Kalendarium historii Polski
Spis treści |
Przed X wiekiem n.e. (prehistoria i prahistoria ziem polskich)
ok. 450 tys. lat p.n.e. - Pierwsze ślady łowców-zbieraczy z gatunku Homo erectus na ziemiach polskich odkryte w Trzebnicy pod Wrocławiem i w Rusku pod Strzegomiem.
ok. 300 - 100 tys. lat p.n.e. - Neandertalska kultura aszelska, czyli kultura pięściaków na terenach Śląska i Małopolski.
ok. 250 - 40 tys. lat p.n.e. - Neandertalska kultura mustierska na terenach Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i kultura prądnicko-mikocka na terenach Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i całej Wyżynie Małopolskiej.
ok. 200 - 35 tys. lat p.n.e. - Paleolityczne obozowiska łowców-zbieraczy z gatunku Homo neandertalensis w Polsce, m.in. w okolicach dzisiejszego Radomia i Krakowa.
ok. 70 - 35 tys. lat p.n.e. - Zanik śladów pobytu człowieka wskutek silnego ochłodzenia klimatu.
ok. 35 - 20 tys. lat p.n.e. - Pierwsi przedstawiciele Homo sapiens, zaludnienie Mazowsza, reprezentanci kultury oryniackiej i kultury graweckiej w Małopolsce.
ok. 20 - 12 tys. lat p.n.e. - Ostatnie zlodowacenie na ziemiach polskich, zwane zlodowaceniem bałtyckim lub północnopolskim, i ponownie wyludnienie ziem polskich.
ok. 12 tys. lat p.n.e. - Ocieplenie się klimatu po ostatnim zlodowaceniu. Ekspansja licznych grup łowców reniferów. Pojawienie się ludzi na Pomorzu i w Wielkopolsce.
ok. 8 tys. lat p.n.e. - Początek mezolitu na ziemiach polskich, okresu pomiędzy wycofaniem się lodowca a pojawieniem rolnictwa. Rozwój kultury komornickiej na Dolnym Śląsku i w Wielkopolsce.
ok. 7 - 4 tys. lat p.n.e. - Późnomezolityczna kultura janisławicka i chojnicko-pieńkowska na terenach Pomorza, Kujaw i Mazowsza.
ok. 6 - 4 tys. lat p.n.e. - Początek neolitu na ziemiach polskich. Początki rolnictwa i hodowli zwierząt.
ok. 3,5 tys. lat p.n.e. - Neolit objął tereny całej Polski. Początek kultury pucharów lejkowatych, nazwanej tak od kształtu naczyń o lejkowato pochylonych brzegach.
ok. 2800 - 1800 r. p.n.e. - Rozwój kultury ceramiki sznurowej na ziemiach polskich.
ok. 2700 - 2000 r. p.n.e. - Rozwój kultury amfor kulistych na ziemiach polskich.
ok. 2200 - 1800 r. p.n.e. - Początek epoki brązu na ziemiach polskich.
2200 - 1700 r. p.n.e. - Rozwój kultury unietyckiej na Śląsku.
2000 - 1600 r. p.n.e. - Rozkwit mierzanowickiej kultury brązu w rejonie górnej Wisły.
ok. 1700 r. p.n.e. - Epoka brązu objęła tereny całej Polski.
ok. 1700 - 300 r. p.n.e. - Rozwój kultury łużyckiej, zwanej także kulturą pól popielnicowych, na ziemiach polskich.
ok. 1000 r. p.n.e. - Pierwsze grody obronne, głównie na terenach Śląska.
ok. 900 r. p.n.e. - Pojawienie się ludów czarnomorskich na terenach Małopolski i Śląska.
ok. 750 r. p.n.e. - Początek epoki żelaza i kultury halsztackiej na ziemiach polskich.
VIII w. p.n.e. - Złoty wiek kultury łużyckiej. Jej przykładem jest powstała około 740 r. p.n.e. osada obronna w Biskupinie.
ok. 700 r. p.n.e. - Początki handlu bursztynem.
ok. 500 r. p.n.e. - Kształtuje się kultura wejherowsko-krotoszyńska, zwana też pomorską.
IV - II w. p.n.e. - Pojawienie się Celtów na południowych ziemiach polskich. Ich ośrodkami były m.in. Ślęża, Łysa Góra i Góra Świętej Anny.
III w. p.n.e. - Początek rozwoju kultury przeworskiej.
I - V w. n.e. - Wpływy cywilizacji rzymskiej na ziemiach polskich.
54 - 68 r. n.e. - Wyprawa rzymskiego ekwity po bursztyn nad Morze Bałtyckie, pierwsze wzmianki o Kaliszu.
I - III w. n.e. - Szczyt rozkwitu kultury przeworskiej.
I - IV w. n.e. - Wandalowie ze Skandynawii zajęli tereny między górną Odrą a Dunajem, później zostali wyparci przez Gotów.
III - IV w. n.e. - Wędrówka Gotów przez ziemie polskie.
III - VI w. n.e. - Okres wędrówek ludów, które przyczyniły się do upadku kultury przeworskiej.
IV - V w. n.e. - Najazdy Hunów wyparły Gotów z ziem polskich.
V w. n.e. - Osiedlanie się pierwszych plemion słowiańskich przybyłych z terenów Ukrainy na ziemiach polskich.
II poł. IX w. - Śląsk i część Małopolski (tereny Wiślan) w granicach Państwa Wielkomorawskiego.
koniec IX w. - Pierwsze zapiski o plemionach zamieszkujących ziemie Polskie (głównie południowe i zachodnie tereny).
Wieki X-XII do roku 1138 (państwo pierwszych Piastów) [
964-965 - walki Mieszka I z Pomorzanami.
965 - pierwsze informacje kupca żydowskiego Ibrahima ibn Jakuba o mieście "Karako" - Krakowie, należącym do Czech.
