Bohaterowie utworów S. eromskiego. Ocena.
Jednym z najwybitniejzych twórców doby Modej Polski by Stefan Zeromski. Urodzi si w 1864r. Jako mody chopiec uczstrza do gimnazjum w Kielcach, nastpnie rozpocz studia, których nie ukoczy. By w Paryu, Szwajcarii i we Woszech.
Swoj tworczo rozpocz od nowel i szkiców powieciowych, ukazujcych krzywd spoeczn, zacofanie, wyzysk ekonomiczny ludu wiejskiego.Rozpocz rownie walk w swoich utworach o sprawiedliwo spoeczn. Przykadem tego s utwory „ Siaczka” i „ Doktor Piotr”. Nastpnym dzieem jego pisarskiej pracy staa si powie „ Ludzie bezdomni” ukazujca losy samotnika-inteligenta. W swojej twórczoci podj take próby ukazania tematyki narodowej. Ostatni powieci Zeromskiego, utworem, który wzbudzi dugotrwae dyskusje byo „ Przedwionie”. Pisarz dokona tu surowego osdu pierwszych lat niepodlegoci pastwa i wskaza na konieczno reform, które zapewniyby robotnikom i bezrolnemu chopstwu prac i sprawiedliwo. Twórczo Zeromskiego bya kontynuacj tradycji spoecznego i ideowego zaangaowania literatury polskiej w caoksztat spraw, którymi y naród polski. Autor pisa o sprawach najwaniejszych, najaktualniejszych dla swego kraju.
W swoich dzieach poprzez postawy gównych bohaterów pisarz stara si realizowa gówne nurty wystpujce w epoce pozytywizmu, ukaza walk z niesprawiedliwoci, wyrazi bunt przeciw krzywdzie i wyzyskowi. Tak postaw bohatera zauwaamy w opowiadaniach „ Siaczka” i „ Doktor Piotr”. W nich to Zeromski stworzy portrety bohaterów, którzy przez swoj postaw, pen zaangaowania walk z rzeczywistoci ndzy, ciemnoty i zacofania wyraaj bunt przeciw zu, jakie ich otacza. I tak bohaterk „ Siaczki” bya wiejska nauczycielka, która cae swe ycie powiecia dla pracy wód ludu-Stasia Bozowska, symbolicznie nazwana „ siaczk”. Bya ona kobiet subteln, walczc z ciemnot i zacofanie na wsi. Jej walka nie przyniosa jednak upragnionego celu. Cho staraa si, poniosa ostatecznie klsk. Bya spoecznikiem, powicia swoje osobiste szczcie, rodzin, nawet swoje ycie dla pracy, której celem byo polepszenie ycia ludu wsi. Cho bya dzielna przegraa, gdy walcza sama, bez wsparcia innych.
Jej postawie ostro przciwstawia Zeromski posta negatywn - doktora Obareckiego, który zdradzi swe ideay. Pocztkowo i on, jak Stasia, chcia bezinteresownie i uczciwie leczy, nie pomoc ludziom najbardziej tej pomocy potrzebujcym, ale nkany zoliwoci otoczenia lekarskiego, dla której stanowi konkurencj zmieni swe postpowanie. Sta si jak inni, leczy za pienidze dbajc o wasne dochody. Zycie spowodowao, e odrzuci modziecze plany o wzniosych czynach dla dobra ludzkoci.
Podobnie, jak Stasia Bozowska, ideay takie reprezentowa doktor Piotr- bohater opowiadania pod tym samym tytuem. By czowiekiem wyksztaconym, odrzucajcym postaw reprezentowan przez teraniejszych mu ludzi. Nalea do modego pokolenia i realizowa hasa pracy u podstaw, kultu wiedzy i nauki.
Ojciec korzystajc ze swej pozycji okrada podlegych sobie robotników, by w ten sposób uzyska pienidze na utrzymanie syna bdcego w Anglii. Piotr dowiedziawszy si o tym, opuszcza swego starego ojca i przysiga, e spaci ów „krwawy dug”. Postpowanie jego byo suszne. Sam Zeromski stan po jego stronie, potpiajc tym samym postaw ojca. Doktor Piotr kierowa si zasad sprawiedliwoci i równoci. Niezrozumiae byo dla niego postpowanie ojca, który z wielkiej mioci do niego w ten sposób chcia zapewni mu dogodne studia.
Postawy Stasi Bozowskiej i Piotra Cedzyny nie przyczyniaj si do rozwizania problemów spoecznych, s natomiast wyrazem sprzeciwu bohaterów wobec stosunków spoecznych i upadkowi moralnemu. Jest to bunt samego pisarza, który nie pozostaje obojtny na ludzk krzywd i marzy o wolnym i godnym yciu czowieka.
W 1900 roku zostaa wydana kolejna ksika Zeromskiego - powie „ Ludzie bezdomni”. Gównym jej bohaterem by Tomasz Judym posiadajcy cechy charakteru podobne do wczeniejszych postaci literackich kreowanych przez Zeromskiego.
Samotnie próbowa poprawi warunki higieniczne i zdrowotne ludzi pochodzcych z najniszych warstw spoecznych. Podejmuje walk o popraw bytu ponionych ludzi, których nie sta na leczenie. Judym po latach wyrzecze, upokorze zdoby zawód, który mia umoliwi mu niesienie pomocy drugim. Bdc lekarzem pragnie spaci dug wobec proletariatu, z którego sam si wywodzi. Judym na swej drodze napotyka te same przeszkody, z którymi nie poradzi sobie doktor Obarecki z „ Siaczki”. Wystpienie Judyma przeciw innym lekarzom i zarzutem, e s oni lekarzami ludzi bogatych, spowodowao wyizolowanie go ze rodowiska lekarskiego.
