WYKŁAD NR 4

PRZESŁANKI DOPUSZCZALNOŚCI ZASKARŻENIA

- to grupa wymogów o charakterze procesowym, które rzutują na wniesienie skargi o charakterze skutecznym.

1. pojęcie: to wszystkie warunki formalne wymagane przepisami prawa od zaistnienia których zależy skuteczność złożenia skargi do sądu administracyjnego jako pismo procesowego

2. skutki ich braku - co do zasady - odrzucenie skargi - art. 58 Ppsa - w formie postanowienia

3. do przesłanek formalnych dopuszczalności skargi nie należy w postępowaniu przed sądem administracyjnym wymóg posiadania interesu prawnego - w pojęciu tym nie mieści się wymóg materialny w postaci posiadania legitymacji skargowej - jego brak skutkuje oddaleniem skargi, nie zaś jej odrzuceniem

Odrzucenie skargi - to zakończenie postępowania z przyczyn formalnych. Jest to instytucja, która powoduje, że postępowanie nie jest uruchamiane. Jest to postanowienie kończące postępowanie w sprawie. Na to postanowienie, będzie przysługiwała skarga kasacyjna.

Oddalenie skargi - to orzeczenie merytoryczne wydawane po zakończeniu merytorycznego postępowania sądowego.

Oddalenie następuje wówczas:

- gdy nie ma legitymacji skargowej

- po rozpatrzeniu sprawy sądowoadministracyjnej sąd stwierdzi, że skarga była niezasadna.

LEGITYMACJA SKARGOWA - art. 50 Ppsa

Przysługuje:

1. każdemu, kto ma w tym interes prawny

2. prokuratorowi

3. RPO

4. organizacji społecznej w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących innych osób jeżeli brały udział w postępowaniu administracyjnym (wystarczy np. że przystąpiła na etapie postępowania odwoławczego). W przeciwnym razie odrzuci skargę

5. innemu podmiotowi któremu ustawy przyznają prawo do wniesienia skargi (np. organowi j.s.t., organowi nadzoru); może więc wynikać z przepisów szczególnych.

Interes prawny:

- musi być własny, osobisty

- musi być indywidualny (musi dotykać sfery prawnej określonego podmiotu)

- musi być bezpośredni (musi być związek pomiędzy działaniem organu, a sferą prawną podmiotu skarżącego)

- musi to być interes prawny aktualny w momencie skarżenia

KLASYFIKACJA PRZESŁANEK FORMALNYCH:

Jeżeli określoną przesłankę nazwiemy przesłanką sensu largo to będzie to taka przesłanka która będzie dopuszczała możliwość konwalidacji, naprawienia. Natomiast przesłanki sensu stricte to takie gdzie o żadnej konwalidacji mowy nie ma. Jak przesłanka nie będzie spełniona Sąd administracyjny bezwzględnie odrzuci skargę.

PRZESŁANKI SENSU LARGO

1. zachowanie ustawowego terminu do wniesienia skargi

2. wniesienie prawidłowej skargi jako pisma procesowego lub jej uzupełnienie w terminie

3. wniesienie skargi przez podmiot mający zdolność sądową i zdolność procesową

4. wniesienie wymaganego wpisu

5. zachowanie właściwego trybu wniesienia skargi

ad 1) Zachowanie ustawowego terminu do wniesienia skargi.

Zachowanie ustawowego terminu do wniesienia skargi - art. 53 Ppsa (1-sensu largo)

Zauważyć można, że mamy dwie grupy terminów pod względem długości do wniesienia skargi do sądu administracyjnego, z tym, że ten drugi termin jest ograniczony podmiotowo - przypadki, w których prokurator lub, RPO powzięliby czynności zmierzające do ochrony praworządności bądź ochrony praw i wolności obywateli.

1. zasadą jest termin 30-dniowy od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie. Do terminów nie stosujemy reguł k.p.a czy ordynacji podatkowej, ale są odrębne reguły sądowej jak obliczyć termin np. na gruncie k.p.a sobota jest dniem powszednim a nasza ustaw sądowa mówi, że jest dniem ustawowo wolnym od pracy.

w pozostałych przypadkach (w przypadkach kiedy przedmiotem skargi jest inne działanie niż decyzja lub postanowienie np. jakaś czynność materialno-techniczna skreślenie z ewidencji, a to narusza mój interes prawny - ja mam wtedy prawo wnieść skargę do sądu, ale najpierw muszę wezwać ten organ do usunięcia naruszenia prawa) - 30 dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a w przypadku braku odpowiedzi - w terminie 60 dni od dnia wniesienia wezwania

2. dla Prokuratora i RPO: termin 6 miesięcy od dnia:

- doręczenia stronie rozstrzygnięcia

- od wejścia w życie aktu lub podjęcia innej czynności

Termin ten nie dotyczy aktów prawa miejscowego

3. jest to termin zawity - powinien być dotrzymany bo uchybienie tego terminu spowoduje bezskuteczność czynności, ale jest to jednocześnie termin przywracalny: jeżeli strona nie dotrzymała go bez swojej winy; wymaga to uprawdopodobnienia

ad. 2. Wniesienie prawidłowej skargi jako pisma procesowego lub jej uzupełnienie w terminie.