967 - narodziny Bolesława Chrobrego.
968 - utworzenie biskupstwa misyjnego w Poznaniu z pierwszym biskupem Jordanem.
974 - poparcie przez Mieszka Henryka Kłótnika w walce o tron niemiecki.
977 - śmierć Dobrawy.
979 - nieudana wyprawa cesarska na Mieszka.
981 - książę kijowski Włodzimierz Wielki zajął Grody Czerwieńskie.
983 - śmierć Ottona II i elekcja Ottona III na króla Niemiec. Mieszko ponownie poparł jego kontrkandydata, Henryka Kłótnika.
986 - Mieszko uznał zwierzchność Ottona III.
990 - odebranie Czechom Śląska, przyłączenie Małopolski do państwa Mieszka I.
990 - narodziny Mieszka II Lamberta.
ok. 991 - Dagome iudex.
992 - śmierć Mieszka.
992-1025 - panowanie Bolesława Chrobrego.
997 - Misja i śmierć św. Wojciecha.
999 - papież Sylwester II kanonizował biskupa Pragi Wojciecha i ustanowił arcybiskupstwo w Gnieźnie. Pierwszym arcybiskupem został Radzim Gaudenty.
1002 - śmierć Ottona III i wybór Henryka II na króla Niemiec.
1002-1018 - wojny z Cesarstwem Niemieckim:
1002 - zjazd w Merseburgu i zamach na Bolesława Chrobrego.
1007-1013 - druga wojna.
1018, 30 stycznia - pokój w Budziszynie. Na jego mocy Milsko i Łużyce pozostały przy Polsce.
1003-1004 - Bolesław Chrobry księciem Czech. Unia personalna z Czechami.
1007 lub 1018 - uniezależnienie się Pomorza Zachodniego.
1013 - wyprawa Chrobrego na Ruś Kijowską.
1013 - Mieszko II złożył hołd Henrykowi II i poślubił Rychezę.
1016 - narodziny Kazimierza Odnowiciela.
1018 - pokój w Budziszynie.
1018 - udana wyprawa na Kijów, przyłączenie Grodów Czerwieńskich.
1025, 18 kwietnia - koronacja Bolesława Chrobrego, pierwszego króla Polski.
1025, 17 czerwca - śmierć Bolesława Chrobrego.
1025-1031 - pierwsze panowanie Mieszka II Lamberta.
1025, 25 grudnia - koronacja królewska Mieszka II.
1026 - oddanie Kazimierza Odnowiciela do szkoły klasztornej.
1029 - Mieszko II po zawarciu sojuszu z Wieletami, zwanymi też Lucicami (poganami zamieszkującymi Połabie), odparł atak cesarza niemieckiego Konrada II.
1029-1031 - utrata na rzecz księcia czeskiego Udalryka (Oldrzycha) zajętych przez niego Moraw[2] i Słowacji[3].
1030 - najazd odwetowy Mieszka II na Saksonię za atak Konrada II dokonany w 1029 r.
1031 - jednoczesne najazdy cesarza niemieckiego Konrada II (utrata Milska i Łużyc) i księcia ruskiego Jarosława Mądrego (utrata Grodów Czerwieńskich), ucieczka Mieszka II do Czech, na tronie polskim zasiadł popierany przez Jarosława Mądrego brat Mieszka II - Bezprym.
1031-1032 - panowanie Bezpryma (Mieszko II w więzieniu w Czechach).
1032 - zjazd w Merseburgu.
Mieszko II zrzekł się tytułu królewskiego i złożył hołd cesarzowi Konradowi II.
podział Polski na dzielnice.
1032-1034 - drugie panowanie Mieszka II.
1032 - powrót Mieszka II do Polski.
1033 - Mieszko II zjednoczył Polskę.
1034 - powrót Kazimierza Odnowiciela do Polski.
1034, 10 maja - śmierć Mieszka II.
1034 - prawdopodobnie krótkie rządy Kazimierza I Odnowiciela, zakończone jego ucieczką na Węgry.
1034-1039 - rozpad Państwa Polskiego.
1037 - wybuch powstania przeciwko duchowieństwu i możnym oraz reakcja pogańska.
1038 - najazd Brzetysława I.
1039-1058 - panowanie Kazimierza I Odnowiciela.
1039 - powrót do kraju Kazimierza I Odnowiciela, odtworzenie Państwa Polskiego (składającego się z Wielkopolski, Małopolski, Kujaw oraz ziem sieradzko-łęczyckiej i lubuskiej).
1041 - małżeństwo Kazimierza z Dobroniegą.
ok. 1042 - urodził się Bolesław II Szczodry.
ok. 1043 - Władysław I Herman.
1046 - odnowienie biskupstwa w Krakowie.
1047 - pokonanie Miecława (Masława), przyłączenie Mazowsza i być może Pomorza Gdańskiego.
1054 - mediacja cesarska w Kwedlinburgu w sprawie Śląska. Henryk III orzekł pozostanie Śląska przy Polsce w zamian za coroczny trybut na rzecz Czech.
1058 - śmierć Kazimierza Odnowiciela.
1058-1079 - panowanie Bolesława II Szczodrego.
1060 - Bolesław II wsparł księcia Belę w powrocie na Węgry i uderzył na Czechy.
1060 - Pomorze Gdańskie zrzuciło zależność od Polski.
1064 - odbudowa katedry gnieźnieńskiej.
1069 - Bolesław II Szczodry zbrojnie wprowadził na tron kijowski wygnanego z Rusi księcia Izjasława.
1069 - udział polskich oddziałów w wyprawie duńskiego króla Swena Estrydsena na Anglię.
1069 - narodziny syna Bolesława Szczodrego - Mieszka.
1070 - konflikt z Czechami.
1072 - atak Bolesława Szczodrego na Czechy.
1076, 25 grudnia - koronacja królewska Bolesława Szczodrego.
