą kwotą. Przy sprzedaży
towaru konsumpcyjnego oferowanego luzem jest
wymagane podanie jedynie ceny jednostkowej. Taki sam
sposób podawania cen powinien byd stosowany w
reklamie.
Art. 3.
1. Sprzedawca dokonujący sprzedaży w Rzeczypospolitej
Polskiej jest obowiązany udzielid kupującemu jasnych,
zrozumiałych i niewprowadzających w błąd informacji,
wystarczających do prawidłowego i pełnego korzystania ze
sprzedanego towaru konsumpcyjnego. W szczególności należy
podad: nazwę towaru, określenie producenta lub importera,
znak zgodności wymagany przez odrębne przepisy, informacje o
dopuszczeniu do obrotu w Rzeczypospolitej Polskiej oraz,
stosownie do rodzaju towaru, określenie jego
energochłonności, a także inne dane wskazane w odrębnych
przepisach.
Art. 4.
1. Sprzedawca odpowiada wobec kupującego, jeżeli towar konsumpcyjny
w chwili jego wydania jest niezgodny z umową; w przypadku stwierdzenia
niezgodności przed upływem sześciu miesięcy od wy- dania towaru
domniemywa się, że istniała ona w chwili wydania.
3. W przypadkach nieobjętych ust. 2 domniemywa się, że towar
konsumpcyjny jest zgodny z umową, jeżeli nadaje się do celu, do jakiego
tego rodzaju towar jest zwykle używany, oraz gdy jego właściwości
odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju. Takie samo
domniemanie przyjmuje się, gdy towar odpowiada oczekiwaniom
dotyczącym towaru tego rodzaju, opartym na składanych publicznie
zapewnieniach sprzedawcy, producenta lub jego przedstawiciela; w
szczególności uwzględnia się zapewnienia, wyrażone w oznakowaniu
towaru lub reklamie, odnoszące się do właściwości towaru, w tym także
terminu, w jakim towar ma je zachowad.
Art. 8.
1. Jeżeli towar konsumpcyjny jest niezgodny z umową, kupujący może żądad
doprowadzenia go do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę
albo wymianę na nowy, chyba że naprawa albo wy miana są niemożliwe lub
wymagają nadmiernych kosztów. Przy ocenie nadmierności kosztów
uwzględnia się wartośd towaru zgodnego z umową oraz rodzaj i stopieo
stwierdzonej niezgodności, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na
jakie naraziłby kupującego inny sposób zaspokojenia.
4. Jeżeli kupujący, z przyczyn określonych w ust. 1, nie może żądad naprawy
ani wymiany albo jeżeli sprzedawca nie zdoła uczynid zadośd takiemu
żądaniu w odpowiednim czasie lub gdy naprawa albo wymiana narażałaby
kupującego na znaczne niedogodności, ma on prawo domagad się
stosownego obniżenia ceny albo odstąpid od umowy; od umowy nie może
odstąpid, gdy niezgodnośd towaru konsumpcyjnego z umową jest
nieistotna. Przy określaniu odpowiedniego czasu naprawy lub wymiany
uwzględnia się rodzaj towaru i cel jego nabycia.
Psychologiczna definicja szczęścia
 ...szczęście jest takim nastawieniem wobec życia, które
warunkuje aktywne zmaganie się z przeciwnościami losu i
dążenie do ważnych dla podmiotu wartości. Jego przejawem jest
odczuwany subiektywnie pozytywny bilans doświadczeo,
znajdujący swój wyraz na poziomie poznawczym (pozytywna
ocena jakości własnego życia i perspektyw) i na poziomie
emocjonalnym (przewaga przyjemnych afektów.
J. Czapiński
Szczęście może byd traktowane jako wymiar oceny wartości i
sensu życia
Szczęście jako subiektywne zadowolenie z życia (subjective
well-being):
Ocena własnego życia w danym momencie i w dłuższym
okresie czasu. Na ocenę tę składają się
�� emocjonalne reakcje w danej chwili
�� nastrój
�� zadowolenie z życia jako całości
�� poczucie spełnienia:
�� ocena  cząstkowych satysfakcji :, małżeostwo,
praca, itd.
Obszary badania satysfakcji:
�� badania socjologiczne  bardziej i mniej
szczęśliwe narody i grupy społeczne,
�� badania w ramach tzw. psychologii zdrowia,
�� psychologia osobowości
badania z obszaru psychologii społecznej i
poznawczej
Metody badawcze:
" jedno pytanie: Na ile jesteś zadowolny z życia jako całości
" kwestionariusze wielowymiarowe
" metoda dzienniczków  notowanie samopoczucia w różnych
momentach dnia, np. po otrzymaniu smsa
" badanie pamięci  przywoływanie wspomnieo pozytywnych i
negatywnych
Szczęście  dwie tradycje
Podejście hedonistyczne: szczęście to przyjemnośd
" Arystyp: celem życia jest osiągnięcie maksymalnej ilości
przyjemności
" Utylitarianizm: Jak najwięcej przyjemności dla jak
największej liczby ludzi
"  All I wanna do is have some fun before I die
Podejście eudajmonistyczne: szczęście to wypełnianie
własnej prawdziwej natury lub realizowanie własnych
potencjalności
" Arystoteles: szczęście to rozwój cnoty, czyli robienie tego
co warto robid.
