1.Rozp.średniowiecza- upadek cesarstwa rzymskiego zach. 476 r. Zakończenie-wiązą się z nim daty: druk gutenberga-1450, upadek bizancjum-1453, odkrycie ameryki-1492, wystąpienie Lutra-1517
KAROL WIELKI (742-814)-Twórca olbrzymiego państwa które sięgało od M. Bałtyckiego po Dunaj i Rzym-chciał zjednoczyć ludzi o różnorodnej kulturze i obyczajach
-postanowił uczynić chrześcijaństwo czynnikiem jednoczącym poszczególne prowincje -uważał że kler i religię należy podporządkować władzom świeckim -dążył do up
owszechniania oświaty, organizowania szkółek przy katedrach i klasztorach -w 797 wydano zarządzenie które nakazywało zorganizowanie szkoły do której
musieli uczęszczać wszyscy chłopcy bez względu na to czy przygotowywali się do życia duchownego czy świeckiego -w 782 zorganizował szkołę pałacową-zwaną akademią
-program nauczania obejmował nie tylko przedmioty z zakresu 7 sztuk wyzwolonych ale także umiejętność redagowania dokumentów i zarządzeń cesarskich
-szkoła pałacowa kładła duży nacisk na astronomię i przedmioty ścisłe, nauczano w niej architektury i medycyny -K.Wielki postanowił istniejące kościoły i k
lasztory uczynić ogniskami oświaty -chciał podnieść kler na wyższy poziom życia moralnego -uczono łaciny i języka ojczystego
-Ten kto nie umiał czytać i pisać nie był dopuszczany do żadnego urzędu kościelnego w 800 r koronował się na cesarza rzymskiego
3.Szkoły kościelne: katechetyczne, parafialne, katedralne, kolegiackie, klasztorne 4.szkoła katedralna-zajm.główne miejsce w org.szkolnej, ustanowione przez sobory
watykańskie, obejm.program 7 sztuk wyzw. W 2 cyklach: niższy trivium(3 drogi)-przedm.językowe:gramatyka,retoryka,dialektyka. Wyższy quadrivium(4 drogi)-przedm.rzeczow
e:arytmetyka,astronomia,geometria,muzyka. Szkoły te podlegały biskupowi i wyznaczonemu scholastykowi. Istniały szkoly wewn.-dla kleryków własnej parafii i zewn.-dla kleryków z poza diecezji.
5.Wych. rycerskie: 3 stopnie: od 7-14 r.ż -paź(usługiwał damom dworu, uczyl się etykiety dworskiej.) od 14-21 r.ż-giermek(towarzyszył swemu panu w życiu publicznym, w wyprawach zbrojnych
, troszczyl się o jego bezp., dbał o jego uzbrojenie), 21 r.ż- (uroczyste pasowanie na rycerza, stanowiło obrzęd połączony z oprawą sakralną.)
6.Wych. rzemieślnicze: główną drogą kształcenia dzieci rzemieślników było przysp.przez uczestnictwo w warsztacie mistrza. Uczeń wchodzący do zawodu-terminator, zdobywał w
toku praktycznego uczestnictwa w warsztacie rzem. Często swojego ojca kwalifikacje czeladnika, które umożliwiały mu uzyskanie stopnia mistrza i otwarcie własnego warsztatu.
7.Uniwersytety na świecie: Bolonia(1119), Paryż-Sorbona(1200), Cambridge(1209), Oxford(1214), Padwa(1222), Neapol(1224), uniw.na ziemiach słowiańskich: Praga(1348), Ak.Krakowska(1364)
8.Najstarsze szkoły katechetyczne: pierwszymi ośrodkami były szkoły katechumenów przygotowywujące dorosłych do sakramentu
chrztu oraz uczące prawd wiary chrześcijańskiej pogan,chcących przyjąć chrześcijaństwo. Ze szkół katechumenów rozwinęły się szkoły katechetyczne. Aleksandryjska szkoła katechety
czna najstarsza i najsłynniejsza 9.Tomizm: zakłada wizję świata harmonijnego, stanowiącego drabinę bytów, na której każde istnienie ma własne, celowe, naturalne miejsce. Także człowiek ma w
tej harmonii wytyczone właściwe miejsce i powinien piąć się coraz wyżej, walczyć do upadku z pokusami. Jeżeli na ziemi człowiek kieruje się cnotą, to zbliża go to do wiecznego szczęścia. Scholastyka:
oficjalna filozofia chrześcijanska w średn.stanowiąca metodę poznania przez doświadczenie. Scholastyk to członek kapituły
biskupiej utrzymujący nadzór nad szkolnictwem
10) Ak.Krakowska: 12 maja 1364 Kazimierz wielki wydał akt fundacyjny uniw.w krakowie,nadał mu prawa i przywileje uniw., nadano szeroką autonomię studentom którzy wybierali władze uczeln
i i regulowali jej funkcjonowanie. Jednocześnie akt fundacyjny zapewniał istotne prawa królowi i władzom kościelnym. W uniw.istniały 3 wydziały: artium(sztuk wyzwolonych), prawa i medycyny
. Brakowalo wydziału teologii bo papież Urban V nie wyraził zgody na otwarcie pełnego 4-wydziałowego uniw. Studenci uczelni to Scholarze. W 1370 po smierci K.Wielkiego uniw.podupadł.
Papież Bonifacy IX zgodził się na utworzenie wydz.teologicznego.uroczystość otwarcia pełnego uniw. Z królem Jagiełło na czele odbyła się 26 lipca 1400 r.
11) Włoski humanista Kalimach i niemiecki poeta Celtis założyli w Krakowie w 1489 Literackie Towarzystwo Naukowe. Rozwijający się humanizm był atakowany przez konserwatywnych teologó
w krakowskich uparcie broniących scholastyki. W wyniku tego w ak.krak.rozpoczął się powrót do studiów nad średniowiecznymi scholastykami. Uczelnia zaczeła tracić więź z aktualny
mi prądami życia i nauki i stała się ośrodkiem kształcenia duchownych.