1079 - śmierć biskupa Stanisława.
1079 - bunt przeciwko Bolesławowi Szczodremu, wygnanie króla na Węgry.
1079-1102 - panowanie Władysława I Hermana.
ok. 1080 - ślub Władysława Herman z Judytą, córką księcia Czech Wratysława II.
1081 lub 1082 - śmierć Bolesława II Szczodrego.
1088 - ślub Władysława Herman z Judytą Marią niemiecką.
1100 - drugie wystąpienie braci przeciw ojcu.
1102, 4 czerwca - śmierć Władysława Hermana.
1102-1106 - panowanie Bolesława Krzywoustego na południu (Śląsk i Małopolska) i Zbigniewa na północy (Wielkopolska, Kujawy i Mazowsze).
1106-1138 - panowanie Bolesława Krzywoustego.
1113-1116 - powstanie kroniki Galla Anonima.
1138 - śmierć Bolesława Krzywoustego. Początek dwuwiekowego rozbicia dzielnicowego Polski w wyniku postanowień testamentu Krzywoustego.
.
1146 - bunt juniorów i wypędzenie Władysława Wygnańca. Godność princepsa przejął Bolesław IV Kędzierzawy.
1146-1173 - Bolesław IV Kędzierzawy princepsem.
1150 - książę Albrecht Niedźwiedź utworzył Marchię Brandenburską na terenach odebranych Słowianom połabskim.
1152 - biskup płocki Aleksander z Malonne ufundował drzwi płockie.
1154 - wyprawa księcia Henryka Sandomierskiego do Jerozolimy.
1157 - wyprawa cesarza Fryderyka I Barbarossy do Polski w celu przywrócenia rządów Władysława Wygnańca. Bolesław Kędzierzawy złożył cesarzowi hołd lenny.
1173-1177 - Mieszko III Stary princepsem.
1177-1194 - Kazimierz II Sprawiedliwy princepsem.
1194 - śmierć Kazimierza Sprawiedliwego.
1198 - ugoda Mieszka Starego z możnowładcami małopolskimi, na mocy której książę przejął tron krakowski.
1202 - śmierć Mieszka Starego. Władzę w Krakowie przejął na krótko jego syn Władysław Laskonogi, ale stracił tron na rzecz Leszka Białego.
1202-1238 - rządy Henryka I Brodatego na Śląsku.
1211 - książę Henryk Brodaty dokonał lokacji na prawie magdeburskim Złotoryi. Była to pierwsza na ziemiach polskich lokacja na prawie niemieckim.
1215 - przywilej wolborski książąt dzielnicowych dla duchowieństwa.
1220 - wielki najazd Prusów na Mazowsze i ziemię chełmińską.
ok. 1220 - kronika Wincentego Kadłubka.
1222-1223 - wyprawy krzyżowe Leszka Białego, Henryka Brodatego i książąt pomorskich na Prusów.
1224 - król węgierski Andrzej II wypędził Krzyżaków z ziemi Borsa.
1226 - początek rokowań Konrada I mazowieckiego z Krzyżakami w sprawie ich osiedlenia na pograniczu mazowiecko-pruskim.
1228 - Konrad mazowiecki nadał Krzyżakom ziemię chełmińską.
1227 - zjazd w Gąsawie. Zamordowanie Leszka Białego przez ludzi księcia Władysława Odońca.
1228 - Władysław Laskonogi wydał pierwszy przywilej dla rycerstwa małopolskiego (uważany za pierwszy przywilej nadany rycerstwu na ziemiach polskich).
1230 - bulla papieża Grzegorza IX potwierdzająca nadania i przywileje dla Krzyżaków, którzy osiedlają się nad Wisłą.
1232-1238 - panowanie Henryka I Brodatego w Małopolsce.
1232-1234 - we Wrocławiu powstał pierwszy w Polsce klasztor franciszkanów.
1236 - bitwa pod Szawlami. Klęska wojsk zakonu kawalerów mieczowych w starciu z Litwinami.
1237 - połączenie zakonu kawalerów mieczowych z Krzyżakami.
1238-1241 - panowanie Henryka Pobożnego na Śląsku i w Małopolsce.
1241 - najazd Mongołów na Małopolskę i Śląsk.
1241, 9 kwietnia - bitwa pod Legnicą. W bitwie zginął Henryk Pobożny.
1242 - klęska Krzyżaków w bitwie z siłami Nowogrodu Wielkiego na jeziorze Pejpus.
1247 - śmierć Konrada mazowieckiego.
1248-1255 - wojny śląskie między synami Henryka Pobożnego, podział dzielnicy na kilka księstw.
1249-1252 - Marchia Brandenburska przejęła ziemię lubuską.
1251-1255 - książę Mendog zjednoczył państwo litewskie.
1253, 8 września - papież Innocenty IV kanonizował biskupa krakowskiego Stanisława ze Szczepanowa, zamordowanego w 1079 roku na rozkaz króla Bolesława Szczodrego.
1267 - papież Klemens IV kanonizował księżnę śląską Jadwigę, żonę Henryka Pobożnego.
1279 - rządy Leszka Czarnego w Krakowie, Sandomierzu i Łęczycy.
1287 - układ sukcesyjny między księciem wielkopolskim Przemysłem II, gdańskim Mściwojem II i zachodniopomorskim Bogusławem IV.
1288-1289 - książę wrocławski Henryk Prawy objął tron krakowski.
1290 - po śmierci Henryka prawego panowie małopolscy przekazali rządy nad Krakowem w ręce Przemysła II.
1295 - koronacja królewska Przemysła II.
1296 - przyłączenie Pomorza Gdańskiego do Wielkopolski.
1296 - zamordowanie przez margrabiów brandenburskich, przy współudziale rodów Zarębów i Nałęczów, króla Polski Przemysła II w Rogoźnie.