Hedonistyczna koncepcja dobrostanu w psychologii
" Przyjmnośd nie ogranicza się tylko do doznao fizycznych
" Przyjemnośd vs ból (Kahneman, 1999)
" Ludzie maksymalizują użytecznośd, wybierają raczej
rzeczy przyjemne niż nieprzyjemne, itd..
" Szczęście - subiektywne poczucie dobrostanu SWB
(subjective well-being):
" Satysfakcja z życia
" Obecnośd pozytywnego nastroju
" Brak nastroju negatywnego
Eudajmonistyczna koncepcja szczęścia w psychologii
" Nie wystarczy zaspokoid wszystkie potrzeby, aby człowiek
miał poczucie szczęścia.
" Zaspokojenie pewnych potrzeb może nawet byd
przeszkodą.
" Watterman (1993) - PE - Personal Expressivenes
intensywne i autentyczne życie,
 dążenie do doskonałości, które odzwierciedla osobisty
potencjał człowieka .
22
 Szczęście: złudzenie czy koniecznośd?
J. Czapioski: Cebulowa teoria szczęścia
" Szczęście to pozytywna postawa wobec życia, pierwotna,
niezależna od okoliczności i od indywidualnej biografii
" Poczucie nieszczęścia jest zależne od przypadłości życia
" Poczucie nieszczęścia jest (u ludzi zdrowych) stanem
przejściowym
Poczucie szczęścia jest zjawiskiem powszechnym:
Badania kwestionariuszowe
Badani z reguły uznają, że  teraz są bardziej szczęśliwi niż  zwykle
Dzieci rysują więcej twarzy uśmiechniętych niż smutnych
23
Teoria auto-determinacji (Deci, Ryan)
Szczęście jest definiowane hedonistycznie
czynniki eudajmonistyczne mogą temu sprzyjad, np.
potrzeba kompetencji
motywacja wewnętrzna
preferencja do zadao trudnych i wymagających
uczenie się spowodowane zainteresowaniem i
ciekawością
dążenie do kompetencji i mistrzostwa
Czapioski, Panek (2001)  Najważniejsze korelaty dobrostanu
psychicznego
1. Wiek (-)
2. Liczba przyjaciół (+)
3. Małżeostwo (+)
4. Dochód (+)
5. Bycie bezrobotnym (-)
6. Płed (kobiety -)
7. Praktyki religijne (+)
8. Nadużywanie alkoholu (-)
9. Bycie rencistą (-)
10. Palenie papierosów (-)
11. Wykształcenie (+)
Czy pieniądze przynoszą szczęście
Belgium, Denmark, France, Greece, Ireland, Italy,
Portugal and Spain
Schyns (2000)  szczęście jest tylko w 2,5% związane z
dochodem
Pieniądze mogą przynosid szczęście tylko biednym
Mariano Rojas  dochód i szczęście w Meksyku
Prawdopodobnie istnieje pewien poziom dochodu, powyżej którego nie istotnego
zwiększenia szczęścia: Ahuvia (2008). 20 tys USD w USA, 10 tys. USD średnio, 320
USD w Meksyku
Ahuvia i Wong (2002): występuje wyraz
ny związek pomiędzy satysfakcją z
dochodów a satysfakcją życiową, ale nie pomiędzy wielkością dochodów a
satysfakcją życiową . Szczególnie wyraz
na zależnośd występuje o osób
biednych, dla których satysfakcja z dochodów jest związane z możliwością
zaspokajania podstawowych potrzeb
Teorie wyjaśniające związek między dobrostanem
ekonomicznym i psychologicznym
Teoria potrzeb  pieniądze są sposobem na zaspokojenie
potrzeb, wyjaśnienie to jest poprawne szczególnie wśród osób o
niskich dochodach i wysokiej deprywacji potrzeb podstawowych
Teorie rozbieżności  ocena własnego życia zależy od:
" aspiracji (i porównywania do innych ludzi
" oczekiwao na podstawie własnej przeszłości
" oceny tego, na co się zasługuje
Teorie adaptacji
Hedonistyczny młyn: jakkolwiek zmieni się twoje życie, zmienią
się też kryteria oceny i poziom szczęścia zostanie taki sam
Teorie wartości pragnieo i celów  np. Teoria autodeterminacji
(jak wyżej): znaczenie autonomii, kompetencji i bliskości
Teoria genetyczna  poziom odczuwania szczęścia jest
uwarunkowany genetycznie
Teoria szczęśliwego atraktora  czyli teza o przyciąganiu
szczęścia
Czapioski  cebulowa teoria szczęścia:
poziom najgłębszy  zdeterminowana genetycznie wola życia
poziom pośredni- subiektywnie spostrzegana postawa wobec
życia
poziom zewnętrzny  satysfakcje cząstkowe
Jeżeli pieniądze szczęścia nie dają, to czemu ludzie za nimi
dążą?
Odpowiedz
1: Zaburzenia w przetwarzaniu informacji: ludzie
dążą do pieniędzy, lepszej pracy, większego prestiżu ponieważ
błędnie przewidują że będzie to miało pozytywny wpływ na
ich życie (Easterlin, 2001)
Odpowiedz
2: Dążąc do szczęścia ludzie mogą osiągad różne
cele, których osiągnięcie może mied wpływ na obniżenie
poczucia szczęścia (np. prestiż, dążenie do zaspokojenia
oczekiwao społecznych)