Pojęcie planowania strategicznego: STRATEGIA- wybór logicznie uporządkowanych działań umożliwiających skuteczną realizację przyjętych priorytetów i celów rozwoju organizacji. STRATEGIA- określona koncepcja systemowego działania polegająca na formułowaniu zbioru długookresowych celów organizacji i ich modyfikacji w zależności od - zmian zachodzących w jej otoczeniu - zasobów i środków niezbędnych do realizacji tych celów - sposobów zapewniających optymalne rozmieszczanie i wykorzystanie zasobów i środków w celu elastycznego reagowania na wyzwania otoczenia i zapewnienia organizacji konkretnych warunków egzystencji i rozwoju.
STRATEGIA- zespół działań, dzięki którym organizacja może projektować swoją przyszłość tak aby nie decydowały o niej przypadkowe wydarzenia.
korzyści wynikające z planowania strategicznego: z procesu planowania wzmacnia prawdopodobieństwo sukcesu jednostki realizacji zadań zapobiega biernemu poddawaniu się nadchodzącym wydarzeniom. Jest przewidywaniem problemów i możliwości jakie mogą pojawić się w przyszłości. Korzyścią jest ocena stanu posiadania jednostki, ustalenie celów społeczności i osiąganie porozumienia w zakresie ich wyrobu wymaga negocjacji i kompromisu- strategia jest kompromisem interesów różnych sił ale także forum wymiany myśli i informacji, korzyścią jest wspomaganie procesu rozmieszczania zasobów ludzkich i kapitałowych, ustalenie mierników postępu według których można ocenić podjęte działanie. korzyści dla gminy: możliwości zmobilizowania dodatkowych środków na rozwój, racjonalne gospodarowanie środkami finansowymi gminy, spełnienie warunków do ubiegania się zagraniczne i krajowe środki pomocne, określenie podstawowych priorytetów i zasad działania władz lokalnych i zarządzanie rozwojem i prowadzeniu polityki społeczno-gospodarczej. Dla istniejących podmiotów gospodarczych i nowych inwestorów: obniżenie niepełnosprawności działania podmiotów gosp. I zmniejszenie ryzyka inwestorów poprzez wskazanie priorytetów rozwoju jednostki, eliminacja i łagodzenie części konfliktów występujących pomiędzy poszczególnymi użytkownikami gmin. Dla społeczności lokalnej: możliwość wyartykułowania interesów społeczności lokalnej. Dla władz gminy: osiągnięcie pozytywnego wizerunku wśród społeczności lokalnej i otoczeniu, odpolitycznienie gospodarki lokalnej. Branża turystyczna: mobilizacja środków finansowych na inwestycje proturystyczne. Zwiększenie liczby nowych miejsc pracy, wzrost przychodów budżetowych gospodarki turystycznej, skuteczniejsza ochronna walorów tur, aktywizacja społeczności lokalnej samorządów lokalnych , rozwój tradycji kulturowych.
poziomy planowana strategicznego: krajowy, regionalny, lokalny
funkcje strategii rozwoju : a) informacyjna - ujawnienie stanu gminy, spodziewanych zmian sytuacji oraz problemów z tym związanych. Jest warunkiem świadomego podejmowania decyzji rozwojowej oraz rzeczywistego udziału mieszkańców w życiu publicznego gminy. b) aktywizująca - zmobilizowanie władzy gminy do poszukiwania jak najlepszych możliwości rozwojowych. Włączenie mieszkańców do tych poszukiwań oraz uzyskanie od nich współdziałania przy realizacji określonych zamierzeń rozwojowych c) promocyjna - poszukiwanie zewnętrznego wsparcia rozwoju i polegające na eksponowaniu atrakcyjnych celów, możliwości i zamierzeń rozwojowych mogących stanowić magnes dla inwestorów, sponsorów i oferowanych usług. d) koordynacyjna - celowa organizacja działań samorządu oraz oddziaływanie na inne podmioty by dostosowały swoje działania do strategicznych celów rozwoju gminy e) regulująca - sprecyzowanie konkretnych zadań i warunków podejmowania przyszłych decyzji wykonawczych f) kontrolna - określenie kryteriów oceny skuteczności oraz celowości tych zadań i decyzji wykonawczych