1300 - koronacja, w Gnieźnie, króla czeskiego Wacława II na króla Polski.
1305 - śmierć Wacława II i koronacja jego syna Wacława III. Wybuch powstania przeciwko niemu. Na czele powstania stanął wypędzony wcześniej Władysław Łokietek.
1306 - Zabójstwo Wacława III w Ołomuńcu.
1306 - Zajęcie przez księcia kujawsko-łęczyckiego Władysława Łokietka Małopolski i Pomorza Gdańskiego.
1308-1309 - Zajęcie przez Krzyżaków Pomorza Gdańskiego.
1312 - bunt wójta Alberta przeciwko Władysławowi Łokietkowi w Krakowie.
1320, 20 stycznia - koronacja Władysława Łokietka. Ponowne zjednoczenie Polski i koniec rozbicia dzielnicowego.
Wieki XIV-XVI do roku 1572 (koniec rządów Piastów oraz czasy Andegawenów i Jagiellonów)
1320 - Proces polsko-krzyżacki w Inowrocławiu i Brześciu Kujawskim. Sąd papieski nakazał Zakonowi krzyżackiemu zwrot Pomorza Gdańskiego i wypłatę odszkodowania. Wyrok nie został wykonany.
1325 - Przymierze Władysława Łokietka z księciem litewskim Giedyminem, umocnione ślubem polskiego następcy tronu Kazimierza z Aldoną Giedyminówną.
1327-1332 - Wojna polsko-krzyżacka. Sojusznikiem zakonu był król Jan Luksemburski.
1330 - Nieudany zamach rycerza Felicjana Zacha na węgierska parę parę królewską, rzekomo sprowokowany romansem księcia polskiego Kazimierza z jego córką Klarą Zach.
1333 - Śmierć Władysława Łokietka.
1333-1370 - Panowanie Kazimierza Wielkiego.
1333, 25 kwietnia - Koronacja królewska Kazimierza Wielkiego.
1337 - Zjazd w Inowrocławiu. Zakon krzyżacki oddał Kujawy i Ziemię dobrzyńską Janowi Luksemburskiemu, który część tych dóbr przekazał Kazimierzowi Wielkiemu.
1339 - Proces polsko-krzyżacki w Warszawie. Jego postanowieniem Zakon krzyżacki miał oddać Polsce Pomorze i Ziemię chełmińską, ale nie uznał tego wyroku.
1340-1366 - Podbój Rusi Halickiej.
1341 - Sojusz Kazimierza Wielkiego z Luksemburgami.
1343 - Pokój kaliski z Krzyżakami.
1348 - Nieudana wyprawa Kazimierza Wielkiego na Śląsk.
1356 - Kazimierz Wielki powołał do życia Sąd Wyższy Prawa Niemieckiego na zamku krakowskim.
1356 - Lwów uzyskał od Kazimierza Wielkiego prawa miejskie (Prawo magdeburskie).
1356, 1 maja - Układ polsko-czeski w Pradze. Kazimierz Wielki zrzekł się praw do Śląska w zamian za pomoc przeciwko Zakonowi krzyżackiemu i Brandenburczykom.
1356-1360 - Statuty Kazimierza Wielkiego dla Wielkopolski i Małopolski.
1364, 12 maja - Założenie Akademii Krakowskiej.
1364 - Zjazd monarchów w Krakowie z udziałem cesarza i króla Czech Karola IV, króla Polski Kazimierza, króla Węgier Ludwika, króla Cypru Piotra, króla Danii Waldemara IV, księcia mazowieckiego Siemowita, książąt śląskich i margrabiego brandenburskiego Ottona.
1370 - Śmierć Kazimierza Wielkiego (ostatniego z Piastów).
1370-1382 - Panowanie Ludwika Węgierskiego.
1370 - Koronacja Ludwika Węgierskiego.
1382 - Śmierć króla Węgier i Polski Ludwika Węgierskiego.
1384-1386 - Jadwiga Andegaweńska na tronie polskim.
1386-1434 - Panowanie Władysława Jagiełły.
1386 - Chrzest, koronacja, ślub Władysława Jagiełły z Jadwigą.
1387 - Utworzenie biskupstwa katolickiego w Wilnie.
1397 - Utworzenie w państwie Zakonu krzyżackiego organizacji szlachty chełmińskiej o nazwie Związek Jaszczurczy.
1399, 12 lub 16[5] sierpnia - Bitwa nad Worsklą.
1402 - Odkupienie od Brandenburczyków Nowej Marchii.
1404 - Pokój w Raciążu pomiędzy Polską i Litwą a Krzyżakami.
1409, maj - Wybuch kolejnego powstania na Żmudzi przeciwko Zakonowi Krzyżackiemu.
1409-1411 - Wielka wojna z Zakonem krzyżackim.
1409, 12 sierpnia - Zakon Krzyżacki rozpoczął działania wojenne i wkroczył na ziemię dobrzyńską i Kujawy.
1409, 6 października - Wojska polskie wyzwoliły Bydgoszcz.
1409, 8 października - Rozejm polsko-krzyżacki.
1409, 20 grudnia - Zakon Krzyżacki zawarł antypolski sojusz z królem Węgier Zygmuntem Luksemburskim.
1409, 21 grudnia - Zygmunt Luksemburski wypowiedział wojnę Polsce.
1410, 24 czerwca - Atak wojsk polskich i litewskich na tereny krzyżackie.
1410, 30 czerwca-2 lipca - Przeprawa wojsk koronnych przez Wisłę pod Czerwińskiem, połączenie z wojskami litewsko-ruskimi, początek marszu na Malbork.
1410, 25 lipca-19 sierpnia - Bezskuteczne oblężenie Malborka przez wojska Władysława Jagiełły.
1410, 10 października - Zwycięstwo wojsk polskich nad posiłkami krzyżackimi z Nowej Marchii pod Koronowem.
