Polska pod rządami Sasów.

Cele operacyjne: uczeń powinien wiedzieć (znać)
- kim był August II i skąd pochodził;
- jak funkcjonował Sejm w XVIII wieku;
- jaka była pozycja króla w tym okresie;
- czym cechowała się postawa magnatów i szlachty;
- jakie zmiany zaszły w gospodarce i kulturze;
- pojęcia: prawa kardynalne, liberum veto, rokosz, konfederacja, złota wolność.

Metody: opowiadanie, pogadanka, pokaz, praca pod kierunkiem, praca z podręcznikiem.

Środki dydaktyczne: mapa "Europa w XVIII w.", "Poczet królów i książąt polskich", Mały Słownik Historii Polski, Encyklopedia Szkolna "Historia", Podręcznik dla klasy VI, S.Szostakowski "Polska w latach świetności i upadku" (XIV - XVIII w.), s.132

Czas zajęć: 1 godzina (45 minut)

Przebieg lekcji:

1. Czynności organizacyjno - porządkowe.

2.Rekapitulacja wtórna:
- przypomnienie podstawowych zmian zachodzących w Rosji, Austrii, Prusach w XVIII wieku ze szczególnym uwzględnieniem pozycji monarchów i organizacji władzy (absolutyzm), przemian w armii, rzemiośle, oświacie.

3.Podanie tematu i podstawowych zagadnień.

4. Nauczyciel zapoznaje uczniów z nowym monarchą na tronie polskim Augustem II Mocnym. Zwraca uwagę na różnice między pozycją monarchy w Saksonii i w Polsce.

5.Uczniowie w grupach opracowują charakterystykę stosunków w Polsce pierwszej połowy XVIII w. poprzez poszukiwanie odpowiedzi na pytania, problemy:
A. Co oznaczają pojęcia: liberum veto, prawa kardynalne, rokosz, konfederacja?
B. Z czego wynikała i w czym się przejawiała słabość Polski w I połowie XVIII wieku?
C. Jaka była sytuacja w gospodarce (wieś, miasto)?
D. Dlaczego upadła oświata i kultura?

6.Grupy pod kierunkiem nauczyciela odpowiadają na pytania. Zwracają uwagę na fakty najważniejsze (zapisują na tablicy)

Przyczyny słabości Polski w XVIII wieku
polityczne
społeczne
gospodarcze
kulturalne

7.Rekapitulacja pierwotna:
- Jak oceniasz pozycje Polski w stosunku do sąsiadów?

8.Notatka - (przepisanie z tablicy uzupełnionej tabeli).

9.Podanie pracy domowej:
- W jakim kierunku powinny być czynione zmiany w Polsce, aby zapewnić jej bezpieczeństwo?

Proponowany ostateczny wygląd tabeli w zeszycie:

Przyczyny słabości Polski w XVIII wieku
Polityczne	- rozkład Sejmu (liberum veto) a wzrost znaczenia sejmików - słaba władza króla - bezład, konflikty wewnętrzne (rokosz, konfederacje) - nieliczna stała armia
Społeczne	- prywata szlachty, magnaterii (złota wolność), strach przed absolutyzmem - wyzysk chłopów, zwiększanie ich obciążeń pańszczyźnianych - mieszczanie pozbawieni praw
Gospodarcze	- zniszczenia we wsiach i miastach - niska wydajność w rolnictwie - wyludnienie miast
Kulturalne	- niski poziom w szkołach jezuickich - upadek nauki, literatury - wzrost nietolerancji

---