podstawowe zasady opracowania strategii rozwoju: a) programowanie: cele rozwoju jednostki są realizowane w ramach kompleksowego systemu planowania wieloletniego na szczeblu wspólnotowym, krajowym, regionalnym i lokalnym, co sprzyja komplementarności realizowanych przedsięwzięć b) zasada zrównoważonego rozwoju: rozwój społeczno-gospodarczy realizowany w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb społeczności jednostki zarówno współczesnych jak i przyszłych pokoleń, uwzględnia zachowanie równowagi przyrodniczej i równoważenie szans w dostępie do środowiska oraz trwałość postępowych procesów przyrodniczych co oznacza potrzebę preferowania i wzmocnienia takich procesów rozwoju, które będą przyczyniały się do ograniczenia zuzycia zasobów w ogóle minimalizacji wytwarzania odpadów i zanieczyszczeń. c) pomocniczość - wszystkie decyzje podejmowane są na możliwie najniższym szczeblu, przy zapewnieniu odpowiedniego poziomu współ-finansowania zadań realizowanych w ramach kompetencji poszczególnych szczebli d) partnerstwo - w proces przygotowania, monitorowania i oceny powinny być włączone wszystkie zainteresowane instytucje i organizacje publiczne oraz przedstawiciele środowisk społeczno - gospodarczych. e) zasada strategicznego zarządzania rozwojem: strategia jest dokumentem nadrzędnym określającym politykę rozwoju jednostki, stanowiącym podstawę przygotowania szczegółowych programów branżowych i operacyjnych oraz przedsięwzięć rozwojowych i projektów realizacyjnych. f) zasada kompleksowości i koordynacji: strategia jako kompleksowy dokument nadrzędny nie jest wyłącznie strategią władz jednostki realizujących zadania własne- jest narzędziem koordynacji celów i działań prorozwojowych różnych partnerów w jednostce oraz koordynacji z polityką regionalną i lokalną państwa, z politykami horyzontalnymi i sektorowymi a także działaniami innych jednostek. g) koncentracja: osiągnięcie celów strategicznych w warunkach określonych możliwości finansowania rozwoju wymaga koncentrowania zasobów na ograniczonej liczbie wybranych dziedzin i obszarów ważnych dla trwałego długofalowego rozwoju jednostki. h) zasada oceny: dokumenty strategiczne i operacyjne podlegają ocenie, założenia, dobór celów, wykorzystanie środków.
etapy planowania strategicznego: a) Diagnoza stanu istniejącego b) Analiza SWOT c) Cele strategiczne d) cele operacyjne e) zadania wykonawcze f) misja i wizja strategiczna rozwoju g) działania h) wdrożenie strategii rozwoju i) monitorowanie realizacji założonych celów i ewentualna ich modyfikacja
elementy diagnozy stanu istniejącego w strategii ogólnej: 1. warunki naturalne, zagospodarowanie przestrzenne, charakterystyka społeczna, infrastruktura komunalna, komunikacja i transport, instytucje użyteczności publicznej, bezpieczeństwo publiczne, gospodarka mieszkaniowa, turystyka, sport i wypoczynek, podatki lokalne, finanse publiczne, rolnictwo, działalność gospodarcza, atrakcyjność inwestycyjna.
elementy diagnozy w strategii rozwoju turystyki: położenie jednostki względem źródeł ruchu turystycznego i głównych tras turystycznych oraz dostępności komunikacyjnej, zróżnicowanie i ranga zasobów turystycznych- (uwarunkowania ekologiczne, walory i atrakcje turystyczne, istniejąca infrastruktura tur i sportowo rekreacyjna). Uwarunkowania społeczne- ( kadry obsługi ruchu tur, stopień bezrobocia, nastawienie miejscowej ludności do rozwoju turystyki). Ruch turystyczny, oferowane produkty turystyczne, promocja produktu tur, polityka władz samorządowych wobec rozwoju turystyki- ( rozwój turystyki w uchwałach rad gminnych, turystyka w dokumentach strategicznych i planistycznych).
analiza SWOT i PESTOR analiza SWOT polega na identyfikacji silnych stron i atutów danej jednostki słabych stron, możliwości i szans, zagrożeń i trudności. Silne i słabe strony odnoszą się wewnętrznej strony stanu, możliwości i zagrożenia odnoszą się do otoczenia jednostki. SWOT powinna odnosić się do kilku dziedzin w działalności danej jednostki np. gospodarka, przestrzeń, infrastruktura, turystyka. Analiza strategiczna PESTER oddziaływuje na jednostkę zewnątrz. Polityczne Ekonomiczne Społeczne Technologiczne Ekologiczne Regulacje prawne
wizja strategiczna jest to opis przyszłego i pożądanego stanu społeczeństwa, gospodarki i środowiska w określonej strategii i perspektywie czasowej. Elementy wizji: zakładane cechy społeczności lokalnej pod względem wykształcenia , dochodów, struktury demograficznej. Pożądane elementy warunków życia, zdrowotne, dostępu do kultury, bezpieczeństwa. Pożądany stan gospodarki. Pożądany stan zagospodarowania przestrzennego. Pożądany stan środowiska naturalnego. Pożądany stan systemów zarządzania w jednostce w tym udział społeczności lokalnej.