1410, listopad - Najazd wojsk Zygmunta Luksemburskiego na ziemię sądecka.
1412 - Zygmunt Luksemburski zawarł pokój z Władysławem Jagiełłą i księciem Witoldem.
1421 - Antykrzyżacki sojusz Polski z Brandenburgią.
1422 - Pokój z Zakonem krzyżackim nad jeziorem Melno (Pokój melneński).
1430 - Śmierć wielkiego księcia litewskiego Witolda, jego następcą został Świdrygiełło.
1431 - Najazd krzyżacki na pogranicze wielkopolskie.
1432 - Zygmunt Kiejstutowicz, brat Witolda, obalił rządy Świdrygiełły na Litwie i zawarł w Grodnie nową unię z Polską.
1434 - Śmierć Władysława Jagiełły.
1434-1444 - Panowanie Władysława III.
1434 - Koronacja Władysława III na króla Polski.
1439 - Konfederacja Spytka z Melsztyna rozbita przez wojska królewskie w bitwie pod Grotnikami.
1444 - W bitwie pod Warna zginął Władysław III Warneńczyk.
1447-1494 - Panowanie Kazimiera Jagiellończyka.
1447 - Koronacja Kazimierza Jagiellończyka.
1466 - II pokój toruński (koniec wojny trzynastoletniej).
1492-1501 - Panowanie Jana Olbrachta.
1501-1506 - Panowanie Aleksandra Jagiellończyka.
1505 - Przyjęcie przez sejm konstytucji Nihil novi.
1506-1548 - Panowanie Zygmunta Starego.
1517, 31 października - Wystąpienie Marcina Lutra.
1561 - Hołd lenny zakonu kawalerów mieczowych, złożony Zygmuntowi II Augustowi.
1569 - Zawarcie unii lubelskiej pomiędzy Polską i Litwą.
1572, 7 lipca - Śmierć Zygmunta Augusta. Koniec dynastii Jagiellonów na tronie Polski.
Wieki XVI-XVIII (czasy królów elekcyjnych)
1573, 28 stycznia - uchwalenie konfederacji warszawskiej.
1573, czerwiec-maj - pierwsza wolna elekcja w Polsce.
1573, 11 maja - królem Polski wybrany został Henryk Walezy.
1574, 18-19 czerwca - ucieczka Henryka Walezego z Polski do Francji.
1574, 24 sierpnia - zjazd senatorów w Warszawie, decyzja o odebraniu Henrykowi Walezemu korony polskiej, jeśli ten nie wróci do Polski do 12 maja 1575 r.
1575, 15 grudnia - królową wybrana została Anna Jagiellonka.
1578 - ustanowienie Trybunału Koronnego.
1578 - utworzenie piechoty wybranieckiej.
1581 - ustanowienie Trybunału Litewskiego.
1582 - pierwszy sejm zakończony uwzględnieniem sprzeciwu nielicznej mniejszości (17 posłów).
1586, 12 grudnia - śmierć króla Stefana Batorego.
1587, sierpień - sejm elekcyjny.
1587, 19 sierpnia - królem wybrany został Zygmunt Waza.
1587, 27 grudnia - koronacja Zygmunta III Wazy.
1591, grudzień - powstanie kozackie Krzysztofa Kosińskiego.
1593 - pogrom wojsk Kosińskiego pod Piątkiem, koniec powstania.
1595, 9 czerwca - narodziny królewicza Władysława.
1595 - wybuch kozackiego powstania Semena Nalewajki.
1595 - założenie Akademii Zamojskiej.
1596 - przenosiny dworu królewskiego z Krakowa do Warszawy.
1596 - unia brzeska.
1597 - pierwsze wydanie Kazań Sejmowych Piotra Skargi.
1599, lipiec - detronizacja Zygmunta Wazy przez sejm szwedzki.
1652 - pierwszy sejm zerwany za pomocą liberum veto. Początki rządów oligarchii magnackiej w Polsce.
1697, 15 września - koronacja Augusta II Sasa.
1733, 12 września - elekcja Stanisława Leszczyńskiego.
1734, 17 stycznia - koronacja Augusta III Sasa.
1764, 7 września - elekcja Stanisława Augusta Poniatowskiego.
1768 - zawiązanie konfederacji barskiej.
1788-1792 - Sejm Czteroletni (Wielki).
1791, 3 maja - uchwalenie pierwszej polskiej konstytucji (Konstytucja 3 maja).
1792 - zawiązanie konfederacji targowickiej.
Lata 1795-1918 (okres zaborów)
1797 - utworzenie Legionów Polskich we Włoszech.
1807 - powstanie Księstwa Warszawskiego.
1830, 29 listopada - "Noc Listopadowa", początek powstania listopadowego.
1846, 19 lutego - początek rzezi galicyjskiej.
1846, 21 lutego - początek powstania krakowskiego.
1863, 22 stycznia - początek powstania styczniowego.
1882 - utworzenie Wielkiego Proletariatu.
1914 - początek I wojny światowej.
1918, 11 listopada - odzyskanie niepodległości przez Polskę. Koniec I wojny światowej.
Lata 1919-1939 (II Rzeczpospolita)
1920, 10 stycznia - Gdańsk stał się Wolnym Miastem według postanowień traktatu wersalskiego.
1920, 10 lutego - gen. Józef Haller w Pucku dokonał zaślubin Polski z morzem.
1920, 15 sierpnia - Bitwa warszawska, zwana cudem nad Wisłą.
1921, 18 marca - Traktat ryski. Podpisany w Rydze traktat ustalił przebieg wschodniej granicy Polski.
1926, 12-15 maja - Zamach majowy. Przejęcie władzy w państwie przez obóz sanacji.
1935, 12 maja - W Warszawie zmarł marszałek Józef Piłsudski.
1937, luty - Wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski ogłosił plan budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP).