WYMOGI SKARGI JAKO PISMA PROCESOWEGO - art. 57 Ppsa (2-sensu largo.)

Obowiązek wniesienia skargi jako pisma procesowego spełniającego wymagania. Mamy dwie grupy wymagań, które odnoszą się do skargi jako pisma procesowego. Po pierwsze skarga jest zwykłym pismem procesowym i dlatego musi spełniać wymagania, które są przewidziane dla typowego pisma procesowego określone w art. 46.

1. skarga powinna odpowiadać wymaganiom pisma procesowego (art. 46 Ppsa), czyli

zawierać oznaczenie: sądu, stron, (także przedstawicieli i pełnomocników), miejsca

zamieszkania (siedziby) bądź adresu do doręczeń, rodzaju pisma, a także nadto konieczny jest podpis oraz wymienienie załączników (np. dołączonego pełnomocnictwa).

2. ponadto powinna zawierać;

1. wskazanie podmiotu zaskarżenia (decyzji, postanowienia, aktu, czynności)

2. oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy

3. określenie naruszenia prawa lub na czym polegało naruszenie interesu prawnego - wydaje się, że nawet wyrażenie w skardze niezadowolenia z decyzji będzie spełniało ten wymóg.

3.    Dlaczego jest to przesłanka w znaczeniu szerokim? - ponieważ jeżeli skarga wpłynie i będzie zawierała braki podlegają uzupełnieniu (ewentualnie poprawieniu) na wezwanie przewodniczącego, w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia skargi (jest to wyjątek od zasady pozostawienie pisma bez rozpoznania zatem jest to przesłanka dopuszczalności skargi, bo braki będą skutkować odrzuceniem, a nie pozostawieniem pisma bez rozpoznania).

Ad. 3. Wniesienie skargi przez podmiot mający zdolność sądową i zdolność procesową.

ZDOLNOŚĆ SĄDOWA I PROCESOWA PODMIOTU SKARŻĄCEGO (3 przesłanka-sensu largo.)

Jest to przesłanka szeroka, bowiem istnieje możliwość podjęcia czynności zmierzających do naprawienia braków w zakresie jej wystąpienia, choć w bardzo różnym zakresie. Jeżeli przyjrzymy się bliżej konstrukcji ustawy sądowej to dojdziemy do wniosku, że bardzo rzadkie byłyby przypadki możliwości usuwania braków w zakresie zdolności sądowej. Wydaje się, że ewentualnie mogłaby być to możliwość, rozważenia przez sąd i wezwania w tym zakresie do uzupełnienia zdolności sądowej, jeżeli w trakcie wnoszenia skargi doszłoby do jakiś przeobrażeń np. w zakresie jednostek organizacyjnych, mógłby by się w związku z tym pojawić problem następstwa prawnego np. dotychczasowa jednostka organizacyjna, która nie miała zdolności administracyjnoprawną na skutek przeobrażeń uzyskałaby zdolność administracyjnoprawną.

Najczęściej w zakresie tej przesłanki pojawia się problem działania w imieniu określonej osoby, określonego skarżącego przedstawiciela ustawowego, - bo jeżeli mówimy, że zdolność sądową ma osoba małoletnia musi być reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego a wniosła by skargę samodzielnie, albo skargę w imieniu osoby prawnej wniósłby podmiot, który do tej reprezentacji powołany nie jest to skarga nie zostanie od razu odrzucona, tylko sąd będzie wzywał do udzielenia odpowiedzi czy rzeczywiście jest to skarga osoby prawnej.

1. posiadanie wskazanych zdolności jest podstawowym warunkiem wniesienia skargi, lecz o charakterze względnym

2. w tym przypadku sąd odrzuci skargę dopiero wówczas gdy brak zdolności sadowej lub procesowej skarżącego, niedziałania przedstawiciela ustawowego lub brak w składzie organów jednostki skarżącej - nie zostanie uzupełniony

(np. podpisanie skargi przez osobę nieuprawnioną do działania w imieniu skarżącego - osoby prawnej - wymaga uprzedniego uzyskania oświadczenia tej osoby);

4. Wniesienie wymaganego wpisu

UISZCZENIE WYMAGANEGO WPISU - art. 214 i 220 Ppsa (4-s.l.)