misja strategiczna: poprzez misje jednostki samorządowej należy rozumieć proces pozytywnych zmian o charakterze ilościowym i jakościowym uwzględniających układ potrzeb, preferencji i hierarchii wartości społeczności lokalnej. Deklaracja misji w strategii rozwoju oprócz ogólnego zapisu o zaspokojeniu potrzeb mieszkańców przez wykonanie zadań publicznych zawiera także zapis charakteryzujących główny cel podejmowanych długookresowych działań.
cele strategiczne, operacyjne, zadania wykonawcze w strategii rozwoju cele strategiczne charakteryzują stan, który dana jednostka chce osiągnąć w określonym horyzoncie czasowym, działając w otoczeniu rynkowym. Cele operacyjne SA uszczegółowieniem celów strategicznych i określają działania, których realizacja pozwala na osiągniecie danego celu strategicznego. Zadania wykonawcze są to przedsięwzięcia i projekty, które należy wykonać aby osiągnąć cele operacyjne i strategiczne działania w ramach zadań wykonawczych stanowią ich uszczegółowienie i konkretyzację.
monitorowanie strategii: Pojęcie monitorowania obejmuje wszystkie działania zapewniające osiąganie pożądanych efektów rozwojowych we wszystkich czasowych okresach planistycznych. wymaga stałej obserwacji zjawisk zachodzących w otoczeniu społeczno-gospodarczym jednostki monitorowane strategii polega na zbieraniu i przetwarzaniu informacji spływających gmin, powiatu, województwa w zakresie realizacji przedsięwzięć zapisanych w strategii.
metody opracowania strategii rozwoju: a) Ekspercka - wiodącą rolę odgrywa zespół ekspertów, pracownicy samorządowi oraz przedstawiciele lokalnych grup społecznych odgrywają rolę pomocniczą b) Administracyjna - wiodącą rolę odgrywają pracownicy samorządowi a rolę pomocniczą eksperci ( konsultanci) i przedstawiciele lokalnych grup społecznych a) Społeczna - przygotowany przez wyodrębniony zespół roboczy z samorządu b) Ekspercko-społeczna - głównymi autorami strategii są przedstawiciele samorządu, natomiast eksperci stanowią kontrolę nad sprawami proceduralnymi i wykonują specjalistyczne opracowania c) Administracyjna - wiodącą rolę odgrywają pracownicy samorządu, rolę pomocniczą eksperci i przedstawiciele lokalnych grup społecznych d) Biznes planu - opis i analiza ekonomiczna takich przedsięwzięć których realizacja przyczyni się do wzrostu konkurencyjności jednostki
e) „burzy mózgów” - odpowiednio dobrany zespół ekspertów, którzy pobudzają do jak najbardziej twórczego, swobodnego i kreatywnego poszukiwania pomysłów
scenariusze rozwoju w strategii: a) Optymistyczny - określa korzystne warunki rozwoju, tworzy się go na podstawie trendów, które w poszczególnych sferach gosp. mają charakter najkorzystniejszy. b) Pesymistyczny - określa niesprzyjające warunki rozwoju, tworzy się go na podstawie niekorzystnych terenów w gosp. c) Prawdopodobny - opracowany na podstawie najbardziej prawdopodobnych trendów rozwojowych, określa się go na podstawie bazy danych (może być optymistyczna lub pesymistyczna) d) Niespodziankowy - zawiera te trendy, które mają najmniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia, ale mogą wystąpić. e) Zerowy - może zostać opracowany na podstawie sytuacji, która w przyszłości nie ulegnie zmianie.
wdrażanie strategii rozwoju. Etapy budowania scenariuszy rozwoju: ocena sytuacji wyjściowej jednostki, charakterystyka dotychczasowego zachowania otoczenia jednostki, przewidywanie otoczenia się jednostki w przypadku zaniechania działań rozwojowych, ocena zmian w potencjale i funkcjonowaniu jednostki, sprawdzenie wiarygodności dokonanych analiz i ocen, sformułowanie kilku możliwych scenariuszy i dokonanie wyboru najbardziej porządnego, który optymalnie łączy zaspokojenie potrzeb i oczekiwań z prawdopodobieństwem ich realizacji.