1939, 30 sierpnia - Prezydent Ignacy Mościcki ogłosił mobilizację Wojska Polskiego.
Lata 1939-1945 (II wojna światowa)
1939, 23 sierpnia - Podpisanie Paktu Ribbentrop-Mołotow.
1939, 1 września - hitlerowskie Niemcy, w porozumieniu ze Związkiem Radzieckim, napadły na Polskę. Początek kampanii wrześniowej w Polsce, zakończonej IV rozbiorem Polski. Początek II wojny światowej.
1939, 7 września - kapitulacja Westerplatte.
1939, 17 września - agresja ZSRR na Polskę.
1939, 28 września - kapitulacja Warszawy.
1939, 28 września - podpisanie przez III Rzeszę i ZSRR porozumienia dotyczącego podziału ziem polskich.
1939, 12 października - utworzenie niemieckiej administracji na obszarze środkowej Polski, tzw. Generalnego Gubernatorstwa.
1939, 6 listopada - początek Sonderaktion Krakau, akcji niemieckiej skierowanej przeciwko inteligencji krakowskiej.
1940, 6 stycznia - masowa egzekucja Polaków w Poznaniu przeprowadzona przez hitlerowców.
1940, 20 maja - początek budowy obozu koncentracyjnego Auschwitz w Oświęcimiu, największego obozu zagłady zbudowanego przez Niemców na ziemiach polskich.
1940, 16 października - utworzenie getta żydowskiego w Warszawie.
1941, 30 czerwca - wkroczenie wojsk hitlerowskich do Lwowa.
1941, 4-26 lipca - we Lwowie hitlerowcy aresztowali i w nocnej egzekucji, bez sądu, rozstrzelali na Wzgórzach Wuleckich 25 polskich uczonych, kilkunastu członków ich rodzin i domowników.
1942, 14 lutego - przekształcenie Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) w Armię Krajową (AK).
1943, 26 marca - akcja pod Arsenałem w Warszawie - odbicie więźniów z rąk Gestapo przez AK.
1943, 19 kwietnia - początek powstania w getcie warszawskim.
1943, 8 maja - koniec powstania w getcie warszawskim.
1943, 4 lipca - śmierć gen. Władysława Sikorskiego w katastrofie lotniczej pod Gibraltarem.
1943, 31 grudnia - utworzenie Krajowej Rady Narodowej.
1944, 1 lutego - zamach na Franza Kutscherę, dowódcę SS i policji w dystrykcie warszawskim, przeprowadzony w Warszawie przez żołnierzy AK.
1944, 20 lipca - z inicjatywy Józefa Stalina w Moskwie delegaci komunistycznej KRN i ZPP powołali Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego. PKWN w tajnym porozumieniu zgodził się na nową polsko-sowiecką granicę, rezygnując z terenów na wschód od tzw. Linii Curzona.
1944, 22 lipca - oficjalna data utworzenia Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN).
1944, 22 lipca - Początek walk o Lwów. Oddziały 5. Dywizji Kresowej Armii Krajowej i 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich zajęły miasto. Po aresztowaniu przez Sowietów część z nich została zesłana do łagrów w ZSRR.
1944, 1 sierpnia - początek powstania warszawskiego.
1944, między 1 a 7 sierpnia - w niemieckim obozie koncentracyjnym Sachsenhausen zamordowany został Komendant Główny Armii Krajowej gen. Stefan Rowecki.
1944, 12 września - bitwa pod Ewiną. Bitwa stoczona pod wsią Ewina w województwie łódzkim przez oddział Armii Ludowej z jednostkami niemieckimi.
1944, 2 października - kapitulacja powstania warszawskiego.
1944, 21 sierpnia - bitwa z oddziałami sowieckimi pod Surkontami na Nowogródczyźnie, w której poległ płk Maciej Kalenkiewicz.
1944, 31 sierpnia - dekret PKWN "o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy" i "zdrajców narodu polskiego", na mocy którego w następnych latach skazano na śmierć lub wieloletnie więzienie wielu polskich żołnierzy podziemia oraz polskich działaczy politycznych.
1944, 7-8 października - nieudana próba rozbicia przez oddziały Armii Krajowej więzienia Urzędu Bezpieczeństwa w Rzeszowie.
1944, 12 października - premier rządu RP, Stanisław Mikołajczyk złożył wizytę w Moskwie. Jednocześnie przedstawiciel delegacji komunistów polskich, Bolesław Bierut, potwierdził gotowość oddania ZSRR terenów wschodnich II Rzeczypospolitej (położonych na wschód od tzw. Linii Curzona).
1944, październik - obława NKWD na członków podziemia niepodległościowego na Białostocczyźnie. Aresztowano 2 tysiące żołnierzy, których wywieziono do obozów w głąb ZSRR.
1944, listopad - utworzona została organizacja antykomunistyczna Narodowe Zjednoczenie Wojskowe (NZW), powstała z połączenia Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW) i Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ) oraz niektórych oddziałów Armii Krajowej (AK).
1944, 29 listopada - dymisja Stanisława Mikołajczyka ze stanowiska premiera rządu RP na uchodźstwie. Nowym premierem został Tomasz Arciszewski z PPS.
1944, 31 grudnia - Krajowa Rada Narodowa powołała Rząd Tymczasowy, przeciwko czemu zaprotestował rząd RP na uchodźstwie.
1945, 12 stycznia - początek zimowej ofensywy Armia Czerwona z linii Wisły i Narwi w kierunkach na zachód i na północ. W jej wyniku Armia Czerwona zajęła obszar Polski środkowej, Prusy Wschodnie i Pomorze.
1945, 17 stycznia - wkroczenie 1 Armii Wojska Polskiego do Warszawy.
1945, 19 stycznia - komendant główny AK, gen. Leopold Okulicki "Niedźwiadek", wydał rozkaz o rozwiązaniu struktur Armii Krajowej.