Judym jako syn szewca nie podda si i walczy z ciemnot i zacofaniem do koca. Sta si spodkobierc romantyzmu i pozytywizmu. Jako pozytywista realizowa haso pracy organicznej i pracy u podstaw, wierzy, e poprawa warunków ycia bdzie lekarstwem na uzdrowienie spoeczestwa, klas najniszych, e bdzie lekarstwem na demoralizacj spoeczestwa. W swojej dziaalnoci by samotny, skócony ze wiatem, zbuntowany przeciw istniejcemu zu. Bunt Judyma wynika z niezwykej wraliwoci bohatera na ludzk krzywd.
Odrzuci on take swoje osobiste szczcie, mio kochajcej go kobiety, uwazajc, e póki jest wokó niego tyle ndzy nie, ma on prawa by szczliwy. Cho marzy o szczciu i rodzinie, postanowi z tego zrezygnowa. Swiadomie wybiera samotno, powica si cakowicie walce o dobro spoeczne. Bohater utworu wyraa przekonanie, i spoecznej misji nie wolno dzieli z yciem osobistym. Judym by czowiekiem sprawiedliwym, gboko wierzcym w zasady moralne, powicajcym si bezinteresownie pracy spoecznej. Jednak ostatecznie poniós klsk, gdy jego dziaalno bya jak „ kropla w morzu ”. Bohater w swoim buncie przeciw zu otaczajcego go wiata i samotnej walce by romantykiem, za cel jego dziaa mia charakter pozytywistyczny.
Ostatnim z bohaterów kreowanych przez Zeromskiego by Cezary Baryka idealista z „ Przedwionia”. Urodzony w Rosji, jako mody chopak by wiadkiem krwawej Rewolucji Padziernikowej. W tym czasie by arliwym rewolucjonist, wierzy hasom goszonym przez rewolucjonistów, by poen podziwu dla nich. Zmieni swe pogldy, kiedy zobaczy skutki krwawych walk oraz widok zmarej matki i zdarty piercionek z jej palca. Zacz wtpi w te idee, dla kórych jeszcze niedawno by peen podziwu.
Cezary Baryka by czowiekiem czynnie sprzeciwiajcym si zu i niesprawiedliwoci. Szuka on na nowo swego miejsca w spoeczestwie. Na wiat patrzy modymi oczyma, by zaborczy, zbuntowany, a zarazem samotny i zdany tylko na siebie.
Przyjeda do Polski majc w pamici opowiadania ojca o nieznanej ojczynie, szukajc „szklanych domów”. Ojciec Cezarego stworzy baniow opowie o nowej Polsce, któr genialny wynalazek uczyni dostatni, a ludzi odmieni moralnie tak, e zapanuje sprawiedliwo i równo. Polska, któr poznaje Cezary to kraj peen kontrasów i napi spoecznych - ndza miejskich i proletariatu ruder, wegetacja chopów i dostatek, spokój, a nawet beztroska dworów ziemiaskich, bezkompromisowa walka o wadze. Zaczyna studiowa, ale wybucha wojna polsko-bolszewicka i Cezary wraz z kolegami bierze w niej czynny udzia.
Baryka to, bohater zmieniajcy si wewntrznie pod wpywem kolejnych dowiadcze. Cigle poszukiwa ideaów, z którymi mógby si utosami, a przeywa same rozczarowania. Czuje si cigle zbyt obcy, aby zintegrowa si z kimkolwiek lub czymkolwiek. Obco i samotno przeladuje go od wczesnej modoci. Czuje si rozdarty wewntrznie, bo przecie pociga go „ uroda ycia ”, a jednoczenie szuka takiej idei, za która warto zapci kad cen. By czowiekiem, który wróciwszy do kraju po kataklimie wojny i rewolucji rosyjskiej podj prób znalezienia miejsca w powikanej sytuacji ówczesnej Polski. Baryka nie jest wyrazicielem adnej ideologii, jest on natomiast nosicielem zapaów modoci i nieprzejednania.
Ostatnia scena, kiedy to wysuwa si on na czoo pochodu, odcinajc si od reszty robotników ukazuje odrbno bohatera, który ma wasne cele do osignicia. Sam pisarz poprzez postaw Cezarego Baryki pragnie zasugerowa, e on sam, jak i jego gówny bohater maj wasne motywy buntu.
W kadym z tych utworów Stefan Zeromski wykreowa postaw bohatera walczcego z otaczajcym go wiatem. Ta walka, to walka z niesprawiedliwoci spoeczn, ze zem otaczajcego nas wiata. Bohaterowie Zeromskiego maj wzniose ideay, do koca staraj si do nich dy w kady moliwy sposób. S to jednak ludzie samotni, nie mogcy znale miejsca w otaczajcej ich rzeczywistoci. Piszc tak Zeromski chcia odpowiedzie sobie na nurtujce go pytania i wtpliwoci. Wspóln cech jego ksiek byli bohaterowie - spoecznicy, bezgranicznie gotowi do powicenia si dla dobra innych. Zeromski nie da adnemu z nich szansy, aden z nich nie osign wyznaczonego celu, nie zrealizowa swoich planów i marze. Stasia, doktor Piotr, Judym, Cezary Baryka ile jest w nich romantycznego buntu przeciw otoczajcemu ich zu i krzywdzie ludzkiej. Czsto swoje szczcie utasamiaj ze szczciem caego narodu. Ich samotno wynika nie z koniecznoci, lecz z ich dobrowolnego wyboru. Chocia ostatecznie przegrywaj, s oni przykadem wielkiego powicenia, mioci do ojczyzny, otaczajcego wiata i ludzi, którzy potrzebuj pomocy.