marketingowa strategia rozwoju turystyki ( etapy) a) analiza potencjału - diagnoza stanu istniejącego, diagnoza konkurencyjnego otoczenia b) misja i cele strategiczne - precyzowanie tego, co dana organizacja chce osiągnąć c) cele operacyjne - uszczegółowienie celów strategicznych d) segmentacja rynku turystycznego
e) instrumenty marketingu f) realizacja strategii
kierunki rozwoju turystyki do 2015 ( obszary) 1.produkt tur o wysokiej konkurencyjności-( kreowanie i rozwój zintegrowanych i konkurencyjnych produktów tur.) 2. rozwój zasobów ludzkich na rzecz rozwoju turystyki-( przygotowanie wykwalifikowanych kadr dla tur). 3. wsparcie marketingowe-( stworzenie i rozwój spójnego i skutecznego systemu marketingu w tur). 4. kształtowanie przestrzeni turystycznej-( kształtowanie przestrzeni o wysokiej atrakcyjności turystycznej).
strategia w kujawsko pomorskim- 1) waloryzacja przestrzeni tur województwa-a) obszary i miejscowości o największym znaczeniu dla turystyki: Bory tucholskie, pojezierze brodnickie, Biskupin, Wenecja, Ciechocinek, Toruń. b) obszary i miejscowości o b. dużym znaczeniu dla tur: rejon Gopła z kruszwicą, rejon podmiejski Bydgoszczy, Bydgoszcz, Chełmno, Golub Dobrzyń, Inowrocław, Przyjezierze. c) obszary i miejscowości o dużym znaczeniu tur: rejon zbiornika włocławskiego, rejon jezior żnińskich, wieniec zdrój, Grudziądz, Włocławek. d) pozostałe istotne istniejące i kształtujące się obszary i miejscowości o funkcjach tur: obszar krajeński, dolina Drwęcy, ciechocińsko nieszawski, skępsko skryweński, chodecki, głuszyńsko modzerowski, Rogowski, doliny Noteci i kanału bydgoskiego. 2) określenie produktów tur województwa: pobyty wypoczynkowe w uzdrowiskach i interesach, wypoczynek świąteczny i weekendowy, imprezy plenerowe, kulturalne. 3) analiza SWOT : zwiększenie ruchu tur, rozwój instytucjonalnej obsługi tur, zapewnienie dostępności walorów i produktów tur.
wdrożenie strategii rozwoju: instytucja koordynującą jest władza samorządowa nadzór nad realizacją strategii powinien pełnić zarząd jednostki upoważniający do tego właściwy wydział czy departament np. do spraw turystyki. Organem realizującym będzie np. lokalna organizacja turystyczna współdziałająca z lokalnymi podmiatam turystycznymi. Funkcje doradczo konsultacyjną pełnić będzie gminne, powiatowe, wojewódzkie forum turystyki powołane przez zarząd gminy( wójta, burmistrza) Forum turystyki powinno skupiać przedstawicieli wszystkich zrzeszeń branżowych, samorządowych, zainteresowanych organizacji pozarządowych, otoczenia biznesu, a także przedstawiciela ROT lub LOT. Forum turystyki jest podstawowymi instrumentami uspołecznienia strategii i ciałem, które czuwa nad ewentualnymi koniecznymi modyfikacjami, jednym z zadań forum jest również monitorowanie rozwoju realizacji strategii. Realizacja strategii rozwoju jest uzalezniona w głównej mierze od aktywności zarówno samorządów jak i podmiotów działających w branży turystycznej, przejawiającej się między innymi w realizacji własnych projektów, w tym współfinansowanych ze środków publicznych np. funduszy unijnych.
instrumenty marketingu: cena produktu: produkty turystyczne tworzą podstawowe dobra turystyczne. Ważnym składnikiem produktów jest dostępność komunikacyjna oraz cena płacona przez konsumenta. Cena: określanie ceny produktów tur powinna uwzględniać 3 formuły( kosztowa, popytowa, konkurencyjna). Dystrybucja produktu: dla każdego z proponowanych produktów tur należy określić kanały i ich dystrybucję. Dystrybucja jest to proces tworzenia dostępu potencjalnych klientów do produktu umożliwiających dostanie informacji i nich i jego zakup. Kanały dystrybucji: bezpośredni, z jednym pośrednikiem, z dwoma pośrednikami. Promocja: polega na wyborze produktu i odpowiednich segmentów rynku oraz na dobraniu odpowiednich instrumentów promocji i wykorzystaniu ich w odpowiednim Czasie i miejscu i formie. Instrumenty promocji: reklama, sprzedaż osobista, promocja sprzedaży, public relation
kadry obsługi powinny być profesjonalne, życzliwe i kulturalne. Celem pracy personelu usług jest utrzymanie więzi z dotychczasowymi nabywcami usług oraz pozyskanie nowych klientów. Kadry powinny charakteryzować się profesjonalnymi umiejętnościami i znajomością języków, kierunkowym doświadczeniem, kultura osobista, komunikatywnością i zdolnościami organizacyjnymi.