1945, 4-11 lutego - konferencja jałtańska. W trakcie konferencji USA i Wielka Brytania pod naciskiem Stalina zgodziły się na oddanie ZSRR wschodnich terenów II Rzeczypospolitej, zagarniętych przez Związek Sowiecki po 17 września 1939 na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow. Decyzję tę oprotestował rząd RP na uchodźstwie.
1945, 27-28 marca - pod pretekstem rozmów, NKWD aresztowało w Pruszkowie 16 przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, których wywieziono do moskiewskiego więzienia na Łubiance a następnie poddano śledztwu.
1945, 11 kwietnia - ucieczka 48 członków AK z obozu NKWD w Skrobowie. 10 dni później z obozu w Skrobowie do łagru w Stalinogorsku wywieziono 350 żołnierzy AK.
1945, 19 kwietnia - Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych, gen. Władysław Anders, powołał Delegaturę Sił Zbrojnych na czele z płk. Janem Rzepeckim (istniała do 8 sierpnia 1945).
1945, 21 kwietnia - polsko-radziecki układ o przyjaźni i współpracy.
1945, 3 maja - marszałkiem Polski został agent NKWD, Michał Żymierski.
1945, 7-8 maja - bitwa pod Kuryłówką na Lubelszczyźnie, stoczona pomiędzy oddziałami NZW płk. Franciszka Przysiężniaka a oddziałami sowieckimi.
1945, 8 maja - kapitulacja III Rzeszy. Koniec II wojny światowej w Europie. W tym czasie obozach NKWD w Polsce więziono 25 000 Polaków.
Lata 1945-1989 (okres Polski Ludowej)
1945, 18-21 czerwca - proces szesnastu w Moskwie. Pokazowy proces 16 przywódców politycznych Polskiego Państwa Podziemnego aresztowanych podstępnie przez NKWD w Pruszkowie w marcu 1945 r.
1945, 28 czerwca - utworzenie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej.
1945, 1 lipca - została rozwiązana Rada Jedności Narodowej, wydając odezwę programową do narodu polskiego - Testament Polski Walczącej, w której zażądała opuszczenia Polski przez wojska sowieckie i zakończenia prześladowań politycznych.
1945, 5 lipca - USA i Wielka Brytania wycofały uznanie dla rządu RP na uchodźstwie (pozostającego de iure nadal jedyną legalną władzą RP), tym samym usankcjonowały działalność Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej.
1945, 17-2 sierpnia - konferencja poczdamska. Na konferencji ustalony został przebieg zachodniej granicy Polski na linii rzeki Odry i Nysy Łużyckiej. Ziemie na wschód od tych rzek, tzw. Ziemie Zachodnie, weszły w skład państwa polskiego.
1945, 10-25 lipca - obława augustowska, zorganizowana przez oddziały NKWD w okolicach Augustowa. Aresztowano około 2.000 członków podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, z czego 600 zamordowano w nieznanym miejscu.
1946, 5 lipca - utworzenie Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, czyli cenzury.
1947, 19 stycznia - wybory do Sejmu Ustawodawczego.
1947, 6 lutego - powołanie Józefa Cyrankiewicza na funkcję premiera.
1947, 8 lutego - odwołanie rządu Edwarda Osóbki-Morawskiego.
1947, 19 lutego - ogłoszenie Małej Konstytucji.
1947, 2 lipca - ustawa o Planie Trzyletnim.
1948, 31 sierpnia - powołanie Bolesława Bieruta na funkcję I sekretarza KC PPR.
1948, 12 października - mianowanie Stefana Wyszyńskiego prymasem Polski.
1948, 22 grudnia - wymuszone przez komunistów zjednoczenie Polskiej Partii Robotniczej (PPR) i Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) w Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą (PZPR).
1950, 26 kwietnia - pierwsza polska audycja Radia Wolna Europa.
1950, 21 lipca - ustawa o Planie Sześcioletnim.
1952, 5 kwietnia - polsko-radziecka umowa o budowie Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie.
1952, 22 lipca - przyjęcie konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL).
1952, 26 października - wybory do Sejmu.
1952, 20 listopada - złożenie urzędu premiera przez Józefa Cyrankiewicza i dymisja rządu.
1952, 21 listopada - Bolesław Bierut premierem PRL.
1954, 12 marca - odwołanie Bolesława Bieruta z funkcji premiera.
1954, 18 marca - powołanie na urząd premiera Józefa Cyrankiewicza.
1954, 7 grudnia - rozwiązanie Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.
1955, 14 maja - utworzenie Układu Warszawskiego.
1956, 12 lutego - śmierć Bolesława Bieruta.
1956, 28-30 czerwca - Poznański Czerwiec zwany także powstaniem poznańskim, pierwszy w PRL strajk generalny i demonstracje uliczne.
1956, 19-21 października - VIII plenum KC PZPR. Władysław Gomułka został powołany na stanowisko I sekretarza KC PZPR.
1956, 28 listopada - przejęcie kompetencji Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (MSW). Utworzenie Służby Bezpieczeństwa (SB).
1966 - obchody 1000-lecia Państwa Polskiego.
1968 - protesty studentów w związku z administracyjnym zakazem wystawiania "Dziadów" Adama Mickiewicza w Teatrze Narodowym w Warszawie.
1970, 12 grudnia - podwyżka cen produktów żywnościowych.
1970, 14-22 grudnia - tzw. wydarzenia grudniowe - wiece protestacyjne, demonstracje i strajki robotnicze przeciwko podwyżce cen żywności, szczególnie nasilone w Gdyni, Gdańsku i Szczecinie. Władze komunistyczne użyły wojska przeciwko robotnikom. Zginęły co najmniej 44 osoby, a 1160 zostało rannych.
1970, 20 grudnia - odsunięcie Władysława Gomułki od władzy. Pierwszym sekretarzem KC PZPR został Edward Gierek.