1. do uiszczenia kosztów sądowych (czyli także wpisu) obowiązany jest ten kto wnosi pismo podlegające opłacie (art. 214 Ppsa)

2. sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma od którego nie zostanie uiszczona opłata. W braku opłaty wzywa do jej uiszczenia w terminie 7 dni (art. 220 § 1 Ppsa)

3. skarga od której mimo wezwania nie uiszczono wpisu podlega odrzuceniu. Jest jeden wyjątek a dotyczy pełnomocników wykwalifikowanych tj.:

4. jeżeli skargę wnosi adwokat lub radca prawny a wpis jest stały i nie zostanie uiszczony - sąd odrzuca skargę bez wezwania o uiszczenie. Sąd nie będzie wzywał!

Mamy odrębne przepisy, które regulują wysokość wpisów w sprawach sądowo-administracyjnych. Co do zasady przepisy ten dzielą wpisy na proporcjonalne (stosunkowe) tzn. takie gdzie można określić wartość przedmiotu zaskarżenia np. sprawa dot. podatku - kwota podatku to wartość przedmiotu zaskarżenia, natomiast spotykamy się z wpisami stałymi - przepisy wprost określają spraw sądowoadministracyjnych i z taką sprawą wiążą wysokość wpisów. Przepisy co do zasady przyjęły widełki 100 złotych 100.000 zł.

Ad. 5. Zachowanie właściwego trybu wniesienia skargi

TRYB WNIESIENIA SKARGI - art. 54 Ppsa (5-s.l.)

1. Ppsa ustanowiło pośredni tryb wniesienia skargi do sądu administracyjnego czyli skargę wnosi się za pośrednictwem organu którego działanie na bezczynność zaskarżono:

Przepisy szczególne mogą wprowadzać wyjątki (np. ustawa z 1990 roku „Prawo o zgromadzeniach” wprowadza tryb bezpośredni wniesienia skargi).

2. Organ przekazuje skargę sądowi wraz z skompletowanymi aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie 30 dni od dnia wniesienia; istnieje tu możliwość (na wniosek skarżącego) wymienieniu organowi grzywny za niewykonanie wskazanych obowiązków w formie postanowienia

3. organ ma prawo autokontroli własnego rozstrzygnięcia - może uwzględnić skargę w całości do dnia rozpoczęcia rozprawy - można przekonać organ, że jego decyzja jest niesłuszna - postępowanie sądowe okaże się zbędne, pod warunkiem, że uwzględni w całości. Organ uchyli, więc dotychczasową decyzji i rozstrzygnie sprawę na korzyść zgodnie z żądaniem skarżącego. Ta znowu może być przedmiotem skargi do sądu. Natomiast w zakresie tej pierwszej skargi na tą decyzję, którą wyeliminowano z obrotu to taka skarga wraz z aktami mimo wszystko jest przekazywana sądowi z tym, że sąd wykona tylko 1 czynność - umorzy postępowanie, skoro zaskarżona decyzja przestała obowiązywać. Zatem czynności w zakresie autokontroli też są poddane sądowi.

4. wniesienie skargi bezpośrednio do sądu administracyjnego lub innego organu (niewłaściwego) może wpływać na zachowanie terminu do wniesienia skargi:

za date wniesienia uznaje się wówczas dzień nadania skargi przez sąd (inny organ) na adres właściwego organu administracji publicznej

PRZESŁANKI SENSU STRICTO

1. istnienie drogi sądowo administracyjnej - (skarga obejmuje przedmiot mieszczący się w zakresie właściwości) sądów administracyjnych

2. wyczerpanie środków zaskarżenia w rozumieniu art. 52 Ppsa

3. brak zawisłości sprawy sądowoadminstracyjnej (lis pendens) lub jej prawomocnego rozstrzygnięcia (res iudicata);

ad. 1. Istnienie drogi sądowo administracyjnej - (skarga obejmuje przedmiot mieszczący się w zakresie właściwości) sądów administracyjnych.

ISTNIENIE DROGI SĄDOWOADMINISTRACYJNEJ (1-sensu stricto)

1. skarga jest dopuszczalna tylko wówczas gdy przedmiotem jest sprawa należąca do właściwości sądów administracyjnych (właściwość rzeczowa). Można skarżyć do sądu tylko takie zachowania działania które są objęte właściwością rzeczową sądu.

2. Jeżeli sprawa należy do właściwości innego sądu administracyjnego (zasadniczo chodzi o właściwość miejscową) sąd, który stwierdzi swoją niewłaściwość przekaże sprawę właściwemu sądowi administracyjnemu w formie postanowienia) postanowienie to wiąże sąd któremu sprawę przekazano, poza przypadkami gdy sprawę przekazano poza przypadkiem gdy sprawę przekazano do NSA; na postanowienie to służy zażalenie.

---