1970, 23 grudnia - odwołanie Józefa Cyrankiewicza ze stanowiska premiera. Premierem rządu został Piotr Jaroszewicz.
1975, 28 maja - uchwalenie ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym, likwidującej powiaty i wprowadzającej podział kraju na 49 województw.
1975, 5 grudnia - otwarcie Dworca Centralnego w Warszawie.
1976 - protesty robotnicze w Radomiu i Ursusie. Powstanie Komitetu Obrony Robotników (KOR).
1977, 25 marca - utworzenie Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO).
1978, 16 października - wybór kardynała Karola Wojtyły na biskupa Rzymu. Nowy papież przybrał imię Jan Paweł II.
1981, 13 grudnia - władze komunistyczne PRL wprowadziły w Polsce stan wojenny.
1989, 4 czerwca - pierwsza tura wyborów do tzw. Sejmu kontraktowego, zwycięska dla Obywatelskiego Komitetu Wyborczego skupionego wokół "Solidarności". Datę tę przyjmuje się najczęściej za koniec władzy komunistycznej w Polsce.
Od 1990 (początek nowej demokracji)
1990, 25 listopada i 9 grudnia - Pierwsze w historii Polski powszechne wybory prezydenckie.
25 listopada - I turę wyborów wygrał Lech Wałęsa (39,7%) przed Stanisławem Tymińskim (23,1%), który niespodziewanie wyprzedził Tadeusza Mazowieckiego.
9 grudnia - Prezydentem RP został Lech Wałęsa zdobywając w II turze wyborów ponad 74%.
1991, 27 października - Pierwsze po II wojnie światowej wolne wybory parlamentarne. Zwycięstwo Unii Demokratycznej (12,32%).
1993, 19 września - Wybory parlamentarne, w których wygrał Sojusz Lewicy Demokratycznej (SLD) (20,41%).
1995, 1 stycznia - Denominacja złotego (w stosunku 1:10.000).
1995, 7 kwietnia - W Warszawie oddany do użytku został pierwszy w Polsce odcinek metra.
1995, 5 i 19 listopada - Wybory prezydenckie.
5 listopada - I tura wyborów wygrana przez Aleksandra Kwaśniewskiego (35,11%) przed Lechem Wałęsą (33,11%).
19 listopada - II tura wyborów wygrana przez Aleksandra Kwaśniewskiego (51,72%).
1996, 18 lutego - Referendum uwłaszczeniowe (32% frekwencji).
1996, 3 października - Wisława Szymborska laureatką Literackiej Nagrody Nobla.
1997, 2 kwietnia - Uchwalenie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez Zgromadzenie Narodowe.
1997, 21 września - Wybory parlamentarne. Zwycięstwo Akcji Wyborczej Solidarność (AWS) (33,83%).
1999, 1 stycznia - Wprowadzenie nowego podziału administracyjnego państwa: 16 województw o nazwach nawiązujących do nazw regionów, w obrębie województw przywrócono powiaty.
2000, 2 kwietnia - Andrzej Wajda otrzymał Oscara za całokształt twórczości filmowej.
2000, 8 października - Wybory prezydenckie. Wybory ponownie wygrał Aleksander Kwaśniewski (53,3%).
2001, 23 września - Wybory parlamentarne. Wygrana SLD (41,04%).
2002, 2 maja - Pierwszy w Polsce przypadek tzw. choroby szalonych krów (BSE), stwierdzony w ubojni w Mochnaczce Wyżnej koło Krynicy.
2003, 7-8 czerwca - Ogólnopolskie referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.
2004, 1 maja - Przyjęcie Polski do Unii Europejskiej.
2005, 2-8 kwietnia - Żałoba narodowa po śmierci papieża Jana Pawła II.
2004, 21 września - Naturalne trzęsienie ziemi o sile 4,5 stopnia skali Richtera w północno-wschodniej części Polski.
2005, 25 września - Wybory parlamentarne. Zwycięstwo Prawa i Sprawiedliwości (PiS).
9 października - I tura wyborów wygrana przez Donalda Tuska (36,33%) przed Lechem Kaczyńskim (33,10%).
23 października - II tura wyborów wygrana przez Lecha Kaczyńskiego (54,04%).
2006, 28 stycznia - Katastrofa budowlana na Śląsku. Zginęło 65 osób, 140 zostało rannych.
2006, 24 marca - Metropolita krakowski, arcybiskup Stanisław Dziwisz został mianowany kardynałem przez papieża Benedykta XVI.
2006, 2 maja - Wprowadzenie nowego wzoru tablic rejestracyjnych. Jedyną zmianą jest dodanie eurobandu - symbolu Unii Europejskiej.
2006, 25-28 maja - I pielgrzymka do Polski papieża Benedykta XVI.
2006, 8 września - Sejm uchwalił ustawę o zmianie Konstytucji, dopuszczającą ekstradycję obywatela polskiego.
2006, 21 listopada - Wybuch metanu w kopalni Halemba w Rudzie Śląskiej. Zginęło 23 górników.
2007, 10 stycznia - Koniec 6-letniej kadencji prezesa Narodowego Banku Polskiego (NBP) Leszka Balcerowicza.
2007, 11 stycznia - Zaprzysiężenie Sławomira Skrzypka na stanowisko prezesa NBP.
2007, 7 września - Rząd przyjął ustawę o samorozwiązaniu sejmu.
2007, 21 października - Wybory parlamentarne. Zwycięstwo Platformy Obywatelskiej (PO).
2007, 21 grudnia - Przystąpienie Polski do strefy Schengen.
2008, 23 stycznia - Katastrofa samolotu wojskowego w Mirosławcu. Zginęło 20 żołnierzy.
2008, 14 sierpnia - Podpisanie umowy o tarczy antyrakietowej z USA.